10 Điều Cốt Lõi Cần Nhớ Về Bệnh Viêm Tai Ngoài

Viêm tai ngoài thường khởi phát từ việc tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm tại các bể bơi hoặc ao hồ. Các thủ phạm chính là trực khuẩn mủ xanh Pseudomonas và một số chủng vi khuẩn khác. Đáng chú ý, một số ít trường hợp có thể do nhiễm nấm.

Ngoài ra, còn nhiều yếu tố nguy cơ khác:

• Thói quen vệ sinh tai không đúng cách (ngoáy tai bằng vật bẩn, gãi mạnh)
• Dị vật mắc kẹt trong ống tai
• Tổn thương do vệ sinh quá mạnh bằng tăm bông
• Sử dụng tai nghe/trợ thính không vệ sinh
• Phản ứng dị ứng với trang sức hoặc hóa chất
• Ứ đọng dịch tai giữa
• Các bệnh lý da liễu mãn tính (chàm, vảy nến)

Nhóm đối tượng dễ mắc bệnh:

• Người thường xuyên bơi lội, đặc biệt ở nguồn nước không đảm bảo
• Trẻ nhỏ với cấu trúc ống tai chưa hoàn thiện
• Người có làn da nhạy cảm hoặc mắc bệnh tiểu đường
• Người dùng sản phẩm chăm sóc tóc (keo xịt, thuốc nhuộm)
• Người vệ sinh tai không đúng cách

Viêm tai ngoài tuy ban đầu có vẻ nhẹ nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro khôn lường nếu không điều trị triệt để. Những biến chứng đáng báo động bao gồm:

• Áp xe tai: Ổ viêm lan rộng đe dọa các cơ quan lân cận, đòi hỏi can thiệp y tế khẩn cấp để dẫn lưu mủ.
• Teo hẹp ống tai: Dẫn đến suy giảm thính lực, thậm chí mất thính giác vĩnh viễn.
• Thủng màng nhĩ: Hậu quả của tình trạng ứ đọng dịch mủ kéo dài.
• Đặc biệt nguy hiểm với viêm tai ngoài ác tính khi vi khuẩn xâm lấn sâu, gây: tổn thương thần kinh, áp xe não, viêm màng não...

Hãy lập tức đến cơ sở y tế khi xuất hiện các triệu chứng cảnh báo:

• Cơn đau lan tỏa ra vùng xung quanh tai
• Ù tai kèm tiếng vang khó chịu
• Dịch tai chuyển màu vàng kèm mùi hôi
• Vùng da quanh tai ửng đỏ, bong tróc
• Xuất hiện hạch bạch huyết sưng đau
• Sốt cao - dấu hiệu nhiễm trùng toàn thân

Nhận biết sớm viêm tai ngoài qua các dấu hiệu đặc trưng:

Triệu chứng điển hình:

• Cơn đau tai tăng dần, đặc biệt khi nhai hoặc về đêm
• Ù tai kèm giảm thính lực với âm trầm
• Sưng đỏ vùng vành tai hoặc sau tai
• Sốt từ nhẹ đến cao khi nhiễm trùng lan rộng

Dấu hiệu khách quan:

• Đau nhói khi ấn vào nắp tai hoặc kéo vành tai
• Ống tai sưng đỏ, xuất hiện ổ mủ trắng
• Nhọt trong ống tai dễ tái phát dù có thể tự khỏi

Tại cơ sở y tế, bác sĩ sẽ thực hiện:

• Khám lâm sàng tỉ mỉ ống tai
• Lấy mẫu dịch xét nghiệm (trường hợp nặng hoặc tái phát)
• Xét nghiệm máu, cấy vi sinh xác định tác nhân
• Chụp CT khi nghi ngờ biến chứng xâm lấn xương

Điều trị viêm tai ngoài cần tuân thủ chỉ định bác sĩ với các phương pháp:

• Thuốc nhỏ tai kháng sinh (10-14 ngày)
• Xử lý ổ viêm: chấm Betadin khi mới đỏ, chích tháo mủ khi đã hình thành ổ áp xe

Trường hợp nặng cần tích cực hơn:

• Kháng sinh toàn thân khi nhiễm trùng lan rộng
• Corticosteroid chống viêm
• Thuốc giảm đau (acetaminophen, ibuprofen)
• Chườm ấm giảm đau
• Giữ tai khô ráo tuyệt đối

Lưu ý quan trọng:

• Vệ sinh tai đúng cách trong và sau điều trị
• Viêm mãn tính cần theo dõi lâu dài
• Không tự ý ngưng thuốc khi triệu chứng giảm
• Phòng ngừa tái phát bằng cách tránh các yếu tố nguy cơ

Để nhanh hồi phục và ngăn ngừa biến chứng, người bệnh cần:

• Tuân thủ điều trị: Dùng thuốc đúng liều, tái khám nếu đau kéo dài hoặc xuất hiện sốt
• Vệ sinh đúng cách: Rửa tai bằng nước muối sinh lý, luôn giữ tai khô ráo
• Phòng ngừa: Hạn chế bơi lội, sử dụng nút bịt tai khi cần thiết
• An toàn: Không tự ý ngoáy tai bằng vật sắc nhọn
• Dinh dưỡng: Bổ sung vitamin A, C và thực phẩm giàu kẽm
• Nghỉ ngơi: Tránh căng thẳng, làm việc quá sức
• Theo dõi: Gặp bác sĩ ngay khi có dấu hiệu dị ứng thuốc
• Vệ sinh dụng cụ: Không dùng chung đồ lấy ráy tai

Chế độ ăn uống khoa học giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục:

Thực phẩm nên bổ sung:

• Vitamin A: Cà rốt, cà chua, gan bò giúp bảo vệ niêm mạc tai
• Vitamin C: Rau xanh đậm, quả mọng tăng cường miễn dịch
• Kẽm: Ngũ cốc, lạc luộc giảm ù tai, chóng mặt
• Chất béo tốt: Dầu oliu, cá hồi, dầu cá hỗ trợ kháng viêm
• I-ốt: Rong biển, cá biển thúc đẩy lành bệnh

Thực phẩm cần tránh:

• Đồ ngọt nhiều đường làm tăng ù tai
• Thực phẩm khô cứng ảnh hưởng quá trình hồi phục
• Đồ cay nóng gây suy giảm thính lực
• Đồ chiên rán, dầu mỡ làm tăng đau nhức
• Thực phẩm dễ gây mưng mủ: đồ nếp, hải sản
• Chất kích thích: rượu bia, cà phê, thuốc lá

Ngăn ngừa viêm tai ngoài bằng các biện pháp:

Khi bơi lội:

• Sử dụng nút bịt tai chuyên dụng và mũ bơi
• Tránh bơi ở nguồn nước ô nhiễm

Sau khi bơi:

• Nghiêng đầu để nước chảy ra ngoài
• Lau khô tai bằng khăn sạch hoặc máy sấy chế độ mát
• Sử dụng thuốc nhỏ tai làm khô (theo chỉ định)

Thói quen hàng ngày:

• Không dùng vật cứng ngoáy tai
• Hạn chế lấy ráy tai không cần thiết
• Vệ sinh tai nghe, máy trợ thính thường xuyên
• Bảo vệ tai khi dùng hóa chất (keo xịt tóc, thuốc nhuộm)
• Điều trị dứt điểm các bệnh da liễu
• Thận trọng với bệnh nền (tiểu đường, suy giảm miễn dịch)

Viêm tai ngoài (viêm ống tai ngoài) là tình trạng nhiễm trùng lớp da mỏng ở ống tai, chủ yếu do vi khuẩn hoặc nấm gây ra. Bệnh thường xuất hiện sau khi bơi lội và có thể chia thành 3 dạng chính:

• Viêm ống tai ngoài thông thường: Phổ biến ở khí hậu nóng ẩm, do thói quen vệ sinh tai không đúng cách
• Viêm tai ngoài khu trú (nhọt ống tai): Gây đau dữ dội, thường do tụ cầu khuẩn
• Viêm tai ngoài ác tính: Nguy hiểm đến tính mạng, thường gặp ở người tiểu đường hoặc suy giảm miễn dịch

Mặc dù ít nguy hiểm hơn viêm tai giữa nhưng nếu không điều trị kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến thính lực.

Viêm tai ngoài có thể nhận biết qua các dấu hiệu đặc trưng:

• Cảm giác đau nhức tai, tăng lên khi chạm vào
• Ngứa ngáy khó chịu bên trong ống tai
• Ù tai, giảm thính lực tạm thời
• Chảy dịch từ tai (có thể là mủ hoặc máu)
• Xuất hiện mụn nhọt nhỏ trong ống tai
• Sốt nhẹ, nổi hạch (trường hợp nặng)

Các triệu chứng thường cải thiện sau điều trị và thính lực sẽ phục hồi. Tuy nhiên nếu nhiễm trùng lan rộng có thể gây biến chứng nghiêm trọng.

Phân biệt rõ ràng viêm tai ngoài và viêm tai giữa qua 3 yếu tố:

1. Triệu chứng đặc trưng:

• Viêm tai ngoài: Ngứa tai, đau nhẹ, chảy dịch, có thể sốt nhẹ
• Viêm tai giữa: Đau dữ dội, sốt cao, chảy mủ vàng, rối loạn tiêu hóa (ở trẻ em)

2. Nguyên nhân gây bệnh:

• Viêm tai ngoài: Do vệ sinh tai không đúng cách, môi trường ẩm ướt
• Viêm tai giữa: Hậu quả từ các bệnh đường hô hấp, dị ứng

3. Mức độ nguy hiểm:

• Viêm tai ngoài: Ít nghiêm trọng, chủ yếu ảnh hưởng thính lực tạm thời
• Viêm tai giữa: Nguy hiểm hơn do vị trí sâu, dễ lan sang các cơ quan lân cận