Hướng dẫn Trồng Cây Thông

25/02/2025

Nội dung bài viết

Thông là loài cây thường xanh với sự đa dạng về chủng loại. Những cây thông non cần được chăm sóc đặc biệt và bảo vệ kỹ lưỡng khỏi động vật và ánh nắng gay gắt trong những năm đầu đời. Khi đã cứng cáp, cây thông có thể phát triển mạnh mẽ trong nhiều thập kỷ. Nếu không có sự quyết tâm cao, bạn nên chọn mua cây giống thay vì trồng từ hạt để đạt tỷ lệ thành công cao hơn.

Các bước thực hiện

Trồng Cây Thông từ Cây Giống

Lựa chọn giống thông phù hợp với đất đai và khí hậu địa phương. Một số giống thông phổ biến dùng làm cảnh bao gồm thông trắng, thông Bắc Mỹ và thông Scotland. Nếu sống ở khu vực có khí hậu hoặc độ cao khác biệt, hãy tham khảo người bán về điều kiện môi trường phù hợp.

Quyết định chọn cây giống rễ trần hay cây có bầu đất. Cây thông rễ trần nên được trồng vào cuối thu hoặc đông, khi cây đang trong giai đoạn ngủ đông. Cây có bầu đất có thể trồng bất kỳ thời điểm nào, nhưng cần che chắn và tưới nước đầy đủ trong những tháng hè nóng bức để tránh mất nước.

Hầu hết cây giống có thể bảo quản ở nhiệt độ 2 – 3 ºC trong vài tuần, nhưng hãy tham khảo người bán để biết điều kiện bảo quản phù hợp với giống cây bạn chọn.

Tưới nước và điều chỉnh rễ cây nếu cần. Giữ ẩm cho rễ cây trước khi trồng, nhưng tránh ngâm rễ trong nước vì có thể gây chết cây. Nếu rễ đan chặt thành khối, hãy nhẹ nhàng tách các nhánh rễ chính để chúng có thể phát triển tốt hơn.

Một số cây giống được bán kèm bầu đất nhỏ, hãy cố gắng giữ nguyên đất xung quanh rễ khi điều chỉnh.

Chọn vị trí trồng cây phù hợp. Mỗi cây thông cần không gian thoáng đãng, không bị cạnh tranh bởi cây con hoặc rễ cây lớn xung quanh. Chọn nơi cây có thể nhận ánh sáng trực tiếp ngay cả trong thời tiết lạnh nhất.

Nếu không thể trồng cây ở nơi có bóng râm phía tây, hãy tạo bóng mát nhân tạo cho cây.
Hỗn hợp cát và mùn hữu cơ như rong rêu là lý tưởng cho cây thông, đặc biệt nếu đất sét cứng.
Đảm bảo khu vực trồng thoát nước tốt. Nếu hố sâu 30 cm không thoát nước trong 12 giờ, cần lắp hệ thống thoát nước.

"Nếu trồng nhiều cây thông gần nhau, hãy giữ khoảng cách từ 3 đến 4 mét giữa các cây."

Maggie Moran
Chuyên gia làm vườn

Chọn ngày trồng cây phù hợp. Tránh trồng cây vào những ngày nhiều gió, khô hanh hoặc nhiệt độ vượt quá 30 ºC. Đất cần đủ ẩm, không quá khô hoặc bị đóng băng vào thời điểm trồng.

Đào hố rộng hơn kích thước rễ và lót lớp đất trộn phân xuống đáy. Sử dụng đất chất lượng tốt, rải một lớp dày khoảng 10 cm xuống đáy hố. Đảm bảo hố đủ rộng để bao phủ toàn bộ rễ sau khi thêm lớp đất lót.

Lưu ý: Liên hệ công ty môi trường để xác định vị trí đường ống ngầm trước khi đào hố.
Trồng cây ở độ cao tương đương với vườn ươm. Nếu không chắc, hãy trồng cao hơn thay vì thấp hơn.
Nếu trồng nhiều cây, giữ khoảng cách 3 – 4 mét để cây phát triển tự do. Một số loài như thông Úc cần không gian lớn hơn.

Tháo bỏ túi bầu hoặc lớp bao quanh rễ. Mặc dù vải bao và vật liệu hữu cơ có thể phân hủy, nhưng việc loại bỏ chúng sẽ giúp rễ cây phát triển tốt hơn.

Đặt rễ cây nhẹ nhàng vào hố và lấp đất. Lấp đất vào hố, dùng xẻng nén chặt đất nhẹ nhàng, tránh dẫm chân lên. Đảm bảo mặt đất bằng phẳng hoặc thấp hơn một chút ở khu vực khô hạn để nước dễ dàng thấm vào gốc.

Nhờ người giữ cây thẳng đứng nếu cần trong quá trình lấp đất.

Chỉ cắm cọc nếu cây không thể tự đứng vững. Cắm cọc chỉ cần thiết ở khu vực có gió mạnh. Sử dụng một hoặc hai cọc buộc chắc chắn, đảm bảo đủ không gian cho cây phát triển và tránh buộc dây trực tiếp lên thân cây.

Bảo vệ cây thông non khỏi ánh nắng mặt trời. Sử dụng vải bạt hoặc tấm gỗ dán để làm tấm chắn nắng, hoặc tốt hơn là trồng cây dưới bóng mát của cây lớn hoặc công trình xung quanh. Ưu tiên vị trí có bóng râm phía tây, nơi ánh nắng buổi chiều thường gay gắt nhất.

Chăm sóc Cây Thông Non

Thường xuyên phủ lớp mùn quanh gốc cây. Mùn cưa là lựa chọn kinh tế và hiệu quả. Rải một lớp dày vài centimet xung quanh gốc, tránh phần sát thân cây.

Lớp mùn giúp ngăn cỏ dại và hỗ trợ cây phát triển, nhưng vẫn cần nhổ bỏ cỏ dại xung quanh.
Không dùng nilon phủ dưới lớp mùn vì cây cần không khí và nước để hấp thụ dinh dưỡng.

Lượng nước tưới phụ thuộc vào giống thông, thời tiết và loại đất. Thay vì tuân theo công thức cố định, hãy quan sát độ ẩm của đất.

Nếu đất ẩm và không bị vỡ vụn khi cầm, không cần tưới thêm. Tưới quá nhiều có thể gây ngập úng rễ.
Tưới nhiều vào mùa thu để cây tích trữ nước cho mùa đông. Bổ sung nước trong mùa đông giúp cây tránh khô héo, đặc biệt với cây ưa ẩm.

Bảo vệ cây thông non khỏi động vật. Tấm chắn bằng gỗ dán có thể xua đuổi động vật nhỏ. Nếu sống ở khu vực có hươu hoặc động vật lớn, hãy sử dụng ống nhựa hoặc hàng rào lưới bao quanh cây.

Bảo vệ cây thông non khỏi côn trùng gây hại. Cây thông dễ thu hút các loài côn trùng như mọt, bọ cánh cứng ăn vỏ cây, và xén tóc gây bệnh giun tròn. Dù không phải lúc nào cũng gây chết cây, chúng chắc chắn gây thiệt hại.

Sử dụng hóa chất diệt nấm và côn trùng để kiểm soát sinh vật gây hại. Có thể cần phun nhiều lần vì ấu trùng ẩn dưới vỏ cây khó bị tiêu diệt.
Chăm sóc cây khỏe mạnh là cách phòng ngừa hiệu quả. Trồng cây ở đất tốt, cắt tỉa cành héo, và kiểm tra thường xuyên.
Trồng thông trắng cùng cây thân gỗ khác để ngăn bọ vân sam.
Loại bỏ cây bị hư hại hoặc nhiễm bệnh để tránh lây lan.

Chỉ cắt tỉa cành chết hoặc bị bệnh. Cây thông không cần cắt tỉa để điều chỉnh sinh trưởng, thậm chí việc này có thể gây hại. Chỉ nên cắt sát gốc những cành chết hoặc bị bệnh để tạo mấu giữa tán và gốc.

Trồng Cây Thông từ Hạt

Hiểu rõ quy trình kéo dài và đầy thử thách. Trồng thông từ hạt đòi hỏi thời gian và công sức. Thu hoạch hạt khi quả chín, thường vào mùa xuân, và ươm hạt trong 30 – 60 ngày tùy giống và khí hậu. Cây con phát triển chậm, có thể mất một năm để đủ cứng cáp trồng ngoài trời.

Quả thông chín từ tháng Tám đến tháng Mười, nhưng thông Scotland chín vào tháng Ba. Khí hậu địa phương cũng ảnh hưởng đến thời gian thu hoạch.
Tham khảo phần Trồng Cây Thông từ Cây Giống để có phương pháp đơn giản hơn.

Thu hoạch quả thông chín. Chỉ quả thông cái mới có hạt. Chọn quả to với mắt chưa mở hoàn toàn, vì mắt mở hẳn thường đã rụng hết hạt.

Nhặt quả rụng hoặc hái trực tiếp từ cây bằng cách vặn nhẹ. Quả cái thường ở cành cao, có thể cần thang hoặc sào.
Chọn quả màu nâu hoặc tía, vì quả xanh chưa chín và hạt chưa dùng được.
Cây nhiều quả thường cho hạt chất lượng tốt hơn.

Phơi quả thông ở nơi khô ráo và ấm áp. Nếu có thể, hãy phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời để các mắt thông mở ra, giúp lấy hạt dễ dàng hơn. Bạn có thể làm ấm phòng để tăng tốc quá trình, nhưng đảm bảo nhiệt độ không vượt quá 45 ºC.

Tách hạt thông. Mỗi mắt thông thường chứa một hoặc hai hạt, đôi khi kèm theo một “cánh” mỏng giúp hạt bay xa. Lắc quả thông trong khay có lưới hoặc vải thô để hạt rơi ra.

Lắc nhẹ tấm bạt để thu hạt dễ dàng hơn.
Dùng nhíp gắp những hạt dính chặt hoặc thu thập thêm hạt từ các quả khác.

Ngâm hạt trong nước từ 24 đến 48 giờ. Sử dụng nước ở nhiệt độ phòng để cung cấp độ ẩm và kiểm tra chất lượng hạt. Hạt chắc, khỏe sẽ chìm xuống đáy, trong khi hạt rỗng hoặc hỏng sẽ nổi lên.

Cắt thử một vài hạt nổi lớn nhất để kiểm tra. Nếu hạt chắc, hãy đợi thêm thời gian để chúng chìm xuống.
Loại bỏ tất cả hạt nổi sau khi ngâm, vì chúng không thể sử dụng được.
Thay nước sau 12 – 24 giờ để ngăn ngừa nấm bệnh.

Quyết định có nên bảo quản hạt trước khi trồng hay không. Hạt thu hoạch vào mùa thu có thể trồng ngay, nhưng ủ hạt trong điều kiện đặc biệt giúp tăng tỷ lệ nảy mầm và giảm nguy cơ thối hạt. Quá trình này gọi là phân tầng hạt giống.

Mỗi loại thông có yêu cầu phân tầng khác nhau. Tra cứu thông tin cụ thể về loại thông bạn trồng.
Thông ở vùng ấm thường không cần phân tầng, chỉ cần bảo quản khô ráo. Thông vùng lạnh cần ủ trong môi trường lạnh và ẩm.

Ủ hạt trong giấy ăn ẩm nếu số lượng ít. Đây là phương pháp đơn giản và hiệu quả. Xếp giấy ăn thành lớp dày 3 – 6 mm, làm ẩm và để ráo nước thừa. Rải hạt lên một nửa giấy, gập lại và cho vào túi nhựa có khóa kéo, bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh ở 5 ºC.

Chèn ống nhựa hoặc rơm vào miệng túi để đảm bảo không khí lưu thông.
Lưu ý: Hạt cần được ủ ấm trong môi trường tối trước khi đưa vào tủ lạnh. Thời gian ủ ấm tùy thuộc vào loại thông.

Ủ hạt số lượng lớn trong túi vải mỏng. Sau khi ngâm hạt, cho tối đa 0,2 kg hạt vào túi vải thưa, buộc chặt và để ráo nước. Đặt túi vải vào túi nhựa, buộc kín và treo trong ngăn mát tủ lạnh ở 5 ºC.

Lưu ý: Tra cứu thông tin về quy trình phân tầng cụ thể cho giống thông bạn trồng. Hạt cần được ủ ấm trước khi đưa vào tủ lạnh.

Kiểm tra hạt nảy mầm hàng tuần. Hạt bắt đầu nảy mầm khi vỏ tách ra và rễ nhú lên. Quá trình này có thể kéo dài từ 3 tuần đến vài năm, tùy giống thông.

Với hạt không nảy mầm sau nhiều tuần, hãy làm khô và lặp lại quy trình ủ.
Nếu muốn bảo quản hạt đến mùa sau, làm khô vỏ nhưng giữ ẩm bên trong và cất trong tủ lạnh, kiểm tra thường xuyên để tránh hạt nảy mầm.

Gieo hạt vào ống hoặc chậu với hỗn hợp đất phù hợp. Hạt thông dễ bị bệnh và động vật phá hoại nếu trồng ngoài trời. Sử dụng ống nhựa chuyên dụng hoặc chậu nhỏ.

Dùng hỗn hợp 80% vỏ thông và 20% mùn rêu thay vì đất thường.
Ấn hạt xuống đất với rễ hướng xuống.
Đặt chậu trên bàn cao nếu trồng trong nhà để tránh chuột.

Chăm sóc cây thông non. Theo dõi hướng dẫn chăm sóc cây thông con để đảm bảo cây phát triển tốt. Sau 1 – 2 năm, cây sẵn sàng chuyển sang chậu lớn hơn.

Đặt cây ở nơi nhiều ánh sáng nhưng tránh nắng gắt buổi chiều.
Giữ đất ẩm nhưng không úng nước.
Chuyển chậu khi cây cao 5 cm (ống nhỏ) hoặc 10 – 15 cm (ống trung bình).

Lời khuyên

Tham khảo chuyên gia làm vườn hoặc đăng ảnh quả thông hoặc cây con lên các diễn đàn làm vườn để xác định loại thông. Điều này giúp bạn chăm sóc cây tốt hơn, đặc biệt khi trồng từ hạt.
Xem thêm danh sách vấn đề thường gặp khi trồng thông để biết cách khắc phục.
Thông là cây thường xanh nhưng vẫn có thể rụng lá vào mùa thu. Chỉ lo lắng nếu hiện tượng này xảy ra vào các mùa khác, vì có thể cây đã nhiễm bệnh.

Những thứ bạn cần

Cho cây con:

Mùn cưa hoặc loại mùn khác
Xẻng hoặc bay
Cọc và dây buộc (thường không cần thiết)
Bóng mát (nếu không có bóng mát tự nhiên vào buổi chiều)
Lưới mắt cáo hoặc hàng rào (nếu khu vực có động vật lớn)

Cho hạt giống:

Quả thông (xem hướng dẫn chọn quả thông)
Giấy ăn hoặc túi vải thưa
Túi có khóa kéo
Tủ lạnh hoặc môi trường mát

Cảnh báo

Mặc dù nhiều người dùng cát ẩm hoặc bùn rêu để ủ hạt, những phương pháp này dễ gây nhiễm bệnh hơn so với các phương pháp được đề xuất.
Phân bón thường không cần thiết cho cây thông và có thể gây cháy cây nếu sử dụng sai cách. Chỉ dùng phân bón theo hướng dẫn của chuyên gia.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi