Cách Làm Thức Ăn Dặm Cho Bé Tại Nhà Đơn Giản

21/02/2025

Nội dung bài viết

Khi bé bước vào giai đoạn ăn dặm (khoảng 4-6 tháng tuổi), việc tự tay chuẩn bị thức ăn cho bé sẽ giúp bạn kiểm soát được từng thành phần dinh dưỡng trong bữa ăn. Chỉ với một vài dụng cụ đơn giản, nguyên liệu tươi ngon và làm theo hướng dẫn, bạn có thể dễ dàng tạo nên những bữa ăn đầy đủ chất dinh dưỡng hoặc bữa phụ cho bé. Hãy bắt đầu từ Bước 1 dưới đây.

Hướng dẫn chi tiết

Chuẩn bị nguyên liệu

Lựa chọn thực phẩm tươi ngon, chất lượng cao. Bước đầu tiên để tạo nên bữa ăn dinh dưỡng và hấp dẫn cho bé là chọn những nguyên liệu tươi, đảm bảo an toàn.

Ưu tiên thực phẩm hữu cơ nếu có điều kiện, chọn rau củ quả chín tự nhiên, không bị hư hỏng. Nên sử dụng hết thực phẩm trong vòng 2-3 ngày sau khi mua.
Cho bé làm quen với các loại quả, củ như táo, lê, đào và khoai lang. Tránh những thực phẩm nhiều xơ hoặc khó tiêu hóa như đậu xanh nguyên hạt, trừ khi đã được lọc và xay nhuyễn kỹ càng.

Làm sạch và sơ chế nguyên liệu. Bước tiếp theo là làm sạch và chuẩn bị nguyên liệu để nấu hoặc chế biến. Hãy rửa sạch và loại bỏ những phần không phù hợp cho bé như vỏ, hạt, mắt, hoặc mỡ.

Rửa kỹ rau củ, gọt vỏ hoặc bỏ lõi. Cắt thành miếng đều nhau để chín đều khi nấu. Khoảng 900g nguyên liệu sạch, cắt nhỏ sẽ tạo ra khoảng 2 chén (300g) thức ăn cho bé.
Với thịt và gia cầm, hãy rửa sạch, loại bỏ da và mỡ trước khi nấu. Các loại ngũ cốc như diêm mạch và kê cần được chuẩn bị theo hướng dẫn trên bao bì.

Chế biến thức ăn bằng phương pháp hấp, luộc hoặc nướng. Với các loại quả chín như lê hoặc bơ, bạn chỉ cần dùng dĩa nghiền nhuyễn là có thể cho bé ăn ngay. Các loại rau củ, thịt và ngũ cốc khác cần được nấu chín trước khi chế biến. Dưới đây là một số phương pháp nấu phổ biến:

Hấp là cách tốt nhất để giữ lại dinh dưỡng trong rau củ. Dùng rổ hấp hoặc đơn giản là đặt rây lên nồi nước sôi. Hấp trong 10-15 phút đến khi thức ăn chín mềm.
Luộc phù hợp với ngũ cốc, rau củ và một số loại thịt. Bạn có thể dùng nước luộc thịt để tăng hương vị.
Nướng thích hợp cho khoai lang, rau họ cải, thịt và gia cầm. Thêm gia vị và rau thơm để tạo hương vị hấp dẫn.

Chia nhỏ và trộn đều nguyên liệu. Khi nấu cho bé, hãy chia thức ăn thành từng phần nhỏ và đảm bảo các nguyên liệu được trộn đều. Một số món cần thêm chất lỏng như nước, sữa mẹ, sữa công thức hoặc nước dùng để đạt độ sệt phù hợp.

Làm nguội và nghiền thức ăn. Sau khi nấu chín, hãy để thức ăn nguội hoàn toàn. Đảm bảo thịt và gia cầm chín kỹ để tránh ngộ độc thực phẩm.

Chọn phương pháp chế biến phù hợp với độ tuổi của bé. Với trẻ nhỏ, thức ăn cần được nghiền mịn, trong khi trẻ lớn hơn có thể ăn thức ăn dạng lợn cợn.
Một số phụ huynh đầu tư vào máy chế biến thức ăn đa năng, giúp nấu, nghiền, rã đông và hâm nóng thức ăn một cách tiện lợi.
Bạn cũng có thể dùng máy xay đa năng, máy xay cầm tay hoặc dụng cụ nghiền thức ăn quay tay để chế biến thức ăn nhanh chóng.
Với thực phẩm mềm như chuối, bơ hoặc khoai lang, chỉ cần dùng dĩa nghiền nhuyễn là đủ.

Sử dụng và bảo quản thức ăn đúng cách. Sau khi chế biến, bạn có thể cho bé ăn ngay hoặc bảo quản phần còn lại để dùng dần. Việc bảo quản đúng cách giúp thức ăn luôn tươi ngon và an toàn cho bé.

Chia thức ăn vào hộp thủy tinh hoặc nhựa an toàn, đậy kín và bảo quản trong tủ lạnh. Ghi ngày chế biến để theo dõi và sử dụng trong vòng 3 ngày.
Bạn cũng có thể đông đá thức ăn bằng cách chia vào khuôn làm đá, sau đó chuyển vào túi nhựa có khóa kéo. Mỗi viên đá là một phần ăn nhỏ cho bé.
Rã đông thức ăn bằng cách để trong ngăn mát qua đêm hoặc ngâm trong nước ấm khoảng 20 phút.
Rau củ và trái cây nghiền đông đá có thể bảo quản từ 6-8 tháng, trong khi thịt và gia cầm chỉ nên dùng trong 1-2 tháng.
Hãy chế biến nhiều và đông đá để tiết kiệm thời gian và công sức.

Khám phá Đa dạng Thực phẩm cho Bé

Bắt đầu với những món ăn truyền thống. Những loại thực phẩm này thường là trái cây và rau củ mềm, có vị ngọt tự nhiên và dễ chế biến.

Chuối, lê, việt quất, đào, mơ, mận, xoài, táo, khoai lang, bí rợ, ớt ngọt, bơ, cà rốt và đậu đỗ là những lựa chọn phổ biến.
Những thực phẩm này không chỉ dễ chế biến mà còn được nhiều trẻ yêu thích. Hãy bắt đầu với chúng nhưng đừng ngần ngại giới thiệu thêm các món mới để kích thích vị giác của bé.
Cho bé thử từng món một và đợi ít nhất ba ngày trước khi giới thiệu món tiếp theo. Cách này giúp bạn dễ dàng phát hiện các phản ứng dị ứng nếu có.

Thử món thịt hầm đa dạng. Thịt hầm là lựa chọn tuyệt vời cho bé, vừa thơm ngon lại giàu dinh dưỡng.

Thử nấu thịt bò hầm với hương vị Mexico hoặc Trung Quốc, thêm xì dầu hoặc tương ớt poblano ít cay. Trẻ em trên thế giới thường được làm quen với các món có vị mạnh từ sớm.
Bạn cũng có thể nấu thịt vai lợn với sốt chua ngọt, một món ăn hấp dẫn cho cả gia đình.

Giới thiệu cá vào thực đơn của bé. Quan niệm về việc cho trẻ ăn cá đã thay đổi trong những năm gần đây.

Theo Viện Nhi khoa Hoa Kỳ, trẻ từ 6 tháng tuổi có thể ăn cá nếu không có dấu hiệu dị ứng hoặc tiền sử hen suyễn.
Cá hồi là lựa chọn tuyệt vời nhờ giàu dinh dưỡng và chất béo tốt. Hãy rim cá hồi nhẹ nhàng với nước và gia vị, sau đó nghiền nhuyễn hoặc cắt nhỏ tùy theo độ tuổi của bé.

Cho bé làm quen với ngũ cốc nguyên hạt. Ngũ cốc nguyên hạt như diêm mạch và kê nên được giới thiệu sớm.

Chúng không chỉ cung cấp dinh dưỡng mà còn giúp bé khám phá kết cấu thức ăn mới, hỗ trợ phát triển kỹ năng nhai và nuốt.
Thêm hương vị bằng cách kết hợp với thịt gà, rau củ hoặc các loại gia vị như hành, bí rợ để món ăn thêm hấp dẫn.

Giới thiệu trứng vào thực đơn của bé. Trước đây, nhiều người khuyên nên tránh cho trẻ dưới một tuổi ăn trứng, nhưng quan niệm này đã thay đổi. Trẻ có thể ăn trứng nếu không có dấu hiệu dị ứng hoặc tiền sử gia đình dị ứng.

Trứng là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời, giàu protein, vitamin B và các khoáng chất thiết yếu. Bạn có thể chế biến trứng theo nhiều cách: luộc, rán, ốp lết hoặc xào.
Đảm bảo lòng đỏ và lòng trắng chín kỹ, vì trứng chưa chín có thể gây khó chịu cho bé.
Thử nghiền trứng luộc với bơ, trộn với súp rau củ, hoặc thêm trứng rán cắt nhỏ vào cơm hoặc cháo yến mạch cho trẻ lớn hơn.

Khám phá hương vị với gia vị dịu nhẹ và rau thơm. Nhiều cha mẹ nghĩ rằng thức ăn cho bé phải nhạt nhẽo, nhưng thực tế trẻ có thể tiếp nhận nhiều hương vị khác nhau.

Hãy giới thiệu các loại gia vị quen thuộc trong gia đình để bé làm quen dần.
Thử thêm hương thảo khi nướng bí, rắc chút nghệ hoặc tỏi vào ức gà, quế vào cháo yến mạch, hoặc rau mùi tây vào khoai tây nghiền.
Bé cũng có thể thử đồ cay nhẹ như tương ớt ít cay trong súp hoặc thịt hầm.

Cho bé thử các loại quả có vị chua. Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng nhiều trẻ rất thích vị chua. Hãy thử cho bé ăn anh đào chua nghiền nhuyễn, đại hoàng nấu nhừ không đường, hoặc mận nghiền để khám phá sở thích của bé.

Làm quen với thức ăn rắn

Chú ý đến nhiệt độ thức ăn. Khi cho bé ăn thức ăn rắn, hãy đảm bảo nhiệt độ không quá nóng để tránh gây bỏng miệng.

Đặc biệt cẩn thận khi hâm nóng thức ăn bằng lò vi sóng, vì nhiệt độ có thể phân bố không đều.
Sau khi hâm, hãy khuấy đều và để nguội ở nhiệt độ phòng trước khi cho bé ăn.

Tránh lãng phí thức ăn thừa. Khi cho bé ăn, hãy ước lượng khẩu phần phù hợp để tránh lãng phí. Thức ăn thừa sau khi bé ăn không nên tái sử dụng vì nước bọt của bé có thể khiến vi khuẩn phát triển.

Không thêm đường vào thức ăn của bé. Trẻ em không cần bổ sung đường, đặc biệt trong bối cảnh tỷ lệ béo phì ở trẻ đang gia tăng. Các chất tạo ngọt như xi-rô ngô hay mật ong cũng cần tránh vì có thể gây ngộ độc botulism nguy hiểm.

Phòng tránh ngộ độc nitrat cho bé. Nitrat trong nước và đất có thể gây thiếu máu ở trẻ nhỏ. Để đảm bảo an toàn:

Kiểm tra nồng độ nitrat trong nước giếng, đảm bảo dưới 10 mg/l.
Sử dụng rau củ tươi trong 1-2 ngày sau khi mua, đông đá thức ăn ngay sau khi chế biến, và hạn chế dùng rau củ chứa nhiều nitrat như củ cải đường, cà rốt, đỗ xanh, rau chân vịt và bí.

Cho bé ăn cùng thực đơn với gia đình. Thay vì chuẩn bị riêng, hãy xay hoặc nghiền thức ăn gia đình cho bé.

Điều này tiết kiệm thời gian và giúp bé làm quen với khẩu vị chung.
Hầu hết các món ăn lành mạnh đều có thể điều chỉnh để phù hợp với bé, như món hầm, súp hoặc mì nấu mềm hơn.
Thêm nước dùng không muối, sữa mẹ hoặc sữa công thức để làm loãng thức ăn, nhưng đảm bảo vẫn giữ được kết cấu khi múc bằng thìa.

Những lời khuyên hữu ích

Chỉ kết hợp các loại rau củ quả khác nhau khi bé đã thử từng loại riêng biệt và không có phản ứng dị ứng. Thử kết hợp táo với mận, bí với đào, hoặc táo với súp lơ để tạo hương vị mới.
Tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để biết thời điểm thích hợp bắt đầu cho bé ăn dặm, loại thực phẩm nên dùng và cần tránh trong năm đầu đời. Cho bé thử từng món mới và đợi 4 ngày để theo dõi phản ứng dị ứng trước khi giới thiệu món tiếp theo.
Thêm khoảng 5ml chất lỏng như sữa mẹ, sữa công thức hoặc nước để làm loãng thức ăn nếu quá đặc. Ngược lại, thêm 5ml bột trẻ em để làm đặc hơn.
Dùng dĩa nghiền nhuyễn thực phẩm mềm như chuối hoặc bơ, thêm vài giọt sữa hoặc nước đun sôi nếu cần làm loãng.
Kết hợp các hương vị độc đáo như mận với táo hoặc bí với táo, đồng thời trình bày món ăn bắt mắt để thu hút sự chú ý của bé.