Cách để Ngừng Hấp thu Cảm xúc từ Người khác

Xác định xem bạn có phải là người cực kỳ nhạy cảm hay không. Người cực kỳ nhạy cảm (HSP) thường dễ xúc động và phấn khích. Một số đặc điểm nổi bật của HSP bao gồm:

• Giác quan tinh tế: Bạn nhạy cảm với những chi tiết nhỏ như chất liệu vải, màu sắc, âm thanh, và mùi vị.
• Sâu sắc: Bạn có khả năng thấu hiểu ẩn ý và không vội vàng đưa ra quyết định.
• Nhận thức cảm xúc: Bạn hiểu rõ cảm xúc của bản thân và có khả năng chăm sóc bản thân tốt hơn nhờ sự nhận thức này.
• Sáng tạo: Bạn sở hữu trí tưởng tượng phong phú nhưng thường sống nội tâm.
• Đồng cảm: Bạn dễ dàng cảm nhận và chia sẻ cảm xúc với người khác.

Nhận diện xem bạn có phải là người đồng cảm. Người đồng cảm sở hữu khả năng nhạy cảm đặc biệt với cảm xúc của người khác, vượt xa mức độ thông thường. Một người đồng cảm là HSP, nhưng không phải HSP nào cũng là người đồng cảm. Dưới đây là những dấu hiệu nhận biết:

• Bạn cảm nhận được nỗi sợ, lo lắng và căng thẳng từ người khác, hấp thụ chúng như thể đó là vấn đề của chính mình. Điều này xảy ra với cả người thân và người lạ.
• Bạn dễ dàng kiệt sức, mệt mỏi và cảm thấy bất an khi ở trong đám đông.
• Tiếng ồn, mùi hương và những cuộc trò chuyện quá mức khiến bạn lo lắng và căng thẳng.
• Bạn cần không gian riêng để tái tạo năng lượng.
• Bạn khó phân tích cảm xúc một cách lý trí và dễ bị tổn thương.
• Bạn có tấm lòng vị tha, rộng lượng, thiên về tâm linh và là người biết lắng nghe.
• Bạn thường lên kế hoạch thoát khỏi tình huống khó chịu một cách nhanh chóng, như tự lái xe đến sự kiện.
• Sự gần gũi trong mối quan hệ khiến bạn cảm thấy ngột ngạt và mất đi sự riêng tư.

Xác định thời điểm bạn dễ bị ảnh hưởng bởi cảm xúc của người khác. Mỗi người có mức độ chịu ảnh hưởng khác nhau, nhưng ai cũng có lúc bị tác động bởi cảm xúc xung quanh. Hãy tìm hiểu những tình huống khiến bạn dễ bị ảnh hưởng nhất.

• Theo dõi cảm xúc của bạn khi tiếp xúc với người khác. Ghi chú lại những cảm xúc thường xuyên xuất hiện. Bạn có bị ảnh hưởng khi ai đó cố gây ấn tượng hoặc đe dọa bạn? Bạn có cảm thấy quá tải trong đám đông?

Nhận diện những người khiến tâm trạng bạn xấu đi. Những người gây khó khăn cho người đồng cảm thường là người hay chỉ trích, nạn nhân, người yêu bản thân thái quá và người kiểm soát. Họ được gọi là "ma cà rồng cảm xúc".

• Đánh giá những người xung quanh. Có ai thường xuyên phê bình, kiểm soát hoặc chỉ nói về bản thân họ mà không quan tâm đến cảm xúc của bạn?
• Khi nhận diện được những hành vi này, bạn có thể tự bảo vệ mình bằng cách tách biệt và nhắc nhở bản thân: "Tôi tôn trọng bản chất của họ, nhưng tôi không chấp nhận hành vi đó".

Xác định nhu cầu và giá trị của bản thân. Tìm ra những điều bạn thực sự cần và không thể thỏa hiệp, như sức khỏe, gia đình, hoặc con cái. Đây là ưu tiên hàng đầu. Sau đó, xác định những điều bạn có thể linh hoạt và sẵn sàng thỏa hiệp.

• Hãy bắt đầu xây dựng ranh giới dựa trên những giá trị cốt lõi của bạn.

Chia sẻ nhu cầu của bạn với người thân. Khi cần không gian riêng để xử lý cảm xúc và áp lực, hãy thẳng thắn nói với họ. Việc bày tỏ nhu cầu không chỉ giúp bạn giải tỏa mà còn giúp đối phương hiểu rõ hơn về cách hành xử của bạn. Khi họ thấu hiểu động lực của bạn, mối quan hệ sẽ trở nên gắn kết hơn, đồng thời bạn vẫn giữ được không gian riêng tư cần thiết.

Lập kế hoạch ứng phó với tình huống khó khăn. Khi đối mặt với những tình huống căng thẳng, bạn có thể nhận ra mình đang để lỏng ranh giới quá mức. Hãy lên kế hoạch trước để kiểm soát mọi thứ tốt hơn.

• Ví dụ, khi một người bạn cần bạn lắng nghe về vấn đề công việc, hãy nói: "Mình rất vui vì cậu chia sẻ, nhưng hôm nay mình chỉ có 10 phút để trò chuyện." Sau đó, hãy tuân thủ đúng thời gian đó.
• Nếu đồng nghiệp của bạn thường xuyên bỏ dở công việc vào phút chót, hãy tạo ranh giới bằng cách nói: "Tôi cần hoàn thành công việc của mình. Xin lỗi, tôi không thể giúp bạn lúc này."

Đặt giới hạn thời gian. Nhận thức được giới hạn chịu đựng của bản thân và tuân thủ nó là cách để bảo vệ sức khỏe tinh thần. Hãy thiết lập ranh giới thời gian với những người có xu hướng áp đảo bạn.

• Ví dụ, đừng dành 2 tiếng để lắng nghe một cuộc trò chuyện nếu bạn chỉ chịu được 30 phút. Hãy tìm cách rút lui một cách lịch sự.

Học cách tự lập. Tìm hiểu và thấu hiểu cảm xúc, mong muốn và nhu cầu của chính mình. Hãy quyết đoán trong việc đưa ra quyết định và đáp ứng nhu cầu của bản thân. Nếu bạn phụ thuộc vào người khác để xác định cảm xúc và hành động, bạn sẽ dễ dàng bị ảnh hưởng bởi họ. Thay vào đó, hãy ưu tiên bản thân bằng cách học cách tự hành động.

• Đừng chờ đợi sự cho phép của người khác. Bắt đầu từ những quyết định nhỏ, như mua một món đồ bạn thích mà không cần hỏi ý kiến. Dần dần, bạn sẽ tự tin hơn trong việc đưa ra quyết định lớn hơn.
• Đảm bảo bạn có thể tự xử lý tình huống khó khăn mà không cần phụ thuộc vào người khác, chẳng hạn như tự lái xe hoặc có đủ tài chính để ứng phó khi cần.

Tạo không gian riêng tư ngay trong ngôi nhà chung. Hãy yêu cầu người khác tôn trọng khoảng thời gian bạn cần ở một mình, đặc biệt khi bạn cảm thấy mệt mỏi hoặc dễ bị tổn thương. Tạo không gian riêng giúp bạn tránh xa những tình huống căng thẳng và bảo vệ cảm xúc của mình. Tìm một địa điểm mang lại sự yên bình cho bạn.

• Mang theo một tấm ảnh thiên nhiên, như thác nước hay rừng cây, để ngắm nhìn mỗi khi cảm thấy choáng ngợp.

Tạo không gian riêng ở nơi công cộng. Khi ở chỗ đông người, hãy tìm một góc riêng để bảo vệ cảm xúc của mình. Chọn vị trí kín đáo, như ngồi trong góc hoặc đứng cách xa đám đông.

• Nếu bạn là người nhạy cảm với môi trường xung quanh, hãy chọn địa điểm phù hợp. Ví dụ, trong nhà hàng, hãy ngồi ở bàn quay lưng vào tường, tránh những nơi ồn ào như gần nhà vệ sinh hoặc thùng rác.

Phát triển sự bình an trong tâm trí. Khi đối mặt với căng thẳng, hãy tập trung vào hơi thở hoặc tưởng tượng một nơi khiến bạn hạnh phúc. Điều này giúp bạn tránh hấp thụ cảm xúc tiêu cực từ người khác. Hít thở sâu trong vài phút để lấy lại bình tĩnh.

• Hình dung cảm xúc tiêu cực như một màn sương xám thoát khỏi cơ thể, và cảm xúc tích cực như ánh sáng vàng bao bọc bạn.
• Thử tập yoga và các kỹ thuật hít thở để tĩnh tâm và kiểm soát cảm xúc tốt hơn.

Nuôi dưỡng cảm xúc tích cực để tăng cường sức mạnh nội tâm. Khi được bao bọc bởi sự bình yên và tình yêu, bạn sẽ phát triển mạnh mẽ, ngược lại, cảm xúc tiêu cực sẽ làm suy yếu bạn. Nghiên cứu cho thấy cảm xúc tích cực giúp bạn hài lòng hơn với cuộc sống.

• Nghĩ về người bạn yêu thương và cảm nhận hơi ấm từ họ. Áp dụng cảm giác đó với những người xung quanh, tìm điểm tích cực ở họ để nuôi dưỡng cảm xúc tốt đẹp.
• Mỉm cười thường xuyên để kích thích não bộ sản sinh chất hóa học tạo cảm giác tích cực.
• Làm điều bạn yêu thích để tạo ra năng lượng tích cực trong cuộc sống.

Tìm kiếm những người và tình huống tích cực. Hãy dành thời gian bên những người mang lại niềm vui và sự ủng hộ cho bạn. Sự lạc quan hay bi quan của người khác đều ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của bạn. Bạn không thể loại bỏ hoàn toàn sự nhạy cảm với cảm xúc của người khác, nhưng bạn có thể chọn ở bên những người lạc quan thay vì bi quan.

• Gọi điện cho người bạn luôn nhìn thấy mặt tốt của mọi thứ. Dành thời gian với đồng nghiệp có cái nhìn tích cực. Lắng nghe những người tràn đầy hy vọng và tận hưởng những tác phẩm nghệ thuật truyền cảm hứng.

Kiểm soát sự quá tải cảm xúc. Người đồng cảm quá mức thường nhạy cảm hơn người khác với những gì xảy ra xung quanh, khiến họ dễ cảm thấy quá tải trong những tình huống mà người khác không cảm thấy gì. Tuy nhiên, bạn không cần phải hấp thụ cảm xúc của người khác.

• Nhận diện những tình huống khiến bạn quá tải và tách mình ra khỏi chúng. Ví dụ, nếu bạn biết mình dễ bị căng thẳng khi mua sắm dịp Giáng sinh, hãy tránh những nơi đông đúc trong dịp này.

Khám phá sự sáng tạo bên trong bạn. Người cực kỳ nhạy cảm thường sở hữu khả năng sáng tạo phi thường trong nghệ thuật. Sáng tạo không chỉ giới hạn trong việc vẽ tranh hay viết lách, mà còn thể hiện qua cách bạn trò chuyện, nấu ăn, hay thậm chí là sống hàng ngày. Hãy nuôi dưỡng sự sáng tạo trong cuộc sống của bạn.

• Thử nghiệm với phong cách cá nhân hoặc thay đổi thói quen hàng ngày. Đây là cách để biến sự nhạy cảm thành một món quà thay vì gánh nặng.

Biến sự đồng cảm thành hành động ý nghĩa. Khi bạn cảm thấy choáng ngợp bởi cảm xúc của người khác, hãy chuyển hóa năng lượng đó thành hành động tích cực. Tìm kiếm một mục tiêu ý nghĩa liên quan đến cảm xúc của bạn.

• Ví dụ, nếu việc nhìn thấy người vô gia cư khiến bạn đau lòng, hãy biến cảm xúc đó thành hành động thiết thực như tình nguyện tại các trung tâm hỗ trợ hoặc mua cho họ một bữa ăn. Lắng nghe câu chuyện của họ để thấu hiểu hơn.

Yêu thương và từ bi với chính mình. Hãy sử dụng lòng nhân từ để bảo vệ bản thân khỏi cảm xúc quá tải. Đồng cảm với người khác là tốt, nhưng bạn cũng cần đối xử tử tế với chính mình. Đừng cảm thấy tội lỗi khi cần nghỉ ngơi để lấy lại cân bằng.

• Nhận ra rằng cảm xúc của bạn là điều tự nhiên. Khi hiểu rằng ai cũng có lúc cảm thấy choáng ngợp, bạn sẽ không còn cảm thấy cô đơn. Hãy tự nhủ: "Ai cũng có lúc cảm thấy như vậy."

Chấp nhận bản thân. Sự nhạy cảm với môi trường xung quanh giúp bạn kết nối sâu sắc với người khác, đặc biệt khi họ cởi mở và hòa đồng. Người cực kỳ nhạy cảm và đồng cảm thường có xu hướng hướng nội, và 70% trong số họ thuộc nhóm này. Điều này có thể khiến bạn cảm thấy mâu thuẫn với thế giới xung quanh. Tuy nhiên, hãy học cách chấp nhận sự nhạy cảm như một phần không thể tách rời của con người bạn.

Trải nghiệm nhiều tình huống khác nhau. Sự đồng cảm thường xuất hiện một cách tự nhiên và mang lại nhiều cảm xúc đa dạng tùy thuộc vào hoàn cảnh. Nếu bạn chỉ tiếp xúc với một nhóm người nhất định, sẽ khó để nhận biết chính xác cảm xúc nào được khơi gợi bởi ai. Hãy thử đặt mình vào những tình huống mới mẻ mà bạn thường tránh né để khám phá cách phản ứng khác biệt của bản thân.

• Thử một sở thích mới hoặc tham gia một bữa tiệc nơi bạn không quen biết nhiều người. Môi trường mới có thể mang đến cho bạn sự tự do để phản ứng một cách độc đáo.