Dây gắm: Thảo dược hữu ích cho người bị bệnh xương khớp

27/04/2025

Nội dung bài viết

Mặc dù cái tên dây gắm có thể còn xa lạ với nhiều người, nhưng đây là một thảo dược tuyệt vời, đặc biệt có lợi cho người mắc các bệnh về xương khớp. Hãy cùng tìm hiểu thêm về nó trong bài viết dưới đây.

Dây gắm là một loại dây leo mọc chủ yếu ở vùng núi cao, có vị đắng và tính bình. Nó có tác dụng tán hàn, khu phong, trị thấp, giải độc, tiêu viêm và sát trùng. Dân gian thường dùng dây gắm để chữa rắn cắn, giảm đau nhức xương khớp và hỗ trợ điều trị bệnh gút.

Khám phá về dây gắm

Dây gắm là cây gì?

Dây gắm, có tên khoa học là Gnetum montanum, còn được gọi là dây gắm lót, cây gắm, vương tôn, dây mấu, dây sót. Đây là loại dây leo sống ở vùng núi cao, có vị đắng, và được sử dụng để chữa trị nhiều loại bệnh.

Đặc điểm của dây gắm

Dây gắm là loài cây leo, thường bám và quấn quanh các cây lớn, có chiều dài từ 10 đến 12m. Lá cây mọc đối xứng, hình trái xoan, mặt trên bóng mượt, có kích thước lớn và phình lên ở các đốt.

Thời điểm cây ra hoa thường rơi vào khoảng từ tháng 6 đến tháng 8, và quả chín vào tháng 10 đến tháng 12. Quả có màu vàng khi chín, bên trong chứa nhiều hạt lớn.

Dây gắm phân bố chủ yếu ở các vùng núi cao phía Bắc, như Hà Tây, Hà Giang, Sapa, Tuyên Quang.

Các bộ phận sử dụng trong dược liệu

Thân và rễ: là phần được sử dụng làm thuốc, có thể thu hái quanh năm. Sau khi thu hoạch, chúng được rửa sạch, thái mỏng và phơi khô.
Hạt của dây gắm có thể ăn trực tiếp hoặc chế biến thành thuốc để điều trị đau nhức rất hiệu quả.

Công dụng của dây gắm

Công dụng tuyệt vời của dây gắm

Trong đông y, dây gắm được biết đến với nhiều công dụng như giải độc, tiêu viêm, sát trùng, hoạt huyết, trừ thấp, khu phong, thư cân. Nó có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị các bệnh như đau nhức xương khớp, gout, ngộ độc, hay sơn ăn. Cành cây được sử dụng để giảm đau, chữa bong gân, gãy xương... Rễ cây có công dụng trị sưng đau đầu gối.

Theo các nghiên cứu hiện đại, nước sắc từ dây gắm có tác dụng giảm ho nhẹ, hỗ trợ điều trị suyễn, ức chế vi khuẩn liên cầu khuẩn nhóm A, liên cầu khuẩn tan máu, vi khuẩn gây viêm phổi Catarrhal, và trực khuẩn thương hàn. Đặc biệt, dịch chiết từ dây gắm khi tiêm cho chuột có khả năng chống co thắt phế quản.

Một số bài thuốc từ dây gắm giúp điều trị bệnh

Lưu ý: Trước khi áp dụng các bài thuốc từ dây gắm, bạn nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia. Khi gặp phải bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy tới các cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

Bài thuốc chữa đau nhức xương khớp do phong thấp

Chuẩn bị: rễ dây gắm, thạch lựu, hy thiêm, ngũ gia bì, ngưu tất, cốt toái bổ mỗi loại 4 lạng, lá ké, quán chúng mỗi loại 2 lạng 5 đồng cân, 5 lạng tỳ giải, 8 lạng cẩu tích.
Thực hiện: Sấy khô các vị thuốc, sau đó ngâm rượu hoặc tán nhuyễn thành viên nhỏ, dùng với nước gừng hoặc rượu để đạt hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc trị sơn ăn

Chuẩn bị: 20g rễ dây gắm.
Thực hiện: Đem rễ dây gắm sắc với 300ml nước, đun cho đến khi còn lại 150ml. Uống 2 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt.

Bài thuốc điều trị đau nhức xương và gân

Chuẩn bị: Rễ gắm, rễ rung rúc, vỏ cây hoa giẻ, ngũ gia bì mỗi loại 80g; rễ bưởi bung, rễ xích đồng nam, rễ bướm bạc, rễ ô dược, rễ bạch đồng nữ, rễ tầm xuân, rễ cỏ xước, tầm gửi dâu mỗi loại 40g; rễ chỉ thiên và cỏ voi ngựa mỗi loại 20g.
Thực hiện: Thái nhỏ các dược liệu và phơi khô. Sau đó, ngâm tất cả với 1 lít rượu trắng trong vòng 15 ngày. Mỗi ngày trước khi đi ngủ, uống một chén nhỏ để hỗ trợ chữa trị.

Bài thuốc chữa phong thấp

Chuẩn bị: Rễ gắm, rễ cỏ xước, dây đau xương, rễ tầm xuân và rễ cà gai leo, mỗi loại 20g.
Thực hiện: Đem tất cả các dược liệu sắc với 500ml nước, đun đến khi còn lại 200ml. Uống mỗi ngày 2 lần, mỗi lần 100ml, trong 15 ngày liên tục.

Những bài thuốc từ dây gắm giúp điều trị các bệnh hiệu quả

Bài thuốc điều trị bệnh gout

Chuẩn bị: 10g dây gắm khô.
Thực hiện: Hãm dây gắm với 150ml nước sôi, uống mỗi ngày để hỗ trợ điều trị gout.

Bài thuốc chữa sốt rét

Chuẩn bị: Dây gắm, dây hà thủ ô, thảo quả, lá mãng cầu ta tươi, thường sơn mỗi loại 10g, 8g cây chó đẻ, hạt cau, dây cóc và ô mai mỗi loại 4g.
Thực hiện: Sắc tất cả dược liệu này với 600ml nước, đun đến khi còn lại 200ml. Uống mỗi ngày 2 lần, trước khi lên cơn sốt khoảng 2 tiếng.

Bài thuốc điều hoà kinh nguyệt

Chuẩn bị: 6g nghệ đen, 10g bạch đồng nữ, 8g rễ gắm, 12g nhân trần, 10g lá đuôi lươn, 12g ích mẫu.
Thực hiện: Sắc tất cả các vị thuốc trên để uống mỗi ngày một thang, giúp điều hòa kinh nguyệt hiệu quả.

Bài thuốc trị rắn cắn

Chuẩn bị: Một vài lá gắm tươi.
Thực hiện: Nhai nát lá gắm và đắp lên vết thương do rắn cắn. Sau đó, nhanh chóng đến bệnh viện để được điều trị kịp thời.