Hướng Dẫn Chuẩn Bị Hiến Máu
27/02/2025
Nội dung bài viết
Theo các chuyên gia, hiến máu là một hoạt động an toàn và dễ dàng. Những người từ 16 tuổi trở lên, có cân nặng trên 50 kg và sức khỏe tốt đều có thể hiến máu mà không gặp vấn đề nghiêm trọng. Các phản ứng phụ thường gặp bao gồm chóng mặt, ngất xỉu hoặc bầm tím, nhưng bạn có thể giảm thiểu rủi ro này bằng cách chuẩn bị kỹ lưỡng. Các tổ chức như Hội Chữ Thập Đỏ khuyên người hiến máu nên ăn uống đầy đủ dinh dưỡng và uống nhiều nước trước khi hiến máu. Chỉ cần tuân thủ một số bước đơn giản dưới đây, bạn sẽ sẵn sàng cho việc hiến máu.
Các bước thực hiện
Chuẩn bị trước khi hiến máu
Kiểm tra điều kiện hiến máu của bạn. Mỗi quốc gia có các quy định riêng về điều kiện hiến máu, dựa trên các yếu tố như nguy cơ bệnh lây truyền qua đường máu, lịch sử du lịch, tuổi tác và cân nặng. Nhìn chung, bạn có thể hiến máu nếu đáp ứng các tiêu chí sau:
- Tham khảo hướng dẫn chi tiết về hiến máu từ tổ chức Mayo Clinic.
- Bạn cần khỏe mạnh, cân đối và không mắc bệnh tật. Tránh hiến máu nếu bạn đang bị cảm lạnh, herpes, ho, nhiễm virus hoặc đau dạ dày. Một số loại thuốc kê đơn, như kháng sinh, có thể khiến bạn không đủ điều kiện.
- Cân nặng tối thiểu là 50 kg.
- Bạn phải đủ tuổi theo quy định. Ở nhiều nơi, người từ 16-17 tuổi cần sự đồng ý của phụ huynh. Hãy liên hệ với tổ chức hiến máu địa phương để biết thêm chi tiết.
- Nam giới cần chờ 56 ngày và nữ giới 84 ngày giữa các lần hiến máu (để đảm bảo lượng sắt trong máu sau chu kỳ kinh nguyệt). Nếu bạn vừa hiến máu trong vòng 56 ngày, bạn chưa đủ điều kiện để hiến lại.
- Không hiến máu nếu bạn vừa tiểu phẫu răng trong 24 giờ hoặc đại phẫu răng trong vòng một tháng. Các thủ thuật răng miệng có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng máu.
- Nếu bạn mới xỏ khuyên hoặc xăm mình, hãy đợi 6-12 tháng trước khi hiến máu.
Đặt lịch hẹn hiến máu. Tại nhiều quốc gia, các trung tâm hiến máu hoạt động rộng khắp và cần thời gian chuẩn bị cho người hiến tặng. Việc đặt lịch hẹn trước giúp bạn chủ động và đảm bảo đáp ứng mọi yêu cầu khi đến ngày hiến máu.
- Nếu không muốn đặt lịch, bạn có thể tìm kiếm thông tin về các chương trình hiến máu lưu động trong khu vực của mình.
Bổ sung thực phẩm giàu sắt. Sắt là thành phần quan trọng trong quá trình sản xuất huyết sắc tố. Hãy tăng cường ăn các thực phẩm giàu sắt như rau bó xôi, ngũ cốc nguyên hạt, cá, thịt gia cầm, đậu, nội tạng, trứng và thịt bò trong hai tuần trước ngày hiến máu. Điều này giúp máu của bạn chất lượng hơn và cơ thể hồi phục nhanh chóng.
- Vitamin C hỗ trợ hấp thụ sắt tốt hơn. Hãy bổ sung cam, quýt, nước ép hoặc thực phẩm chứa vitamin C.
Giữ cơ thể đủ nước. Uống nhiều nước hoặc nước ép trái cây vào đêm trước và buổi sáng ngày hiến máu. Việc này giúp ngăn ngừa tình trạng chóng mặt hoặc ngất xỉu do huyết áp thấp hoặc đường huyết giảm.
- Uống 4 ly nước lớn trong 3 giờ trước khi hiến máu, đặc biệt trong thời tiết nóng. Nếu hiến huyết tương hoặc tiểu cầu, hãy uống 4-6 ly nước (240 ml/ly) trong 2-3 giờ trước giờ hẹn.
Ngủ đủ giấc trước ngày hiến máu. Một giấc ngủ ngon sẽ giúp bạn tỉnh táo và khỏe khoắn hơn khi hiến máu, đồng thời giảm thiểu nguy cơ phản ứng không mong muốn.
- Người lớn nên ngủ đủ 7-9 tiếng trước ngày hiến máu.
Ăn nhẹ trước khi hiến máu. Không nên để bụng đói khi hiến máu. Một bữa ăn nhẹ giàu dinh dưỡng giúp ổn định đường huyết, giảm nguy cơ chóng mặt và choáng váng.
- Nếu hiến máu buổi sáng, hãy ăn trứng, bánh mì nướng hoặc thực phẩm giàu sắt, muối và nước. Nếu hiến máu buổi trưa, hãy ăn bánh mì kẹp và trái cây. Tránh ăn quá no nhưng đảm bảo huyết áp ổn định.
- Tránh thức ăn nhiều chất béo trong 24 giờ trước khi hiến máu, vì chúng có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm máu.
Chuẩn bị giấy tờ tùy thân. Mỗi trung tâm hiến máu có yêu cầu riêng, nhưng bạn cần mang theo ít nhất một loại giấy tờ nhận dạng như bằng lái xe, thẻ hiến máu, hoặc hai loại giấy tờ thay thế như hộ chiếu và thẻ an sinh xã hội. Đừng quên mang theo chúng vào ngày hiến máu.
- Thẻ hiến máu do trung tâm cấp và được lưu trong hệ thống. Bạn có thể đăng ký trực tuyến, đến trung tâm nhận thẻ, hoặc yêu cầu nhân viên cấp thẻ khi hiến máu lần đầu.
Tránh một số hoạt động trước khi hiến máu. Trong vài giờ trước khi hiến máu, hãy tránh các hoạt động có thể ảnh hưởng đến chất lượng máu hoặc sức khỏe của bạn. Không hút thuốc trong vòng 1 giờ và tránh đồ uống có cồn trong 24 giờ trước khi hiến máu.
- Nhai kẹo cao su hoặc ăn kẹo có thể làm tăng nhiệt độ miệng, khiến bạn tạm thời không đủ điều kiện hiến máu. Hiện tượng này thường biến mất sau 5 phút.
- Nếu hiến tiểu cầu, tránh dùng aspirin, ibuprofen hoặc các thuốc kháng viêm không steroid trong 2 ngày trước khi hiến máu.
Quy trình hiến máu
Điền hồ sơ y tế. Khi đến trung tâm, bạn sẽ cần trả lời các câu hỏi về sức khỏe và điền vào mẫu hồ sơ bảo mật. Các câu hỏi này có thể liên quan đến loại thuốc bạn đang dùng và các địa điểm bạn đã đến trong 3 năm qua.
- Các quy định của FDA nhằm đảm bảo an toàn cộng đồng. Những người có hành vi, bệnh lý hoặc sử dụng thuốc có nguy cơ làm ô nhiễm máu sẽ không đủ điều kiện hiến máu.
- Các câu hỏi có thể liên quan đến việc sử dụng thuốc qua tĩnh mạch, hoạt động tình dục, hoặc thời gian sống ở một số quốc gia. Trả lời “có” với bất kỳ câu hỏi nào có thể khiến bạn không đủ điều kiện.
- Những người mắc bệnh như viêm gan, HIV, AIDS, hoặc bệnh Chagas cũng không được phép hiến máu.
- Hãy trung thực khi trả lời các câu hỏi để đảm bảo an toàn cho người nhận máu.
Kiểm tra sức khỏe. Sau khi hoàn thành hồ sơ, bạn sẽ được kiểm tra thể trạng bao gồm huyết áp, mạch, thân nhiệt, và xét nghiệm nhanh mức hemoglobin và sắt trong máu.
- Bạn cần có các chỉ số sức khỏe trong phạm vi bình thường để đảm bảo chất lượng máu và tránh nguy cơ thiếu máu sau khi hiến.
Chuẩn bị tâm lý thoải mái. Nhiều người cảm thấy lo lắng khi nhìn thấy kim tiêm. Hãy hít thở sâu, đừng nhìn vào kim tiêm, và tìm cách đánh lạc hướng bản thân bằng cách cấu nhẹ vào tay còn lại.
- Đừng nín thở vì có thể gây ngất xỉu. Hầu hết mọi người chỉ cảm thấy như bị cấu nhẹ, vì vậy hãy thư giãn để quá trình diễn ra suôn sẻ.
Quá trình lấy máu. Sau khi kiểm tra sức khỏe, bạn sẽ ngồi hoặc nằm trên ghế. Một dây garo sẽ được quấn quanh cánh tay để làm nổi rõ tĩnh mạch. Y tá sẽ làm sạch vùng da và châm kim tiêm vào tĩnh mạch. Bạn sẽ được yêu cầu nắm và thả tay nhẹ nhàng để máu chảy vào túi đựng.
- Y tá sẽ lấy một lượng máu nhỏ để kiểm tra trước, sau đó thu khoảng 450 ml máu. Quá trình này thường mất 10-15 phút.
Giữ tinh thần thư thái. Căng thẳng có thể làm huyết áp giảm, dẫn đến chóng mặt. Hãy trò chuyện với y tá hoặc tìm cách đánh lạc hướng bản thân bằng cách hát, kể chuyện, hoặc nghĩ về những điều tích cực.
- Hãy nghĩ về ý nghĩa của việc hiến máu và những người bạn đang giúp đỡ.
Nghỉ ngơi và phục hồi. Sau khi hiến máu, bạn cần ngồi nghỉ khoảng 15 phút để tránh chóng mặt. Bạn sẽ được cung cấp đồ ăn nhẹ và nước ép để bù lại năng lượng.
- Tránh mang vác nặng hoặc tập thể dục cường độ cao trong ngày. Nếu cảm thấy choáng váng, hãy nằm xuống và kê cao chân.
- Giữ băng trên tay trong 4-5 giờ. Nếu bị bầm tím, hãy chườm lạnh. Uống thuốc giảm đau nếu cần và liên hệ bác sĩ nếu có dấu hiệu bất thường.
Những lời khuyên hữu ích
- Mang theo một chai nước cam lớn để bổ sung năng lượng nhanh chóng sau khi hiến máu.
- Nằm xuống khi hiến máu để tránh tụt huyết áp và cảm giác choáng váng, đặc biệt nếu đây là lần đầu tiên của bạn.
- Khi đã quen với việc hiến máu, hãy tìm hiểu về hiến tiểu cầu. Quá trình này tuy lâu hơn nhưng bạn vẫn giữ được hồng cầu. Tiểu cầu rất quan trọng trong việc hình thành cục máu đông và hỗ trợ điều trị cho bệnh nhân nguy kịch.
- Nếu cảm thấy choáng váng, hãy thông báo ngay cho nhân viên y tế. Họ sẽ giúp bạn ngồi dựa lưng hoặc nằm xuống. Nếu đã rời trung tâm, hãy cúi đầu giữa hai đầu gối hoặc nằm xuống và kê cao chân để tăng lưu thông máu lên não. Để tránh tình trạng này, hãy nghỉ ngơi tại trung tâm, uống nước và ăn nhẹ theo hướng dẫn.
- Đảm bảo bạn biết rõ nhóm máu của mình trước khi hiến. Người có nhóm máu âm có thể hiến cho người có nhóm máu dương, nhưng ngược lại thì không. Ví dụ, A+ có thể hiến cho AB+, nhưng B- không thể hiến cho A-.
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
