11 Bài phân tích ấn tượng nhất về thi phẩm "Tiếng gà trưa" của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh

Tiếng thơ Xuân Quỳnh luôn chứa đựng sự sôi nổi mà đằm thắm, thiết tha mà trong trẻo lạ thường. "Tiếng gà trưa" chính là khúc nhạc lòng chan chứa tình yêu quê hương, đất nước được gửi gắm qua hình ảnh bình dị mà thiêng liêng - tiếng gà trưa. Đó không chỉ là âm thanh quen thuộc của làng quê mà còn là cầu nối đưa ta về với miền ký ức tuổi thơ, nơi có bóng hình người bà tần tảo và những kỷ niệm ấm áp khó phai.

Tiếng gà trưa - âm thanh giản dị ấy đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận trong thơ Xuân Quỳnh. Nó không chỉ là nhịp điệu của cuộc sống lam lũ mà còn là khúc nhạc đồng quê đánh thức bao cảm xúc thiêng liêng trong tâm hồn người lính trẻ:

"Cục...cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Điệp khúc "Tiếng gà trưa" vang lên như sợi dây vô hình kết nối hiện tại với quá khứ, đưa người chiến sĩ trở về với hình ảnh người bà tảo tần bên ổ rơm hồng những trứng, với đàn gà mái mơ lốm đốm trắng, mái vàng óng như màu nắng. Những kỷ niệm ấu thơ ùa về sống động qua lời mắng yêu của bà, qua nỗi lo đàn gà toi khi gió mùa về, qua niềm hạnh phúc giản đơn của đứa cháu nhỏ được bộ quần áo mới.

Tình bà cháu trong bài thơ được khắc họa qua những chi tiết nhỏ mà cảm động. Bà chắt chiu từng quả trứng, lo lắng từng cơn gió lạnh, tất cả vì niềm vui nho nhỏ của đứa cháu. Và cháu - người lính trẻ ấy - đã mang theo cả khoảng trời ký ức ấy vào cuộc chiến:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ."

Bài thơ khép lại nhưng dư âm của tiếng gà trưa vẫn còn vang vọng. Đó không chỉ là âm thanh của ký ức mà còn là biểu tượng của tình yêu quê hương, tình bà cháu thiêng liêng. Xuân Quỳnh bằng ngòi bút tinh tế đã biến thứ âm thanh bình dị nhất trở thành nguồn cảm hứng bất tận, chạm đến sâu thẳm trái tim người đọc.

Thời gian có thể làm phai mờ nhiều thứ, nhưng những rung động từ kỷ niệm tuổi thơ thì mãi nguyên vẹn trong tâm khảm mỗi người. Với Xuân Quỳnh, đó là tiếng gà trưa "cục...cục tác cục ta" gắn liền với hình ảnh người bà kính yêu. Từ tình cảm gia đình thiêng liêng ấy, bài thơ đã khéo léo chuyển tải tình yêu quê hương đất nước sâu sắc.

Ra đời năm 1968 giữa khói lửa chiến tranh, bài thơ mở ra khung cảnh bình dị mà xúc động:

Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
"Cục... cục tác cục ta"

Điệp khúc "nghe" được lặp lại ba lần như những đợt sóng cảm xúc dâng trào:
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Ký ức ùa về với hình ảnh đàn gà mái mơ điểm đốm trắng, gà mái vàng óng nắng cùng lời mắng yêu của bà: "Gà đẻ mà mày nhìn/Rồi sau này lang mặt!". Đặc biệt xúc động là hình ảnh người bà tần tảo:
Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu

Mỗi mùa đông đến, bà lại lo đàn gà toi, mong trời đừng sương muối để cuối năm bán gà mua quần áo mới cho cháu. Những bộ quần áo tuy giản dị nhưng chứa đựng cả tấm lòng người bà:

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh chúc bâu
Đi qua nghe sột soạt

Từ tình cảm gia đình, bài thơ vươn tới tình yêu Tổ quốc thiêng liêng:

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ

"Ổ trứng hồng tuổi thơ" không chỉ là kỷ niệm mà còn biểu tượng cho sự bình yên mà người lính nguyện bảo vệ. Bài thơ giản dị mà sâu lắng, như bản tình ca về tình bà cháu hòa quyện trong tình yêu quê hương đất nước.

Xuân Quỳnh (1942-1988) - nữ thi sĩ với hồn thơ đằm thắm, nồng nàn đã khắc họa thành công hình ảnh người bà kính yêu qua thi phẩm "Tiếng gà trưa". Sáng tác trong những năm tháng kháng chiến chống Mỹ ác liệt, bài thơ đã biến âm thanh bình dị nhất thành biểu tượng của quê hương, xóm làng in sâu trong tim người lính trẻ.

Tiếng gà "cục...cục tác cục ta" vang lên giữa trưa hè không chỉ là âm thanh quen thuộc mà còn là sợi dây kết nối hiện tại với miền ký ức tuổi thơ:

Cục...cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ

Điệp khúc "Tiếng gà trưa" được lặp lại như nhịp đập trái tim, đánh thức những hình ảnh đẹp đẽ nhất: ổ rơm vàng với những quả trứng hồng, chú gà mái mơ lốm đốm trắng, gà mái vàng óng như nắng. Đặc biệt xúc động là kỷ niệm về lời mắng yêu của bà:

Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lang mặt

Hình ảnh người bà tần tảo hiện lên qua từng chi tiết nhỏ: đôi tay khum khum soi trứng, nỗi lo đàn gà toi khi gió mùa về, niềm vui giản dị khi bán gà mua quần áo mới cho cháu. Những bộ quần áo tuy đơn sơ nhưng thấm đẫm tình thương:

Ôi cái quần chéo go
Ống rộng dài quét đất
Cái áo cánh trúc bâu
Đi qua nghe sột soạt

Từ tình cảm gia đình, bài thơ vươn tới tình yêu Tổ quốc thiêng liêng:

Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ

Ba hình ảnh "ổ trứng hồng" xuất hiện trong bài như ba nốt nhấn về hạnh phúc tuổi thơ, biểu tượng cho sự bình yên mà người lính nguyện bảo vệ. Bài thơ khép lại nhưng dư âm tiếng gà trưa vẫn ngân vang, như lời nhắn nhủ về tình bà cháu thiêng liêng hòa quyện trong tình yêu quê hương đất nước.

Khác với những tác phẩm viết về chiến tranh thường tập trung vào sự khốc liệt nơi chiến trường, Xuân Quỳnh bằng tâm hồn nhạy cảm của người phụ nữ đã khai thác đề tài này qua góc nhìn mới mẻ - đời sống tinh thần của người lính. "Tiếng gà trưa" trở thành cầu nối đưa người đọc vào thế giới nội tâm sâu lắng của những người cầm súng.

Mở đầu bài thơ là khung cảnh dừng chân bình dị:

"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục…cục tác cục ta"

Âm thanh tưởng chừng đơn giản ấy lại có sức mạnh kỳ diệu:

"Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Bức tranh quê hiện lên sống động qua hình ảnh ổ rơm vàng với những quả trứng hồng, chú gà mái mơ lốm đốm trắng, gà mái vàng óng ánh dưới nắng. Nhưng xúc động nhất là hình ảnh người bà hiện lên qua ký ức:

"Tiếng gà trưa
Có tiếng bà vẫn mắng
Gà đẻ mà mày nhìn
Rồi sau này lăng mặt"

Lời mắng yêu ấy cùng nỗi lo ngây thơ của đứa cháu khiến cảnh tượng trở nên vô cùng chân thực và cảm động. Bài thơ không chỉ là tiếng lòng của người lính mà còn là bản hòa ca về tình bà cháu, tình yêu quê hương đất nước.

Xuân Quỳnh - nữ thi sĩ với trái tim đa cảm đã khắc họa thành công hình ảnh người lính qua lăng kính đặc biệt: không phải nơi chiến trận khói lửa mà là những rung động sâu xa từ ký ức tuổi thơ. "Tiếng gà trưa" trở thành sợi chỉ đỏ xuyên suốt, nối liền hiện tại chiến trường với miền ký ức ấu thơ.

Bài thơ mở ra bằng khung cảnh dừng chân đầy thi vị:

"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ
Cục...cục tác cục ta"

Điệp khúc "nghe" vang lên như những đợt sóng cảm xúc:
"Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Ký ức ùa về với hình ảnh đàn gà mái mơ lốm đốm trắng, gà mái vàng óng nắng cùng lời mắng yêu của bà: "Gà đẻ mà mày nhìn/Rồi sau này lang mặt!". Đặc biệt xúc động là hình ảnh người bà tần tảo:

"Tay bà khum soi trứng
Dành từng quả chắt chiu"

Từ tình cảm gia đình, bài thơ vươn tới tình yêu Tổ quốc thiêng liêng:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ"

Bài thơ như bản nhạc dịu êm về tình bà cháu hòa quyện trong tình yêu quê hương, khẳng định sức mạnh của những giá trị giản dị nhưng vĩnh hằng.

"Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh là viên ngọc quý trong kho tàng thơ ca Việt Nam, nơi âm thanh bình dị trở thành biểu tượng của ký ức và tình yêu quê hương. Bài thơ mở ra bằng tiếng gà vang vọng:

"Cục...cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Điệp từ "nghe" như những đợt sóng cảm xúc đánh thức miền ký ức tuổi thơ - nơi có bóng hình người bà tần tảo với đôi tay khum khum soi trứng, lo đàn gà toi khi đông về chỉ để dành dụm mua cho cháu bộ quần áo mới. Những kỷ niệm ấu thơ hiện lên sống động qua hình ảnh đàn gà mái mơ lốm đốm trắng, gà mái vàng óng nắng và ổ trứng hồng như tranh vẽ.

Chiều sâu bài thơ không chỉ là tình bà cháu thiêng liêng mà còn là khát vọng bảo vệ sự bình yên:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì tình yêu Tổ quốc
Vì xóm làng thân thuộc
Bà ơi cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ"

Bài thơ như bản giao hưởng của tình yêu - từ tình cảm gia đình nhỏ bé vươn tới tình yêu đất nước bao la, khẳng định sức mạnh bền bỉ của những giá trị giản dị nhưng vĩnh hằng.

Bài thơ "Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh, trích từ tập "Hoa dọc chiến hào" (1968), là khúc tình ca về tuổi thơ và tình bà cháu thiêng liêng. Với 43 câu thơ đầy ám ảnh, trong đó câu thơ chủ đề "Tiếng gà trưa" được điệp lại bốn lần như tiếng gọi quê hương vọng vào tâm khảm người lính.

Mở đầu bài thơ là âm thanh giản dị mà xúc động:

"Cục... cục tác cục ta
Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Điệp từ "nghe" cùng nghệ thuật chuyển đổi cảm giác đã tạo nên nhạc tính đặc biệt, đưa người đọc trở về với ký ức tuổi thơ - nơi có hình ảnh người bà tần tảo bên ổ rơm hồng trứng, đàn gà mái mơ điểm trắng và gà mái vàng óng nắng.

Xuân Quỳnh khéo léo lồng ghép những chi tiết đời thường mà đầy thi vị: tiếng bà mắng yêu khi cháu nhìn gà đẻ, hình ảnh "tay bà khum soi trứng", nỗi lo đàn gà toi khi đông về, niềm vui giản dị của đứa cháu khi được bộ quần áo mới "sột soạt".

Ba hình ảnh xuất sắc nhất bài thơ đều chứa từ "hồng": "Ổ rơm hồng những trứng", "Giấc ngủ hồng sắc trứng", "Ổ trứng hồng tuổi thơ" - biểu tượng cho hạnh phúc bình dị mà sâu sắc.

Bài thơ khép lại bằng lời tâm nguyện của người chiến sĩ:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
...
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ"

"Tiếng gà trưa" không chỉ là bài thơ hay về tình bà cháu mà còn là bản hùng ca về tình yêu quê hương đất nước, xứng đáng là viên ngọc quý trong kho tàng thơ ca kháng chiến.

1. Tác giả và tác phẩm

• Xuân Quỳnh (1942-1988) - nữ thi sĩ với hồn thơ đằm thắm, chân thành
• "Tiếng gà trưa" - viên ngọc quý trong kho tàng thơ kháng chiến, khắc họa tình bà cháu và lòng yêu quê hương

2. Hành trình cảm xúc

Mở đầu bằng khung cảnh dừng chân đầy thi vị:

"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục... cục tác cục ta"

Điệp khúc "nghe" vang lên như tiếng lòng thổn thức:

"Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

3. Bức tranh ký ức

• Hình ảnh người bà tần tảo: "Đôi tay bà khum khum/Che ổ rơm trứng ấm"
• Niềm vui giản dị: "Cháu về lấy trứng/Cháu được quà của bà"
• Nỗi lo thầm kín: "Bà lo đàn gà toi/Khi gió mùa đông tới"

4. Thông điệp sâu sắc

Lời tâm nguyện của người lính:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
...
Vì xóm làng thân thuộc"

5. Giá trị nghệ thuật

• Ngôn ngữ giản dị mà tinh tế
• Hình ảnh gần gũi mà sâu lắng
• Nhịp thơ nhẹ nhàng như tiếng lòng

Xuân Quỳnh (1942-1988) - nữ thi sĩ tài hoa với hồn thơ đằm thắm, chân thành. "Tiếng gà trưa" - viên ngọc quý trong kho tàng thơ kháng chiến, ra đời những năm đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ ác liệt.

Bài thơ mở ra khung cảnh dừng chân đầy thi vị:

"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục... cục tác cục ta"

Điệp khúc "nghe" vang lên như tiếng lòng thổn thức:

"Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Hình ảnh người bà tần tảo hiện lên qua từng chi tiết nhỏ: "tay khum soi trứng", lo đàn gà toi khi đông về, mong cháu có quần áo mới. Tình cảm ấy trở thành động lực chiến đấu:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ"

Bài thơ như bản nhạc dịu êm về tình bà cháu hòa quyện trong tình yêu quê hương, khẳng định sức mạnh của những giá trị giản dị nhưng vĩnh hằng.

Xuân Quỳnh - nữ thi sĩ tài hoa với hồn thơ đằm thắm, đã khắc họa thành công hình ảnh người lính qua lăng kính độc đáo trong "Tiếng gà trưa". Bài thơ viết theo thể ngũ ngôn linh hoạt, phù hợp để kể lại những kỷ niệm tuổi thơ.

Mở đầu bằng khung cảnh dừng chân đầy thi vị:

"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục... cục tác cục ta"

Điệp khúc "nghe" vang lên như những đợt sóng cảm xúc:

"Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Ký ức tuổi thơ hiện về sống động qua hình ảnh:

"Ổ rơm hồng những trứng
Này con gà mái tơ
Khắp mình hoa đốm trắng
Này con gà mái vàng
Lông óng như màu nắng"

Những hình ảnh tươi sáng này không chỉ là kỷ niệm mà còn là biểu tượng cho hạnh phúc bình dị mà người lính nguyện bảo vệ.

"Tiếng gà trưa" của Xuân Quỳnh - viên ngọc quý trong dòng chảy thơ ca kháng chiến, khắc họa tình bà cháu qua lăng kính người lính trẻ. Bài thơ mở ra bằng khung cảnh dừng chân đầy thi vị:

"Trên đường hành quân xa
Dừng chân bên xóm nhỏ
Tiếng gà ai nhảy ổ:
Cục... cục tác cục ta"

Điệp khúc "nghe" vang lên như tiếng lòng thổn thức:

"Nghe xao động nắng trưa
Nghe bàn chân đỡ mỏi
Nghe gọi về tuổi thơ"

Ký ức tuổi thơ hiện về sống động qua hình ảnh người bà tần tảo: "tay khum soi trứng", lo đàn gà toi khi đông về, mong cháu có quần áo mới. Tình cảm ấy trở thành động lực chiến đấu:

"Cháu chiến đấu hôm nay
Vì lòng yêu Tổ quốc
Bà ơi, cũng vì bà
Vì tiếng gà cục tác
Ổ trứng hồng tuổi thơ"

Bài thơ như bản nhạc dịu êm về tình bà cháu hòa quyện trong tình yêu quê hương, khẳng định sức mạnh của những giá trị giản dị nhưng vĩnh hằng.