Nghệ Thuật Ứng Phó với Bắt Nạt và Quấy Rối tại Nơi Làm Việc

27/02/2025

Nội dung bài viết

Hành vi bắt nạt tại nơi làm việc là những hành động có chủ đích, lặp đi lặp lại nhằm vào một cá nhân, với mục đích làm tổn thương, gây xấu hổ, hoặc làm suy giảm hiệu suất công việc của họ. Những hành vi này có thể xuất phát từ đồng nghiệp, cấp trên, hoặc quản lý, và là một thách thức thực tế đối với người lao động ở mọi cấp bậc. Đây không chỉ là vấn đề cá nhân mà còn ảnh hưởng đến môi trường làm việc chung. Bằng cách nhận diện và giải quyết hành vi bắt nạt, bạn có thể góp phần tạo nên một không gian làm việc lành mạnh và hiệu quả hơn cho bản thân và đồng nghiệp. Hãy tiếp tục khám phá bài viết để hiểu sâu hơn.

Các bước thực hiện

Nhận diện Hành vi Bắt nạt tại Nơi Làm Việc

Xác định đối tượng bắt nạt và hành vi của họ. Giống như những kẻ bắt nạt trong trường học, kẻ bắt nạt tại nơi làm việc cũng sử dụng sự đe dọa và hành động để hạ thấp người khác. Việc nhận diện hành vi của họ là bước đầu tiên để ngăn chặn và tạo ra một môi trường làm việc thoải mái hơn.

Kẻ bắt nạt thường tìm niềm vui từ việc làm tổn thương người khác. Bạn có thể không thích tất cả mọi người tại nơi làm việc, nhưng điều đó không có nghĩa bạn muốn trở thành nạn nhân hay kẻ bắt nạt. Hãy phân biệt rõ ràng bằng cách nhận thức: liệu người đó có luôn cố gắng gây rắc rối, phá hoại công việc, hoặc hạ thấp bạn không? Họ có tỏ ra thích thú khi làm điều đó không? Nếu có, đó có thể là một kẻ bắt nạt.
Kẻ bắt nạt thường có vấn đề tâm lý liên quan đến kiểm soát. Hiểu được điều này giúp bạn hạn chế cơ hội của họ can thiệp vào công việc và đời tư của bạn, đồng thời nắm bắt được điểm yếu của họ.

Nhận diện hành vi bắt nạt. Dưới đây là những dấu hiệu cụ thể giúp phân biệt giữa bắt nạt và những hiểu lầm thông thường. Hành vi bắt nạt tại nơi làm việc có thể bao gồm:

Thường xuyên lớn tiếng, dù ở nơi riêng tư, trước mặt đồng nghiệp, hay khách hàng
Gọi tên một cách thiếu tôn trọng
Đưa ra những nhận xét mang tính coi thường hoặc xúc phạm
Giám sát quá mức hoặc chỉ trích công việc của người khác một cách vô lý
Cố ý giao quá nhiều việc khiến người khác quá tải
Phá hoại công việc của người khác bằng cách khiến họ thất bại
Cố tình che giấu thông tin cần thiết để cản trở hiệu quả công việc
Lờ đi sự hiện diện của ai đó trong các cuộc họp, khiến họ cảm thấy bị loại trừ

Những dấu hiệu bên ngoài công sở cho thấy bạn là nạn nhân của bắt nạt. Bạn có thể đang bị bắt nạt nếu gặp phải các dấu hiệu sau khi ở nhà:

Khó ngủ hoặc buồn nôn vì lo sợ phải đi làm
Gia đình cảm thấy phiền muộn vì bạn liên tục nói về những vấn đề ở nơi làm việc
Dành cả kỳ nghỉ lo lắng về việc quay lại làm việc
Bác sĩ cảnh báo về các vấn đề sức khỏe như huyết áp cao hoặc căng thẳng thần kinh
Cảm giác tội lỗi về những rắc rối tại nơi làm việc

Đừng phớt lờ cảm giác bị bắt nạt. Nếu bạn cảm thấy bị cô lập hoặc đối xử bất công, đừng tự biện minh. Những câu như "Ai cũng bị như vậy" hay "Mình xứng đáng bị thế" thường là hậu quả của việc bị bắt nạt. Đừng rơi vào bẫy tự hận bản thân. Hãy lên kế hoạch để chấm dứt tình trạng này và giành lại môi trường làm việc lành mạnh.

Khác với bắt nạt ở trường học, nơi công sở, kẻ bắt nạt thường nhắm vào những người mà họ cảm thấy đe dọa đến vị trí của mình. Nếu sự hiện diện của bạn khiến ai đó cảm thấy yếu thế, hãy coi đó là một lời khen ngầm. Bạn có năng lực và đừng để họ làm bạn mất tự tin.

Hành động

Yêu cầu kẻ bắt nạt dừng lại. Mặc dù không dễ dàng, nhưng bạn có thể chuẩn bị sẵn một số cách phản ứng khi bị bắt nạt.

Đưa tay lên tạo rào chắn giữa bạn và kẻ bắt nạt, như dấu hiệu dừng lại.
Nói ngắn gọn nhưng rõ ràng, chẳng hạn: "Làm ơn để tôi làm việc" hoặc "Xin đừng nói nữa". Điều này giúp bạn phản kháng và tạo cơ sở để báo cáo nếu hành vi tiếp diễn.
Không đáp trả bằng hành vi tương tự. Hét lên hoặc quát tháo chỉ khiến tình hình tồi tệ hơn. Hãy giữ bình tĩnh và nói chuyện một cách ôn hòa, như khi bạn đang nhắc nhở một chú chó ngừng nhai giày của mình.

Ghi lại chi tiết mọi sự việc bắt nạt. Hãy ghi chép tên người bắt nạt, cách thức họ hành động, thời gian, địa điểm, và tên của bất kỳ nhân chứng nào. Thu thập càng nhiều thông tin càng tốt, vì đây là bằng chứng quan trọng khi bạn báo cáo lên cấp trên hoặc cơ quan pháp lý.

Ngay cả khi bạn không chắc chắn mình có bị bắt nạt hay không, việc ghi lại cảm xúc vào nhật ký sẽ giúp bạn hiểu rõ tình hình và quyết định hành động phù hợp.

Tìm kiếm sự hỗ trợ từ nhân chứng. Hãy nhờ đồng nghiệp chứng kiến và ghi lại sự việc khi bạn bị bắt nạt. Chọn người làm việc cùng thời gian hoặc ngồi gần bạn để họ có thể hỗ trợ và cung cấp bằng chứng.

Nếu bắt nạt thường xảy ra ở một thời điểm hoặc địa điểm cụ thể, hãy nhờ nhân chứng ở lại đó cùng bạn. Điều này giúp bạn có người hỗ trợ và bằng chứng nếu tình huống xấu đi.
Nếu bạn bị bắt nạt, có thể người khác cũng vậy. Hãy đoàn kết để đối mặt với kẻ bắt nạt.

Giữ bình tĩnh và chọn thời điểm phù hợp. Hãy đảm bảo bạn đã thu thập đủ bằng chứng và giữ tâm lý ổn định trước khi báo cáo. Việc báo cáo trong trạng thái mất bình tĩnh có thể khiến bạn trông thiếu chuyên nghiệp.

Hãy đợi qua một đêm sau sự việc bắt nạt trước khi báo cáo. Trong thời gian chờ đợi, hãy tránh mặt kẻ bắt nạt và tiếp tục công việc của mình.

Hẹn gặp quản lý hoặc bộ phận nhân sự. Mang theo bằng chứng và nhân chứng, trình bày vấn đề một cách bình tĩnh và rõ ràng. Chuẩn bị trước những gì cần nói và giữ lời khiếu nại ngắn gọn, tập trung vào sự kiện.

Đừng đề xuất cách xử lý kẻ bắt nạt trừ khi được yêu cầu. Hãy để quản lý tự đưa ra quyết định dựa trên bằng chứng bạn cung cấp.
Nếu cấp trên là người bắt nạt, hãy liên hệ với bộ phận nhân sự hoặc quản lý cấp cao hơn.

Theo dõi và hành động tiếp nếu cần. Nếu tình trạng bắt nạt không được giải quyết, hãy báo cáo lên cấp cao hơn hoặc bộ phận nhân sự. Tiếp tục theo dõi cho đến khi vấn đề được xử lý nghiêm túc.

Nếu không có thay đổi, hãy cân nhắc các biện pháp dự phòng như thuyên chuyển hoặc làm việc từ xa.
Nếu cần, hãy thuê luật sư và sử dụng các biện pháp pháp lý để bảo vệ quyền lợi của mình.

Hồi phục Sau Khi Trải Qua Bắt nạt

Ưu tiên cho sự hồi phục của bản thân. Bạn không thể trở thành một nhân viên hiệu quả hay một người hạnh phúc nếu không dành thời gian để chữa lành sau những tổn thương do bắt nạt. Hãy cho phép bản thân nghỉ ngơi và tạm rời xa công việc một chút.

Nếu bạn đã thể hiện tốt với cấp trên, hãy tận dụng cơ hội để xin một kỳ nghỉ do công ty tài trợ.

Tham gia vào các hoạt động ý nghĩa và mang lại niềm vui bên ngoài công việc. Công việc dù tốt đến đâu cũng không thể thay thế cho những khoảnh khắc thư giãn và hạnh phúc. Hãy dành thời gian để làm mới tinh thần và tâm hồn bằng cách:

Quay lại với những sở thích cũ
Đọc sách nhiều hơn
Bắt đầu những mối quan hệ mới
Dành thời gian bên gia đình và bạn bè

Tìm kiếm sự hỗ trợ từ bác sĩ hoặc chuyên gia tâm lý. Đôi khi, bạn cần sự giúp đỡ từ bên ngoài nhiều hơn những gì bạn có thể tự làm. Liệu pháp tâm lý hoặc thuốc men có thể cần thiết nếu bạn đã chịu đựng bắt nạt trong thời gian dài.

Cân nhắc thay đổi công việc. Ngay cả khi kẻ bắt nạt đã bị xử lý, việc tìm kiếm một cơ hội mới ở nơi khác có thể giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn. Hãy xem những trải nghiệm này như một cơ hội để phát triển bản thân. Nếu bạn không hài lòng với công việc hiện tại, việc học hỏi kỹ năng mới, chuyển đến một môi trường khác, hoặc thậm chí là một chi nhánh khác của công ty có thể mang lại cho bạn một góc nhìn mới mẻ về cuộc sống và sự nghiệp.

Ngăn chặn Bắt nạt với Vai trò của Người Sử dụng Lao động

Áp dụng chính sách không khoan nhượng với bắt nạt tại nơi làm việc. Các chính sách về sức khỏe và an toàn cần bao gồm các quy định rõ ràng về chống bắt nạt. Đảm bảo rằng chính sách này được hỗ trợ bởi quản lý và được thực thi nghiêm ngặt ở mọi cấp độ.

Kết hợp chính sách này với các buổi đào tạo và họp định kỳ để nâng cao nhận thức về hành vi bắt nạt, đảm bảo mọi nhân viên đều hiểu rõ.

Xử lý ngay lập tức các hành vi bắt nạt. Đừng để mọi chuyện tự trôi qua với hy vọng nhân viên sẽ tự giải quyết. Hãy hành động nhanh chóng để duy trì một môi trường làm việc lành mạnh và hiệu quả.

Xem xét mọi khiếu nại một cách nghiêm túc, dù chúng có vẻ nhỏ nhặt hay đến từ những nhân viên nhạy cảm. Mọi người đều xứng đáng được lắng nghe.

Giảm thiểu sự cạnh tranh không lành mạnh. Bắt nạt thường bắt nguồn từ sự cạnh tranh quá mức, khiến nhân viên cảm thấy bị đe dọa và tìm cách hạ bệ đồng nghiệp. Điều này tạo ra một môi trường làm việc độc hại và khó khắc phục.

Cạnh tranh có thể thúc đẩy hiệu suất, nhưng nếu không được kiểm soát, nó sẽ dẫn đến sự thù địch và mất đoàn kết trong đội ngũ.

Khuyến khích tương tác và quản lý nhân viên chặt chẽ. Càng quan tâm đến nhân viên ở mọi cấp độ, bạn càng giảm thiểu được nguy cơ xảy ra xung đột. Giống như trong cuốn "Chúa Ruồi", đừng để nhân viên tự giải quyết mọi vấn đề mà không có sự giám sát và hỗ trợ từ quản lý.

Lời khuyên

Hãy luôn là chính mình và tự tin vào bản thân. Đừng để những lời nói tiêu cực của kẻ bắt nạt khiến bạn đánh mất bản thân.
Đừng tin vào những câu nói như "Lời nói không làm đau" hay "Người lớn không khóc". Lời nói có thể gây tổn thương sâu sắc, và bị bắt nạt có thể khiến bạn đau khổ.
Đừng bao giờ nghe lời kẻ bắt nạt nói riêng với bạn; điều đó chỉ làm tổn hại lòng tự trọng của bạn.
Đừng trả đũa kẻ bắt nạt, vì điều đó có thể khiến bạn mất kiểm soát và trở thành người bị đổ lỗi.
Kẻ bắt nạt có thể dùng những câu hỏi tra hỏi để khiến bạn cảm thấy bất an và cô lập. Hãy cẩn thận với những tình huống này.
Hãy cảnh giác với những lời đồn hoặc nhận xét độc hại được ngụy trang dưới vẻ ngoài đùa giỡn. Nếu nó làm bạn tổn thương, thì nó thực sự có hại.
Ghi lại nhật ký về các sự kiện bắt nạt và lưu giữ bằng chứng như email hoặc tài liệu công việc để sử dụng khi cần.
Khi đối mặt với những lời nói khó chịu, hãy im lặng và bỏ đi, hoặc trả lời ngắn gọn để thể hiện sự không quan tâm.
Hãy suy nghĩ về cách phản ứng. Nếu tình hình leo thang, hãy đảm bảo có nhân chứng cho mọi hành động trong tương lai.
Tiếp tục lên tiếng và nhớ rằng bạn không đơn độc.
Nếu tình hình trở nên tồi tệ, đừng ngại gặp bác sĩ và xin nghỉ phép để hồi phục.
Hãy nhớ rằng bạn không hề bịa chuyện khi báo cáo bắt nạt. Bạn có quyền được an toàn và đối xử công bằng.
Hãy chuẩn bị tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý nếu các thủ tục nội bộ không hiệu quả.
Bạn có thể cảnh báo kẻ bắt nạt rằng nếu hành vi không dừng lại, bạn sẽ báo cáo lên quản lý.

Cảnh báo

Bất kỳ hình thức quấy rối nào, dù là thể chất hay tinh thần, đều là mối đe dọa đến sức khỏe và cuộc sống của bạn. Hãy báo cáo với quản lý và tìm kiếm lời khuyên pháp lý nếu cần.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi