10 Sự thật kỳ diệu về trẻ sơ sinh khiến cha mẹ ngỡ ngàng

Khả năng đặc biệt này khiến giới khoa học đặt nghi vấn về nguồn gốc thủy sinh của loài người. Mỗi em bé chào đời đều mang trong mình bản năng bơi lội như một vận động viên chuyên nghiệp, được gọi là 'phản xạ lặn' (phản xạ bradycardic).

Hiện tượng lý thú này biểu hiện rõ nhất ở trẻ dưới 6 tháng tuổi: khi mặt tiếp xúc với nước, bé tự động nín thở, tim đập chậm lại để tiết kiệm oxy, đồng thời máu được ưu tiên cung cấp cho não và tim. Đáng tiếc, khả năng phi thường này dần biến mất khi hệ thần kinh phát triển và kiểm soát nhiều hơn các phản xạ.

Thú vị hơn, khi được đặt trong môi trường nước, các bé tự động vận động tay chân nhịp nhàng như đang bơi thực sự. Dù chưa thể tự ngoi lên để thở, nhưng nhờ phối hợp nhịp nhàng giữa phản xạ lặn và vận động, bé có thể an toàn trong nước trong khoảng thời gian đáng ngạc nhiên.

Hiện tượng ngủ mà mắt vẫn hé mở là một đặc điểm sinh lý hoàn toàn vô hại, các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng. Được y học gọi là chứng lagophthalmos về đêm, thường xuất hiện ở giai đoạn bé 1-1.5 tuổi.

Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng đây có thể là đặc điểm di truyền. Nếu cha hoặc mẹ có thói quen này, tỷ lệ bé thừa hưởng là rất cao.

Trong một số ít trường hợp hiếm gặp, các chuyên gia cảnh báo đây có thể là dấu hiệu của các vấn đề thần kinh mặt, u bướu hoặc rối loạn tuyến giáp. Khi bé ngủ mở mắt kéo dài kèm các biểu hiện bất thường, nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra.

Bạn có biết rằng trong khi người lớn không thể vừa thở vừa nuốt cùng lúc, thì trẻ sơ sinh dưới 9 tháng tuổi lại làm được điều này một cách dễ dàng? Đây là một trong những khả năng đặc biệt chỉ có ở trẻ nhỏ.
Trong thế giới động vật có vú, con người là loài duy nhất mất đi khả năng này khi trưởng thành. Trong khi đó, trẻ sơ sinh vẫn giữ được bản năng nguyên thủy, cho phép chúng vừa bú vừa thở mà không bị nghẹn. Khả năng phi thường này giúp bé có thể ăn uống dễ dàng trong những tháng đầu đời, và sẽ dần biến mất khi thanh quản phát triển hoàn thiện vào khoảng tháng thứ 9.

Trong khi cơ thể người trưởng thành chỉ còn 206 chiếc xương, trẻ sơ sinh chào đời với bộ xương lên tới 300 chiếc - một điều kỳ diệu của tạo hóa. Những khối xương nhỏ bé này không ngừng biến đổi và tái cấu trúc mỗi ngày.
Xương trẻ em tuy cứng cáp nhưng thực chất được tạo thành từ mô sống linh hoạt, giàu canxi, luôn trong trạng thái đổi mới liên tục. Số lượng xương nhiều hơn giúp trẻ có bộ khung linh hoạt để phát triển. Theo thời gian, các xương nhỏ sẽ hợp nhất lại, giảm dần số lượng nhưng tăng độ vững chãi.

Quá trình phát triển xương là hành trình kỳ thú: từ những mảnh xương rời rạc thời thơ ấu, đến bộ khung hoàn chỉnh khi trưởng thành. Dù sau tuổi dậy thì chúng ta không thể cao thêm do sụn tiếp hợp đóng lại, nhưng xương vẫn không ngừng củng cố độ dày và độ bền theo năm tháng.

Trẻ sơ sinh dành tới 16-20 tiếng mỗi ngày để ngủ - một nhu cầu sinh lý quan trọng. Bộ não nhỏ bé tiêu thụ tới 50% năng lượng cơ thể để phát triển, khiến giấc ngủ trở thành yếu tố then chốt cho sự tăng trưởng. Bé chỉ thức khi có nhu cầu cơ bản như ăn uống, vệ sinh, phần lớn thời gian còn lại là để hồi phục và phát triển trong giấc ngủ say.

Kỳ diệu thay, mỗi giấc ngủ mang lại những lợi ích vô giá:

• Tăng trưởng chiều cao vượt trội nhờ hormone tăng trưởng
• Phát triển tối ưu hệ thần kinh và trí não
• Củng cố hệ miễn dịch non nớt
• Tái tạo năng lượng cho các hoạt động khám phá
• Giúp bé thích nghi dần với thế giới bên ngoài
• Tạo nền tảng cho tính cách hoạt bát sau này

Xương bánh chè - lớp khiên bảo vệ khớp gối - hoàn toàn vắng mặt khi trẻ chào đời. Thay vào đó là một lớp sụn mềm dẻo, một sự sắp đặt thông minh của tạo hóa để bảo vệ cả mẹ lẫn bé trong quá trình sinh nở.
Quá trình cốt hóa kỳ diệu này chỉ bắt đầu khi trẻ được 3 tuổi, từ từ biến lớp sụn thành xương cứng cáp. Đây cũng chính là lý do tại sao trẻ nhỏ thường di chuyển bằng cách trườn bò thay vì sử dụng chân - khớp gối chưa đủ vững chắc để chịu lực. Một minh chứng cho thấy cơ thể trẻ là một kiệt tác đang hoàn thiện từng ngày.

Trong những ngày đầu đời, một số bé gái có thể xuất hiện hiện tượng chảy máu âm đạo nhẹ - kết quả của việc giảm đột ngột lượng estrogen từ mẹ sau khi sinh. Đây là phản ứng sinh lý hoàn toàn bình thường, thường xuất hiện trong tuần đầu tiên và tự biến mất.
Quá trình này thường đi kèm với dịch tiết màu trắng trước khi có máu. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này kéo dài quá 2 tuần hoặc lượng máu nhiều bất thường, cần đưa bé đi khám ngay vì có thể là dấu hiệu của rối loạn đông máu hoặc các vấn đề sức khỏe khác.

Vào tháng thứ tư thai kỳ, một lớp lông tơ mịn như nhung gọi là lanugo bao phủ khắp cơ thể bé. Đây là lớp bảo vệ tự nhiên giúp giữ ấm cho thai nhi. Kỳ lạ thay, trước khi chào đời, những sợi lông này sẽ rụng dần và được chính em bé nuốt vào.

Quá trình tiêu hóa kỳ diệu này tạo nên phân su - chất thải đầu đời có màu xanh đen, dính như hắc ín. Thành phần của nó là sự pha trộn độc đáo giữa lông tơ, tế bào da, dịch ối và các chất bài tiết, minh chứng cho khả năng tự duy trì sự sống ngay từ trong bụng mẹ.

Đôi mắt trẻ sơ sinh là một kỳ quan đang hoàn thiện. Khi chào đời, bé chỉ nhìn thế giới qua lăng kính đơn sắc với các màu đen, trắng và xám, với tầm nhìn hạn chế trong khoảng 20-40cm. Đây là hệ quả của việc hệ thần kinh thị giác chưa phát triển hoàn chỉnh.

Nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng trẻ có thể phân biệt một số màu cơ bản như đỏ, xanh dương, xanh lá, nhưng không thể nhận diện các sắc thái tương đồng. Thế giới sắc màu thực sự sẽ dần hiện ra trước mắt bé sau vài tuần, khi các tế bào hình nón trong võng mạc hoàn thiện chức năng.

Trong những tuần đầu tiên chào đời, những tiếng khóc của trẻ sơ sinh thường không đi kèm nước mắt. Đây là hiện tượng sinh lý hoàn toàn bình thường do tuyến lệ chưa hoàn thiện. Tuyến nước mắt của bé chỉ sản xuất vừa đủ chất lỏng để bảo vệ nhãn cầu, chưa đủ để tạo thành dòng lệ.

Phải đến khoảng 3 tuần tuổi, hệ thống tuyến lệ mới bắt đầu hoạt động hoàn chỉnh. Trước đó, những giọt nước mắt đầu tiên chỉ có thể làm ẩm mí mắt, tạo nên vẻ rưng rưng đáng yêu mà thôi. Một minh chứng cho quá trình phát triển kỳ diệu của cơ thể non nớt.