Làm sao phân biệt thuốc kém chất lượng và thuốc giả? Cách nhận diện khi sử dụng ra sao?

30/04/2025

Nội dung bài viết

Thuốc kém chất lượng và thuốc giả có những điểm khác biệt như thế nào? Cùng Tripi khám phá câu trả lời qua bài viết dưới đây.

Với sự tinh vi trong các thủ đoạn sản xuất, việc mua phải thuốc kém chất lượng và thuốc giả đang ngày càng trở nên phổ biến. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị mà còn gây ra những mối nguy hiểm tiềm tàng cho sức khỏe. Cùng Tripi tìm hiểu cách phân biệt và nhận diện chính xác những loại thuốc này.

Thuốc kém chất lượng là gì?

Theo Khoản 33 Điều 2 của Luật Dược 2016, thuốc kém chất lượng là loại thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Thuốc kém chất lượng là gì?

Ngoài ra, các yếu tố như điều kiện bảo quản thuốc không đúng cách, quá trình vận chuyển không an toàn, hoặc thuốc đã quá hạn sử dụng cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng thuốc kém chất lượng.

Thuốc giả là gì?

Theo Điều 33 Khoản 2 Luật Dược 2016, thuốc giả được định nghĩa là loại thuốc được sản xuất trong các trường hợp sau:

Không chứa dược chất hoặc dược liệu.
Có dược chất không đúng với thành phần ghi trên nhãn hoặc không phù hợp với tiêu chuẩn đã đăng ký hoặc giấy phép nhập khẩu.
Có dược chất, dược liệu nhưng không đúng với hàm lượng, nồng độ hoặc khối lượng đã đăng ký hoặc ghi trong giấy phép nhập khẩu.
Được sản xuất, đóng gói hoặc gắn nhãn nhằm mạo danh nhà sản xuất, quốc gia sản xuất hoặc nơi xuất xứ.

Thuốc giả là gì?

Thuốc giả và thuốc kém chất lượng nếu bị phát hiện sẽ bị Cục Quản lý Dược hoặc các sở y tế đình chỉ lưu hành và thu hồi lô thuốc.

Tuy nhiên, việc thu hồi thuốc này được giao cho các doanh nghiệp sản xuất và phân phối thuốc, do đó, nguy cơ thuốc kém chất lượng hay thuốc giả vẫn có thể lọt ra thị trường.

Cách nhận diện thuốc kém chất lượng và thuốc giả

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ ra 5 phương pháp giúp người tiêu dùng nhận diện thuốc kém chất lượng và thuốc giả như sau:

Bao bì và đóng gói thuốc

Cách nhận diện thuốc kém chất lượng và thuốc giả qua bao bì, đóng gói thuốc.

Tem chống giả: Kiểm tra tem chống giả và băng keo niêm phong xem có dấu hiệu bị giả mạo hay không, bằng cách tháo hoặc lột ra.
Mẫu mã: Mẫu mã của thuốc kém chất lượng và thuốc giả thường có những điểm khác biệt như in chìm hơn, lỗi chính tả, phông chữ, kích thước chữ, và màu sắc không đồng nhất so với thuốc thật.
Số lô: Thuốc giả thường làm mờ số lô, khó đọc. Số lô, địa chỉ nhà sản xuất và ngày hết hạn trên bao bì và thuốc có thể khác nhau.

Lưu ý: Nên có một hộp thuốc thật để so sánh khi áp dụng phương pháp này.

Hình thức viên thuốc

Cách nhận diện thuốc giả, thuốc kém chất lượng qua hình thức viên thuốc.

Hạt bột vụn trong vỉ thuốc: Do ảnh hưởng của quy trình sản xuất, thuốc kém chất lượng thường bị mài mòn, nghiền nát hoặc vỡ trong quá trình vận chuyển.
Màu sắc: Vỏ ngoài của thuốc giả thường xuất hiện những vết lốm đốm, thay đổi màu sắc hoặc không đồng nhất.
Hình dạng: Thuốc giả, thuốc kém chất lượng có kích thước và hình dạng không đồng đều, có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn so với thuốc thật.

Xác thực bằng cách quét mã

Cách quét mã để nhận diện thuốc.

Qua các sản phẩm tem chống giả như tem SMS, mã QR, mã vạch…, người tiêu dùng có thể xác thực thông tin và chất lượng của hộp thuốc mà mình đang sử dụng.

Tuy nhiên, một số loại thuốc chưa hỗ trợ tính năng này, và mã vạch có thể bị sao chép hoặc mã hóa và in lên sản phẩm giả.

Giá thành sản phẩm

Thuốc giả và thuốc kém chất lượng thường có giá thấp hơn rất nhiều vì quy trình sản xuất không đạt chuẩn và nguyên liệu đầu vào kém chất lượng.

Hiệu quả của thuốc

Cần chú ý đến hiệu quả của thuốc

Khi mua thuốc, bạn nên chú ý kiểm tra xem thuốc mới có mang lại hiệu quả giống như những lần sử dụng trước đó không?

Đặc biệt, nếu trong quá trình sử dụng thuốc, bạn liên tục gặp phải tác dụng phụ từ cùng một loại thuốc, đó có thể là dấu hiệu bạn đã mua phải thuốc giả.

Lợi ích của việc sử dụng thuốc chất lượng

Bệnh nhanh chóng cải thiện: Thuốc chất lượng giúp người bệnh phục hồi sức khỏe nhanh chóng, đẩy nhanh quá trình điều trị và giảm nguy cơ tái phát bệnh.
Kiểm soát bệnh tốt hơn: Đối với các bệnh mãn tính như tiểu đường, tim mạch…, thuốc chất lượng giúp kiểm soát các chỉ số cơ thể hiệu quả hơn, giảm liều thuốc hoặc ngừng thuốc khi cần thiết.
Hạn chế tác dụng phụ: Các thành phần không rõ nguồn gốc trong thuốc giả có thể gây dị ứng, ngộ độc cho người bệnh.
Thuốc ít bị biến chất: Thuốc chất lượng đã qua kiểm nghiệm và đạt chuẩn nên bền hơn và ít bị biến chất hơn.
Tiết kiệm chi phí và thời gian: Thuốc giả và kém chất lượng có thể khiến bệnh tình khó chữa và ngày càng nặng hơn, đồng thời dễ tái phát.

Hy vọng rằng bài viết này sẽ giúp bạn phân biệt rõ ràng giữa thuốc kém chất lượng và thuốc giả, cùng với những phương pháp nhận diện khi sử dụng, để bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Tham khảo từ: Luật Dược, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi