Cách để Nâng cao sức khỏe tinh thần
27/02/2025
Nội dung bài viết
Khi nghe đến từ “vệ sinh”, bạn có thể liên tưởng ngay đến việc đánh răng hay chăm sóc ngoại hình. Đó là vệ sinh thể chất. Ngược lại, vệ sinh tinh thần là quá trình chăm sóc sức khỏe tâm lý và trạng thái hạnh phúc. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, do mối liên hệ mật thiết giữa trí não và cơ thể, sức khỏe tinh thần là yếu tố không thể thiếu để đạt được trạng thái thể chất tối ưu. Vì vậy, nếu muốn có một cuộc sống khỏe mạnh toàn diện và hạnh phúc trọn vẹn, bạn cần áp dụng những phương pháp hiệu quả để cải thiện sức khỏe tinh thần.
Các bước thực hiện
Xây dựng thái độ sống tích cực
Đối mặt với suy nghĩ tiêu cực. Cách bạn phản ứng với những tình huống trong cuộc sống có thể ảnh hưởng lớn đến tâm trạng và cách nhìn nhận của bạn. Việc suy nghĩ quá nhiều về một vấn đề mà không tìm ra giải pháp, thường được gọi là “suy nghĩ vẩn vơ”, có thể làm tăng cảm giác lo lắng và thậm chí dẫn đến các vấn đề về tim mạch.
- Hãy đối mặt với những suy nghĩ tiêu cực bằng cách đặt câu hỏi về tính chính xác của chúng. Ví dụ, khi nộp bài muộn, bạn có thể nghĩ “Giáo sư sẽ ghét mình”.
- Tự hỏi bản thân liệu tình huống có thực sự tồi tệ như bạn nghĩ không. Liệu việc nộp bài muộn có đáng để bị “ghét” không? Có thể giáo sư sẽ không hài lòng, nhưng khả năng họ ghét bạn vì điều đó là rất thấp.
Ngừng so sánh bản thân với người khác. Việc so sánh chỉ làm giảm giá trị và tài năng của bạn hoặc của người khác khi bạn tập trung vào thành tích hay phẩm chất của họ. Dù nhìn từ góc độ nào, bạn cũng sẽ luôn cảm thấy mình thua thiệt.
- Nếu bạn tự nâng cao mình bằng cách so sánh với người kém hơn, đó chỉ là sự thỏa mãn ảo tưởng. Ngược lại, so sánh với người giỏi hơn sẽ khiến bạn đánh giá thấp bản thân.
- Mỗi người đều có con đường riêng, sở trường và sở đoản khác nhau. So sánh chỉ làm mất đi sự độc đáo của bạn. Người duy nhất bạn nên so sánh là chính mình của ngày hôm qua.
Nuôi dưỡng lòng biết ơn. Lòng biết ơn là chìa khóa giúp bạn vượt qua những sự kiện tiêu cực trong cuộc sống. Trong hầu hết các thử thách, luôn tồn tại những khía cạnh tích cực nếu bạn chịu khó tìm kiếm. Nghiên cứu cho thấy lòng biết ơn giúp loại bỏ cảm xúc tiêu cực, tăng cường sự đồng cảm, cải thiện giấc ngủ, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp và nâng cao sức khỏe thể chất.
- Hãy thể hiện sự biết ơn với những người thân yêu. Mỗi tối, hãy nghĩ về hai hoặc ba điều bạn biết ơn. Bạn cũng có thể viết nhật ký về lòng biết ơn để nuôi dưỡng tâm hồn.
Nâng cao lòng tự trọng bằng những khẳng định tích cực. Lòng tự trọng không phải lúc nào cũng vững vàng. Đặc biệt sau thất bại, bạn cần tìm kiếm những điều tích cực để nói về bản thân. Hãy thay đổi cách bạn tự nói chuyện với chính mình, đặc biệt khi nhìn vào gương. Những câu khẳng định hàng ngày có thể giúp bạn xây dựng lòng tự trọng.
- Tôi yêu bản thân mình.
- Tôi tin vào khả năng của mình.
- Tôi xứng đáng được tôn trọng và yêu thương.
- Thành công của tôi bắt nguồn từ tình yêu và sự nỗ lực dành cho chính mình.
- Tôi trân trọng những điều may mắn trong cuộc sống.
- Tôi đang tiến lên phía trước.
- Tôi nhận ra và trân trọng giá trị của bản thân.
- Tôi nhìn thấy những điểm mạnh của mình.
Học cách kiểm soát cảm xúc
Thừa nhận khi bạn cảm thấy không vui. Nhận thức về cảm xúc là quá trình nhận biết và chấp nhận những gì bạn đang cảm thấy. Điều này giúp bạn kiểm soát và cải thiện sức khỏe tinh thần. Cảm xúc luôn đi kèm với phản ứng thể chất và tinh thần. Việc chú ý đến các dấu hiệu này giúp bạn nhận ra những cảm xúc đang diễn ra.
- Ví dụ, bạn đang chờ bạn bè trong nhà hàng nhưng họ đến muộn. Bạn nghĩ “Cô ấy luôn làm mình đợi” và liên tục gõ ngón tay vào ly nước. Những suy nghĩ và hành động này cho thấy bạn đang sốt ruột.
- Hãy dành thời gian quan sát suy nghĩ và hành động của mình. Chúng tiết lộ gì về cảm xúc của bạn? Ghi lại những quan sát này vào nhật ký để nâng cao nhận thức cảm xúc.
Diễn đạt cảm xúc một cách lành mạnh. Sau khi nhận biết các dấu hiệu cảm xúc và thể chất, bạn cần tìm cách biểu lộ chúng tích cực. Che giấu cảm xúc có thể dẫn đến trầm cảm hoặc lo âu. Dưới đây là một số cách hiệu quả:
- Chia sẻ với người khác là cách tốt nhất để giải tỏa cảm xúc. Hãy chọn người biết lắng nghe và không phán xét, như bạn thân, người thân hoặc chuyên gia tư vấn.
- Viết nhật ký cũng là phương pháp hữu ích. Ghi lại suy nghĩ và cảm xúc giúp bạn nhận diện các kiểu suy nghĩ lặp lại. Viết nhật ký không chỉ giải tỏa cảm xúc mà còn giúp bạn tìm ra giải pháp.
- Đừng ngại khóc khi cần. Kìm nén nước mắt vì xấu hổ hoặc tội lỗi chỉ làm nỗi buồn thêm sâu sắc. Xem phim, đọc sách hoặc nghe nhạc phù hợp có thể giúp bạn giải phóng cảm xúc.
- Kiểm soát cơn giận. Giận dữ là cảm xúc khó biểu lộ nhất. Thay vì la hét hay đập phá, hãy thử tập thể dục cường độ cao hoặc hét vào gối để giải tỏa.
Hiểu rằng cảm xúc tích cực và tiêu cực đều cần thiết. Chúng ta thường thích thể hiện niềm vui, sự phấn khích và yêu thương, nhưng lại có xu hướng kìm nén cảm xúc tiêu cực. Tuy nhiên, việc che giấu cảm xúc tiêu cực có thể dẫn đến lo âu, sợ hãi hoặc trầm cảm.
- Đừng né tránh cảm xúc tiêu cực. Buồn phiền, giận dữ cũng quan trọng như niềm vui và hạnh phúc đối với sức khỏe tinh thần.
Đối mặt với stress
Tập thể dục đều đặn để kiểm soát stress. Vận động cơ thể là vũ khí mạnh mẽ chống lại stress. Tập thể dục không chỉ tăng cường sức khỏe thể chất mà còn giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, nâng cao lòng tự trọng và giúp ngủ ngon hơn.
- Hãy chọn hoạt động yêu thích như bơi lội, đi bộ, tập tạ, yoga hoặc dắt chó đi dạo để duy trì thói quen vận động.
Duy trì chế độ ăn cân bằng dinh dưỡng. Thực phẩm bạn ăn có thể ảnh hưởng đến mức độ stress. Thức ăn nhanh, phô mai, một số loại hạt, caffeine, đường và rượu có thể làm tăng stress. Ngược lại, trái cây tươi, rau củ, cá, sữa chua và uống đủ nước giúp giảm căng thẳng hiệu quả.
Ngủ đủ giấc. Mối quan hệ giữa stress và giấc ngủ là một vòng tròn khép kín. Stress có thể làm gián đoạn giấc ngủ, và thiếu ngủ lại làm tăng stress. Người Mỹ thường ngủ ít hơn mức khuyến nghị 7-9 tiếng mỗi đêm, và chất lượng giấc ngủ cũng bị ảnh hưởng bởi căng thẳng. Để cải thiện giấc ngủ, hãy thử các bước sau:
- Đi ngủ và thức dậy vào cùng một khung giờ mỗi ngày.
- Tạo thói quen thư giãn trước khi ngủ, như đọc sách hoặc tắm nước ấm, và tránh sử dụng thiết bị điện tử.
- Đảm bảo phòng ngủ tối, yên tĩnh và chỉ dành cho giấc ngủ. Tránh xem TV hoặc làm việc trên giường.
- Hạn chế caffeine 4-6 tiếng trước khi ngủ và tránh uống rượu hoặc hút thuốc gần giờ đi ngủ.
Chuẩn bị một “hộp công cụ” giảm stress. Dù bạn cố gắng ngăn ngừa stress, vẫn có những lúc căng thẳng xuất hiện. Trong những tình huống đó, một “hộp công cụ” giảm stress sẽ giúp bạn bình tĩnh và cải thiện tâm trạng. Dưới đây là một số gợi ý:
- Hít thở sâu. Phương pháp 4-7-8: Hít vào 4 giây, nín thở 7 giây, thở ra 8 giây.
- Thử thiền. Thiền giúp bạn tập trung vào hiện tại, tăng nhận thức về hơi thở và cơ thể.
- Tự chăm sóc bản thân. Dành thời gian làm điều bạn yêu thích, như đi dạo, làm móng hoặc dành thời gian bên người thân.
Xây dựng một hệ thống hỗ trợ vững chắc. Những người xung quanh bạn có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và hạnh phúc của bạn, không kém gì chế độ ăn uống và tập thể dục. Sự hỗ trợ xã hội giúp vượt qua các vấn đề tâm lý như trầm cảm hoặc rối loạn stress.
- Nghiên cứu cho thấy mạng lưới bạn bè, người thân và đồng nghiệp tích cực giúp tăng sự tự tin và cảm giác gắn kết.
- Mở rộng mối quan hệ bằng cách tham gia các hoạt động xã hội, câu lạc bộ, hoặc tình nguyện. Duy trì và nuôi dưỡng những mối quan hệ tích cực hiện có.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
