Mâm cúng Tết Thanh Minh 2025: Chuẩn bị tại mộ và tại nhà

17/05/2025

Nội dung bài viết

Vào ngày Tết Thanh Minh (5/3 Âm lịch), người dân Việt Nam sắp xếp mâm cúng tại nhà và ngoài mộ để thể hiện lòng tưởng nhớ tổ tiên. Mâm cúng có thể bao gồm các món mặn hoặc chay, kèm theo tiền vàng và những vật phẩm khác để thể hiện tấm lòng thành kính.

Theo các chuyên gia văn hóa, Tiết Thanh Minh là một trong 24 tiết khí trong năm, được xác định theo lịch của các quốc gia phương Đông. Đây là tiết thứ 5, bắt đầu sau ngày Lập Xuân 45 ngày và sau Đông Chí 105 ngày. Tiết Thanh Minh thường có khí hậu dễ chịu, là dịp người Việt bày tỏ lòng tri ân với tổ tiên và tiến hành các nghi lễ tại nghĩa trang, chăm sóc phần mộ của những người đã khuất.

Không khí Tết Thanh Minh thường sôi động, với các gia đình cho trẻ em tham gia để dạy chúng về truyền thống kính tổ tiên và các nghi thức cúng bái. Đây là cơ hội để thế hệ trẻ học hỏi và gắn kết với các giá trị văn hóa truyền thống. Hãy cùng Tripi khám phá chi tiết về mâm cúng Tết Thanh Minh tại nhà và ngoài mộ qua bài viết hôm nay!

Chuẩn bị mâm cúng Tết Thanh Minh cần những gì?

Mâm cúng Thanh Minh tại nhà

Thông thường, mâm cúng Thanh Minh không yêu cầu những lễ vật quá cầu kỳ. Đối với mâm cúng mặn, bạn có thể chuẩn bị các món như xôi, gà luộc, canh măng, các món xào... Ngoài ra, các lễ vật bổ sung như trái cây, hoa tươi, trầu cau, vàng mã sẽ giúp mâm cúng thêm phần đầy đủ và trang trọng.

Đối với các gia đình Phật tử, mâm cúng Thanh Minh thường là mâm cúng chay. Nếu gia đình bạn không có điều kiện nấu cỗ cúng, bạn có thể thay thế bằng cách thắp hương với trái cây tươi, trà, và một ít bánh kẹo để thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.

Mâm cúng Thanh Minh tại nhà

Mâm cúng Thanh Minh tại mộ

Mâm cúng Thanh Minh ngoài mộ cũng được chia thành lễ cúng chay và lễ cúng mặn. Các lễ vật cần chuẩn bị bao gồm: hương, đèn, chè, rượu, nước trong, trầu cau và tiền vàng.

Với mâm cúng chay, bạn có thể chuẩn bị các món như xôi chè, oản chuối, bánh trái, chai nước, gạo, muối, bỏng, bơ, mật ong.

Mâm cúng mặn thường có thêm rượu, thịt heo, chân giò, gà luộc hoặc khoanh giò. Nếu có nhiều bát hương ngoài mộ, mỗi bát hương đều phải được thắp. Tuy nhiên, các lễ vật trên bàn cúng có thể chung một mâm.

Mâm cúng Thanh Minh ngoài mộ

Lễ cúng Thanh Minh đúng cách theo phong tục truyền thống

Hướng dẫn cúng Thanh Minh tại nhà

Trước khi bắt đầu cúng Thanh Minh tại nhà, bạn cần làm vệ sinh nhà cửa sạch sẽ và lau chùi bàn thờ tổ tiên. Sau khi chuẩn bị mâm cúng Tết Thanh Minh, gia đình sẽ bắt đầu bài trí lên bàn thờ. Người cúng cần mặc trang phục lịch sự, chỉnh tề, sau đó thắp hương, vái lạy tổ tiên và đọc văn khấn. Khi một tuần hương cháy hết, gia đình có thể tiến hành hóa vàng và xin thụ hưởng lộc.

Hướng dẫn cúng Thanh Minh tại nhà

Cách cúng Thanh Minh ngoài mộ

Vào dịp Thanh Minh, người ta mang theo xẻng, cuốc để đắp lại nấm mồ, làm phẳng và dọn sạch cỏ dại, loại bỏ những cây hoang mọc phủ kín mộ. Việc này giúp tránh các loài động vật hoang dã như rắn hay chuột đào hang, đồng thời bảo vệ linh hồn của người đã khuất. Sau khi hoàn thành việc dọn dẹp, người tảo mộ sẽ đặt lễ vật lên mộ để cúng Thanh Minh.

Khi lễ cúng bắt đầu, gia chủ thắp hương, đèn và khấn theo bài cúng lễ Thanh Minh. Sau khi hương cháy khoảng hai phần ba, gia chủ sẽ làm lễ tạ, hóa vàng và xin lộc mang về nhà để làm lễ gia thần và gia tiên. Nếu gia chủ viết bài cúng ra giấy, sau khi đọc xong sẽ đem hóa cùng tờ tiền giấy vàng.

Ngoài việc cúng cho mộ tổ tiên, bạn cũng nên thắp một nén hương cho các ngôi mộ xung quanh để thể hiện lòng kính trọng và sẻ chia sự thành tâm với những ngôi mộ không có người chăm sóc, hoặc những ngôi mộ vô chủ, chưa ai ghé thăm.

Hướng dẫn cúng Thanh Minh ngoài mộ

Bài văn khấn cúng Thanh Minh tại nhà và ngoài mộ chuẩn nhất

Bài văn khấn cúng Thanh Minh tại nhà

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.

Con kính lạy tổ tiên tiền tổ, dòng họ hai bên nội ngoại, xin nguyện lòng thành kính với các bậc tiền bối trong gia tộc.

Con kính lạy bà tổ cô ông mãnh, ông bà tổ tiên, cùng các hương hồn cô bé Đỏ, cậu bé Đỏ tại gia.

Hôm nay là ngày 7 tháng 3 năm Ất Tỵ, con xin kính cẩn tổ chức lễ cúng và tưởng nhớ tổ tiên.

Con xin được ghi nhớ việc thờ cúng gia tiên, tên là..., tuổi…, sinh tại xã..., huyện..., tỉnh..., cùng toàn thể gia đình thành kính bái lễ trước bàn thờ tổ tiên.

Kính mời Thổ Công, Táo Quân về chứng giám và cảm nhận lòng thành của gia đình.

Con dâng lễ vật: trầu rượu, trà nước, vàng hương, hoa quả cùng các phẩm vật lòng thành trong dịp Tết Thanh Minh, kính mời các hương hồn tổ tiên nội ngoại, kỵ, cụ, ông bà, cha mẹ, cô dì chú bác, anh chị em chứng giám và thụ hưởng lễ vật.

Con thành tâm kính xin tổ tiên tiền tổ, bà tổ cô ông mãnh, ông bà… phù hộ độ trì cho gia đình con được bình an, thịnh vượng, trong suốt ba tháng mùa hè và chín tháng mùa đông, gia đình luôn mát mẻ, an lành, mọi việc thuận lợi, may mắn và thành công.

Chúng con thành kính dâng lễ bạc, xin kính mời gia tiên chứng giám cho lòng thành của toàn thể gia đình con.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Bài văn khấn cúng Thanh Minh tại mộ

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, các bậc thánh hiền mười phương.

Con thành tâm kính lạy hương linh: (đọc tên người dưới phần mộ)

Hôm nay, ngày (đọc ngày âm lịch), nhân dịp Tết Thanh Minh, chúng con kính dâng lễ vật, xin ghi nhớ công ơn tổ tiên, tín chủ chúng con là… ngụ tại số nhà… phường… quận,… thành phố…

Chúng con cùng toàn thể gia đình, nhờ vào công đức tổ tiên cao dày, xin tưởng nhớ đến mộ phần ở nơi vắng vẻ. Tín chủ con thành tâm dâng lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén hương lòng kính dâng trước mộ, mời hương linh tổ tiên về thụ hưởng.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần, 3 lạy)

Lưu ý khi cúng Thanh Minh

Trong lễ cúng Thanh Minh, người con trưởng, cháu đích tôn, hoặc người kế thừa việc thờ cúng trong dòng họ nên là người chủ lễ. Khi đi tảo mộ, dù có mang vác nặng thế nào, bạn cũng không nên thuê người, mà hãy để con cháu trong gia đình cùng tham gia. Cũng trong lúc làm lễ, mọi người nên tránh trò chuyện ồn ào, nô đùa. Nghi lễ cần được thực hiện trang nghiêm, tôn kính với tổ tiên.

Phụ nữ mang thai không nên tham gia tảo mộ vì sức khỏe yếu, dễ bị nhiễm lạnh và khí độc từ nghĩa trang. Khi di chuyển, hãy đi nhẹ nhàng, cẩn thận. Không nên làm xáo trộn, xới đất vụn hay đá vụn, để bảo vệ không gian và cảnh quan xung quanh.

Lưu ý khi cúng Thanh Minh

Chúng tôi vừa chia sẻ với bạn về cách chuẩn bị mâm cúng Tết Thanh Minh 2025, từ ngoài mộ đến trong nhà. Hãy tham khảo và chuẩn bị lễ nghi thật chu đáo để thể hiện lòng thành kính. Cảm ơn bạn đã đồng hành cùng Tripi!

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi