Phương Pháp Điều Trị Nôn Mửa Tại Nhà Hiệu Quả

28/02/2025

Nội dung bài viết

Nôn mửa là hiện tượng phổ biến mà hầu hết mọi người đều từng trải qua. Nguyên nhân gây nôn có thể xuất phát từ đau dạ dày, ngộ độc thực phẩm, ăn uống quá mức, tiếp xúc với mùi khó chịu hoặc do thai nghén. Dù gây khó chịu, tình trạng này thường tự khỏi trong vòng 24 giờ mà không cần can thiệp y tế. Nếu bạn, con bạn hoặc người thân bị nôn, có thể áp dụng một số biện pháp để giảm triệu chứng và giúp cơ thể thoải mái hơn. Nếu nôn kéo dài quá 24 giờ, hãy liên hệ ngay với bác sĩ để được tư vấn.

Các bước thực hiện

Bổ sung nước và chất dinh dưỡng cho cơ thể

Uống 8-10 cốc nước mỗi ngày để tránh mất nước. Nôn mửa có thể dẫn đến mất nước nhanh chóng, vì vậy cần bổ sung nước đều đặn bằng cách uống 8-10 cốc nước trong ngày. Duy trì thói quen uống nước đều đặn và uống từng ngụm nhỏ mỗi 15 phút khi nôn nhiều. Uống quá nhanh có thể khiến tình trạng nôn trầm trọng hơn, vì vậy hãy uống chậm rãi.

Nước lạnh giúp làm dịu dạ dày tốt hơn nước ấm hoặc nóng. Bạn có thể để nước hoặc nước ép trong tủ lạnh để làm mát trước khi uống.
Nếu nước lọc khiến bạn buồn nôn, hãy thử vắt thêm chanh để tạo hương vị dễ chịu hơn.
Đôi khi đồ uống có đường như soda hoặc nước gừng có thể giúp dạ dày dễ chịu hơn. Hãy thử uống một ít nếu cảm thấy khó chịu khi uống nước lọc.

Ngậm viên đá nếu không thể giữ chất lỏng trong dạ dày. Đôi khi đồ uống có thể khiến tình trạng nôn trở nên tồi tệ hơn. Viên đá tan chảy từ từ trong miệng sẽ giúp cung cấp nước cho cơ thể mà không gây kích thích buồn nôn.

Tránh nhai đá để bảo vệ răng và ngăn ngừa việc nuốt quá nhiều nước cùng lúc.

Uống nước thể thao nếu bạn đã nôn trong thời gian dài. Khi nôn liên tục nhiều giờ, cơ thể sẽ thiếu hụt chất điện giải, kali và các dưỡng chất quan trọng khác. Hãy thay thế nước lọc bằng nước thể thao để bù đắp các chất này. Nước thể thao giúp bổ sung chất điện giải, ngăn ngừa tình trạng mất nước.

Các sản phẩm như Pedialyte cũng rất hiệu quả trong việc bổ sung dinh dưỡng.
Tuân thủ nguyên tắc uống chậm và dùng nước lạnh để tránh làm đầy dạ dày.

Ăn thức ăn nhạt để tránh kích thích nôn. Bạn cần bù lại các chất dinh dưỡng đã mất do nôn, nhưng hãy lựa chọn thực phẩm cẩn thận để tránh buồn nôn. Thức ăn nhạt như bánh quy giòn, bánh mì nướng, khoai tây và cơm là lựa chọn lý tưởng. Chuối và sốt táo cũng là những lựa chọn tốt vì chúng ít gây khó chịu cho dạ dày. Hãy cố gắng ăn khi có thể để phục hồi năng lượng.

Các món lỏng như súp và nước hầm cũng rất tốt vì chúng vừa cung cấp dinh dưỡng vừa bổ sung nước.
Tránh xa thức ăn nhiều dầu mỡ, gia vị, đồ chiên rán và sản phẩm từ sữa vì chúng dễ gây buồn nôn.

Ăn thành nhiều bữa nhỏ để tránh quá tải dạ dày. Quá nhiều thức ăn trong dạ dày có thể kích thích buồn nôn. Hãy chia nhỏ bữa ăn trong ngày và ăn chậm rãi, tránh ăn quá no một lúc.

Nên chia thành 5 bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn.
Ngay cả khi không muốn ăn, hãy cố gắng ăn một ít để tránh thiếu hụt dinh dưỡng.

Giảm thiểu cảm giác buồn nôn

Giữ yên vị trí và hạn chế di chuyển để ngăn ngừa nôn. Di chuyển nhiều có thể làm trầm trọng thêm cảm giác buồn nôn. Hãy ngồi hoặc nằm ở một nơi yên tĩnh và giữ nguyên tư thế. Cơn buồn nôn có thể dịu đi sau một thời gian nghỉ ngơi.

Tránh nằm ngửa nếu cảm thấy khó khăn khi ngồi dậy. Thay vào đó, hãy nằm nghiêng để phòng trường hợp nôn.
Xem tivi hoặc nhìn vào màn hình có thể làm tăng cảm giác buồn nôn. Hãy tắt các thiết bị điện tử trong lúc nghỉ ngơi.

Giữ nguyên tư thế ngồi thẳng trong 2 giờ sau khi ăn. Di chuyển ngay sau bữa ăn có thể kích thích buồn nôn và nôn. Hãy ngồi thẳng và giữ yên để hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Sau 2 giờ, thức ăn sẽ được tiêu hóa và di chuyển khỏi dạ dày.

Tránh nằm xuống ít nhất 2 giờ sau khi ăn vì tư thế nằm có thể làm tăng cảm giác buồn nôn.

Tránh xa các mùi hương mạnh. Khi buồn nôn, bạn sẽ trở nên nhạy cảm hơn với mùi, và các mùi nồng có thể làm tình trạng nôn trở nên tồi tệ. Hãy tránh xa thực phẩm và sản phẩm có mùi mạnh cho đến khi cảm giác buồn nôn biến mất.

Nếu mùi thức ăn là nguyên nhân, hãy nhờ người khác nấu ăn. Điều này đặc biệt phổ biến trong giai đoạn đầu thai kỳ.
Tránh các món ăn có mùi đặc trưng như cá.
Các mùi mạnh khác như khói thuốc lá và nước hoa cũng có thể gây kích thích.

Tạm ngừng sử dụng thuốc cho đến khi hết buồn nôn. Thuốc có thể gây kích ứng dạ dày và dẫn đến nôn. Hơn nữa, nếu nôn ngay sau khi uống thuốc, cơ thể sẽ không hấp thụ được thuốc, và bạn sẽ mất một liều. Hãy đợi đến khi cảm giác buồn nôn qua đi trước khi dùng thuốc, dù là thuốc viên hay thuốc nước.

Nếu cần uống thuốc đúng giờ, hãy liên hệ với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Hít thở không khí trong lành để giảm buồn nôn. Không khí ngột ngạt có thể làm tăng cảm giác buồn nôn. Hãy thử ngồi ngoài trời hoặc gần cửa sổ mở. Nếu có đủ sức, bạn cũng có thể đi dạo nhẹ nhàng.

Khi đi dạo, hãy di chuyển chậm rãi và tránh các động tác đung đưa. Đồng thời, đừng đi quá xa nhà.

Thực hành thở có kiểm soát để thư giãn. Cơn buồn nôn đôi khi làm tăng nhịp tim và nhịp thở, dẫn đến tình trạng nôn nhiều hơn. Kỹ thuật thở có kiểm soát giúp giảm căng thẳng và làm dịu cảm giác buồn nôn. Hãy ngồi ở nơi yên tĩnh, nhắm mắt và tập trung vào hơi thở. Hít sâu, giữ hơi vài giây rồi thở ra từ từ. Phương pháp này giúp giảm lo lắng và kiểm soát cơn nôn hiệu quả.

Kết hợp thở có kiểm soát với các phương pháp thư giãn như thiền để đạt hiệu quả tốt hơn.
Tránh các hoạt động làm tăng nhịp thở, chẳng hạn như tập thể dục. Dù cảm thấy khá hơn, hãy đợi ít nhất một ngày trước khi tập luyện trở lại.

Áp dụng các liệu pháp thay thế

Thêm gừng vào thức ăn và đồ uống. Gừng là phương thuốc tự nhiên hiệu quả để chống buồn nôn và nôn. Gừng tươi mang lại hiệu quả cao nhất, vì nhiều sản phẩm thương mại chứa ít gừng. Hãy thử nạo gừng tươi và thêm vào đồ uống hoặc món ăn để làm dịu dạ dày.

Nước ngọt hương gừng cũng có tác dụng, nhưng chứa ít gừng tự nhiên.
Bạn có thể tự pha trà gừng, nhưng lưu ý đồ uống nóng có thể gây buồn nôn. Hãy thêm đá để làm mát trước khi uống.
Liều lượng tối đa của viên uống gừng là 4 g (khoảng ¾ thìa cà phê). Phụ nữ mang thai hoặc cho con bú chỉ nên dùng tối đa 1 g mỗi ngày.
Gừng có thể tương tác với thuốc chống đông máu. Nếu đang dùng loại thuốc này, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng gừng.

Thử bấm huyệt để giảm buồn nôn. Bấm huyệt là kỹ thuật ấn nhẹ vào các điểm cụ thể trên cơ thể. Huyệt P6 (nội quan) ở mặt trong cổ tay có thể giúp kiểm soát cơn buồn nôn. Đặt ba ngón tay lên cổ tay, dùng ngón cái ấn vào điểm ngay dưới ngón trỏ và day nhẹ trong 2-3 phút. Lặp lại với cổ tay còn lại.

Bạn cũng có thể dùng vòng đeo tay bấm huyệt như Sea-band® hoặc ReliefBand®, được bán tại hiệu thuốc hoặc trực tuyến.
Vòng đeo tay bấm huyệt đặc biệt hữu ích khi đi lại nếu bạn dễ say tàu xe.

Sử dụng tinh dầu bạc hà để át mùi khó chịu. Liệu pháp hương thơm với tinh dầu bạc hà giúp giảm buồn nôn. Nhỏ 1-2 giọt tinh dầu bạc hà lên miếng gạc sạch và hít thở. Hương thơm này giúp làm dịu triệu chứng và át đi các mùi khó chịu.

Mặc dù hiệu quả lâm sàng chưa thống nhất, liệu pháp này vẫn an toàn để thử.
Ngậm kẹo bạc hà cũng là cách hiệu quả để giảm buồn nôn và tạo hương vị dễ chịu trong miệng.
Liệu pháp này an toàn cho phụ nữ mang thai.
Không thoa tinh dầu trực tiếp lên da để tránh kích ứng hoặc dị ứng.

Tìm kiếm sự điều trị y tế phù hợp

Liên hệ bác sĩ nếu tình trạng nôn kéo dài hơn 12 giờ. Hầu hết các trường hợp nôn sẽ thuyên giảm trong vòng một ngày. Nếu bạn đã thử nhiều phương pháp mà vẫn không ngừng nôn sau 12 giờ, hãy gọi cho bác sĩ vì đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng hơn.

Đối với trẻ em dưới 2 tuổi, cần đưa đến bác sĩ ngay nếu tình trạng nôn kéo dài quá 12 giờ.

Tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu xuất hiện dấu hiệu mất nước. Nôn liên tục khiến cơ thể mất chất lỏng và dẫn đến mất nước. Khi buồn nôn, việc uống đủ nước trở nên khó khăn, làm tăng nguy cơ mất nước. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể nguy hiểm. Hãy tìm sự trợ giúp y tế ngay nếu bạn có các triệu chứng mất nước.

Các dấu hiệu mất nước bao gồm: khô miệng, buồn ngủ, nước tiểu ít và sẫm màu, đau đầu, da khô, chóng mặt.
Nếu không thể giữ nước khi uống, hãy theo dõi sát các triệu chứng mất nước.

Đến cấp cứu ngay nếu xuất hiện đau bụng hoặc đau ngực dữ dội. Nếu bạn cảm thấy đau nhói và dữ dội ở bụng hoặc ngực kèm theo nôn, đây có thể là dấu hiệu của một tình trạng nghiêm trọng. Hãy đến phòng cấp cứu càng sớm càng tốt để ngăn ngừa biến chứng.

Đau nhói ở ngực có thể là dấu hiệu cảnh báo cơn đau tim.

Đến cấp cứu ngay nếu nôn ra máu. Nôn liên tục có thể gây tổn thương niêm mạc dạ dày, dẫn đến xuất huyết. Ngoài ra, nôn ra máu cũng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nghiêm trọng khác. Nếu bạn thấy máu đỏ tươi, máu sẫm màu hoặc chất nôn có màu như bã cà phê, hãy đến cấp cứu ngay lập tức.

Xuất huyết hoặc thủng dạ dày cần được xử lý kịp thời. Đừng chần chừ tìm kiếm sự trợ giúp y tế nếu phát hiện máu trong chất nôn.

Liên hệ bác sĩ ngay nếu bạn nôn sau chấn thương đầu. Buồn nôn và nôn có thể là triệu chứng của chấn động não. Nếu bạn bị va đập đầu và cảm thấy buồn nôn, hãy gọi cho bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.

Tránh ngủ ngay lập tức dù cảm thấy buồn ngủ.
Các dấu hiệu khác của chấn động não bao gồm: đau đầu, lú lẫn, chóng mặt, nói líu nhịu và ù tai.

Lời khuyên hữu ích

Tránh uống quá nhiều nước khi dạ dày chưa ổn định. Lượng nước lớn có thể làm tình trạng nôn trầm trọng hơn và tăng nguy cơ mất nước. Hãy uống từng ngụm nhỏ và tăng dần lượng nước sau mỗi 20 phút.
Ăn các bữa nhỏ trong ngày. Một vài chiếc bánh quy hoặc lát bánh mì nướng có thể giúp làm dịu dạ dày.