10 Áng tản văn lay động nhất về món ăn ký ức - Gọi về miền kỷ niệm xưa

Người bạn cũ từ phương xa tìm về thăm sau bốn thập kỷ xa cách - kể từ ngày chúng tôi tốt nghiệp trường nghề và mỗi người một phương. Những sinh viên năm ấy giờ đã bạc đầu, gặp lại trong niềm ngỡ ngàng về món bánh tráng quê nhà - thứ ẩm thực dân dã mà chính tôi, người con Bình Định, cũng bất ngờ khi khám phá lại.

Bánh tráng Bình Định là cả một thế giới đa sắc: nào bánh tráng gạo, bánh tráng mè, bánh tráng mỳ, bánh tráng nước dừa... Mỗi loại mang một hương vị riêng, nhưng đều có điểm chung là có thể thưởng thức một cách giản dị nhất - chỉ cần nướng lên, bẻ miếng nhỏ và thưởng thức tiếng giòn tan trong miệng.

Nhưng đặc biệt hơn cả là cách thưởng thức độc đáo của người Bình Định: bánh tráng có thể trở thành bữa ăn chính, từ bữa sáng của học trò đến bữa khuya của người làm đêm. Đỉnh cao là món bánh tráng cuốn thịt lụi - thứ ẩm thực khiến bao thực khách mê mẩn.

Bánh tráng không chỉ là món ăn, mà đã trở thành biểu tượng văn hóa, xuất hiện từ mâm cơm gia đình đến các nhà hàng sang trọng, thậm chí vươn ra thị trường quốc tế.

Ngô Văn Cư

Châu chấu rang - món quà đồng quê gói trọn ký ức tuổi thơ. Không đơn thuần là món ăn, đó là cả một bầu trời kỷ niệm về những buổi chiều rong ruổi trên cánh đồng, bàn tay khéo léo của mẹ biến những con côn trùng nhỏ bé thành món ngon khó quên.

Mùa châu chấu về cùng mùa gặt, khi lúa trổ đòng đòng. Chúng tôi - lũ trẻ chân đất - với chiếc chai nhựa đục lỗ, hăm hở săn bắt từng con châu chấu ướt cánh sau cơn mưa rào. Kỷ niệm đẹp nhất là những lần bắt được châu chấu cái bụ bẫm đầy trứng, cái cảm giác chiến thắng khi túm được cả xà cạp châu chấu đậu trên ngọn lúa chiều muộn.

Mẹ thuật rang châu chấu là cả một nghệ thuật: trần qua nước sôi, bỏ cánh chân, rang cùng nước dưa chua và lá chanh. Mùi thơm ngầy ngậy hòa quyện với cơm nóng, rau muống đồng khiến bữa cơm quê trở nên đậm đà khó tả.

Giờ đây, dù đã thưởng thức bao món ngon, tôi vẫn hoài niệm về hương vị ấy - vị ngon không chỉ từ nguyên liệu, mà còn từ cả tình yêu đồng quê, từ những ngày tháng hồn nhiên nhất đời người.

Thuý Thanh

Thạch găng - viên ngọc xanh của tuổi thơ trung du. Mỗi miếng thạch mát lành ấy chứa đựng cả bầu trời kỷ niệm về những buổi chiều leo đồi hái lá, tiếng cười giòn tan của lũ trẻ chúng tôi dưới tán thông vi vút.

Những bụi găng gai góc ven đồi trở thành kho báu. Chúng tôi khéo léo hái từng chiếc lá bánh tẻ, phơi se dưới nắng rồi dùng đôi bàn tay bé nhỏ vò nát, chắt lọc ra thứ nước xanh ngọc bích. Cả một quá trình chế biến thủ công đầy sáng tạo: từ dùng dép cao su nghiền lá đến thả nồi thạch xuống giếng khơi cho mát.

Thành quả là những miếng thạch trong vắt, xanh biếc, thả vào bát nước đường phên thơm tinh dầu hoa bưởi. Vị ngọt thanh hòa quyện với hương lá tươi mát, trở thành món quà giải nhiệt không gì sánh bằng của tuổi thơ nghèo mà đẹp đẽ.

Giờ đây, mỗi khi nhìn thạch rau câu nghệ thuật, lòng tôi lại nhớ về miếng thạch găng giản dị năm xưa - không chỉ là món ăn, mà là cả một miền ký ức xanh ngát về quê hương, về tình yêu thiên nhiên và những bài học đầu đời từ cỏ cây.

- Bùi Thanh Hà -

Canh cua đồng - món quà quê ngọt ngào từ bàn tay mẹ. Mỗi bát canh là cả một trời kỷ niệm về những buổi chiều bắt cua đồng, về mùi thơm nghi ngút tỏa ra từ gian bếp nhỏ, về tình yêu thương mẹ gửi gắm qua từng nguyên liệu giản dị.

Những con cua đồng bắt về từ bờ ruộng được mẹ chế biến tỉ mỉ: giã nhuyễn, lọc lấy nước cốt vàng ươm. Rau đay, rau ngót hái từ vườn nhà, thái nhỏ rồi thả vào nồi canh đang sôi lăn tăn. Mùi thơm của gạch cua hòa quyện với vị ngọt thanh của rau, điểm xuyết vài cọng hành phi vàng, tạo nên hương vị đậm đà khó quên.

Bát canh cua không chỉ là món ăn, mà còn là cả một bầu trời tuổi thơ - nơi có hình ảnh mẹ tần tảo bên bếp lửa, nơi chứa đựng tình yêu thương vô bờ từ những gì giản dị nhất. Giờ đây, mỗi lần thưởng thức canh cua, lòng tôi lại bồi hồi nhớ về mẹ - người đã gửi cả cuộc đời vào những bữa ăn đạm bạc mà ấm áp tình quê.

Bài của Phùng Văn Định

Cháo nghệ - món quà ấm áp từ bàn tay nội. Mỗi bát cháo vàng ươm là cả một trời kỷ niệm về những ngày thơ bé, về hình ảnh nội cần mẫn nhặt từng hạt tấm, giã từng củ nghệ vàng.

Những buổi sáng mùa đông, nồi cháo nghệ nghi ngút khói tỏa hương thơm nồng của nén phi mỡ, vị ngọt thanh của tấm gạo quê. Nội dặn: 'Cháo phải nấu thật kỹ, không để trào mất chất'. Còn tôi thì mải mê ngắm nhìn những giọt nghệ vàng óng chảy qua miếng vải mùng.

Giờ đây, mỗi khi đông về, tôi lại thèm cái vị ấm nóng lan tỏa từ bát cháo nghệ ngày xưa - không chỉ là món ăn mà còn là cả tình yêu thương nội dành cho đàn cháu nhỏ. Dù cuộc sống đã đổi thay, nhưng hương vị ấy vẫn nguyên vẹn trong ký ức, như lời nhắc nhở về một thời gian khó mà ấm áp tình thương.

Hồ Loan

Vu Lan này, dù mâm cao cỗ đầy nhưng lòng tôi vẫn thấy thiếu vắng hương vị quê nhà - món cọ om béo ngậy và dưa trám chua ngọt của vùng trung du Phú Thọ. Những món ăn dân dã ấy đã trở thành đặc sản tinh thần không thể thiếu trong mỗi dịp lễ về.

Tôi nhớ mãi lần đầu về làm dâu, được thưởng thức quả cọ om vàng ươm, dẻo bùi - thứ quà rừng chỉ chín vào độ cuối thu khi gió heo may về. Và cây trám già đầu hồi - người bạn thân thiết của bố chồng, mỗi mùa trĩu quả lại đem đến những món ngon: từ trám muối dưa chua mặn đến trám om thơm lừng.

Những món ăn ấy không chỉ là hương vị đặc trưng của đất và người nơi đây, mà còn chứa đựng cả tình yêu thương và ký ức tuổi thơ. Mỗi miếng cọ om, mỗi quả trám muối đều thấm đẫm công phu chăm chút của người làm ra nó - như cách bố chồng tôi vẫn tỉ mỉ chọn từng quả trám ngon nhất để muối dưa.

Giờ đây, mỗi khi Vu Lan về, tôi lại thèm cái hương vị giản dị mà sâu lắng ấy - không phải vì nó ngon hơn các món cao lương, mà bởi nó đã trở thành một phần ký ức không thể phai mờ về quê hương thứ hai của tôi.

Đào Ngọc Hà

Giữa đêm thu lạnh, tôi chợt nhớ về nồi cơm ngô thơm nồng của mẹ - thứ hương vị đã nuôi lớn tuổi thơ tôi trong những năm tháng gian khó. Nhớ cái mùi ngai ngái đặc trưng của ngô bột hòa quyện với gạo mới, cái vị bùi ngậy tan dần trên đầu lưỡi mà đến giờ vẫn không thể nào quên.

Ngày ấy, khi cả làng ngán ngẩm với cơm độn, riêng tôi - đứa con gái út được chiều - lại thèm thuồng món cơm ngô như một đặc ân. Có lẽ bởi trong đó chứa đựng cả tình yêu thương vô bờ mẹ dành cho tôi, khi mẹ luôn dành riêng một góc nồi cơm trắng tinh cho đứa con bé bỏng.

Giờ đây, khi đã nếm trải đủ món ngon vật lạ, tôi vẫn thèm khát cái hương vị mộc mạc ấy - không chỉ bởi vị ngon đặc biệt, mà còn vì nó gợi nhớ về hình ảnh mẹ tần tảo sớm hôm, về những bữa cơm sum vầy ấm áp trong căn nhà nhỏ. Mỗi lần về thăm mẹ, được vuốt ve mái tóc bạc của mẹ, tôi lại thấy lòng ấm áp như ngày nào được mẹ chăm chút từng bữa ăn.

Tác giả: Nguyễn Thị Mỹ Tuyền

Xôi bắp - món quà sáng giản dị mà chứa đựng cả trời kỷ niệm. Mỗi gói xôi thơm nồng gói trong lá chuối xanh không chỉ là bữa ăn no bụng, mà còn là cả tình yêu thương mẹ gửi gắm qua từng hạt nếp dẻo thơm.

Tôi nhớ như in hình ảnh mẹ tần tảo từ đêm khuya: ngâm nếp, luộc bắp, đãi đậu xanh, rồi dậy sớm khi gà chưa gáy để chụm lửa nấu xôi. Khói bếp nghi ngút hòa quyện mùi nếp mới, bắp ngọt và nước cốt dừa béo ngậy - thứ hương vị đặc biệt chỉ có ở xôi bắp mẹ làm.

Giờ đây, dù xôi bắp được bán khắp nơi trong những hộp xốp tiện lợi, nhưng tôi vẫn thèm cái hương vị ngày xưa - không chỉ bởi vị ngon đậm đà, mà còn vì nó gợi nhớ về hình ảnh mẹ rong ruổi bán xôi, về những gói xôi nóng hổi mẹ để vào cặp cho tôi mang đến trường.

Xôi bắp của mẹ giờ đã trở thành ký ức - một phần không thể thiếu trong hành trang cuộc đời tôi, nhắc nhở về tình mẹ bao la và những năm tháng tuổi thơ đẹp đẽ.

Trần Thiện Thanh - Trầm Từ Thương

Cốm - tinh hoa mùa thu đất Bắc, không chỉ là món quà quê mà còn là cả một trời kỷ niệm. Từ những gói cốm tươi bọc lá sen duyên dáng đến mâm bánh cốm trong lễ dạm ngõ, cốm đã trở thành biểu tượng của Hà Nội thanh lịch.

Tôi nhớ như in hình ảnh mẹ khéo léo xào cốm với đường và mỡ nước, từng hạt cốm dẻo thơm ngấm vị ngọt dịu. Hay những chiếc chả cốm vàng ruộm, giòn tan bên ngoài mà mềm dẻo bên trong - món ăn tuổi thơ mà đến giờ vẫn không thể nào quên.

Giờ đây, ở xứ người lạnh giá, gói cốm mang từ quê nhà trở thành báu vật. Mỗi lần làm cốm xào, chả cốm cho các cháu, lòng tôi lại bồi hồi nhớ về mẹ - người dù tuổi cao sức yếu vẫn không quên dặn: "Cho mấy gói cốm vào vali đem về có cái mà ăn con nhé!".

Cốm không chỉ là hương vị, mà còn là tình yêu, là nỗi nhớ quê hương da diết của những người con xa xứ.

Thuy Nguyen

Bánh đa kê - món quà vặt dân dã của xứ Nghệ đã in sâu vào ký ức tuổi thơ tôi. Mỗi sáng theo chân bà ra chợ quê, tiếng bánh đa giòn tan "rộp rộp" cùng mùi thơm nồng của kê nếp vàng ươm khiến lòng tôi háo hức khôn nguôi.

Nguyên liệu tuy giản dị nhưng chứa đựng cả sự tinh tế: từ bánh đa vừng đen giòn rụm, kê nếp nấu quánh thơm ngậy, đến đậu xanh nhuyễn mịn và những hạt đường trắng lấp lánh. Chị bán hàng khéo léo phết từng lớp kê, rắc đậu xanh, điểm xuyết hành phi vàng ruộm - một nghệ thuật ẩm thực dân gian đầy duyên dáng.

Đưa miếng bánh vào miệng, vị giòn tan của bánh đa hòa quyện cùng vị ngọt dịu của đường, bùi bùi của đậu xanh và thơm nồng của kê tạo nên một hương vị khó quên. Đó không chỉ là món ăn mà còn là cả bầu trời kỷ niệm về những buổi chợ quê rộn rã, về tình bà cháu ấm áp.

Giờ đây, mỗi khi nghe tiếng rao "Ai bánh đa kê đây", lòng tôi lại bồi hồi nhớ về tuổi thơ với những chiếc bánh đơn sơ mà chứa đựng cả tình yêu quê hương.

Trần Mai Hương