Cách để Kiểm soát Cái tôi Quá lớn
22/02/2025
Nội dung bài viết
Bạn có thường xuyên xung đột với đồng nghiệp, người thân, hoặc người yêu vì họ cho rằng bạn quá kiêu ngạo? Bạn có gặp khó khăn khi làm việc nhóm? Việc nhờ vả người khác có phải là điều gì đó kỳ quặc và không cần thiết đối với bạn? Đó là dấu hiệu cho thấy bạn đang sở hữu một cái tôi quá lớn. Mặc dù cái tôi lớn có thể giúp bạn tiến xa trong sự nghiệp, nhưng nó cũng khiến bạn khó hòa hợp với người khác. Bạn có thể cải thiện các mối quan hệ bằng cách học cách kiểm soát cái tôi của mình.
Các bước thực hiện
Thay đổi góc nhìn
Ngừng so sánh bản thân. Dù là so sánh tích cực hay tiêu cực, việc này đều khiến bạn cảm thấy lo lắng, trầm cảm, và đưa ra những quyết định thiếu sáng suốt. Mọi thứ đều có hai mặt. Bạn có thể nhìn ai đó và nghĩ rằng “Mình giỏi hơn họ”, nhưng cũng có thể họ vượt trội hơn bạn ở một khía cạnh khác.
- Bạn sẽ ngừng so sánh khi biết trân trọng hơn. Thay vì đặt ra tiêu chuẩn cao, hãy tôn trọng và cảm kích những điều tốt đẹp mà người khác mang lại.
- Hãy nhắc nhở bản thân rằng không ai hoàn hảo, kể cả bạn. Nếu cần so sánh, hãy so sánh với chính bạn của ngày hôm qua.
Thay đổi cách nhìn nhận thất bại. Người có cái tôi lớn thường xem thất bại như một kết thúc đáng sợ. Tuy nhiên, thất bại không phải là dấu chấm hết, mà là cơ hội để học hỏi và trưởng thành. Thay vì sợ hãi, hãy coi thất bại như một bước đệm giúp bạn tiến gần hơn đến thành công.
- Hãy quan sát cách bạn phản ứng với thất bại. Bạn có tự trách mình hay từ bỏ những kế hoạch lớn?
- Xác định cách phản ứng tích cực hơn. Có thể bạn cần xem xét lại tình huống và điều chỉnh kế hoạch dựa trên những gì đã học được.
- Tự động viên bản thân bằng những câu nói truyền cảm hứng. Hãy để chúng xuất hiện trong không gian sống và nhắc nhở bạn sau mỗi lần vấp ngã.
Thay đổi quan niệm về thành công. Trong xã hội hiện đại, thành công thường được đo bằng những thứ hữu hình như giải thưởng, lời khen, hay sự thăng tiến. Tuy nhiên, thành công không chỉ giới hạn ở đó. Hãy xem thành công như một hành trình, nơi mỗi bước tiến dù nhỏ cũng đáng được trân trọng.
- Thành công là quá trình theo đuổi những mục tiêu ý nghĩa. Miễn là bạn đang tiến về phía trước, bạn đã thành công, dù người khác có nhận ra hay không.
- Hãy ăn mừng thành công một cách khiêm tốn. Chia sẻ niềm vui với người khác là cách tốt nhất để giảm bớt cái tôi và xây dựng mối quan hệ tốt đẹp hơn.
Giải phóng bản thân khỏi kỳ vọng. Kỳ vọng quá cao có thể khiến bạn mắc kẹt trong cái tôi của mình. Chúng định hình cách bạn nhìn nhận bản thân và thế giới, dẫn đến những phản ứng thiếu linh hoạt. Hãy buông bỏ những kỳ vọng vô lý để có cái nhìn mới mẻ hơn.
- Nhận diện những niềm tin sai lệch. Có thể bạn đã được dạy rằng phải tỏ ra mạnh mẽ để được người khác tôn trọng, nhưng điều này có thể khiến bạn xa cách mọi người.
- Sống trọn vẹn từng khoảnh khắc. Chánh niệm giúp bạn thoát khỏi áp lực của quá khứ và tương lai.
- Tiếp cận mọi tình huống với tâm thế của người mới bắt đầu. Điều này giúp bạn cởi mở hơn với những ý tưởng và góc nhìn mới.
Thay đổi cách tương tác với người khác
Học cách thỏa hiệp. Kiểm soát cái tôi đòi hỏi bạn phải làm quen với việc thỏa hiệp. Dù trong công việc hay các mối quan hệ, khả năng thỏa hiệp sẽ giúp bạn tương tác hiệu quả hơn.
- Xem xét lại động cơ của bạn. Khi bất đồng, hãy tự hỏi liệu bạn đang phản đối vì lý do chính đáng hay chỉ vì muốn chứng tỏ bản thân.
- Xác định điều gì thực sự quan trọng. Hãy nhớ rằng tinh thần đồng đội không có chỗ cho cái tôi cá nhân. Bạn có sẵn sàng nhường nhịn để đạt được mục tiêu chung?
- Thỏa hiệp không có nghĩa là đầu hàng. Bạn có thể từ bỏ một chút để đạt được điều lớn lao hơn, miễn là không đánh mất giá trị cốt lõi của mình.
Đón nhận sự khác biệt trong quan điểm. Việc khó chịu khi người khác có ý kiến trái chiều sẽ không mang lại lợi ích gì. Sự bất đồng nhỏ trong cuộc sống và công việc thực sự có thể rất lành mạnh. Như một câu nói nổi tiếng: “Nếu mọi người đều nghĩ giống nhau, nghĩa là ai đó đã không suy nghĩ.” Tương tự, nếu mọi người luôn đồng ý với bạn, bạn là người duy nhất đưa ra ý kiến. Điều này nghe có vẻ tốt, nhưng nó sẽ hạn chế sự phát triển cá nhân và sự nghiệp của bạn.
- Điều này không có nghĩa là bạn nên tranh cãi với người thân hoặc đồng nghiệp. Hãy tránh phản ứng cực đoan hoặc ngừng giao tiếp mỗi khi cảm thấy bị đe dọa. Đôi khi, lắng nghe quan điểm khác biệt có thể giúp bạn nhìn thế giới theo một cách hoàn toàn mới.
Thể hiện sự quan tâm đến người khác. Thay vì chỉ nói về bản thân, hãy thể hiện sự hào hứng với câu chuyện của người khác. Sự quan tâm chân thành sẽ giúp bạn tiến xa hơn việc cố gắng thu hút sự chú ý. Dưới đây là một số cách để thể hiện sự quan tâm:
- Giao tiếp bằng mắt và lắng nghe tích cực. Hãy lắng nghe để thấu hiểu, không chỉ để trả lời. Trước khi chia sẻ, hãy tóm tắt lại ý của người khác và đặt câu hỏi làm rõ như “Có phải bạn đang nói rằng…?”.
- Sử dụng tên của người khác và hỏi về những điều quan trọng với họ, như gia đình hoặc sở thích. Ví dụ: “Chào Mai! Dạo này bạn có đi tập yoga không?”.
- Khen ngợi người khác một cách chân thành. Tìm kiếm những điều bạn thực sự trân trọng ở họ, từ ngoại hình đến tính cách, và cho họ biết. Ví dụ: “Này, năng lượng bạn mang đến cho dự án này thật sự truyền cảm hứng. Cảm ơn bạn!”.
Nhận diện cái tôi của bản thân
Tự vấn bản thân. Dù bạn có bất đồng với ai đó ở công ty hay ở nhà, bạn có thể tự hỏi liệu mình có đang gặp vấn đề với cái tôi. Cái tôi có thể được hiểu là phần bên trong luôn tìm kiếm sự chấp thuận. Để xác định xem cái tôi có đang chi phối bạn, hãy tự hỏi:
- “Mình có đang cảm thấy mình giỏi hơn người khác không?”.
- “Mình có đang cảm thấy mình kém cỏi hơn người khác không?”.
- Nếu câu trả lời là “có” cho một trong hai câu hỏi, cái tôi của bạn đang kiểm soát bạn. Cảm giác tự cao hoặc tự ti đều là dấu hiệu của cái tôi quá lớn.
Nhận biết khi bạn tham gia vào “cuộc chiến lãnh thổ”. Người có cái tôi lớn thường gặp vấn đề với những người mà họ cảm thấy đang xâm phạm “lãnh thổ” của mình. Ví dụ, khi người bạn thân cố gắng hướng dẫn bạn chơi golf, hoặc sếp liên tục đưa ra lời khuyên về công việc.
- Nếu bạn cảm thấy tức giận trong những tình huống như vậy, cái tôi của bạn đang chi phối bạn. Bạn sẽ khó chịu khi người khác đưa ra lời khuyên về lĩnh vực bạn cho rằng mình am hiểu. Bạn từ chối sự giúp đỡ và bỏ qua những ý tưởng tốt hơn của người khác để bảo vệ ý kiến của mình.
Nhận diện xem bạn có dễ bị tổn thương hay không. Cái tôi quá lớn không phải lúc nào cũng biểu hiện rõ ràng. Đôi khi, nó thể hiện qua việc bạn dễ dàng cảm thấy bị xúc phạm khi ai đó có quan điểm trái ngược. Người có cái tôi lớn thường nghĩ rằng họ biết tất cả. Khi ai đó không đồng ý hoặc chỉ trích ý kiến của bạn, bạn sẽ cảm thấy như năng lực của mình bị đặt dấu hỏi.
- Bạn cũng có thể khó nhận ra dấu hiệu cho thấy mình dễ bị tổn thương. Hãy quan sát cách bạn tương tác trong vài ngày. Có phải mọi người thường xuyên xin lỗi vì vô tình làm bạn khó chịu? Có phải bạn luôn cần thời gian để bình tĩnh lại sau khi ai đó khiến bạn bực bội? Đó là dấu hiệu cho thấy cái tôi của bạn đang gây rắc rối.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
