Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ đặc biệt trong văn hóa Việt Nam, diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch hàng năm. Vậy Tết Đoan Ngọ 2025 sẽ rơi vào ngày nào? Cùng khám phá nguồn gốc và ý nghĩa sâu sắc của ngày lễ này.

27/04/2025

Nội dung bài viết

Tết Đoan Ngọ đang đến gần, một lễ hội quan trọng không chỉ ở Việt Nam mà còn tại nhiều quốc gia Đông Á, với những phong tục và câu chuyện đầy ý nghĩa. Ngày lễ này mang trong mình nhiều truyền thuyết thú vị, và chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nó ngay sau đây.

Vào dịp này, bạn sẽ thấy các khu phố, đặc biệt là những khu vực có cộng đồng người Hoa sinh sống, rộn ràng chuẩn bị cho một trong những lễ hội quan trọng trong năm. Những hoạt động sôi nổi này phản ánh sự quan tâm đặc biệt mà người dân dành cho ngày Tết này.

Tết Đoan Ngọ là ngày lễ chung của một số quốc gia chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Hoa. Tuy nhiên, ở Việt Nam, ngày lễ này lại mang một ý nghĩa đặc biệt riêng, phản ánh sự giao thoa giữa văn hóa dân gian và tín ngưỡng truyền thống.

Tết Đoan Ngọ là ngày gì? Đây là dịp để người dân tôn vinh những giá trị văn hóa lâu đời của đất nước, gắn liền với mùa vụ và những hoạt động cầu phúc cho sức khỏe.

Tết Đoan Ngọ diễn ra vào mùng 5 tháng 5 âm lịch, còn được gọi là Tết Đoan Dương. Tên gọi Đoan Ngọ có nghĩa là bắt đầu vào giờ Ngọ (giữa trưa), khi khí dương mạnh mẽ nhất, tạo ra một hình ảnh tươi mới, đầy sức sống trong ngày lễ này.

Ở Việt Nam, Tết Đoan Ngọ còn được biết đến là 'Tết giết sâu bọ', một phong tục đặc biệt nhằm bảo vệ mùa màng và sức khỏe con người. Đây là ngày lễ không chỉ có ở Việt Nam hay Trung Quốc mà còn ở Triều Tiên và Hàn Quốc, mang đậm dấu ấn của phong tục Á Đông về sự tuần hoàn của thời tiết và vạn vật.

Tết Đoan Ngọ năm 2025 sẽ diễn ra vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch, tương ứng với thứ Bảy, ngày 31 tháng 5 năm 2025.

Khám phá nguồn gốc của Tết Đoan Ngọ

Khám phá nguồn gốc Tết Đoan Ngọ

Lịch sử của Tết Đoan Ngọ tại Trung Quốc

Sự tích Tết Đoan Ngọ bắt nguồn từ Trung Quốc

Chuyện kể về Tết Đoan Ngọ bắt nguồn từ Trung Quốc, với nhiều huyền thoại thú vị, trong đó nổi bật nhất là câu chuyện về vị quan Khuất Nguyên, một nhân vật lịch sử nổi tiếng trong văn hóa Trung Hoa.

Câu chuyện về Khuất Nguyên, một đại thần của nước Sở thời Chiến Quốc, là một trong những nguyên nhân hình thành Tết Đoan Ngọ. Ông là một trung thần trung thực, nhưng bị gian thần hãm hại. Không thể cứu vãn tình thế, ông đã uất ức tự vẫn vào ngày mùng 5 tháng 5 Âm lịch tại sông Mịch La, và từ đó ngày này trở thành một phần của truyền thống lễ hội.

Mỗi năm, vào ngày này, người dân tưởng nhớ và tri ân sự trung nghĩa của Khuất Nguyên bằng cách làm bánh bá trạng và thả xuống sông, như một nghi lễ đầy lòng thành kính đối với vị quan nổi tiếng của lịch sử.

Khám phá nguồn gốc Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam

Tết Đoan Ngọ đối với người Việt mang một ý nghĩa riêng biệt. Theo ghi chép từ Ban Tôn Giáo Chính Phủ, trong những năm mùa màng bội thu, nông dân vui mừng vì được mùa, nhưng lại gặp phải đại dịch sâu bọ phá hoại mùa màng. Vì vậy, Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp ăn mừng mà còn là thời điểm cầu xin giải thoát cho đất đai khỏi sự tàn phá của sâu bọ.

Từ sự lo lắng về nạn sâu bọ, một ông lão thần bí tên Đôi Truân đã đến và chỉ cho dân làng cách lập bàn cúng gồm bánh tro và trái cây, đồng thời khuyên mọi người tham gia vận động thể dục. Sau khi làm theo, sâu bọ tự động ngã quỵ. Từ đó, vào ngày 5/5 âm lịch, người dân tổ chức lễ cúng để xua đuổi sâu bọ, tạo nên Tết Đoan Ngọ hay còn gọi là 'Tết diệt sâu bọ'.

Vì vậy, không thể khẳng định rằng Tết Đoan Ngọ của người Việt xuất phát từ Trung Quốc, như một số quan niệm sai lầm phổ biến hiện nay.

Ý nghĩa sâu sắc của Tết Đoan Ngọ

Tết Đoan Ngọ mang trong mình ý nghĩa đặc biệt, không chỉ là dịp để tưởng nhớ những anh hùng lịch sử mà còn là thời khắc tôn vinh sức khỏe và sự may mắn, với niềm tin vào việc xua đuổi những điều xấu và cầu mong mùa màng bội thu, đời sống thịnh vượng.

Bên cạnh việc xua đuổi sâu bọ phá hoại mùa màng, người Việt còn tin rằng Tết Đoan Ngọ là dịp để giải trừ bệnh tật, nhất là trong thời điểm giao mùa, khi cơ thể dễ mắc các chứng bệnh do sự thay đổi khí hậu.

Theo quan niệm xưa, cơ thể con người thường bị các ký sinh trùng tấn công, nhưng không phải lúc nào chúng cũng có thể bị tiêu diệt. Tuy nhiên, vào ngày 5/5 âm lịch, những ký sinh này thường xuất hiện trở lại, tạo cơ hội để con người ăn những thực phẩm có vị chua, chát, giúp loại bỏ chúng khỏi cơ thể.

Cách thức cúng Tết Đoan Ngọ tại Việt Nam

Lễ Gia Tiên trong ngày Tết Đoan Ngọ

Mâm cúng lễ Gia Tiên bao gồm những món sau:

Một mâm cơm chay tươi ngon
Các loại bánh chay và xôi chay thơm dẻo
Ba chén rượu ba màu trắng, đỏ, vàng, với một chút hùng hoàng pha trong rượu
Chín bông hoa đồng tiền đỏ được cài lên mâm hoa quả
Ba chén nước trà, mỗi chén mang một hương vị khác nhau, cùng với vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá
Mâm hoa quả ngũ sắc, với đủ năm vị: cay, chua, đắng, mặn, ngọt
Có thể kèm theo một chút tiền âm phủ

Lễ Gia Tiên vào ngày Tết Đoan Ngọ mang đậm tính tâm linh và thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên, là dịp để tưởng nhớ và cầu phúc cho gia đình.

Lễ cầu nguyện Ngọc Hoàng Đại Đế và các Thần Tiên

Đàn lễ được chuẩn bị ngoài trời, hướng về phía Nam để thể hiện lòng thành kính và sự tôn trọng với các vị thần linh.

Mâm lễ cầu nguyện Ngọc Hoàng Đại Đế và các Thần Tiên bao gồm những món lễ vật trang trọng sau:

Bàn lễ được phủ một tấm vải đỏ rộng, tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng
Mâm hoa quả ngũ sắc, bao gồm đủ năm vị: cay, chua, đắng, mặn, ngọt, thể hiện sự đa dạng của cuộc sống
Các loại bánh chay thanh tịnh và một mâm xôi thơm ngọt
5 chén rượu có năm màu: trắng, đỏ, vàng, xanh, đen, với một chút hùng hoàng pha vào để tăng phần linh thiêng
9 bông hoa đồng tiền đỏ được cài lên mâm hoa quả, biểu trưng cho tài lộc
Một chiếc lọng đỏ với viền vàng, thể hiện sự trang nghiêm
5 chén trà, mỗi chén mang một hương vị khác biệt, kèm theo vàng thuyền, vàng thỏi, vàng lá để cầu sự may mắn và thịnh vượng

Lễ cầu nguyện Ngọc Hoàng Đại Đế và các Thần Tiên là một phần không thể thiếu trong dịp Tết Đoan Ngọ, thể hiện lòng thành kính và mong muốn cầu bình an, tài lộc cho gia đình và cộng đồng.

Tết Đoan Ngọ là dịp không thể thiếu những món ăn đặc trưng như: nếp than, mận Hà Nội, vải, bánh ú... Những món này không chỉ ngon miệng mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc trong dịp lễ này.

Mâm cúng Tết Đoan Ngọ gồm các món đặc trưng như nếp than, mận Hà Nội, vải, bánh ú... là những thực phẩm không thể thiếu trong ngày lễ này.

Trái cây

Vào dịp Tết Đoan Ngọ, trái cây luôn là thành phần không thể thiếu trên mâm cúng tổ tiên và trong các bữa tiệc sum vầy bên gia đình. Tháng 5 Âm lịch là thời điểm của những trái vải, mận Hà Nội. Vị ngọt bùi và chua thanh của những trái cây này càng làm cho không khí Tết trở nên đậm đà, tràn ngập hương sắc mùa màng.

Ở miền Nam, trái cây cũng chiếm một vị trí quan trọng trong việc cúng tổ tiên và trong các bữa ăn ngày Tết. Các loại trái cây đặc sản như xoài, chôm chôm, dưa hấu, vải,... là những món quà mùa màng mà người dân gửi gắm lời chúc phúc, cầu mong cho mùa màng bội thu, cây trái sinh sôi, và các bệnh tật được tiêu diệt.

Bánh tro (Bánh ú tro)

Bánh ú tro có nhiều tên gọi khác nhau như bánh ú, bánh gio hay bánh âm, tùy theo vùng miền sẽ có sự khác biệt về hình dạng và cách gói. Bánh được làm từ gạo ngâm trong nước tro, nước được đun từ các loại củi cây khô hay rơm và gói trong lá chuối tươi. Đây là món ăn truyền thống không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ.

Bánh tro có vị ngọt nhẹ, mềm dẻo, màu sắc trong suốt đặc trưng. Đây là món ăn dễ tiêu hóa và mang lại cảm giác thanh mát. Bánh tro không nhân thường được ăn kèm với mạch nha hoặc đường mật mía, tạo nên hương vị ngọt ngào, đặc trưng của ngày lễ.

Bánh tro (Bánh ú tro) là món ăn mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống, không thể thiếu trong dịp Tết Đoan Ngọ, thể hiện sự tưởng nhớ và tri ân tổ tiên.

Thịt vịt

Vào những ngày cận kề và trong dịp mùng 5/5 hàng năm, không khí ở các khu chợ miền Bắc và miền Trung luôn nhộn nhịp với việc buôn bán vịt sống, bởi lẽ đây là thời điểm mà các gia đình thường chuẩn bị nhiều món ăn đặc sắc từ vịt.

Người miền Trung tin rằng từ ngày 5/5 trở đi, vịt bước vào mùa béo, thịt dày và ngon hơn hẳn. Vì vậy, vào ngày này, các gia đình miền Trung thường lựa chọn những con vịt tươi ngon để chế biến các món ăn truyền thống như vịt luộc, vịt quay, vịt tiềm,...

Vịt quay

Cơm rượu nếp

Cơm rượu nếp là một món đặc sản phổ biến, được ưa chuộng trong cả ba miền Bắc, Trung, Nam vào dịp Tết Đoan Ngọ. Người dân tin rằng việc ăn cơm rượu và uống rượu vào ngày này giúp diệt trừ sâu bọ rất hiệu quả.

Cơm rượu nếp là một hỗn hợp được lên men từ nếp đã được đồ thành xôi. Quá trình bắt đầu từ việc nấu một nồi xôi nguyên hạt, rồi rắc một lớp men lên và ủ trong ba ngày. Xôi này sau khi hoàn thành sẽ chắt lấy nước rượu trộn lẫn với cái, tạo thành món cơm rượu nếp có vị ngọt thanh, cay nhẹ đầu lưỡi và chua dịu, khiến cho người thưởng thức, bất kể già trẻ, đều không thể cưỡng lại được.

Cơm rượu nếp

Chè hạt sen, chè đậu đen, chè trôi nước và chè kê

Hai món chè không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ chính là chè hạt sen và chè đậu đen, những món ăn giải nhiệt tuyệt vời. Với thời tiết tháng 5 thất thường, dễ gây ra các chứng bệnh, việc thưởng thức chè trong dịp này không chỉ giúp giải khát mà còn giúp tăng cường sức khoẻ, phòng tránh bệnh tật.

Chè trôi nước là một món chè không thể thiếu trong văn hoá ẩm thực của cả ba miền, đặc biệt trong các dịp lễ Tết quan trọng như Tết Nguyên Đán, cúng ông Công ông Táo, và Tết Hàn Thực. Với những viên chè tròn trịa, xinh xắn, vị ngọt thanh và đầy ý nghĩa, món chè này không chỉ là món ăn mà còn là sự dâng cúng lòng thành cầu mong bình an và may mắn cho gia đình.

Chè kê, một món chè đặc sản từ xứ Huế, luôn xuất hiện trong mỗi dịp mùng 5 tháng 5. Được chế biến từ hạt kê đã được loại bỏ vỏ, ngâm kỹ rồi nấu chín cho đến khi hạt nở mềm. Sau đó, người ta thêm nước đường và một chút gừng vào để tạo ra món chè có vị ngọt thanh, sền sệt, màu vàng ươm thơm phức, là món ăn không thể thiếu trong ngày lễ này.

Chè hạt sen và chè đậu đen

Lời chúc Tết Đoan Ngọ hay và ý nghĩa nhất

Tết Đoan Ngọ là dịp lễ quan trọng trong năm, nơi các gia đình sum vầy bên nhau để thưởng thức những món ăn truyền thống đặc sắc. Ngoài việc chia sẻ bữa cơm ấm cúng, vào ngày này, mọi người cũng dành cho nhau những lời chúc ý nghĩa, cầu mong sức khỏe dồi dào và thành công trong cuộc sống. Những lời chúc này như nguồn động viên, tiếp thêm năng lượng để chúng ta sống vui vẻ và tràn đầy hy vọng hơn.

1. Hôm nay là ngày mùng 5 tháng 5, Tết Đoan Ngọ. Chúc mọi người thật nhiều sức khỏe, luôn hạnh phúc, bình an, gặp nhiều may mắn và có những giây phút đoàn tụ ấm áp bên gia đình.

2. Dịp Tết Đoan Ngọ mùng 5 tháng 5, chúc tất cả mọi người thật nhiều sức khỏe, “tiêu diệt được nhiều sâu bọ”, và chúc bà con nông dân có một vụ mùa bội thu đầy ắp niềm vui.

3. Chúc mọi người có một ngày Tết Đoan Ngọ vui vẻ, đầm ấm bên gia đình. Đừng quên thức dậy sớm và thưởng thức cơm rượu nếp để giúp cơ thể khỏe mạnh và diệt trừ được nhiều bệnh tật nhé.

Lời chúc Tết Đoan Ngọ ý nghĩa và đầy cảm hứng

Các hoạt động truyền thống diễn ra trong dịp Tết Đoan Ngọ

Ngoài lễ cúng vào giờ Ngọ (12h trưa), người dân ở các vùng nông thôn thường rủ nhau đi hái lá để nấu nước xông, giúp thanh lọc cơ thể và giải cảm. Theo truyền thuyết, vào lúc 12h trưa ngày 5/5, dương khí mạnh mẽ nhất trong năm, là thời điểm tuyệt vời để tắm xông. Một số nơi còn có phong tục treo ngải cứu để xua đuổi tà khí và bảo vệ sức khỏe.

Với đặc trưng của miền Bắc, món nếp cẩm, đặc biệt là rượu nếp cẩm, luôn hiện diện trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ. Theo phong tục, rượu nếp thường được thưởng thức ngay khi vừa thức dậy để mang lại hiệu quả tốt nhất cho sức khỏe. Rượu này được chế biến từ xôi nguyên hạt, còn gọi là "cái", được lên men từ gạo nếp trắng và nếp cẩm. Sau khi xôi nguội, người ta rắc men và ủ trong ba ngày. Xôi ủ được đặt trong thúng và để trên một chiếc chậu, từ đó rượu sẽ được thu lấy, khi ăn, trộn với cái để tạo ra vị ngọt ngào, cay nhẹ. Món ăn này phù hợp với mọi lứa tuổi, từ trẻ nhỏ đến người già.

Nếp cẩm, với màu sắc đậm đà và hương vị đặc biệt, là một phần không thể thiếu trong ngày Tết Đoan Ngọ, mang lại sự ấm áp và sự hòa hợp cho gia đình.

Ở miền Trung, món bánh ú tro là một phần quan trọng trong mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ. Từng gia đình sẽ mua từ vài chục đến hàng trăm chiếc bánh ú tro, để dâng cúng tổ tiên. Bên cạnh đó, thịt vịt cũng là món ăn không thể thiếu trong ngày lễ này theo truyền thống của người miền Nam. Tại TP.HCM, vào dịp này, món vịt quay, heo quay luôn được ưa chuộng và giá cả cũng cao hơn so với ngày thường.

Bánh ú tro, với hình dáng đặc biệt và vị ngọt mát, luôn là món ăn truyền thống gắn liền với dịp Tết Đoan Ngọ ở miền Trung, thể hiện sự kính trọng và lòng biết ơn đối với tổ tiên.

Trong ngày này, nhiều người lựa chọn tắm lá mùi để phòng bệnh và tẩy trừ sâu bọ, mang lại sự thanh sạch cho cơ thể. Tại các vùng ven biển, người dân còn có phong tục tắm biển vào đúng giờ Ngọ để tận hưởng khí trời trong lành và dương khí mạnh mẽ của ngày Tết.

Lá mùi, với công dụng thanh lọc và chữa bệnh, được sử dụng rộng rãi vào ngày Tết Đoan Ngọ, tạo nên không gian tươi mới và khỏe khoắn cho người dân trong ngày lễ này.

Người ta tin rằng, vào ngày Tết Đoan Ngọ, dương khí mạnh nhất trong năm, là thời điểm lý tưởng để cúng cầu an. Các loại cây lá hái trong dịp này được cho là có tác dụng tốt nhất, vì vậy nhiều thầy thuốc lên núi tìm hái những loại thảo dược quý để phục vụ cho việc chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe.

Vào dịp Tết Đoan Ngọ, những ai đang bị cảm lạnh thường được khuyên sử dụng nước xông từ 5 loại lá: bạch đàn, dâu tằm, xương rồng, ngũ trảo và sả để giải cảm và giảm bệnh, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng.

Một phong tục truyền thống của người Việt trong ngày Tết Đoan Ngọ là gia đình sẽ mua xương rồng đặt trong nhà nhằm trừ tà, bảo vệ sức khỏe và tạo không khí an lành cho gia đình.

Xương rồng, loài cây với hình dáng mạnh mẽ và sức sống bền bỉ, từ lâu đã trở thành một biểu tượng của sự bảo vệ và may mắn trong các gia đình vào dịp Tết Đoan Ngọ.

Trong ngày Tết Đoan Ngọ, có những điều kiêng kị mà mọi người cần chú ý để tránh những điều không may, giúp lễ hội diễn ra thuận lợi và bình an.

Không soi gương sau nửa đêm vào ngày Tết Đoan Ngọ là một tục lệ mà dân gian lưu truyền. Theo quan niệm, từ 12h đêm mùng 5/5, âm khí sẽ mạnh mẽ, khiến việc soi gương hoặc chụp ảnh trước gương có thể dẫn dụ tà khí và ảnh hưởng đến sức khỏe của người trong gia đình.

Dân gian còn dạy rằng vào đêm Tết Đoan Ngọ, tránh dừng chân ở những nơi u tối, vắng vẻ để tránh thu hút những điều xấu, giúp tâm hồn luôn thanh thản và sức khỏe được bảo vệ.

Tránh dừng chân ở những nơi u ám, thiếu sáng trong ngày Tết Đoan Ngọ, vì người ta tin rằng những nơi như vậy dễ dàng thu hút tà khí và gây ảnh hưởng đến sức khỏe, cũng như may mắn của gia đình.

Vào ngày Tết Đoan Ngọ, ông bà thường nhắc nhở con cháu rằng không nên dừng lại ở những nơi tối tăm, u ám như nghĩa trang, bệnh viện, hay nhà tang lễ vì nơi đó có nhiều tà khí có thể ảnh hưởng đến sức khỏe. Thực tế, không chỉ trong ngày này, việc dừng lại ở những nơi đó vào bất kỳ thời điểm nào đều không tốt vì chúng có thể chứa mầm bệnh.

Tránh để tiền rơi hay mất trong ngày Tết Đoan Ngọ, bởi theo quan niệm dân gian, việc làm rơi tiền là dấu hiệu của việc mất đi tài lộc, ảnh hưởng đến vận may của gia đình. Vì vậy, hãy chú ý bảo quản tài sản của mình thật kỹ càng khi ra ngoài để tránh rủi ro.

Theo quan niệm từ xưa, việc mất tiền vào ngày tết mùng 5/5 bị xem như tự đánh rơi tài lộc của mình, khiến t vận đi xuống. Vì vậy khi đi ra ngoài, bạn hãy chú ý tư trang cá nhân tránh làm rơi, mất nhé.

Trong ngày Tết Đoan Ngọ, nếu không may làm rơi tiền, nhiều người tin rằng đó là dấu hiệu của sự hao tài, mất mát tài lộc. Vì thế, hãy luôn cẩn thận với tư trang cá nhân của mình để giữ vững may mắn và tài lộc.

Tránh để dép hay giày lộn xộn vì trong văn hóa phương Đông, giày dép mang âm thanh tương đồng với từ 'tà', gây ra những điều không may. Vì vậy, hãy cất giữ giày dép gọn gàng để tránh chiêu mời tà khí vào nhà, bảo vệ vận may và hạnh phúc của gia đình.

Theo tín ngưỡng dân gian, việc để giày dép lộn xộn không chỉ khiến không gian trở nên bừa bộn mà còn dễ dàng thu hút tà khí. Hãy sắp xếp giày dép ngăn nắp để bảo vệ đường tài lộc, tránh ảnh hưởng đến vận may của gia đình.

Trong phong thủy, giày dép bị để bừa bãi có thể làm mất đi sự cân bằng và dễ dàng thu hút năng lượng tiêu cực. Vì thế, hãy luôn nhớ giữ cho không gian sống sạch sẽ và ngăn nắp để bảo vệ tài lộc và tình duyên.

Tết Đoan Ngọ không chỉ là ngày lễ truyền thống của Việt Nam mà còn là dịp đặc biệt tại nhiều quốc gia phương Đông, mỗi nơi lại có những phong tục và cách tổ chức khác nhau, tạo nên một không khí Tết thật đa dạng và thú vị. Hãy cùng tìm hiểu Tết Đoan Ngọ qua các quốc gia này.

Trung Quốc

Tại Trung Quốc, Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Tết Trùng Ngũ, được tổ chức vào ngày mùng 5 tháng 5 âm lịch. Đây là dịp lễ trọng đại, nổi bật với những hoạt động đặc sắc như đua thuyền rồng, làm túi thơm, làm đèn lồng và trang trí lại nhà cửa. Những phong tục này đều mang ý nghĩa cầu bình an và thịnh vượng cho gia đình trong suốt năm.

Hội đua thuyền rồng là một phần không thể thiếu trong Tết Đoan Ngọ tại Trung Quốc. Đây là hoạt động không chỉ mang tính thể thao mà còn gắn liền với các tín ngưỡng truyền thống, tượng trưng cho sức mạnh và sự bền bỉ của người dân.

Nhật Bản

Tại Nhật Bản, ngày Tết Đoan Ngọ lại mang một ý nghĩa đặc biệt dành cho các bé trai. Vào dịp này, các gia đình treo cờ cá chép với niềm tin rằng hình tượng này sẽ mang lại sức khỏe dồi dào và trí tuệ sáng suốt cho các con. Ngoài ra, người Nhật cũng cúng và thưởng thức bánh mochi, một món ăn đặc trưng trong lễ hội này.

Cờ cá chép là một trong những biểu tượng nổi bật trong Tết Đoan Ngọ ở Nhật Bản. Hình ảnh cá chép vươn mình vượt thác thể hiện khát vọng lớn lao và sự kiên trì, mong muốn con cái sẽ phát triển khỏe mạnh và đạt được thành công trong cuộc sống.

Hàn Quốc

Tại Hàn Quốc, Tết Đoan Ngọ, hay còn gọi là Dano, là một trong ba lễ hội truyền thống quan trọng nhất trong năm. Ngày lễ này không chỉ là dịp để các thành viên trong gia đình đoàn tụ, mà còn là cơ hội để tôn vinh những phong tục, văn hóa lâu đời của dân tộc. Vào ngày này, phụ nữ và trẻ em thường tắm gội bằng lá diên vĩ, tham gia các trò chơi dân gian, và khoác lên mình trang phục truyền thống, mang đậm bản sắc dân tộc.

Ngày Dano tại Hàn Quốc là một dịp lễ lớn trong năm, không chỉ đơn giản là một ngày nghỉ lễ, mà còn là thời điểm để người dân nhớ về những giá trị cội nguồn, truyền thống gia đình và cộng đồng, tạo nên sự gắn kết sâu sắc giữa các thế hệ.

Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp lễ quan trọng ở Việt Nam mà còn là đề tài thú vị với những câu hỏi xoay quanh ý nghĩa và phong tục của ngày lễ. Một trong những câu hỏi thường gặp là: Tết Đoan Ngọ có nguồn gốc như thế nào và tại sao lại có những phong tục đặc biệt?

Tại sao Tết Đoan Ngọ gọi là Tết diệt sâu bọ?

Theo truyền thuyết xưa, vào một năm, sâu bọ tấn công mùa màng, khiến nông dân phải đối mặt với thất bát. Một ông lão tên Đôi Truân từ miền khác đến đã chỉ dẫn người dân lập một đàn cúng với bánh gio và trái cây, đồng thời vận động thể dục ngoài trời. Sau khi làm theo lời ông, sâu bọ tự nhiên biến mất, mùa màng lại hồi sinh.

Từ đó, ngày Tết Đoan Ngọ đã trở thành lễ hội diệt sâu bọ, được tổ chức với lòng thành kính trong các làng quê Việt Nam, thể hiện sự kết nối sâu sắc giữa văn hóa nông nghiệp và đời sống của người dân. Đây cũng là một phần không thể thiếu trong tâm thức của người Việt, gắn liền với những giá trị truyền thống trong việc bảo vệ mùa màng.

Tết diệt sâu bọ, một nét đặc sắc trong văn hóa Việt, không chỉ là dịp để người dân tôn vinh mùa màng bội thu mà còn là ngày để thể hiện sự tri ân đối với đất trời, với tổ tiên. Ngày này, người dân làm lễ để xua đuổi những loài sâu bọ, bảo vệ mùa vụ, đồng thời cầu cho sự an lành trong năm mới.

Tại sao Tết Đoan Ngọ rơi vào 5/5 âm lịch?

Theo Thạc sĩ Trần Long từ Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Tết Đoan Ngọ vào ngày 5/5 âm lịch là sự kế thừa từ truyền thống xưa, khi người dân ăn tết vào tháng 11 âm lịch, hay còn gọi là tháng Tí. Tháng 5 âm lịch, khi vụ Chiêm kết thúc và vụ Mùa bắt đầu, là thời điểm thích hợp để làm lễ cúng tạ ơn trời đất, tổ tiên, và cầu mong mùa màng bội thu.

Theo phân tích của TS. Long, từ “Đoan” có nghĩa là khởi đầu, còn “Ngọ” chỉ giờ ngọ, thời gian nóng nhất trong ngày. Vì vậy, Tết Đoan Ngọ có thể hiểu là ngày mở đầu chuỗi ngày oi ả nhất trong năm, báo hiệu sự chuyển giao của mùa.

Với những người làm nông, đặc biệt là trồng lúa nước, thời tiết có vai trò rất quan trọng trong việc quyết định mùa vụ. Chính vì vậy, Tết Đoan Ngọ cũng gắn liền với việc cúng bái để xua đuổi sâu bọ, bảo vệ cây trồng khỏi những nguy hại, đồng thời mong một vụ mùa mới bội thu.

Tết Đoan Ngọ ở 3 miền có gì khác nhau?

PGS. TS Phạm Ngọc Trung cho biết, ở đồng bằng Bắc Bộ, người dân thường sử dụng cơm rượu nếp để diệt sâu bọ. Họ tin rằng nhờ vào hương thơm nồng nàn của cơm nếp và men cay của rượu, sâu bọ và ký sinh trùng sẽ bị xua đuổi, bảo vệ sức khỏe và mùa màng cho gia đình.

Mâm cúng trong dịp Tết Đoan Ngọ luôn mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, đặc biệt là những món bánh ú và trái cây. Những món này không chỉ có ý nghĩa về mặt dinh dưỡng mà còn là biểu tượng của sự sung túc, no đủ. Mâm cúng truyền thống thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên và thiên nhiên, cầu mong mùa màng bội thu.

Tại miền Trung, nơi khí hậu khắc nghiệt và khô cằn, người dân đón Tết Đoan Ngọ với những nghi thức cúng lễ đặc biệt. Mâm cúng của họ bao gồm cơm rượu, bánh tráng, chè kê và đặc biệt là bánh tro – một món ăn truyền thống không thể thiếu. Lễ cúng này thể hiện mong muốn có một mùa màng bội thu và an yên trong cuộc sống.

Ở miền Nam, cơm rượu vẫn là món không thể thiếu trong mâm cúng Tết Đoan Ngọ, nhưng lại được chế biến theo một cách riêng biệt. Cơm rượu ở đây thường được vo thành viên nhỏ, ăn kèm với xôi vò. Món thịt vịt cũng thường xuyên xuất hiện trong mâm cúng miền Nam, mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe và sự phát đạt cho gia đình.

Mâm cúng miền Nam mang một sự đặc trưng riêng biệt, nơi các món ăn như cơm rượu viên, xôi vò, và thịt vịt được chuẩn bị tỉ mỉ, thể hiện sự kính trọng đối với tổ tiên và cầu chúc cho mùa màng bội thu, sức khỏe dồi dào.

Tết Đoan Ngọ không chỉ là dịp để tưởng nhớ tổ tiên mà còn là thời điểm cầu mong mùa màng bội thu, sức khỏe dồi dào. Lễ Tết này kết hợp giữa tín ngưỡng và văn hóa dân gian, thể hiện lòng thành kính và niềm hy vọng vào một tương lai an lành. Hãy dành những lời chúc Tết Đoan Ngọ thật ý nghĩa cho người thân và bạn bè, để thêm phần ấm áp trong ngày lễ đặc biệt này.

Hãy đến Tripi để chọn những loại trái cây tươi ngon, hoàn hảo cho mâm cúng ngày Tết Đoan Ngọ!

Tripi

Du lịch

Ẩm thực

Khám phá

Đi Phượt

Vẻ đẹp Việt Nam

Chuyến đi