Hướng dẫn Trồng cây bơ

26/02/2025

Nội dung bài viết

Cây bơ – loại cây cho quả béo ngậy, giàu dinh dưỡng và không thể thiếu trong các món ăn như sốt guacamole – có thể được trồng từ hạt sau khi ăn quả. Mặc dù cây bơ trồng từ hạt sẽ mất nhiều thời gian để ra quả (khoảng 7-15 năm), nhưng đây là một trải nghiệm thú vị và đáng giá, vì bạn sẽ có một cây bơ đẹp mắt trong thời gian chờ đợi. Khi cây đã cứng cáp, bạn có thể để cây phát triển tự nhiên hoặc ghép cành từ cây có năng suất cao để đẩy nhanh quá trình ra quả. Dù chọn cách nào, bạn cũng có thể tự tay trồng một cây bơ bằng cách bắt đầu từ bước 1 dưới đây!

Các bước thực hiện

Chọn điều kiện lý tưởng để trồng cây

Tìm một khu vực ấm áp với ánh nắng bán phần. Cây bơ là loại cây ưa nắng, có nguồn gốc từ vùng cận nhiệt đới như Trung Mỹ, Mexico và quần đảo Tây Ấn. Chúng phát triển mạnh trong môi trường nóng ẩm. Mặc dù cây bơ đã được trồng ở nhiều nơi như California, chúng vẫn cần nhiều ánh nắng để phát triển tốt. Tuy nhiên, cây bơ non có thể bị tổn thương nếu tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp quá lâu (đặc biệt là trước khi cây mọc lá lớn). Do đó, nếu bạn định trồng cây bơ từ hạt, hãy chọn khu vực có ánh nắng vào một số thời điểm trong ngày nhưng không phải nắng gắt cả ngày.

Bệ cửa sổ có ánh nắng là vị trí lý tưởng để trồng cây bơ. Ngoài ánh nắng bán phần, bệ cửa sổ trong nhà còn giúp bạn kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm xung quanh cây.

Tránh những nơi lạnh giá, gió mạnh và sương giá. Cây bơ thường không phát triển tốt trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Tuyết, gió lạnh và nhiệt độ đột ngột giảm mạnh có thể gây hại cho những loài cây cứng cáp hơn, thậm chí giết chết cây bơ. Nếu bạn sống ở vùng khí hậu nhiệt đới hoặc cận nhiệt đới với mùa đông ôn hòa, bạn có thể trồng cây bơ ngoài trời quanh năm. Tuy nhiên, nếu mùa đông ở khu vực của bạn thường xuyên xuống dưới nhiệt độ đóng băng, bạn cần chuẩn bị di chuyển cây vào nhà để bảo vệ chúng trong mùa đông.

Các giống bơ khác nhau có khả năng chịu lạnh khác nhau. Dưới đây là một số giống bơ phổ biến và nhiệt độ tối thiểu chúng có thể chịu được:
- West Indian — 28-29^o F (-2.2-1.7^o C)
- Guatemalan — 27-29^o F (-2.8-1.7^o C)
- Hass — 25-29^o F (-3.9-1.7^o C)
- Mexican — 21-27^o F (-6.1-2.8^o C)

Chọn đất giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt. Giống như nhiều loại cây trồng khác, cây bơ phát triển mạnh nhất trong đất tơi xốp và giàu chất dinh dưỡng. Loại đất này không chỉ cung cấp dưỡng chất cần thiết cho cây mà còn giảm nguy cơ úng nước và tăng độ thoáng khí. Để đạt kết quả tốt nhất, hãy chuẩn bị đất giàu mùn và chất hữu cơ để trồng cây khi cây bơ đã bén rễ và phát triển chồi.

Bạn không cần chuẩn bị đất ngay từ đầu vì hạt bơ sẽ được ươm trong nước trước khi trồng xuống đất.

Chọn đất có độ pH thấp. Cây bơ phát triển tốt nhất trong đất có độ axit cao (độ pH thấp). Để đạt hiệu quả tối ưu, hãy chọn đất có độ pH từ 5 đến 7. Ở độ pH cao hơn, khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng thiết yếu như sắt và kẽm của cây sẽ giảm, ảnh hưởng đến sự phát triển của cây.

Nếu đất có độ pH quá cao, bạn có thể giảm độ pH bằng cách bón phân hữu cơ hoặc sử dụng các hóa chất như aluminum sulfate hoặc sulfur. Để biết thêm chi tiết, hãy tham khảo các phương pháp giảm độ pH trong đất.

Ươm trồng cây bơ

Ươm hạt

Lấy hạt bơ và làm sạch. Việc lấy hạt từ quả bơ chín rất đơn giản. Dùng dao cắt dọc quả bơ theo chiều dọc, sau đó xoay hai nửa để tách ra. Lấy hạt bơ ra khỏi quả và rửa sạch phần thịt còn dính trên hạt. Đảm bảo hạt được làm sạch hoàn toàn và nhẵn mịn.

Đừng vứt bỏ phần thịt quả bơ — hãy thử làm sốt guacamole, phết lên bánh mì nướng hoặc thưởng thức như một món ăn vặt bổ dưỡng.

Treo hạt bơ trong nước. Đừng trồng hạt bơ trực tiếp xuống đất — hãy ươm hạt trong nước cho đến khi rễ và chồi phát triển đủ mạnh. Cắm 3 que tăm xung quanh hạt và đặt lên miệng cốc hoặc bát nước. Đổ nước vào cốc sao cho ngập phần đáy hạt.

Đảm bảo hạt bơ được đặt đúng chiều. Phần trên của hạt tròn hoặc nhọn hơn, trong khi phần dưới hơi dẹp và có thể có màu sắc khác biệt.

Đặt cốc ươm hạt gần cửa sổ có ánh nắng và thay nước thường xuyên. Đặt cốc ươm hạt ở nơi có ánh nắng nhẹ, chẳng hạn như bệ cửa sổ. Thay nước mỗi tuần một lần để giữ nước sạch. Trong vòng vài tuần đến 1 tháng rưỡi, rễ sẽ bắt đầu mọc và chồi non sẽ xuất hiện.

Giai đoạn đầu có thể kéo dài từ 2-6 tuần. Hãy kiên nhẫn, rễ và chồi sẽ dần xuất hiện.

Cắt tỉa thân cây khi cao khoảng 15 cm. Khi thân cây đạt chiều cao khoảng 15 cm, hãy cắt bớt để chỉ còn lại 8 cm. Việc này kích thích cây phát triển rễ mới và thân cây sẽ trở nên cứng cáp hơn.

Trồng hạt bơ vào đất. Sau vài tuần kể từ lần cắt tỉa đầu tiên, khi rễ đã dày hơn và thân cây mọc lá mới, bạn có thể trồng cây vào chậu. Sử dụng đất giàu chất hữu cơ và thoát nước tốt. Chọn chậu có đường kính khoảng 25-30 cm để rễ cây phát triển thoải mái.

Chỉ lấp đất lên phần rễ và để lại một nửa hạt nằm trên mặt đất.

Tưới nước đều đặn cho cây. Sau khi trồng cây bơ vào chậu, hãy tưới nước thật kỹ để đất ngấm đủ ẩm. Từ đó trở đi, chỉ cần tưới vừa đủ để đất luôn hơi ẩm, tránh tình trạng úng nước.

Giúp cây bơ thích nghi với môi trường ngoài trời. Khi đưa cây ra ngoài, hãy cho cây làm quen dần với điều kiện bên ngoài. Bắt đầu bằng cách đặt cây ở nơi có ánh nắng gián tiếp, sau đó từ từ di chuyển đến khu vực có ánh sáng mạnh hơn. Cuối cùng, cây sẽ sẵn sàng đón nhận ánh nắng trực tiếp mà không bị sốc.

Ngắt lá khi cây cao thêm 15 cm. Sau khi trồng cây vào đất, tiếp tục tưới nước và cho cây tiếp xúc với ánh nắng. Khi cây đạt chiều cao khoảng 30 cm, hãy ngắt các lá mới mọc ở ngọn và giữ lại các lá phía dưới. Lặp lại quá trình này mỗi khi cây cao thêm 15 cm.

Việc này kích thích cây phát triển chồi mới, giúp cây bơ trở nên sum suê và khỏe mạnh hơn. Đừng lo lắng, cây bơ có khả năng phục hồi tốt sau khi được cắt tỉa.

Ghép cây

Chuẩn bị cây con cao từ 60 – 90 cm. Cây bơ trồng từ hạt có thể không phát triển như mong đợi, một số cây ra quả sau vài năm, trong khi số khác có thể mất nhiều thời gian hơn hoặc không bao giờ ra quả. Để rút ngắn thời gian và đảm bảo cây cho quả, bạn có thể áp dụng kỹ thuật ghép cành. Bạn cần một cây bơ đã ra quả và một cây con cao từ 60-75 cm.

Chọn cây cho cành ghép khỏe mạnh, có khả năng kháng bệnh và cho quả tốt. Ghép cành thành công sẽ kết hợp ưu điểm của cả hai cây, giúp cây phát triển mạnh mẽ và ổn định.

Bắt đầu vào mùa xuân. Thời điểm lý tưởng để ghép cành là khi cây đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh và thời tiết chưa quá khô. Hãy bắt đầu quá trình ghép cành vào mùa xuân và chuẩn bị kỹ lưỡng trong khoảng 4 tuần.

Tạo vết rạch hình chữ T trên cây con. Dùng dao sắc rạch một hình chữ T trên thân cây, cách mặt đất khoảng 20-30 cm. Cắt một đường ngang bằng 1/3 đường kính thân cây, sau đó cắt dọc xuống khoảng 2,5 cm. Nhẹ nhàng tách phần vỏ cây để chuẩn bị ghép cành.

Lưu ý không cắt quá sâu vào thân cây. Mục đích là tạo khoảng trống để ghép cành mới, không làm tổn thương cây.

Cắt chồi ghép từ cây cho quả. Chọn một chồi khỏe mạnh từ cây bơ đã ra quả. Dùng dao cắt chéo bên dưới chồi khoảng 1,2 cm và kết thúc bên dưới chồi khoảng 2,5 cm. Nếu chồi nằm giữa cành, hãy cắt thêm phần phía trên để lấy chồi ghép.

Ghép chồi vào cây con. Luồn chồi ghép vào vết rạch hình chữ T trên thân cây con. Đảm bảo phần xanh dưới vỏ của chồi ghép và cây con tiếp xúc với nhau. Sau đó, cố định chồi ghép bằng dây chun hoặc dây chuyên dụng.

Việc này giúp chồi ghép và cây con dần liền lại với nhau, tạo thành một cây mới.

Chờ đợi chồi ghép phát triển. Nếu ghép thành công, chồi ghép và cây con sẽ liền lại trong vòng 1 tháng. Khi cây hồi phục hoàn toàn, bạn có thể tháo dây cố định. Nếu muốn, hãy cắt phần thân cây chủ phía trên chồi ghép khoảng 2,5-5 cm để tạo cành chủ mới.

Lưu ý rằng cây bơ trồng từ hạt có thể mất từ 5 đến 13 năm mới ra hoa và đậu quả.

Chăm sóc cây bơ

Tưới nước đều đặn nhưng tránh tưới quá nhiều. Cây bơ cần nhiều nước hơn so với các loại cây khác, nhưng tưới quá nhiều có thể gây hại. Đảm bảo đất thoát nước tốt và chậu có lỗ thoát nước. Nếu lá cây chuyển vàng, đây có thể là dấu hiệu của việc tưới quá nhiều — hãy ngừng tưới và đợi đất khô trước khi tưới lại.

Đất giàu dinh dưỡng và thoát nước tốt là lựa chọn lý tưởng để trồng cây bơ.

Bón phân định kỳ. Mặc dù cây bơ có thể phát triển mà không cần phân bón, việc bón phân hợp lý sẽ giúp cây tăng trưởng mạnh mẽ hơn. Sử dụng phân bón cân đối trong mùa sinh trưởng và tưới nước sau khi bón để phân ngấm vào đất. Tránh bón phân quá sớm khi cây còn non.

Chờ ít nhất 1 năm trước khi bón phân để tránh làm cháy rễ cây.

Chú ý đến sự tích tụ muối trong đất. Cây bơ dễ bị ảnh hưởng bởi muối tích tụ, dẫn đến hiện tượng lá cháy đầu và héo úa. Để giảm độ mặn, tưới nước thật đẫm ít nhất mỗi tháng một lần để rửa trôi muối xuống sâu dưới rễ.

Đối với cây trồng trong chậu, hãy đặt chậu vào bồn rửa hoặc ngoài trời để nước chảy qua và thoát ra dưới đáy chậu.

Xử lý bệnh và sâu bệnh hại cây bơ. Cây bơ có thể gặp các vấn đề như bệnh thối mục, thối rễ, héo rũ, sâu đục lá và sâu đục thân. Dưới đây là một số biện pháp xử lý:

Bệnh thối mục: Cắt bỏ các phần bị thối và xử lý vết loét.
Bệnh thối rễ: Ngừng tưới nước và để rễ tiếp xúc với không khí.
Bệnh héo rũ: Loại bỏ ngay các khu vực bị ảnh hưởng và khử trùng dụng cụ.
Sâu đục lá: Sử dụng thuốc trừ sâu hoặc biện pháp tự nhiên như pyrethrin.
Sâu đục thân: Cắt bỏ cành bệnh và đảm bảo cây được chăm sóc tốt để phòng ngừa.

Lời khuyên

Có những loại phân bón chuyên dụng dành riêng cho cây bơ. Khi sử dụng đúng cách, chúng thường mang lại hiệu quả cao. Nếu đất không lý tưởng, bạn có thể cân nhắc sử dụng các loại phân bón khác. Vì bạn sẽ ăn quả từ cây, hãy ưu tiên chọn phân bón hữu cơ thay vì phân bón tổng hợp.

Cảnh báo

Mặc dù bạn có thể trồng cây bơ từ hạt, hãy lưu ý rằng cây con có thể khác biệt so với cây mẹ và có thể mất từ 7-15 năm để ra quả. Quả bơ từ cây trồng bằng hạt cũng có thể có hương vị khác biệt.
Nếu lá cây chuyển màu nâu và bị cháy đầu lá, đây có thể là dấu hiệu của sự tích tụ muối trong đất. Hãy tưới nước thật đẫm để rửa trôi muối.