Sốt xuất huyết: Nguyên nhân, cách điều trị và phương pháp phòng ngừa hiệu quả
26/04/2025
Nội dung bài viết
Sốt xuất huyết là căn bệnh nguy hiểm, cần phát hiện sớm để có thể điều trị kịp thời. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết các dấu hiệu nhận biết bệnh này trong bài viết dưới đây.
Sốt xuất huyết là căn bệnh nguy hiểm, việc phát hiện sớm sẽ giúp điều trị hiệu quả. Cùng khám phá các dấu hiệu nhận diện bệnh để có biện pháp phòng ngừa kịp thời.
Khám phá thông tin về bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là gì?
Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm cấp tính, do muỗi vằn mang virus Dengue lây từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Muỗi vằn có đặc điểm với các khoang trắng trên lưng và chân, sống chủ yếu ở những nơi tối tăm trong nhà, ao tù hay những vùng nước đọng.
Ở Việt Nam, sốt xuất huyết xảy ra quanh năm, nhưng đặc biệt gia tăng vào mùa mưa, từ tháng 7 đến tháng 10. Bệnh không chỉ xuất hiện ở trẻ em mà còn ảnh hưởng đến người lớn, vì vậy cần cảnh giác và nhận diện các dấu hiệu để điều trị kịp thời.
Nguyên nhân gây ra sốt xuất huyết
Bệnh sốt xuất huyết được gây ra bởi virus Dengue. Người mắc phải virus này khi bị muỗi vằn mang virus từ người bệnh truyền sang người khỏe mạnh. Chỉ muỗi cái mới thực hiện quá trình đốt và truyền virus.

Các mức độ của bệnh sốt xuất huyết
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2009, sốt xuất huyết được phân chia thành ba mức độ chính, bao gồm:
- Sốt xuất huyết Dengue.
- Sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo.
- Sốt xuất huyết Dengue nặng (Sốc sốt xuất huyết Dengue).
Các giai đoạn phát triển của bệnh sốt xuất huyết
Giai đoạn sốt
– Sốt cao đột ngột, lên đến 39-40 độ C, kéo dài từ 2 đến 7 ngày, khó hạ sốt.
– Cảm giác đau đầu dữ dội, đặc biệt là ở vùng trán và phía sau mắt.
– Đau nhức các khớp và cơ bắp.
– Phát ban và nổi mẩn đỏ.
Các vết phát ban có thể xuất hiện khoảng 3-4 ngày sau khi sốt bắt đầu, sau đó giảm dần trong 1-2 ngày. Tuy nhiên, đôi khi ban có thể xuất hiện lại vào những ngày sau.

Cơ thể có dấu hiệu xuất huyết, với nhiều chấm đỏ trên da mặt, vết bầm tím, và đốm đỏ. Nếu bạn dùng hai đầu ngón tay ấn nhẹ vào da xung quanh chấm đỏ mà nó vẫn còn, đó là dấu hiệu của sốt xuất huyết. Nếu chấm đỏ biến mất khi ấn vào, đó chỉ là vết muỗi đốt bình thường.
Giai đoạn nguy hiểm
- Người bệnh bị thoát huyết tương do thành mạch tăng tính thấm, gây ra các biến chứng như tràn dịch màng phổi, mô kẽ, màng bụng, sưng nề quanh mắt, gan to và có thể đau. Trong trường hợp thoát huyết tương nhiều, người bệnh có thể gặp sốc với các triệu chứng như vật vã, buồn ngủ, bứt rứt, da lạnh và ẩm, mạch nhanh và nhỏ, tay chân lạnh, huyết áp tụt hoặc không đo được, ít đi tiểu.
- Xuất huyết: Xuất huyết dưới da, hình thành những chấm đỏ hoặc mảng xuất huyết, thường tập trung ở vùng trước cẳng chân, mặt trong cánh tay, bụng, đùi, sườn, hoặc tạo thành những mảng bầm tím.
- Xuất huyết niêm mạc: Chảy máu cam, chảy máu răng, nôn ra máu, đi ngoài ra máu, kinh nguyệt không đều, và các xuất huyết nội tạng như trong hệ tiêu hóa, phổi. Trong trường hợp nặng, có thể xuất huyết não, với các triệu chứng như nôn ra máu, đi cầu phân đen.
- Các dấu hiệu nghiêm trọng khác như viêm gan, viêm não, viêm cơ tim.
- Các triệu chứng cần cấp cứu gấp như đau bụng dữ dội, buồn nôn, tay chân lạnh, vật vã hốt hoảng.

Bệnh thường kéo dài từ 2 đến 7 ngày, và giai đoạn nguy hiểm nhất rơi vào ngày thứ 4 và thứ 5 của cơn sốt. Lúc này, bệnh nhân sẽ luôn cảm thấy mệt mỏi, tiểu ít, huyết áp giảm và không đo được, mạch đập nhanh nhưng yếu.
Giai đoạn hồi phục
Sau khoảng 24-48 giờ quan trọng, bệnh nhân sẽ bắt đầu hấp thu dịch từ mô kẽ trở lại vào trong mạch, quá trình này kéo dài từ 48-72 giờ.
- Bệnh nhân hạ sốt, tình trạng sức khỏe chung cải thiện, cảm giác thèm ăn hồi phục, huyết áp ổn định và đi tiểu thường xuyên hơn.
- Nhịp tim có thể chậm lại và có những thay đổi trên điện tâm đồ.
- Trong giai đoạn này, nếu bệnh nhân bị mất nước quá mức, có thể gặp phải các biến chứng như phù phổi hoặc suy tim.
Dấu hiệu sốt xuất huyết
Dấu hiệu sốt xuất huyết ở trẻ
Giai đoạn đầu
Trong giai đoạn đầu của sốt xuất huyết, trẻ thường bị sốt cao kéo dài. Trẻ nhỏ hay quấy khóc, bứt rứt không yên. Trẻ lớn thường có các triệu chứng như đau đầu, chán ăn, buồn nôn, xuất hiện các chấm xuất huyết dưới da, đau nhức cơ khớp, chảy máu mũi và chân răng.

Giai đoạn nguy hiểm
Khoảng 3 đến 7 ngày sau khi mắc bệnh, dù sốt có thể giảm, nhưng trẻ có thể gặp tình trạng thoát huyết tương, gây các biến chứng như tràn dịch ở màng phổi, bụng, gan to bất thường, và phù nề quanh mắt. Trong trường hợp nặng, trẻ sẽ có các triệu chứng như sốc kèm theo vật vã, bứt rứt, lờ đờ, tay chân lạnh, da ẩm lạnh, mạch đập nhanh và nhỏ, ít đi tiểu, huyết áp tụt hoặc không đo được.
Dưới da, trẻ có thể xuất hiện các mảng bầm tím, nốt xuất huyết xuất hiện ở vùng trước cẳng chân, mặt trong cánh tay, bụng, sườn, cùng với các triệu chứng như chảy máu cam, chảy máu chân răng, tiểu ra máu.
Khi lượng tiểu cầu giảm xuống dưới 100.000/mm3, tình trạng trở nên nghiêm trọng hơn, đặc biệt là khi trẻ có thể gặp phải rối loạn đông máu, một tình trạng nguy hiểm và cần được cấp cứu ngay lập tức.

Giai đoạn phục hồi
Khi bắt đầu hạ sốt, trẻ dần hồi phục, cảm giác thèm ăn trở lại, huyết động ổn định và đi tiểu thường xuyên hơn. Số lượng bạch cầu sẽ tăng, tiểu cầu cũng hồi phục nhưng thường chậm hơn so với bạch cầu.
Dấu hiệu sốt xuất huyết ở người lớn
Các triệu chứng của sốt xuất huyết ở người lớn có sự tương đồng với trẻ em. Khi bị nhiễm virus Dengue, người lớn có thể gặp một trong hai tình trạng: xuất huyết bên ngoài hoặc xuất huyết nội tạng.
Các triệu chứng sốt xuất huyết điển hình ở người lớn (nhẹ)
Ở người lớn, sốt xuất huyết thường thể hiện rõ ràng hơn so với trẻ em, với các triệu chứng điển hình và ít có biến chứng. Bệnh thường bắt đầu sau khoảng 4-7 ngày kể từ khi bị muỗi nhiễm virus truyền bệnh.
- Đau sau mắt
- Đau đầu dữ dội
- Đau nhức khớp và cơ
- Nhiệt độ cơ thể có thể lên tới 40,5 độ C
- Phát ban
- Buồn nôn và ói mửa

Dạng sốt xuất huyết gây xuất huyết nội tạng
Bệnh nhân có thể trải qua tình trạng xuất huyết nội tạng, bao gồm xuất huyết tiêu hóa và xuất huyết não. Triệu chứng của xuất huyết tiêu hóa có thể bao gồm đau đầu nhẹ, sốt không cao và không có phát ban. Sau khoảng hai ngày, phân bệnh nhân có thể có máu, chuyển sang màu đen hoặc lẫn máu, đồng thời xuất hiện chấm xuất huyết trên da, cơ thể mệt mỏi và xanh xao.
Các trường hợp xuất huyết não ở người lớn rất khó nhận biết, bởi triệu chứng sốt xuất huyết thường không rõ ràng. Bệnh nhân có thể chỉ xuất hiện sốt, đau đầu, liệt hoặc liệt nửa người, tay chân, và dẫn đến hôn mê, tình trạng này có thể gây tử vong.

Triệu chứng sốt xuất huyết dengue (hội chứng sốc Dengue)
Đây là thể sốt xuất huyết nghiêm trọng nhất ở người lớn, bao gồm đầy đủ triệu chứng của sốt xuất huyết nhẹ cùng với xuất huyết, thoát huyết tương từ mạch máu, chảy máu nặng và hạ huyết áp nghiêm trọng.
Thường xuất hiện ở những bệnh nhân có tiền sử nhiễm virus khi cơ thể phát triển miễn dịch chủ động hoặc thụ động với các kháng nguyên virus đặc hiệu, bệnh tiến triển nặng trong khoảng 2-5 ngày từ khi khởi phát. Đây là dạng bệnh thường gặp ở trẻ em và có thể dẫn đến tử vong nhanh chóng.
Cách điều trị sốt xuất huyết
Điều trị sốt xuất huyết ở trẻ
- Khi trẻ bị sốt cao trên 39 độ C, sử dụng paracetamol theo chỉ dẫn, lau mát và để trẻ mặc quần áo thoáng mát. Tuyệt đối không sử dụng aspirin hoặc ibuprofen vì có thể gây xuất huyết.
- Cho trẻ uống nhiều nước, nước điện giải, nước cam/chanh hoặc cháo loãng pha muối.
- Chia nhỏ bữa ăn, ưu tiên thức ăn dễ tiêu. Tránh các thực phẩm và đồ uống có màu đậm.
- Cho trẻ nghỉ ngơi tại nhà, tránh vận động quá sức trong giai đoạn này.
- Cần đưa trẻ đến cơ sở y tế nếu trẻ không thể uống nước do nôn ói, lờ đờ, hoặc mất tỉnh táo.

Điều trị sốt xuất huyết ở người lớn
Khi bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh sốt xuất huyết, hãy nhanh chóng đến cơ sở y tế để được khám và kiểm tra, xác định xem có phải bạn đang bị bệnh sốt xuất huyết hay không. Nếu đúng, các bác sĩ sẽ phân loại tình trạng và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp nhất.
- Hãy tuân thủ nghiêm ngặt chế độ thuốc men, ăn uống và nghỉ ngơi theo hướng dẫn của bác sĩ. Đừng nên chủ quan, uống hết thuốc và đi tái khám để xác nhận tình trạng bệnh. Không tự ý ngừng thuốc nếu không có chỉ định.
- Để làm hạ nhiệt cơ thể, ngoài việc dùng thuốc, bạn có thể dùng khăn ấm để lau trán, bẹn và nách, tránh sử dụng nước lạnh hoặc đá lạnh để làm mát.
- Hãy uống từ 2.5 đến 3 lít nước mỗi ngày đối với người lớn, còn trẻ em thì khoảng 1.5 đến 2.5 lít. Bổ sung thêm Oresol, nước ép trái cây và rau củ để cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể.
- Hạn chế các món ăn dầu mỡ, thực phẩm khó tiêu hóa, tránh bia rượu và thuốc lá, nên chọn các món ăn nhẹ, dễ tiêu và dễ ăn. Tránh tắm bằng nước lạnh hoặc nóng, thay vào đó có thể lau người bằng khăn ấm nếu cảm thấy không thoải mái.
Cách phòng tránh sốt xuất huyết
Giữ vệ sinh sạch sẽ cho nhà cửa và khu vực xung quanh, mặc quần áo dài tay, đội mũ và đi giày. Thường xuyên dọn dẹp các vũng nước đọng, đậy kín các dụng cụ chứa nước để ngăn muỗi đẻ trứng.
Thoa kem chống muỗi vào các vùng da không được che chắn bởi quần áo như cánh tay, mặt, chân và cổ để tránh muỗi đốt.
Hãy luôn ngủ trong màn kể cả ban ngày nếu bạn sống trong khu vực có dịch bệnh.
Tích cực tham gia vào các chiến dịch phun thuốc diệt muỗi do ngành y tế tổ chức để ngăn ngừa dịch bệnh.
Khi có dấu hiệu sốt, đừng ngần ngại đến ngay cơ sở y tế để được khám và nhận sự tư vấn điều trị kịp thời. Tránh tự ý điều trị tại nhà mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ.
Đừng quên tìm hiểu kỹ hơn về chế độ ăn uống và những điều cần kiêng cữ khi bị sốt xuất huyết, điều này sẽ giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng và khỏe mạnh trở lại.
Các câu hỏi thường gặp về sốt xuất huyết

Tại sao trẻ em dễ mắc bệnh sốt xuất huyết hơn người lớn?
Trẻ em có nguy cơ mắc sốt xuất huyết cao hơn người lớn vì trẻ chưa có ý thức bảo vệ bản thân khỏi muỗi đốt. Thêm vào đó, hệ miễn dịch của trẻ vẫn chưa hoàn thiện, khiến cơ thể dễ dàng bị nhiễm bệnh hơn.
Khi nào bạn nên đến cơ sở y tế?
Nếu bạn đang gặp phải các triệu chứng như sốt kéo dài, chảy máu dưới da, tiêu chảy, chảy máu nướu và các bộ phận khác, hãy lập tức đến cơ sở y tế để được thăm khám và xét nghiệm kịp thời.
Khi đến khám tại cơ sở y tế, người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và tuyệt đối không tự ý ngừng thuốc hoặc mua thuốc tự điều trị. Các biến chứng của sốt xuất huyết rất nguy hiểm và có thể đe dọa đến tính mạng.
Đối tượng nào dễ gặp phải các biến chứng nguy hiểm do bệnh sốt xuất huyết?
Diễn biến của bệnh sốt xuất huyết rất phức tạp và khó đoán trước. Bệnh có thể gây nguy hiểm cho bất kỳ ai, bất kể độ tuổi. Do đó, ngay khi có triệu chứng sốt, hãy đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và chăm sóc phù hợp. Đừng bao giờ xem nhẹ bệnh sốt xuất huyết.
Trên đây là một số thông tin cơ bản về các dấu hiệu nhận biết bệnh sốt xuất huyết. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn nhận biết và xử lý kịp thời khi cần thiết.
Nguồn: Vinmec
Du lịch
Ẩm thực
Khám phá
Đi Phượt
Vẻ đẹp Việt Nam
Chuyến đi
Có thể bạn quan tâm

Top 9 Dịch vụ giúp việc nhà uy tín tại Hà Nội

Ba dịch vụ thiết kế nhà hàng, quán cafe hàng đầu tại Cần Thơ

Hướng dẫn làm món nấm bào ngư kho tiêu ngon miệng, hao cơm cho cả gia đình

Top 9 Dịch vụ vệ sinh công nghiệp uy tín nhất tại tỉnh Quảng Ngãi

Top 12 loài động vật với bộ não kỳ lạ nhất trên hành tinh
