10 Tác phẩm thơ đặc sắc nhất của thi nhân Nguyễn Sĩ Đại

Ta trả cho em mười sáu tuổi

Ta trả về em tuổi mộng mơ thuở ấy Nơi mây trắng tựa trang giấy học trò Dòng mực xanh gửi gắm miền viễn xứ Bầu trời nào cũng rực rỡ sắc hoa Ta trả về em tuổi ngọc ngà ấy Môi ngập ngừng khi nhắc một tên yêu Xuân ngọt ngào, đông cũng thành êm dịu Ánh mắt nào vang vọng tiếng gọi "ơi"! Ta trả về em tuổi thần tiên đó Mái tóc thề tựa cánh buồm xa khơi Nghĩ về bạn, lòng chợt dâng tội lỗi Cánh hoa rơi thổn thức trước hiên nhà... Ta trả về em nguyên vẹn thuở ấy Những kỷ niệm giờ chật chội bàn tay Bước chân đi làm xê dịch chân trời Hành trang chỉ chất đầy niềm thương nhớ Làng quê ơi, phố cũ, trường xưa đó Tuổi thơ ngà ôm ấp thật ấm êm! Ai hay đâu sau ngưỡng hai mươi Đường đời bỗng hóa chiến trường khắc nghiệt Cầu mong cái chết như vị cứu tinh Bầu trời xanh vỡ tan dưới bước chân Nay trả lại em vòm trời thuở trước Gìn giữ nguyên sau bao trận phong ba Con đường xưa hoa đỏ rơi đầy áo Tà áo trắng ngày nào phủ hoa bay Trả em cả mùa thu vàng lá mới Hương cốm thơm, sen nõn buổi đầu mùa Mười ngón tay mân mê làn tóc rối Ánh sao đêm lấp lánh mắt ngây thơ Gửi lại em chiếc lá ngọc ngà Đôi môi run những lời không thốt nổi Cả những yêu thương vụng về thuở ấy Theo thời gian giữ trọn vẹn trăng rằm Trả em cả mùa hạ cháy nồng nàn Dòng sông mát khúc Trương Chi da diết Ngàn sao rực làm sao em chịu được Đành khóc thầm cùng mưa tháng bảy ngâu... Gửi em sợi tóc bạc phai màu Bao mùa nước xuôi dòng chờ đợi Tất cả chỉ khi em vừa chạm tới Tan biến vào tuổi mười sáu, trăng ngà... Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Nơi em về

Nơi em về có chiếc tàu cau rụng Lặng lẽ buông trong vườn sương cỏ ướt mềm Tuổi thơ anh từng bắt được trong đêm Tiếng xạc xào vọng từ trời cao thẳm Nơi em về, xuân nhuộm tím vườn chanh Hoa xoan tím, lục bình cũng tím ngắt Cành tre nhỏ đợi chim khách đến hát Đến bây giờ vẫn rung rinh chờ mong Nơi ngày xưa bắt chú chuồn kim trong Anh ngắt cánh làm mồi cho lũ kiến Nào ngờ sau này khi đã trưởng thành Anh hóa chú chuồn kim mỏng manh giữa đời Nơi em về vẳng lời ru à ơi Mẹ anh hát nay nghe qua lời khác Thời gian trôi, lời ru thành giọt lệ Đọng nghĩa tình sâu nặng giữa tim anh Nơi em về, mương nhỏ cỏ còn xanh Dòng mực tím đã trôi về dĩ vãng Hoàng hôn ửng ráng vàng trên ngọn cỏ Mắt uống sao trời lấp lánh đêm thanh Nơi em về, trái thị vẫn nguyên lành Người thương thị, thị thương người nhân hậu Khế chua ngọt nồi canh mẹ nấu Túi ba gang vàng chất chứa bao điều Nơi em về, hè vẫn tiếng ve kêu Râm ran khúc nhạc dưới vòm duối cổ Ve ơi hỡi, mắt trong veo đến lạ Em thấy gì trong ánh mắt ve ơi? Chiều thu vàng phấn mướp ong vờn chơi Tiếng gà cục tác trưa hè đi đẻ Nhà vắng lặng rèm buông hờ cửa mở Thanh âm xa vọng lại ngập tràn Nơi bây giờ lá lợp cả ngàn mây Nắng xanh bóng, tóc cha chiều điểm bạc Vốc đất quê soi dòng nước trong vắt Anh chênh vênh theo lối cũ đường cày Nơi em về, gió heo may về đây Mưa ruộng cấy, người cúi mặt làm lụng Tháng ba sấm, lúa thì con gái đứng Mắt bạn nào đã nhíu chân chim Nơi quây quần bên bếp lửa mùa đông Em xoa tay hơ ấm tình quê mẹ Em có thể sẽ thành kỷ niệm đẹp Trong bao nỗi nhớ thương của quê anh Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Em là vũng suối lấp lánh ánh sao trời

Em là suối nhỏ trong ngần Phản chiếu cả bầu trời sao thăm thẳm Anh chú nai đêm khát nước Uống xong rồi ngẩn ngơ trăng sáng Đứng suốt đời uống cõi hư không 1986 Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Cây lúa quê hương

Mảnh mai thân lúa quê nhà Ngàn năm bão gió đi qua vẫn còn Cha mẹ cúi xuống luống cày Đất hai mặt dựng xây mùa vàng Ngọn cờ đứng giữa thời gian Trăm lần bồi lở, ngàn ngàn bom rơi Lá xanh vươn thẳng lên trời Bông vàng trĩu nặng trao người ấm no Rễ bền ôm chặt đất thô Mà nên cổ thụ giữa bờ đời ơi Nợ nần mồ hôi rơi Thủy chung tỏa bóng vai người no ấm Ngậm ngùi cây lúa quê hương Tôi từ bóng lúa lớn lên làm người Phú Lộc, 2-1983 Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Thu về trên phố Hà Nội

Như áng thơ từ thuở dời đô xưa Tôi ấp ủ hồn thu Hà Nội Ba mươi sáu phố phường năm ấy Sắc cờ đỏ trong mắt mẹ hiền sinh Lớn lên bên hồ Gươm bóng me xanh Trời thu sáng tờ giấy trắng tinh khôi Năm cửa ô cánh hoa kiêu hãnh Cỏ non tơ hát dọc bờ sông Hồng Lòng như cờ không nếp nhăn Tuổi mười bảy nụ hôn đầu ngọt ngào Giã sách vở trước mùa phượng đỏ Đường Trường Sơn, Tháp Bút dựng hồn tôi Trở về ba mươi sáu phố thơm Mây thu trắng vầng trên tóc mẹ Em hiện hình trong mắt ngàn thiếu nữ Đường Cổ Ngư tím nửa khoảng trời Hương trầm thơm trên mái phố đạn bom Nền thu cũ giờ cao lên giàn giáo Vẫn biết có tình yêu đợi đón Mười năm qua phố bụi đi về Lời thu em lại hát tôi nghe Ô cửa nhỏ hoa cúc vừa nở Mùa thu này tôi đã đủ đầy Hà Nội ơi, trong tay tôi giữ... 1980 Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Ngoại thành - anh chưa về thăm

Ngoại thành - anh chẳng trở về Bảo rằng bận lắm thì nghe cũng đành Bảo rằng cách trở non xanh Đôi nơi núi đồi ngăn cách đôi ta Ngoại thành - anh chẳng về qua Ngõ quê dậu cúc nhớ nhà khôn nguôi Tơ vàng buổi trước anh ơi Sương trăng ấp ủ đã vơi bờ dâu Ếch kêu lúa trổ phất phơ Bảy bông gạo đỏ qua mùa cốm xanh Hồng na trĩu quả cành cành Mẹ dành chùm ngọt phần anh thuở nào Ngoại thành anh vẫn chưa vào Bạn xưa chợt hỏi lòng xao xuyến buồn Câu thơ anh hát trong hồn Chiều rơi giọt sao Hôm cuối nguồn trời Biết nơi ấy có vui tươi Biết nơi ấy có người ngóng trông anh? Đây trời rộng gió mênh mông Mắt quê vẫn đượm tình nồng xóm thôn Thắp lên ngọn lửa bình minh Ngoài kia thoáng bước chợt hình bóng anh... Thanh Trì 12-1983 Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Lời giã biệt

Vĩnh biệt nhé, cánh buồm đỏ thắm Dòng sông mực tím chảy giữa trời xa Tuổi thanh xuân tay cầm hoa trắng Một sớm hoa tan thành mây bay Vĩnh biệt em, từ giã trái tim này Gửi lời thương về ngày phượng cháy Nơi ấy chẳng còn ai bước trên sỏi Lá mang hồn rơi rồi lại bay Giá như tôi không có trái tim Sau tan vỡ vẫn âm thầm cháy Thì em đã trong chiều vô cảm Và tôi không gió nghẹn chân trời Vĩnh biệt em, nơi ấy muôn người Có cả mùa xuân đang chờ đợi Tôi trở về với hồn hoa trắng Với dòng sông mực tím cạn đời 27-11-03

Sắc xanh lá

Người lo vá trời lấp biển Kẻ bận xây thành đắp luỹ Ta chỉ là chiếc lá nhỏ Việc đời mình - giữ màu xanh 1997 Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Giá em biết nỗi nhớ ta mang

Giá em biết nỗi nhớ thương này Thư chẳng đến muộn những vô tình Giá em biết đêm dài thao thức Chăn gối sum vầy có ấm êm? 1990 Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998

Yêu là nhớ thương đến thế ư?

Anh quen em, quen có em rồi Giờ vắng em, nhà thành vô nghĩa Chẳng biết vì ai mà nhóm lửa Một mình anh thức ngủ cũng cô đơn Đêm nay trăng lại sáng trên đường Phố vẫn đông người qua như nước Anh chẳng biết rẽ lối nào đúng Đành quay về... Sách cũng buồn hơn Mở ảnh xưa gặp mắt nhung đen Vai trắng ngần như còn thổn thức Giá em biết lòng anh thương nhớ Có hóa thành Tấm để bên anh? Bạn thỉnh thoảng nhắc tới tên em Anh mấy lượt muốn theo lông ngỗng Xa nhau ngày dài thành tháng Làm sao em vượt nỗi biệt ly Thơ anh viết, em không cầm tay Nên giai điệu dội về đau đớn Mây kéo chân trời nôn nao nhớ Yêu nhau là nhớ đến thế ư? Nguồn: Trái tim người lính (thơ), Nguyễn Sĩ Đại, NXB Thanh niên, 1998