Cách phân biệt và sử dụng Than và Then

23/02/2025

Nội dung bài viết

Nhiều người thường nhầm lẫn giữa hai từ than và then do cách phát âm tương tự và thiếu hiểu biết về sự khác biệt. Tuy nhiên, việc phân biệt rõ ràng hai từ này là rất quan trọng. Than thường được dùng để so sánh, trong khi then liên quan đến thời gian hoặc trình tự. Hãy luyện tập cách dùng và phát âm, và rồi (then) bạn sẽ thành thạo hơn (than) bất kỳ ai!

Các bước thực hiện

Nhận biết các tình huống sử dụng “then”

Hãy nhớ rằng then là từ chỉ thời gian hoặc trình tự. Trong mọi trường hợp, then được dùng để nói về một thời điểm cụ thể hoặc một chuỗi sự kiện. Khi được hỏi về thời gian diễn ra sự việc, then là từ phù hợp để trả lời.

Ví dụ, nếu giáo viên hỏi bạn đã ở đâu vào trưa hôm qua, bạn có thể trả lời: “Lúc đó (then) em đang ăn trưa.”
Nếu ai đó hỏi khi nào công việc sẽ hoàn thành, bạn có thể nói: “Chiều mai quay lại nhé. Lúc đó (then) tôi sẽ làm xong mọi thứ.”

Kết nối chuỗi sự kiện với từ then. Một cách dùng phổ biến của then là để chỉ thứ tự sự việc. Dùng then để diễn đạt sự việc tiếp theo về thời gian, không gian hoặc trình tự. Ví dụ:

Chúng ta sẽ khởi hành lúc 9 giờ, rồi dừng ăn trưa khoảng 11 giờ.
Đầu tiên, xếp phần A và B thẳng hàng, sau đó vặn chặt chúng lại.
Các hành tinh trong hệ mặt trời lần lượt là Thủy Tinh, Kim Tinh, Trái Đất, và tiếp theo là Hỏa Tinh.

Sử dụng then để bổ sung thông tin hoặc điều kiện. Then cũng có thể dùng để ngụ ý “ngoài ra”, “hơn nữa” hoặc “trong trường hợp đó”. Dùng then khi cần thêm thông tin hoặc điều chỉnh kết quả dựa trên điều kiện. Ví dụ:

Bữa tối có giá 400 ngàn, với lại bạn cần thêm tiền boa.
Nếu thời tiết đẹp, thì ngày mai chúng ta sẽ ra biển.

Dùng then để chỉ sự thật trong quá khứ. Trong một số trường hợp, then có thể dùng như tính từ để chỉ điều gì đó đã từng đúng, dù hiện tại không còn. Ví dụ:

Chương trình này được lập năm 2010 bởi tổng thống khi đó là Barack Obama.
Nhà sử học viết về sự phát triển rực rỡ của Rome thời đó.

Nhận biết các tình huống dùng “than”

Dùng than như liên từ trong so sánh. Than thường đứng trước các từ so sánh như better, worse, more, less, v.v. Ví dụ:

Trong tủ lạnh của bạn có nhiều hành tây hơn hành tăm.
Bây giờ tôi chạy nhanh hơn năm ngoái.
Tôi thích trời râm mát hơn trời nắng.

Sử dụng than để thể hiện mối liên hệ giữa hai sự kiện. Than có thể kết hợp với động từ quá khứ và các mệnh đề trạng ngữ, giúp làm rõ mối quan hệ giữa các sự việc. Ví dụ:

“Tôi vừa đặt lưng xuống giường chẳng bao lâu thì đồng hồ đổ chuông.”
Khác với then, than không diễn tả sự tiếp nối mà chỉ ra mối liên hệ giữa hai sự kiện.

Dùng than khi không có từ đồng nghĩa phù hợp. Để phân biệt than và then, hãy thử thay thế từ. Than không có từ đồng nghĩa, trong khi then có thể thay bằng “sau đó”, “tiếp theo”. Ví dụ:

“Jessica đến muộn hơn Joe.”
“Tôi cần tắm trước, sau đó bắt xe buýt.”

Luyện tập sử dụng Then và Than

Kiểm tra cách dùng từ. Khi viết, hãy tự hỏi:

Nếu thay then bằng “tiếp theo”, câu có còn hợp lý? Ví dụ: “Tiếp theo tôi sẽ đến cửa hàng.”
Nếu thay than bằng “so với”, câu có còn đúng? Ví dụ: “Xe cũ rẻ hơn so với xe mới.”

Thực hành viết thường xuyên với then và than. Cách tốt nhất để thành thạo là sử dụng chúng trong ngữ cảnh cụ thể.

Đọc và chỉnh sửa bài viết hàng ngày để kiểm tra cách dùng.
Tìm các bài tập trực tuyến về then và than để rèn luyện thêm.

Phát âm rõ ràng hai từ than và then. Người bản xứ thường dùng âm schwa ("ơ" nhẹ) trong giao tiếp, khiến âm "a" và "e" không khác biệt rõ. Tuy nhiên, luyện phát âm đúng sẽ giúp bạn phân biệt cách dùng.

Phát âm than với miệng mở rộng, lưỡi ép xuống răng, âm phát ra từ sau vòm miệng.
Phát âm then với miệng hơi mở, cổ họng thả lỏng, âm phát ra tự nhiên.

Lời khuyên hữu ích

Ghi nhớ đơn giản: then liên quan đến thời gian, giống như when, và cả hai đều có chữ "e".
Kiểm tra ngữ pháp cẩn thận. Nếu công cụ gạch chân hoặc tô đậm then hoặc than, hãy xem lại để chắc chắn.
Lỗi dùng then phổ biến hơn than. Hãy đặc biệt chú ý đến cách dùng then.
Mẹo nhớ: then và time đều có "e", trong khi than và comparison đều có "a".