Câu hỏi không bao giờ cũ: Học Đại học rồi ra trường thất nghiệp, vậy học để làm gì?
23/05/2025
Nội dung bài viết
Chuyện việc làm sau Đại học luôn là tâm điểm tranh luận giữa các thế hệ học sinh và phụ huynh. Điều gì đứng sau những quan điểm trái chiều ấy?
Mùa xét tuyển đến gần, nhiều gia đình đã rục rịch chọn trường Đại học cho con với kỳ vọng cánh cửa việc làm rộng mở sau này.
Ngược lại, không ít người hoài nghi: Nếu ra trường vẫn thất nghiệp thì sao không học nghề cho nhanh, đỡ tốn thời gian và tiền bạc? Suy nghĩ ấy xuất phát từ đâu?
Tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp Đại học nhưng thất nghiệp đang tăng nhanh một cách đáng lo ngại.
Nhiều người quay lưng với tấm bằng Đại học và chọn lối đi riêng – quyết định này không phải không có lý do.
Theo báo cáo năm 2020 của Trung tâm Hỗ trợ đào tạo và cung ứng nhân lực, Bộ GD&ĐT, có tới 9,1% sinh viên tốt nghiệp Đại học đang rơi vào cảnh thất nghiệp.
Thực trạng đáng lo ngại này khiến không ít sinh viên băn khoăn: Liệu sau khi tốt nghiệp mình có tìm được việc không? Ngành mình học có thật sự mở ra cơ hội nghề nghiệp?

Điều gì khiến con số sinh viên thất nghiệp ngày càng lớn đến vậy?
Vì sao Đại học – nơi được xem là bệ phóng nghề nghiệp – lại không thể giúp nhiều sinh viên tìm được việc làm?
Nguyên nhân đến từ chất lượng đào tạo chưa đáp ứng được kỳ vọng
Thực tế hiện nay, nhiều trường Đại học tuyển sinh ồ ạt, không kiểm soát chất lượng đầu vào – dẫn đến đầu ra yếu kém, sinh viên tốt nghiệp không đáp ứng được yêu cầu tuyển dụng.
Một số trường vốn không chuyên về lĩnh vực xã hội nhưng vẫn ồ ạt mở ngành trái chuyên môn, khiến chất lượng đào tạo không đạt hiệu quả như mong đợi.

Sinh viên thiếu chủ động, bỏ lỡ nhiều cơ hội quý giá
Không ít sinh viên nghĩ rằng chỉ cần vào được một trường Đại học tốt là đủ, mà quên rằng thành công còn phụ thuộc vào sự nỗ lực và tự hoàn thiện bản thân mỗi ngày.
Thiếu tinh thần học hỏi, không tích lũy kinh nghiệm thực tế, không rèn luyện kỹ năng như teamwork, giao tiếp, ngoại ngữ... khiến sinh viên dễ trở nên thụ động, hụt hơi trước yêu cầu của nhà tuyển dụng.
Thống kê cho thấy: nhiều sinh viên ra trường thất nghiệp vì đòi hỏi cao, không chấp nhận khởi đầu khiêm tốn, ngại việc vất vả, thiếu kỹ năng mềm và khả năng tiếng Anh hạn chế.
Việc lựa chọn sai ngành học cũng là một nguyên nhân quan trọng
Không ít sinh viên theo học những ngành mà bản thân không yêu thích, dẫn đến tâm lý chán nản, học hành qua loa, thậm chí bỏ bê việc học.
Một phần nguyên nhân đến từ việc thiếu định hướng khi chọn ngành học – nhiều bạn nghe theo ý kiến gia đình, chọn ngành thời thượng với hy vọng dễ kiếm việc. Kết quả là học hành hời hợt, không có đam mê, chỉ mong có tấm bằng để ra trường.
Vậy rốt cuộc, có nên học Đại học hay không?
Mỗi người đều có lý do riêng để quyết định việc học Đại học. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng Đại học vẫn là một môi trường đáng giá mà bất cứ ai cũng nên cân nhắc. Bởi lẽ:
Đại học là môi trường được nhiều nhà tuyển dụng tin tưởng. Thực tế cho thấy, nhiều sinh viên dù chưa tốt nghiệp nhưng đã được các doanh nghiệp săn đón.
Chất lượng đào tạo tại các trường Đại học ngày càng được nâng cao, liên tục cập nhật giáo trình mới từ trong nước lẫn quốc tế, giúp sinh viên tiếp cận tri thức hiện đại.

Tại Đại học, sinh viên thường xuyên được tham gia trải nghiệm thực tế, định hướng nghề nghiệp rõ ràng, rèn luyện kỹ năng mềm và có cơ hội tiếp cận trực tiếp với các nhà tuyển dụng mơ ước – từ đó thắp lên động lực và khát vọng vươn xa.
Minh chứng rõ nét cho giá trị của Đại học là rất nhiều người thành công đã bước ra từ môi trường này:
- Tỷ phú Phạm Nhật Vượng – Chủ tịch Tập đoàn Vingroup, tỷ phú USD đầu tiên trên sàn chứng khoán Việt Nam. Ông từng du học tại Đại học Mỏ Địa chất Moskva (Nga), theo học ngành kinh tế địa chất.
- Tỷ phú Trần Bá Dương – Chủ tịch THACO, tốt nghiệp Đại học Bách khoa TP.HCM với tấm bằng kỹ sư, hiện là doanh nhân có tầm ảnh hưởng lớn trong ngành công nghiệp ô tô.
- Shark Phạm Thanh Hưng – Phó Chủ tịch CEN GROUP, từng là sinh viên xuất sắc của Đại học Bách khoa Hà Nội, có bằng Thạc sĩ quản trị kinh doanh từ Viện công nghệ châu Á.
- Mark Zuckerberg – Nhà sáng lập Facebook, khởi nghiệp từ Đại học Harvard khi chỉ mới là sinh viên, hiện là biểu tượng toàn cầu về công nghệ với hàng tỷ người dùng trên khắp thế giới.
Không có bằng Đại học, liệu có thể tìm được việc làm?
Dù tấm bằng Đại học có thể mở ra nhiều cánh cửa, song vẫn có nhiều công việc hiện nay không yêu cầu bằng cấp. Tuy nhiên, bạn có thể phải bắt đầu với mức lương khiêm tốn.
Bạn hoàn toàn có thể trang bị thêm kiến thức chuyên môn qua các khóa học nghề theo đam mê – đây sẽ là một điểm cộng ấn tượng khi bạn ứng tuyển.

Từ những điều vừa chia sẻ, có thể thấy môi trường Đại học vẫn là bệ phóng lý tưởng cho những ai muốn phát triển. Nhưng dù bạn đang ở trình độ nào, nếu biết nỗ lực hoàn thiện kỹ năng, khắc phục điểm yếu và phát huy thế mạnh, thành công sẽ đến theo cách của riêng bạn.
Bài viết được chắt lọc từ nhiều nguồn báo chí uy tín, kết hợp với góc nhìn cá nhân của tác giả nhằm mang đến thông tin đa chiều và sâu sắc.
Tripi - Hành trình tri thức, kết nối giá trị
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi