Hướng dẫn Nuôi rùa cạn đúng cách

Lựa chọn rùa. Rùa cạn có nhiều loại khác nhau, mỗi loại đều có đặc điểm riêng về ngoại hình, môi trường sống và chi phí chăm sóc. Dù chọn loại nào, việc nuôi rùa cũng sẽ mang lại niềm vui nếu bạn dành tình yêu thương và sự quan tâm đúng mực. Một số loài rùa phổ biến bao gồm rùa châu Phi (Sulcata), rùa da báo (Leopard), rùa chân đỏ (Redfoot), rùa chân vàng (Yellowfoot), rùa Hy Lạp (Greek), rùa Nga (Russian), rùa Hermann, và rùa sao Ấn Độ (Indian Star). Dưới đây là một số lưu ý khi chọn rùa:

• Dù rùa con có vẻ nhỏ nhắn và đáng yêu, một số loài có thể phát triển đến kích thước hơn 60 cm sau 5-10 năm. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng về không gian sống, điều kiện tài chính và khả năng đáp ứng nhu cầu của chúng trước khi quyết định nuôi.

Chọn mua rùa từ nguồn uy tín. Việc mua rùa từ người bán có uy tín là điều vô cùng quan trọng. Hãy đảm bảo rằng người bán có kinh nghiệm và cam kết về sức khỏe của rùa. Tránh mua rùa tại các sự kiện trình diễn động vật bò sát, vì bạn có thể không liên lạc lại được với người bán sau khi mua.

• Tìm kiếm người bán tự hào về dịch vụ chăm sóc khách hàng, dù là ở cửa hàng thú cưng hay trực tuyến. Nếu họ sẵn sàng hỗ trợ bạn sau khi mua, đó là dấu hiệu của một giao dịch đáng tin cậy.
• Tại Mỹ, việc nuôi và nhân giống rùa, đặc biệt là rùa Địa Trung Hải, được quản lý chặt chẽ. Hãy đảm bảo người bán có giấy chứng nhận C.I.T.E.S. nếu bạn chọn nuôi loài này.

Chấp nhận trách nhiệm lâu dài khi nuôi rùa. Rùa không phải là thú cưng phù hợp nếu bạn chỉ có thể chăm sóc chúng trong thời gian ngắn. Tuổi thọ của rùa có thể lên đến 30-100 năm, thậm chí lâu hơn cả chủ nhân của chúng. Hãy chuẩn bị tinh thần và điều kiện để chăm sóc rùa trong nhiều năm, đồng thời có kế hoạch dự phòng nếu bạn không thể tiếp tục nuôi chúng.

• Bạn không cần phải sống một chỗ suốt đời, nhưng hãy đảm bảo rằng bạn hoặc người khác có thể chăm sóc rùa trong thời gian dài.

Chế độ ăn cho rùa. Thức ăn của rùa phụ thuộc vào loài bạn nuôi. Hãy tham khảo người bán về chế độ ăn phù hợp. Thông thường, rùa cạn ăn rau lá xanh như xà lách hỗn hợp, bông cải xanh, đậu que hoặc cải xoăn. Rùa con cần thức ăn mềm hơn do hàm răng nhỏ.

• Bổ sung canxi và vitamin A, D3 nếu rùa sống trong nhà và không tiếp xúc với ánh sáng UV.
• Một số loài rùa thích ăn lá bồ công anh, cần tây, rau diếp và hoa quả.

Cung cấp nước cho rùa. Đảm bảo rùa luôn có đủ nước sạch. Sử dụng khay nước nông để rùa dễ dàng uống mà không bị ngập. Thay nước hàng ngày và luôn có bát nước riêng cho rùa, dù nuôi trong nhà hay ngoài trời.

• Nước là yếu tố quan trọng giúp rùa khỏe mạnh và phát triển tốt.

Xử lý rùa một cách cẩn thận. Tránh làm rơi rùa vì vỡ mai có thể dẫn đến nhiễm trùng nguy hiểm. Dù muốn ôm ấp rùa, hãy hạn chế nhấc chúng lên để tránh gây căng thẳng.

• Nếu có trẻ nhỏ, hãy dạy chúng cách yêu thương rùa từ xa và chỉ cầm lên khi cần thiết.

Ngâm rùa trong nước định kỳ. Rùa, đặc biệt là rùa non, cần được cung cấp đủ nước. Ngâm rùa trong nước ấm vài lần mỗi tuần, đảm bảo đầu rùa luôn trên mặt nước. Sau khi ngâm, rùa thường uống nước ngay, đây là dấu hiệu tích cực. Lưu ý không ngâm quá hai ngày một lần và sử dụng nước ấm như nước tắm em bé.

Chuẩn bị không gian sống phù hợp cho rùa. Tốt nhất nên dành một khu vực ngoài trời cho rùa, vì nuôi nhốt trong nhà có thể không đủ nhân đạo. Nếu nuôi rùa con hoặc loài chỉ thích nghi với môi trường trong nhà, hãy nghiên cứu kỹ.

• Kết hợp cả hai môi trường: giữ rùa trong nhà vào mùa lạnh và cho ra ngoài vào mùa ấm. Chuẩn bị cả hai không gian để rùa luôn khỏe mạnh và hạnh phúc.
• Xem thêm hướng dẫn chi tiết về chăm sóc rùa trong nhà và ngoài trời.

Thiết kế không gian sống lý tưởng cho rùa trong nhà. Khi chọn nơi ở cho rùa, hãy cân nhắc giữa bể kính hoặc bồn thủy tinh. Đảm bảo diện tích tối thiểu 2,8 m² cho rùa con. Bể 40-80 lít có thể phù hợp ban đầu, nhưng hãy chuẩn bị không gian lớn hơn khi rùa phát triển.

• Bể kính có thể khiến rùa bối rối, hãy dán giấy lên mặt kính để tránh điều này.
• Sử dụng thùng nhựa hoặc khay xi măng làm nhà cho rùa, vì chúng mờ đục và an toàn hơn.
• Đảm bảo nhà của rùa đủ cao để ngăn chúng thoát ra ngoài.

Đảm bảo ánh sáng phù hợp cho rùa. Nếu nuôi rùa ngoài trời, bạn không cần lo lắng về việc thiếu ánh sáng và vitamin D. Tuy nhiên, khi nuôi trong nhà, hãy lưu ý những điều sau:

• Sử dụng đèn bàn công suất tối thiểu 100W để sưởi ấm và đèn UV để rùa hấp thụ tia cực tím. Bạn cũng có thể dùng đèn hơi thủy ngân để cung cấp cả nhiệt và UV.
• Nhiệt độ lý tưởng cho đèn sưởi là 30–35°C, tùy thuộc vào loài rùa.
• Đặt đèn ở vị trí phù hợp để rùa có thể điều chỉnh nhiệt độ cơ thể.
• Ánh sáng và nhiệt không chỉ giúp rùa khỏe mạnh mà còn khiến chúng vui vẻ, vì rùa rất thích tắm nắng.

Chọn vật liệu lót nền phù hợp. Vật liệu lót nền cần an toàn và phù hợp với nhu cầu của rùa. Đảm bảo nền không quá ẩm ướt để tránh nhiễm trùng.

• Với rùa cần độ ẩm cao, hãy dùng xơ dừa, rêu sphagnum hoặc rêu than bùn.
• Với rùa ưa khô ráo, xơ dừa và cỏ vụn khô là lựa chọn tốt.
• Tránh dùng cát vì rùa có thể ăn phải và gây hại.
• Khi nuôi ngoài trời, môi trường tự nhiên thường đã phù hợp, nhưng bạn có thể bổ sung rêu than bùn để tăng sự kích thích.

Xây dựng rào chắn an toàn. Cho rùa ra ngoài trời là tốt, nhưng cần có rào chắn để bảo vệ chúng. Bạn có thể xây tường gạch hoặc gỗ kín.

• Rùa thích đào bới, vì vậy hãy đảm bảo các góc chuồng chắc chắn. Nếu cần, lắp thêm lưới thép bên dưới.
• Rùa không chịu lạnh tốt, nên hãy chuẩn bị chỗ trú ấm trong nhà khi nhiệt độ xuống dưới 15°C. Nếu sống ở vùng nóng, đảm bảo có bóng râm và nguồn nước mát.

Tạo nơi trú ẩn cho rùa. Rùa cần một nơi an toàn để tránh nắng, mưa và các yếu tố thời tiết khắc nghiệt. Bạn có thể xây hang bằng gỗ, phủ đất và lắp thiết bị sưởi nếu cần.

• Đào một hố rộng, lót gỗ dán bên dưới.
• Lắp mái che và phủ đất lên trên.
• Đảm bảo hang đủ ấm và thoải mái cho rùa.

Trồng cây cỏ phù hợp cho rùa. Hãy tạo một không gian xanh mát xung quanh nơi ở ngoài trời của rùa để chúng có thức ăn và cảm giác an toàn. Lưu ý chọn loại cây không độc hại với rùa. Các loại cỏ lá to như bồ công anh, cỏ ba lá là lựa chọn lý tưởng.

• Cây cỏ còn giúp kiểm soát amoniac và nitrat trong đất, giảm tần suất thay vật liệu nền.

Tạo môi trường kích thích cho rùa. Rùa cần một không gian sống đa dạng để tránh nhàm chán. Bạn có thể thêm cỏ, đá và cây nhỏ vào nơi ở của rùa để tạo bóng mát, nơi trú ẩn và không gian riêng tư. Đảm bảo đá không quá dốc và cây cỏ được trồng an toàn.

Bảo vệ rùa khỏi động vật săn mồi. Khi nuôi rùa ngoài trời, hãy cẩn thận với các loài động vật nguy hiểm như mèo, chó, chim hoặc cáo. Dù không thể loại bỏ hoàn toàn rủi ro, bạn có thể tạo nhiều hang và nơi ẩn nấp để rùa cảm thấy an toàn.

• Sử dụng lưới thép để rào khu vực nuôi rùa con, đặc biệt khi chúng còn nhỏ và dễ bị tấn công.

Xử lý khi rùa nhắm mắt. Hiện tượng rùa nhắm mắt thường không nguy hiểm, nhưng cần theo dõi kỹ. Hãy cho rùa ngâm nước và tăng độ ẩm trong môi trường sống. Nếu tình trạng kéo dài, nhỏ dung dịch muối loãng vào mắt rùa 1-2 lần mỗi ngày và bổ sung rau bina giàu vitamin A. Nếu không cải thiện sau một tuần, hãy đưa rùa đến bác sĩ thú y chuyên về bò sát.

Kích thích rùa hoạt động bằng cách đáp ứng nhu cầu cơ bản. Rùa con thường ngủ nhiều, nhưng nếu chúng quá thụ động, hãy kiểm tra các nguyên nhân sau:

• Nhiệt độ quá thấp: Đảm bảo nơi ở của rùa luôn ấm áp.
• Thiếu ánh sáng: Cung cấp đủ ánh sáng, đặc biệt khi nuôi trong nhà.
• Thiếu nước: Cho rùa ngâm nước thường xuyên.
• Căng thẳng: Hạn chế cầm rùa trên tay.
• Chế độ ăn không cân bằng: Kiểm tra thức ăn và bổ sung dinh dưỡng cần thiết.

Duy trì mai rùa cứng cáp. Mai mềm thường do thiếu ánh sáng và canxi, đặc biệt ở rùa nuôi trong nhà. Hãy sử dụng đèn UV cách xa 20-25 cm và thay bóng đèn định kỳ 9-12 tháng để đảm bảo hiệu quả.