10 Áng văn lay động lòng người nhất về sự giao hòa giữa thiên nhiên và con người trong khoảnh khắc giao mùa

Bình minh hé mở, qua khung cửa sổ, tôi chợt nhận ra sự biến chuyển kỳ diệu của tạo vật. Bầu trời, làn gió, hàng phượng vĩ già nua góc phố... tất cả đều mang một vẻ khác lạ. Ngay cả những bước chân ngang qua cũng rạng rỡ một niềm vui lạ thường. Những cơn gió thu đầu mùa lùa qua khe cửa, mang theo hương vị mới mẻ - không còn cái oi ả của ngày hè hôm qua, mà là sự mát lành tinh khiết. Khoảnh khắc ấy, tôi chợt nhận ra đất trời đang chuyển mình từ hạ sang thu.

Có lẽ sự chuyển mùa đã âm thầm từ cuối tháng sáu. Cái nóng như thiêu như đốt nhường chỗ cho bầu trời thu trong vắt, gió nhẹ nhàng hơn. Những tán phượng già bắt đầu trút lá, thả từng mảng đỏ rực xuống lối đi. Ánh nắng thu vàng óng phủ lên vạn vật, tạo nên khung cảnh đẹp như tranh thủy mặc. Một vẻ đẹp hiếm thấy, khiến lòng người xao xuyến! Cảm giác mát mẻ của tiết trời xua tan đi cái bức bối mùa hè... Thu đã về nhưng dư vị hạ vẫn còn đâu đó. Những áng mây trắng bồng bềnh vẫn còn phảng phất hơi ấm mùa hạ. Hoa cúc nở rộ, sắc vàng hòa quyện vào không gian thơ mộng.

Trên cành cây, từng đàn chim ríu rít gọi bầy, hòa cùng điệu nhạc ve sầu. Không gian bỗng trở nên khoáng đạt lạ thường. Ngước nhìn lên trời cao, những cánh chim nhỏ như đang bay ngay trước mắt. Bất chợt, vần thơ của Hữu Thỉnh về khoảnh khắc giao mùa vang lên trong tâm trí:

Sông được lúc dềnh dàng

Chim bắt đầu vội vã

Có đám mây mùa hạ

Vắt nửa mình sang thu.

Những vần thơ giờ đây mới thực sự thấm thía, khiến lòng tôi bồi hồi khó tả!

Hạ dần lui bước, thu sang thế chỗ. Những trận mưa rào ào ạt nhường chỗ cho mưa thu lất phất. Dòng sông ngoại ô không còn cuồn cuộn phù sa mà trở nên hiền hòa, trong vắt. Dưới đường phố, nét mặt mọi người rạng rỡ hẳn lên, như cùng cảm nhận được sự dịu dàng của đất trời. Tiếng cười nói, tiếng chim ca, điệu ve ngân, xào xạc lá khô... tất cả tạo nên bản hòa ca quen thuộc mà mới lạ, thấm sâu vào tâm hồn.

Bước nhanh trên con đường quen, tôi vẫn thấy khung cảnh giao mùa đẹp như tranh vẽ, xứng đáng là nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca. Về đến nhà mà cảm xúc vẫn còn đong đầy. Cơn gió thu lại khẽ lướt qua khung cửa. Thật dễ chịu làm sao! Và tôi chợt nhận ra: mình yêu tha thiết khoảnh khắc giao mùa diệu kỳ này.

Chợt nhận làn hương ổi Thoảng trong gió heo may Sương giăng mờ ngõ vắng Dường như thu về đây...

Khi hạ nhạt dần phía sau, thu đến với những biến chuyển dịu dàng mà sâu lắng. Không chỉ thiên nhiên thay áo, mà cả tâm hồn con người cũng lặng lẽ đổi thay.

Một buổi sớm tinh sương, bầu trời bỗng cao vời vợi. Những áng mây bồng bềnh như đang dạo bước cùng làn gió thu mơn man: "Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt" (Nguyễn Khuyến). Cái oi ả ngày hè nhường chỗ cho sự mát lành tinh khiết. Chiều buông, phố xá rộn rã tiếng người, nhưng tiếng ve đã thưa dần, thay vào đó là khúc nhạc thu êm đềm: "Hà Nội mùa thu! Cây cơm nguội vàng, cây bàng lá đỏ...". Nắng thu vàng nhạt thay cho cái chói chang ngày hè. Gió heo may mang theo hương hoa sữa nồng nàn, khiến lòng người xao xuyến. Đêm về, cái se lạnh khiến người ta thầm rùng mình. Những chiếc lá vàng khẽ rơi trong gió như tiếng thở dài của mùa hạ.

Trong ao, sen dần tàn úa, trong khi hoa cúc trong vườn lại bừng nở. Ký ức tuổi thơ ùa về - những ngày sống cùng bà ngoại, mỗi sớm thu cùng bà chăm sóc vườn cúc. Hương trà hoa cúc bà pha vẫn còn nguyên vẹn trong tâm trí, dịu ngọt và ấm áp.

Thu không rực rỡ như xuân, không sôi động như hạ, cũng chẳng lạnh lẽo như đông. Thu đến nhẹ nhàng như thiếu nữ bước vào độ xuân thì. Trong khoảnh khắc giao mùa ấy, không chỉ thiên nhiên biến đổi, mà tâm hồn con người cũng chuyển mình. Thu mang theo nỗi nhớ nhung - là làn sương "chùng chình qua ngõ" (Hữu Thỉnh), là nỗi tiếc nuối của học sinh khi hè qua, là niềm háo hức ngày tựu trường. Thu cũng đem theo những lo âu - mái tóc cha bạc thêm, vầng trán mẹ hằn thêm nếp nhăn...

Trong khoảnh khắc giao mùa, đất trời và lòng người cùng hòa điệu. Và tôi khẽ gọi: Thu ơi, sao còn chần chừ?

"Hạ lặng lẽ đi khi tháng chín về Thu e ấp như thiếu nữ mới lớn Mùa lại hẹn trở về trên lối cũ..."

Một khúc giao mùa ngân vang, một thoáng bâng khuâng kỷ niệm, một trời mộng mơ tuổi học trò. Thu đến mang theo bao điều kỳ diệu - với người là niềm vui, với kẻ là nỗi muộn phiền, với ai đó lại là những vấn vương ký ức về khoảnh khắc chuyển mình của đất trời...

Sớm mai thức giấc, không còn thấy nắng hè tinh nghịch lẻn qua khe cửa, không còn bầu trời xanh biếc gợn mây. Khung trời phủ một màn sương trắng xóa, biến những ngôi nhà, khóm tre thành chốn thần tiên trong cổ tích. Sương thu mềm mại như tơ, se lạnh khiến thân thể run lên. Gió heo may khẽ vuốt ve làn da, mang theo cái lạnh khó tả. Thu đang về rất gần... Hạ mang đi những chùm ổi thơm, những đóa phượng đỏ cùng tiếng ve ngân. Gió thu chạm nhẹ vào tâm hồn, đánh thức những miền ký ức xa xưa - nhớ Hà Nội với hương cốm làng Vòng, nhớ con đường quanh co từ Tiên Yên đến Móng Cái, nhớ những nẻo đường Trung Hoa ít bụi...

Thu đến không ồn ào như hạ, không rực rỡ như xuân, không lạnh lùng như đông. Thu nhẹ nhàng như thiếu nữ vừa bước qua tuổi dậy thì. Khoảnh khắc giao mùa in vào mắt trẻ thơ là niềm vui đến lớp, in vào tâm hồn ta là những rung động tinh tế về tạo vật. Nhưng với cha mẹ, đó lại là những lo toan - vết chân chim nơi khóe mắt cha, sợi tóc bạc trên đầu mẹ...

Trong cái se lạnh đầu mùa, khoác chiếc áo mẹ mua, lòng tôi chợt nghĩ đến những mảnh đời bất hạnh không nơi nương tựa. Giá như có một điều ước, tôi ước mọi trẻ em đều được cắp sách đến trường, để tình bạn sưởi ấm những tâm hồn lạnh giá.

Khoảnh khắc giao mùa khiến tôi chợt nhận ra mình đang lớn lên. Thương cha những đêm làm ca trong giá lạnh, thương mẹ ngày ngày lam lũ mà có khi ta vô tâm chẳng hỏi han. Tôi thấy mình phải cố gắng hơn để không phụ công cha mẹ.

Thiên nhiên và lòng người trong khoảnh khắc chuyển mùa thật dịu dàng, như cơn gió thu khẽ mang theo lá vàng rơi đầy lối, mang theo bầu trời thu trong vắt, mang theo ngày tựu trường rạng rỡ niềm vui. Trong nhịp sống hối hả, biết lắng nghe nhịp chuyển mùa cũng là cách để yêu thêm cuộc đời này.

"Cuối con đường ta gõ cửa mùa thu Xin mượn khúc dịu dàng ru ký ức Để ngày mai sống trọn từng khoảnh khắc Để yêu hơn mỗi bước chuyển giao mùa..."

Như Hữu Thỉnh từng giật mình trước thu về, như Xuân Diệu đắm say khi xuân tới, có lẽ khoảnh khắc giao mùa chính là thời điểm con tim ta rung động mãnh liệt nhất. Với riêng tôi, điều kỳ diệu nhất là khi nàng xuân e ấp bước tới, trong khi đông vẫn còn lưu luyến chưa muốn rời đi.

Một sớm cuối năm, khi những câu đối đỏ đã giăng đầy phố, tôi vẫn cuộn mình trong chăn ấm bởi đêm qua gió vẫn rít qua khe cửa. Mẹ gọi tôi dậy đi chợ Tết. Vừa bước chân ra sân, tôi đã nhận ra điều gì đó khác lạ - hình như xuân đã về thật rồi!

Tôi hít sâu làn không khí trong lành. Cái lạnh đã dịu đi, không còn cắt da cắt thịt. Nắng xuân nhẹ nhàng đậu trên cành cây, mái hiên, bàn tay tôi đang mở rộng - nàng thiếu nữ xuân còn e thẹn sau làn mây. Rồi những hạt mưa xuân li ti rơi, không đủ làm ướt đường nhưng đủ để lòng người phơi phới.

Khu vườn bỗng thay áo mới. Những chồi non e ấp nhú lên, chim non rúc đầu trong tổ ấm. Bầu trời rộn rã tiếng chim di tránh rét trở về. Tất cả như đang reo vui đón xuân sang.

Trên đường làng, xuân hiện diện khắp nơi - trên ngọn cỏ xanh, mái ngói đỏ, nụ cười rạng rỡ. Người dọn dẹp sân nhà, kẻ tỉa cây đào cây quất. Không khí Tết đã ngập tràn với tiếng cười đùa trẻ nhỏ, hình ảnh gia đình quây quần gói bánh chưng.

Nhưng xuân về cũng khiến lòng tôi chợt nghẹn lại khi thấy những mảnh đời bất hạnh, những gia đình khó khăn lo Tết nhất. Xuân đến cũng nhắc ta nhớ cha mẹ đã thêm một tuổi, thời gian bên họ ngày một ít đi.

Khoảnh khắc giao mùa này thật thiêng liêng. Nó nhắc ta biết trân trọng hiện tại, nỗ lực vì tương lai, và yêu thương nhiều hơn. Bởi đời người hữu hạn, biết còn mấy xuân nữa để ta được sống trọn những khoảnh khắc tuyệt vời như thế?

"...Tháng Tám mùa thu, lá vàng chưa nhỉ? Từ độ người đi, thương nhớ âm thầm Có phải em là mùa thu Hà Nội Tuổi phong sương ta cũng gắng đi tìm..."

Giai điệu Trần Quang Lộc đã khắc sâu vào tâm thức bao thế hệ mỗi độ thu về. Khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca nhạc họa.

Khi cái nắng chói chang nhường chỗ cho làn gió thu mát lành, ấy là thu đã về. Bầu trời thu cao vời vợi với những đám mây bồng bềnh. Nếu hạ là cô gái rực rỡ thì thu tựa nàng thiếu nữ e ấp, tinh tế. Sáng thu thức dậy, những giọt sương long lanh đọng trên lá, không khí trong lành thấm đẫm hương hoa sữa nồng nàn. Đâu đó vẫn còn vương lại sắc đỏ của hoa phượng, tím nhạt của bằng lăng - dấu tích mùa hạ vừa qua.

Thu về khiến nhịp sống như chậm lại, con người sống sâu sắc hơn để cảm nhận từng khoảnh khắc. Đây là mùa của hoài niệm, khi tiếng lá xào xạc và hương hoa sữa gợi bao nỗi nhớ.

Với học trò, thu là mùa tựu trường đầy háo hức. Tôi vẫn nhớ như in ngày đầu tiên đến lớp, bầu trời thu xanh ngắt cùng gói cốm làng Vòng thơm phức mẹ mang về. Thu còn là những món quà quê - chả rươi đậm đà, sấu ngâm chua cay, ổi giòn ngọt... Như nhà thơ Hữu Thỉnh từng viết:

"Bỗng nhận ra hương ổi Phả vào trong gió se Sương chùng chình qua ngõ Hình như thu đã về"

Những cơn mưa phùn lạnh giá dần nhường chỗ cho mưa xuân lất phất. Vài tia nắng yếu ớt nhưng kiên cường xuyên qua lớp mây dày. Xuân về tự bao giờ mà không một lời báo trước?

Thiên nhiên trong khoảnh khắc giao mùa mang vẻ đẹp của sự chuyển mình. Từ những cành cây trơ trụi bỗng nhú lên chồi non xanh biếc. Muôn hoa đua nhau khoe sắc, tô điểm cho bức tranh xuân thêm rực rỡ. Những cánh bướm dập dờn trong làn gió nhẹ, thưởng thức hương thơm ngào ngạt. Đặc trưng của xuân là những cơn mưa bụi lất phất:

"Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy"

Mưa xuân đem đến sự lãng mạn hiếm có, hạt mưa li ti đậu trên lá cây, mái tóc người qua đường. Nhìn đàn én chao liệng, ta chợt nhận ra xuân đã gần kề. Không khí lễ hội rộn ràng khắp nơi khiến lòng người xốn xang.

Xuân không chỉ đánh thức thiên nhiên mà còn khơi dậy trong lòng người bao cảm xúc mới. Đó là mùa của hy vọng, khởi đầu và sum họp. Bên nồi bánh chưng bập bùng lửa đỏ, gia đình quây quần ấm cúng. Trẻ con háo hức với quần áo mới, tiếng pháo hoa rộn rã. Xuân về khiến tâm hồn ta rộng mở hơn, yêu thương hơn. Nhưng cũng đừng quên, chính những ngày đông giá rét đã làm ta trân quý hơn hơi ấm mùa xuân.

Bốn mùa luân chuyển, mỗi mùa mang đến những rung cảm khác biệt như hương vị thời gian không thể gọi tên. Nhưng có lẽ chính những khoảnh khắc giao mùa mới thực sự đọng lại trong ta những cảm xúc tinh tế nhất. Đôi khi, những giây phút chuyển giao ấy còn đong đầy hơn cả một mùa dài.

Trong tất cả, tôi yêu nhất khoảnh khắc mong manh khi thu nhường bước cho đông. Đó là lúc chiếc lá cuối cùng khẽ rơi, đánh thức tâm hồn nhạy cảm. Gió thu dịu dần thành những làn se lạnh, trời xanh chuyển sang sắc u trầm phủ sương mờ. Cảm giác như một cuộc chia ly - chia ly mùa thu để đón mùa cuối năm.

Bước đi trong buổi hoàng hôn giao mùa, lòng người bỗng quyến luyến lạ thường. Ta hiểu rằng mùa đông về là để thiên nhiên nghỉ ngơi, ấp ủ sức sống mới. Như đời người cũng có xuân hạ thu đông, nhưng khác với đất trời, khi đã bước vào đông thì khó lòng tái sinh. Cảm nhận ấy khiến ta càng trân quý từng khoảnh khắc đang qua.

Khoảnh khắc giao mùa tựa sợi chỉ mỏng manh giữa làn sương, chỉ những tâm hồn tinh tế mới cảm nhận trọn vẹn. Đó là ranh giới mơ hồ giữa hai nàng tiên mùa, thoáng qua mà để lại dư âm sâu lắng. Mỗi khoảnh khắc chuyển mùa đều mang vẻ đẹp riêng - sự giao hòa kỳ diệu tạo nên bản hòa ca cảm xúc không thể nào quên.

Bốn mùa xuân hạ thu đông, mỗi mùa mang vẻ đẹp riêng, nhưng với tôi, khoảnh khắc giao mùa từ hạ sang thu mới thực sự đặc biệt. Đó là sự chuyển mình tinh tế của đất trời mà chỉ những tâm hồn nhạy cảm mới cảm nhận trọn vẹn.

Ánh nắng thu không còn chói chang như mùa hè, mà dịu dàng hơn, vàng óng như mật. Không khí se se lạnh buổi sớm, ấm áp buổi trưa và mát mẻ về đêm. Nhìn hoa cúc nở vàng rực, sen cuối mùa lụi tàn, lòng tôi bỗng dâng lên cảm xúc lạ - vừa háo hức đón thu sang, vừa lưu luyến tiếc hè qua.

Con người cũng thay đổi nhịp sống. Những chiếc áo dài tay thay cho trang phục mỏng mùa hè. Cuộc sống trở nên nhộn nhịp hơn, ai nấy đều rạng rỡ. Học sinh chúng tôi háo hức chờ ngày tựu trường, mong được gặp lại bạn bè, thầy cô. Bài thơ "Sang thu" của Hữu Thỉnh chợt hiện về trong tâm trí, khi hương ổi thoảng trong gió nhắc nhở: thu đã về thật rồi!

Thời gian cứ thế trôi, mỗi khoảnh khắc giao mùa mang đến những cảm xúc khó tả - như tiễn người bạn cũ đi và đón người bạn mới đến. Với tôi, khoảnh khắc xuân nhường bước cho hạ luôn đọng lại nhiều suy tư sâu lắng nhất.

Sau những ngày Tết rộn ràng, mùa xuân dần tàn khi những nụ hoa cuối cùng rụng xuống. Học trò chúng tôi bỗng giật mình nhận ra thời gian trôi nhanh quá - mới đó còn đang vui chơi ngày Tết, giờ đã phải tập trung cho kỳ thi cuối năm. Ngoài cửa sổ lớp học, những đóa phượng đầu mùa đã chúm chím nở, báo hiệu hè sắp về.

Thiên nhiên thay đổi rõ rệt: cơn mưa đầu mùa bất chợt, nắng hè gay gắt hơn, dòng sông mùa xuân trong vắt giờ đã đục ngầu phù sa. Hoa mai vàng nhường chỗ cho súng tím, bằng lăng thao thức trước giờ chia tay. Lũ học trò chúng tôi vội vã ép hoa phượng vào tập, trao nhau những trang lưu bút - vừa buồn vì sắp xa nhau, vừa háo hức đón chờ mùa hè sôi động.

Khoảnh khắc này gợi nhớ về năm năm trước, khi tôi phải xa ngôi nhà thân thuộc, xa cô bạn nhỏ hàng xóm. Cô bé ấy tặng tôi chùm phượng đầu mùa và hẹn ngày gặp lại, thế mà đến giờ tôi vẫn chưa thể về thăm. Mỗi độ xuân sang hạ, lòng lại dâng lên nỗi nhớ da diết.

Cuộc sống luôn vận động không ngừng, giữa những giao thoa của cũ và mới, truyền thống và hiện đại. Chúng ta cần giữ vững tâm thế để không bị cuốn theo dòng xoáy thời gian. Khoảnh khắc giao mùa dạy ta cách sống chậm lại, lắng nghe từng nhịp đập của đất trời và lòng mình.

Thuở nhỏ, tôi đếm thời gian bằng những cái Tết. Rồi một ngày, nhìn sợi tóc bạc trên đầu cha, tôi chợt hiểu - thời gian còn được đo bằng những khoảnh khắc giao mùa. Trong tất cả, tôi yêu nhất lúc hạ nhường bước cho thu.

Thu về thật dịu dàng. Bầu trời trong hơn, cao hơn. Nắng thu vàng óng thay cho cái chói chang ngày hè. Những đóa phượng cuối mùa rực rỡ như lời tạm biệt mùa hạ. Dòng sông trước nhà không còn cuộn sóng, mà êm đềm như thiếu nữ mới lớn. Không gian trở nên mềm mại lạ thường, khiến mỗi sớm thức dậy lòng người bâng khuâng.

Thu đến mang theo bao thay đổi. Trẻ con háo hức chuẩn bị năm học mới. Nhịp sống chậm lại, bớt ồn ào hối hả. Chiều về, con phố trầm tư trong làn gió se. Tôi chợt nhận ra hạnh phúc đôi khi giản dị như hình ảnh cụ già ngồi bên nhau, cùng đọc sách dưới tán cây rủ bóng.

Khoảnh khắc giao mùa luôn khiến lòng ta xao xuyến - vừa tiếc nuối quá khứ, vừa háo hức tương lai. Nó nhắc ta sống ý nghĩa hơn với từng phút giây đang qua.