Phương Pháp Điều Trị Tiêu Chảy Tại Nhà Hiệu Quả

27/02/2025

Nội dung bài viết

Tiêu chảy, một trong những bệnh lý phổ biến ở mọi lứa tuổi, thường biểu hiện qua việc đi ngoài phân lỏng hoặc nước. Người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng như sốt, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn mửa. Đa số trường hợp tiêu chảy nhẹ sẽ tự khỏi sau vài ngày. Bạn có thể điều trị tại nhà bằng cách bổ sung nước và áp dụng các biện pháp hỗ trợ.
Lưu ý: Không tự điều trị tiêu chảy tại nhà cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi. Hãy liên hệ bác sĩ nhi khoa và tuân thủ hướng dẫn điều trị. Tránh sử dụng thuốc chống tiêu chảy cho trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ.

Các Bước Thực Hiện

Đánh Giá Triệu Chứng

Xác định Nguyên Nhân Gây Tiêu Chảy. Phần lớn tiêu chảy xuất phát từ vi khuẩn, vi rút hoặc ký sinh trùng. Ngoài ra, phản ứng với thuốc, bao gồm cả thuốc thảo dược, cũng có thể là nguyên nhân. Nhạy cảm với thực phẩm, như thuốc nhuận tràng hoặc Mannitol, cũng dẫn đến tiêu chảy. Người không dung nạp lactose có thể bị tiêu chảy khi tiêu thụ sản phẩm từ sữa.

Một số bệnh lý đường ruột, như hội chứng ruột kích thích hoặc bệnh Crohn, cũng gây tiêu chảy. Những trường hợp này cần được điều trị y tế chuyên sâu.
Tiêu chảy cũng là tác dụng phụ thường gặp của hóa trị và xạ trị.

Nhận diện triệu chứng tiêu chảy thông thường. Phần lớn các trường hợp tiêu chảy không biến chứng sẽ tự khỏi sau vài ngày. Các triệu chứng thường gặp bao gồm:

Đầy hơi hoặc co thắt bụng
Phân lỏng hoặc chảy nước
Đi ngoài liên tục hoặc có cảm giác mót rặn
Buồn nôn hoặc nôn mửa
Sốt nhẹ

Chú ý đến máu hoặc mủ trong phân. Các bệnh lý viêm ruột như Crohn, viêm loét đại tràng hoặc nhiễm trùng có thể gây ra máu hoặc mủ trong phân. Hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay nếu phát hiện dấu hiệu này.

Việc sử dụng kháng sinh gần đây cũng có thể dẫn đến tình trạng này, do kháng sinh tiêu diệt lợi khuẩn, tạo điều kiện cho vi khuẩn có hại phát triển.

Theo dõi nhiệt độ cơ thể. Sốt đi kèm tiêu chảy có thể báo hiệu vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Nếu sốt từ 39 độ C trở lên hoặc kéo dài hơn 24 giờ, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.

Quan sát màu sắc phân. Phân đen hoặc sẫm màu có thể là dấu hiệu của các vấn đề nghiêm trọng như viêm tụy hoặc ung thư ruột kết. Nếu phát hiện phân có màu bất thường, hãy thăm khám bác sĩ ngay.

Nhận biết dấu hiệu mất nước ở trẻ nhỏ. Tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước ở trẻ. Các dấu hiệu bao gồm:

Đi tiểu ít hoặc tã khô
Ít nước mắt khi khóc
Khô miệng
Mệt mỏi, lờ đờ
Mắt trũng sâu
Biếng ăn

Bổ Sung Nước Đúng Cách

Uống đủ nước. Tiêu chảy khiến cơ thể mất nước nghiêm trọng, vì vậy việc bổ sung nước là vô cùng quan trọng. Bên cạnh nước lọc, hãy sử dụng các loại đồ uống giàu chất điện giải như natri, clorua và kali để cân bằng cơ thể.

Nam giới nên uống ít nhất 3 lít nước mỗi ngày, trong khi nữ giới cần khoảng 2,2 lít. Khi bị tiêu chảy, lượng nước cần bổ sung có thể nhiều hơn.
Các lựa chọn tốt bao gồm nước ép rau củ (cần tây, cà rốt), nước uống thể thao, trà thảo dược không caffeine, bia gừng, và súp mặn như súp Miso.
Nước lúa mạch cũng là một giải pháp hiệu quả. Hãy ủ 1 cốc lúa mạch trong 1 lít nước sôi khoảng 20 phút, sau đó chắt lấy nước uống.
Đối với trẻ em, dung dịch bù nước như Pedialyte hoặc Infalyte là lựa chọn lý tưởng. Nước ép nho trắng cũng giúp bù nước hiệu quả.

Tránh đồ uống có caffeine và ga. Cà phê và soda có thể kích thích ruột, làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy. Nếu muốn uống bia gừng, hãy để mở qua đêm để loại bỏ cacbonat.

Đồ uống có cồn cũng cần tránh xa vì chúng làm tăng nguy cơ mất nước và khiến tiêu chảy nặng hơn.

Thử dùng trà thảo dược. Trà bạc hà, hoa cúc và trà xanh giúp giảm buồn nôn và làm dịu dạ dày. Bạn có thể dùng túi trà hoặc tự ủ trà tại nhà.

Trà hoa cúc La Mã an toàn cho cả trẻ em và người lớn, trừ những người dị ứng với cỏ phấn hương.
Trà cỏ cà ri cũng có thể giúp giảm khó chịu dạ dày. Hãy ủ 1 thìa cà phê hạt cỏ cà ri trong 1 cốc nước nóng.
Lưu ý tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng các loại trà thảo dược như lá mâm xôi, quả việt quất hoặc đậu muồng, vì chúng có thể tương tác với thuốc điều trị.

Khám phá lợi ích của gừng. Gừng giúp giảm buồn nôn và viêm nhiễm. Bạn có thể uống bia gừng (không ga) hoặc trà gừng để làm dịu cơn đau bụng.

Tự làm trà gừng bằng cách đun sôi 12 lát gừng tươi với 3 cốc nước trong 20 phút. Thêm một chút mật ong để tăng hiệu quả.
Phụ nữ mang thai và cho con bú có thể dùng trà gừng, nhưng không nên vượt quá 1 g gừng mỗi ngày.
Trẻ em trên 2 tuổi có thể dùng liều nhỏ bia gừng hoặc trà gừng để giảm buồn nôn và tiêu chảy.
Lưu ý: Gừng có thể tương tác với thuốc làm loãng máu, vì vậy hãy thận trọng nếu đang sử dụng các loại thuốc này.

Uống nước từng ngụm nhỏ. Nếu tiêu chảy kèm theo nôn mửa hoặc đau dạ dày, việc uống nhiều nước một lúc có thể làm tình trạng trầm trọng hơn. Hãy uống từng ngụm nhỏ thường xuyên để giữ ổn định dạ dày.

Đá bào hoặc kem đông lạnh cũng là cách hiệu quả để bổ sung nước, đặc biệt phù hợp cho trẻ em đang bị mất nước.

Duy trì việc cho con bú. Nếu trẻ đang bú sữa mẹ bị tiêu chảy, hãy tiếp tục cho trẻ bú. Sữa mẹ giúp trẻ cảm thấy dễ chịu và bù nước hiệu quả.

Tránh cho trẻ sơ sinh uống sữa bò vì có thể gây đầy hơi và khó chịu.

Lựa Chọn Thực Phẩm Phù Hợp

Tăng cường chất xơ. Chất xơ giúp hấp thụ nước và làm phân cứng hơn, từ đó giảm tiêu chảy. Theo Viện Dinh dưỡng Hoa Kỳ, phụ nữ nên bổ sung 25 g chất xơ mỗi ngày, trong khi nam giới cần 38 g. Hãy thêm thực phẩm giàu chất xơ không hòa tan vào chế độ ăn.

Gạo lứt, lúa mạch và ngũ cốc nguyên cám là nguồn chất xơ tuyệt vời. Kết hợp chúng với súp gà hoặc súp Miso để bù lại lượng muối mất đi.
Khoai tây và chuối nghiền hoặc luộc cung cấp kali và chất xơ.
Cà rốt nấu chín cũng là nguồn chất xơ dồi dào, có thể nghiền nhuyễn để dễ tiêu hóa.

Ăn bánh quy mặn. Bánh quy mặn không chỉ giúp làm dịu dạ dày mà còn chứa chất xơ hỗ trợ làm cứng phân.

Nếu không dung nạp gluten, hãy chọn bánh quy làm từ gạo thay vì bột mì.

Áp dụng chế độ ăn BRAT. Chế độ ăn BRAT bao gồm chuối, cơm, sốt táo và bánh mì nướng, giúp làm cứng phân và cung cấp dinh dưỡng nhẹ nhàng cho dạ dày.

Chọn bánh mì từ gạo lứt hoặc ngũ cốc nguyên cám để tăng cường chất xơ và vitamin.
Sốt táo chứa pectin giúp phân cứng hơn, nhưng nước ép táo lại có tác dụng nhuận tràng, có thể làm tiêu chảy nặng hơn.
Nếu vẫn nôn mửa, hãy tránh thực phẩm rắn và chuyển sang súp hoặc thức ăn dạng lỏng, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ.

Tránh sữa và sản phẩm từ sữa. Những thực phẩm này có thể gây tiêu chảy ở người không dung nạp lactose. Ngay cả người bình thường cũng có thể gặp khó khăn trong việc tiêu hóa sữa khi bị tiêu chảy.

Hạn chế thức ăn nhiều dầu mỡ, chiên rán hoặc cay. Những món này có thể kích thích dạ dày và làm trầm trọng thêm tình trạng tiêu chảy. Hãy ưu tiên chế độ ăn nhạt và thức ăn dễ tiêu.

Nếu cần bổ sung protein, hãy chọn thịt gà luộc bỏ da hoặc trứng bác.

Sử Dụng Thuốc Không Kê Đơn

Thử dùng thuốc chứa bismuth subsalicylate. Các loại thuốc như Pepto-Bismol và Kaopectate giúp giảm viêm và điều tiết chất lỏng trong cơ thể.

Thuốc này còn có tác dụng kháng khuẩn nhẹ, phù hợp với tiêu chảy do đau dạ dày hoặc nhiễm khuẩn, như tiêu chảy du lịch.
Không dùng Pepto-Bismol nếu dị ứng với aspirin hoặc đang dùng thuốc chứa aspirin.
Không tự ý cho trẻ uống thuốc chống tiêu chảy mà không hỏi ý kiến bác sĩ.

Sử dụng chất xơ từ hạt mã đề. Chất xơ hòa tan từ hạt mã đề giúp hấp thụ nước trong ruột, làm phân cứng hơn và giảm tiêu chảy.

Người lớn nên dùng ½ - 2 thìa cà phê (2,5 - 10 g) hạt mã đề pha với nước. Nếu mới dùng lần đầu, hãy bắt đầu với liều thấp và tăng dần.
Không cho trẻ nhỏ dùng hạt mã đề mà không hỏi ý kiến bác sĩ. Trẻ trên 6 tuổi có thể dùng liều nhỏ (¼ thìa cà phê hoặc 1,3 g) pha với nước.

Thăm khám bác sĩ khi cần. Nếu tiêu chảy kéo dài hơn 5 ngày (người lớn) hoặc 24 giờ (trẻ em), hãy đi khám ngay.

Đến bác sĩ ngay nếu phát hiện máu hoặc mủ trong phân, sốt cao trên 39 độ C, hoặc đau bụng dữ dội.
Mất nước nghiêm trọng có thể gây chóng mặt, mệt mỏi, khô miệng. Nếu các triệu chứng không cải thiện, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.

Lời Khuyên Hữu Ích

Ưu tiên thức ăn nhẹ nhàng. Thực phẩm quá cay hoặc nóng có thể làm tiêu chảy nặng hơn.
Tuân thủ hướng dẫn sử dụng trên nhãn thuốc không kê đơn và dùng đúng liều lượng.
Tránh trái cây, cà phê và đồ uống có cồn trong 48 giờ sau khi triệu chứng tiêu chảy giảm.
Trong nhiều trường hợp, hãy để tiêu chảy diễn ra tự nhiên nếu nguyên nhân là nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng. Cơ thể cần đào thải các tác nhân gây bệnh. Hãy thử điều chỉnh chế độ ăn trước khi dùng thuốc.

Những Điều Cần Lưu Ý

Nếu phát hiện máu, chất nhầy hoặc mủ trong phân, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Không tự điều trị tại nhà cho trẻ dưới 2 tuổi. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ nhi khoa để được hướng dẫn phù hợp.
Nếu bạn hoặc trẻ bị sốt cao trên 39 độ C kèm tiêu chảy, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay.
Nếu trẻ không chịu uống nước hoặc không đi tiểu, hãy đưa trẻ đến bác sĩ nhi khoa ngay lập tức.
Thuốc trị tiêu chảy như Imodium có thể làm trầm trọng thêm tình trạng nếu nguyên nhân là nhiễm trùng.

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi