Ngũ cốc gồm những loại hạt nào và có tác dụng gì đối với sức khỏe của bé?

21/05/2025

Nội dung bài viết

Ngũ cốc là nhóm thực phẩm quen thuộc, nhưng bạn có thực sự hiểu rõ về các loại ngũ cốc và tác dụng tuyệt vời của chúng đối với cơ thể? Hãy cùng khám phá thêm nhé!

Ngũ cốc là tên gọi chung cho các thực phẩm được chế biến từ 5 loại hạt chủ yếu, đã được nghiên cứu và chứng minh là rất có lợi cho sức khỏe của cả người lớn và trẻ em. Các loại hạt phổ biến trong ngũ cốc bao gồm: mè, gạo nếp, gạo tẻ, lúa mì và các loại đậu.

Mè

Mè là hạt đầu tiên trong danh sách ngũ cốc

Hạt mè (vừng) chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như protein, chất béo (lipit), tinh bột (gluxit), calo, canxi, photpho, sắt và các vitamin như B1, B2, niacin, ...

Bên cạnh đó, hạt mè còn chứa folic acid, saccharose, pentose và đặc biệt là hàm lượng vitamin E cực kỳ cao, đứng đầu trong các thực phẩm (100g mè đen chứa đến 5.14mg vitamin E).

Việc cho trẻ nhỏ ăn mè hoặc sử dụng dầu mè mang lại nhiều lợi ích sức khỏe:

Cung cấp đầy đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu, giúp bé phát triển toàn diện.
Giúp cải thiện tiêu hóa, giảm táo bón và khó tiêu nhờ vào lượng chất xơ phong phú có trong hạt mè, giúp hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả.
Đảm bảo cung cấp canxi, photpho và sắt – những khoáng chất quan trọng mà trẻ em dễ thiếu hụt và khó hấp thụ từ thực phẩm khác.
Tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện lưu thông máu nhờ tác dụng mạnh mẽ của vitamin E có trong hạt mè.

Đừng bỏ lỡ bài viết về Khỏe đẹp và làn da sáng mịn từ mè đen

Gạo nếp

[captionnews][/captionnews]

Gạo nếp, đặc biệt là nếp cẩm, là một nguồn dinh dưỡng tuyệt vời, được coi là một siêu thực phẩm. 1 thìa gạo nếp cẩm cung cấp một lượng đáng kể vitamin E, chất xơ, sắt và chất chống oxy hóa, rất tốt cho cơ thể.

Gạo nếp giúp phục hồi sức khỏe nhanh chóng cho người bệnh, hỗ trợ phụ nữ sau sinh trong việc tăng tiết sữa. Tuy nhiên, theo các chuyên gia sức khỏe từ bệnh viện Vinmec, gạo nếp có thể gây khó tiêu cho trẻ nhỏ do chứa nhiều amilopectin, một chất làm cho gạo có độ dẻo, vì vậy cần hạn chế sử dụng gạo nếp cho bé.

Khám phá chi tiết trong bài viết: Ăn gạo nếp có thực sự tốt không?

Gạo tẻ

[captionnews][/captionnews]

Gạo tẻ là nguồn cung cấp tinh bột phong phú, protein, cùng với các vitamin quan trọng như B1, B2, niacin và vitamin E. Tuy nhiên, gạo tẻ chứa ít sắt và kẽm, nhưng lại giàu khoáng chất như Magie, Photpho, Kali và Canxi.

Với trẻ em, gạo tẻ mang lại nhiều lợi ích như hỗ trợ sản sinh hồng cầu và enzym nhờ vào lượng sắt, chống oxy hóa trong máu, thúc đẩy sự phát triển xương và răng nhờ photpho và canxi. Ngoài ra, gạo tẻ cũng giúp tổng hợp protein và hỗ trợ hoạt động enzym nhờ kali, duy trì cân bằng chất lỏng và đảm bảo hoạt động bình thường của hệ thần kinh cùng các cơ bắp nhờ muối khoáng.

Dù cung cấp nhiều dưỡng chất, gạo tẻ vẫn không đủ để đáp ứng toàn bộ nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể, vì vậy cần kết hợp với một chế độ ăn đa dạng các thực phẩm khác để đạt hiệu quả dinh dưỡng tối ưu.

Lúa mì

[captionnews][/captionnews]

Carbohydrate là thành phần dinh dưỡng chủ yếu trong lúa mì, giúp cung cấp năng lượng cho cơ thể, nhưng cũng có thể làm tăng nồng độ đường trong máu nếu sử dụng quá nhiều.
Lúa mì chứa chủ yếu chất xơ không hòa tan, giúp nuôi dưỡng vi khuẩn có lợi trong đường ruột, và một lượng nhỏ chất xơ hòa tan. Ngoài ra, lúa mì còn cung cấp protein vừa phải cùng các vitamin và khoáng chất như selen, mangan, đồng, photpho và folate.

Với trẻ em, lúa mì là nguồn cung cấp carbohydrate và vitamin đáng tin cậy. Lúa mì chứa một lượng lớn chất xơ, giúp trẻ cải thiện tiêu hóa và trở thành "thuốc nhuận tràng tự nhiên". Nó cũng dễ tiêu hóa, tránh được tình trạng đầy hơi và khó tiêu, giúp bé luôn vui vẻ và năng động.

Lúa mì nguyên cám sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn so với lúa mì trắng.

Các loại đậu

[captionnews][/captionnews]

Đậu nành, đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu Hà Lan... là những nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng, rất tốt cho sức khỏe của con người, kể cả trẻ nhỏ. Những người ăn chay trường cũng có thể dễ dàng bổ sung và cân bằng dinh dưỡng nhờ vào các sản phẩm chế biến từ các loại đậu này.

Đậu chứa một nguồn protein dồi dào, ít chất béo, đồng thời giàu chất chống oxy hóa, chất xơ, các vitamin như A, B, C... cùng nhiều khoáng chất thiết yếu như canxi, sắt và kẽm. Những thành phần này đều rất có lợi cho sự phát triển của trẻ nhỏ ở mọi lứa tuổi.

Ăn đậu nguyên hạt sẽ mang lại lợi ích lớn hơn cho trẻ so với đậu đã tách vỏ, vì vỏ của chúng chứa nhiều chất xơ và dưỡng chất quan trọng.

Trẻ em ăn các loại đậu và ngũ cốc thường xuyên sẽ được cung cấp năng lượng và dinh dưỡng phong phú, giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn, hỗ trợ tăng cân lành mạnh, giảm nguy cơ béo phì và ngăn ngừa nhiều bệnh lý như ung thư, tiểu đường, bệnh tim mạch... những vấn đề sức khỏe cũng có thể ảnh hưởng đến trẻ nhỏ.

Ngũ cốc chỉ bao gồm các loại trên?

Ở các nền văn hóa chịu ảnh hưởng từ Trung Hoa, khái niệm ngũ cốc không hoàn toàn giống nhau, có sự khác biệt trong cách hiểu về các loại hạt được coi là ngũ cốc.

Dần dần, ngũ cốc được hiểu rộng hơn, bao gồm tất cả các loại cây có hạt được sử dụng làm lương thực, với các ví dụ điển hình như một số loại ngũ cốc sau đây.

Ngô (bắp)

Ngô (bắp) là một loại ngũ cốc nguyên hạt phổ biến, chứa nhiều dưỡng chất quan trọng như magiê, phốt pho, kẽm, đồng, chất chống oxy hóa và vitamin B. Đặc biệt, ngô còn chứa lutein và zeaxanthin, hai chất chống oxy hóa mạnh mẽ, hỗ trợ bảo vệ mắt. Hơn nữa, ăn ngô nguyên hạt giúp duy trì hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh và giảm nguy cơ mắc các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể.

Gạo lứt

Gạo lứt là một loại ngũ cốc nguyên hạt được nhiều người ưa chuộng, vì nó chứa nhiều dưỡng chất thiết yếu như magiê, sắt, canxi, vitamin B và phốt pho. Đặc biệt, gạo lứt còn chứa lignan, một chất chống oxy hóa giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp cao và tiểu đường.

Yến mạch

Ban đầu, yến mạch không được nhiều người biết đến ở Việt Nam, nhưng dần dần, nhờ vào những lợi ích vượt trội cho sức khỏe, đặc biệt là cho người mắc bệnh tiểu đường, yến mạch đã trở nên phổ biến. Loại ngũ cốc này rất giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất, đồng thời chứa avenanthramide – một chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tim khỏi các bệnh tật và giảm nguy cơ ung thư ruột kết cùng huyết áp thấp.

Lúa mạch

Lúa mạch là một ngũ cốc nguyên hạt tuyệt vời, bổ sung nhiều khoáng chất và vitamin có lợi cho sức khỏe như mangan, sắt, kali, phốt pho, magiê, selen, đồng, kẽm, vitamin B và chất xơ, giúp tăng cường sức khỏe tim mạch và cải thiện sức đề kháng.

Lúa mì nguyên chất

Lúa mì nguyên chất được các chuyên gia đánh giá cao vì thành phần dinh dưỡng vượt trội so với lúa mì thông thường. Loại lúa mì này giàu chất chống oxy hóa, chất xơ, vitamin và khoáng chất, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

Lúa mì nguyên chất là thành phần chính trong nhiều sản phẩm thực phẩm như mì, mì ống, bulgur và semolina.

Lúa mạch đen nguyên hạt

Lúa mạch đen nguyên hạt, bên cạnh lúa mạch thông thường, là một ngũ cốc giàu dưỡng chất, đặc biệt với hàm lượng chất xơ cao. Loại ngũ cốc này giúp giảm hấp thu carbohydrate, ngăn ngừa sự gia tăng đột ngột lượng đường trong máu.

Gạo hoang dã

Gạo hoang dã, mặc dù cái tên có vẻ xa lạ, thực chất là một loại ngũ cốc nguyên hạt chứa cám, mầm và nội nhũ. Nếu bạn dị ứng với gluten trong lúa mì, gạo hoang dã là lựa chọn tuyệt vời để bổ sung dưỡng chất cho cơ thể. Đặc biệt, nó giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và cải thiện sức khỏe tim mạch.

Hạt kê

Hạt kê là một loại ngũ cốc nguyên chất, được biết đến với các thành phần đặc biệt như kodo, foxtail, finger, proso, ngọc trai và kê nhỏ. Các thành phần này chứa hoạt chất chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp giảm chất béo trung tính và tăng cholesterol tốt, hoàn toàn không chứa gluten.

Mặc dù thường được gọi chung là ngũ cốc, nhưng thực tế có tới gần 300 loại khác nhau, bao gồm cả ngũ cốc trái cây. Chính vì thế, không có gì ngạc nhiên khi mỗi người có một cách phân loại ngũ cốc riêng. Tuy nhiên, nhìn chung, ngũ cốc vẫn luôn là nguồn thực phẩm mang lại lợi ích dinh dưỡng và sức khỏe vượt trội.

Nguồn: Trang thông tin sức khoẻ của bệnh viện Vinmec

Bạn sẽ quan tâm:

Chọn mua ngũ cốc các loại tại Tripi:

Kinh nghiệm hay Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi