Phương pháp Điều trị Say nắng Hiệu quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Say nắng là một tình trạng nguy hiểm không thể xem thường. Còn được gọi là say nóng, hiện tượng này xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với nhiệt độ cao trong thời gian dài, khiến thân nhiệt tăng lên đến 40 độ C hoặc hơn. Nếu bạn đang một mình hoặc đang hỗ trợ người bị say nắng, hãy tuân thủ các hướng dẫn cơ bản sau. Bước đầu tiên là hạ nhiệt độ cơ thể từ từ. Nếu thực hiện kịp thời, cơ thể sẽ tự phục hồi. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài, hậu quả sẽ nghiêm trọng. Hãy gọi hỗ trợ y tế ngay lập tức nếu có thể.

Các bước thực hiện

Hỗ trợ Người bị Say nắng

Gọi cấp cứu ngay lập tức. Tùy thuộc vào triệu chứng và tình trạng người bệnh, hãy quyết định gọi bác sĩ riêng hoặc cấp cứu 115. Đặc biệt chú ý đến các triệu chứng như tổn thương não, lo lắng, lú lẫn, đau đầu, chóng mặt, ảo giác, mất kiểm soát, hoặc mất nhận thức. Say nắng cũng có thể ảnh hưởng đến tim, thận và cơ bắp. Hãy gọi cấp cứu nếu xuất hiện các triệu chứng sau:

Dấu hiệu sốc (môi và móng tay xanh xao, lú lẫn)
Mất nhận thức
Nhiệt độ cơ thể trên 38,9 độ C
Thở gấp và/hoặc mạch đập nhanh
Nhịp tim yếu, hôn mê, buồn nôn, nôn mửa, nước tiểu sẫm màu
Tai biến mạch máu. Nếu người bệnh bị tai biến, hãy đảm bảo khu vực thông thoáng và đặt gối dưới đầu để tránh chấn thương.
Nếu triệu chứng nhẹ kéo dài hơn một giờ, hãy gọi cấp cứu.

Tránh sử dụng thuốc không phù hợp. Khi cảm thấy khó chịu, phản ứng đầu tiên thường là dùng thuốc. Tuy nhiên, khi bị say nắng, một số loại thuốc có thể làm tình trạng trầm trọng hơn. Tránh dùng thuốc hạ sốt như aspirin hoặc acetaminophen vì chúng có thể gây chảy máu và làm trầm trọng vết phồng rộp do cháy nắng. Thuốc hạ sốt chỉ hiệu quả với người bị nhiễm trùng, không phải say nắng.

Không cho bất kỳ thứ gì vào miệng người bệnh nếu họ đang nôn mửa hoặc mất nhận thức để tránh ngạt thở.

Làm mát cơ thể người bệnh. Trong khi chờ hỗ trợ y tế, hãy đưa bệnh nhân vào khu vực mát mẻ, tốt nhất là nơi có điều hòa. Đặt họ trong bồn tắm, dưới vòi hoa sen hoặc gần nguồn nước mát. Tránh dùng nước quá lạnh hoặc nước đá vì có thể gây nhịp tim chậm hoặc ngừng đập. Đặt khăn ướt lạnh lên cổ, bẹn hoặc nách. Phun sương nước lạnh và dùng quạt để tăng hiệu quả làm mát bằng bốc hơi.

Giúp người bệnh cởi bỏ quần áo chật để tăng quá trình làm mát.
Không dùng rượu để lau người vì có thể gây thay đổi nhiệt độ đột ngột, nguy hiểm cho người bệnh.

Bổ sung nước và chất điện giải. Cho người bệnh uống từng ngụm nước mát hoặc nước muối (1 thìa muối trên 1 lít nước) để bù lại lượng nước và muối mất đi do đổ mồ hôi. Tránh cho uống quá nhanh để không gây sốc. Nếu không có nước muối, có thể dùng nước thường.

Viên muối cũng là lựa chọn tốt để cân bằng điện giải. Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.

Giữ bình tĩnh cho người bệnh. Khi bệnh nhân bình tĩnh, tình hình sẽ được cải thiện. Hướng dẫn họ hít thở sâu và tập trung vào những thứ khác ngoài tình trạng say nắng. Lo lắng chỉ làm tăng nhịp tim và nhiệt độ cơ thể.

Mát xa nhẹ nhàng các cơ bắp để tăng tuần hoàn máu, đặc biệt là vùng bắp chân, nơi dễ bị chuột rút do say nắng.

Đặt người bệnh nằm xuống. Ngất xỉu là một triệu chứng phổ biến của say nắng. Để đảm bảo an toàn, hãy đặt người bệnh nằm xuống.

Nếu người bệnh ngất, xoay người họ về phía bên trái và gập chân trái lại. Tư thế này giúp máu lưu thông tốt hơn và ngăn ngừa ngạt thở do nôn mửa.

Phòng tránh Say nắng Hiệu quả

Nhận biết đối tượng có nguy cơ cao. Người lớn tuổi, công nhân làm việc ngoài trời, người béo phì, tiểu đường, hoặc có vấn đề về tim mạch, thận, tuần hoàn, và trẻ sơ sinh dễ bị say nắng. Những người có tuyến mồ hôi hoạt động kém cũng nằm trong nhóm nguy cơ. Tránh các hoạt động gây giữ nhiệt như tập thể dục cường độ cao, quấn quá nhiều lớp vải cho trẻ, hoặc ở ngoài nắng lâu mà không bổ sung nước.

Một số loại thuốc như thuốc ức chế beta, thuốc lợi tiểu, hoặc thuốc điều trị trầm cảm, rối loạn tâm thần, ADHD cũng làm tăng nguy cơ say nắng.

Theo dõi thời tiết cẩn thận. Khi chỉ số nhiệt đạt hoặc vượt 32 độ C, hãy hạn chế ra ngoài, đặc biệt với trẻ sơ sinh và người già.

Lưu ý hiệu ứng đảo nhiệt, khi khu vực đô thị nóng hơn nông thôn từ 1-3 độ C, thậm chí chênh lệch lên đến 12 độ C vào buổi tối. Hiện tượng này xảy ra do ô nhiễm môi trường, khí thải nhà kính, và sử dụng năng lượng quá mức.
Mặc quần áo sáng màu, thoáng mát phù hợp với thời tiết.

Tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Nghỉ ngơi thường xuyên và tìm bóng râm khi làm việc ngoài trời. Sử dụng kem chống nắng và đội mũ để bảo vệ cơ thể.

Không ngồi trong xe hơi đóng kín, đặc biệt là trẻ em, dù chỉ trong thời gian ngắn.
Tránh tập thể dục vào khoảng thời gian nắng nóng đỉnh điểm từ 11:00 đến 15:00.

Uống đủ nước để giữ ẩm cơ thể. Theo dõi màu nước tiểu, lý tưởng là màu vàng nhạt.

Tránh uống cà phê vì caffeine có thể làm tăng nhịp tim và gây kích thích, không phù hợp khi cơ thể đang có dấu hiệu say nắng.

Tránh uống rượu khi ở ngoài trời nắng nóng. Rượu có thể ảnh hưởng đến khả năng điều hòa thân nhiệt bằng cách co thắt mạch máu, khiến máu khó lưu thông và làm giảm khả năng làm mát cơ thể.