11 Khám phá thú vị về nguồn gốc các ký hiệu thời hiện đại (@, %, !,...)

Xuất phát từ thuật ngữ Latin "Pro centum" (nghĩa là "trên trăm"), ký hiệu % vẫn là một ẩn số về người khai sinh. Lần đầu xuất hiện trong tác phẩm kinh điển "Hướng dẫn số học thương mại" (1685) của Mathieu de la Porte, mở đường cho một khái niệm toán học quan trọng.

Biểu tượng "&" là sáng tạo bất hủ của Marcus Tullius Cicero - bậc thầy hùng biện, triết gia lỗi lạc và chính khách kiệt xuất của La Mã cổ đại. Xuất thân danh giá, ông không chỉ làm rạng danh nghệ thuật diễn thuyết mà còn đặt nền móng cho ngôn ngữ triết học Latinh qua những thuật ngữ kinh điển như humanitas, qualitas, quantitas và essentia. Tài năng đa diện của ông trải dài từ dịch thuật, ngôn ngữ học đến triết học, để lại dấu ấn không phai mờ trong lịch sử văn minh nhân loại.

Dấu hỏi chấm "?" xuất hiện lần đầu trong sách in thế kỷ XVI, nhưng mãi đến thế kỷ XVIII mới chính thức trở thành dấu kết thúc câu nghi vấn. Khởi nguồn từ thói quen viết "questio" (nghĩa là "câu hỏi") cuối mỗi câu hỏi bằng tiếng Latin, sau được rút gọn thành "qo". Để tránh nhầm lẫn, người xưa đã cách điệu bằng cách viết chữ "q" nhỏ phía trên chữ "o". Trải qua thời gian, "o" thu nhỏ thành dấu chấm, "q" biến đổi thành nét cong, tạo nên dấu hỏi chấm quen thuộc ngày nay - một minh chứng cho sự tiến hóa của ngôn ngữ.

Dấu sao lần đầu tiên xuất hiện từ thế kỷ thứ 2 TCN, được Aristophanes - nhà soạn kịch kiêm quản thủ thư viện Alexandria sáng tạo. Vị học giả tài ba này đã dùng dấu sao như một ký hiệu tiên phong để biểu thị sự mơ hồ, mở đường cho một công cụ diễn đạt mới trong văn bản. Từ thư viện cổ Alexandria, dấu sao đã tỏa sáng xuyên suốt lịch sử nhân loại.

Dấu ngoặc đơn là phát kiến vĩ đại của Niccolò Fontana Tartaglia (1499-1557), nhà toán học lỗi lạc thời Phục Hưng. Năm 1556, vị kỹ sư kiêm nhà toán học này đã khai sinh dấu ngoặc đơn trong khi phục vụ Công quốc Venice. Ông cũng chính là người tìm ra lời giải tổng quát cho phương trình bậc ba x³ + ax + b = 0, đặt nền móng cho đại số hiện đại.

Ký hiệu "$" - biểu tượng tiền tệ toàn cầu - mang trong mình nhiều bí ẩn lịch sử. Giả thuyết được ủng hộ nhất cho rằng nó xuất phát từ chữ viết tắt "PS" (peso) trong tiếng Tây Ban Nha, với chữ "P" dần biến thành vạch thẳng. Các tài liệu cổ chứng minh ký hiệu này xuất hiện trước cả khi đồng đô la Tây Ban Nha trở thành tiền tệ chính thức năm 1785. Phiên bản hai vạch ($) có thể là cách viết nhanh của "PS", hoặc mang ý nghĩa biểu tượng khác. Dù có nguồn gốc từ đồng 8 real Tây Ban Nha hay chữ "PS", "$" đã vượt qua mọi tranh cãi để trở thành biểu tượng quyền lực trong thế giới tài chính.

Năm 1557, nhà toán học Anh Robert Recorde đã khai sinh dấu bằng "=" với hai đường kẻ song song dài gấp 5 lần ngày nay. Phát minh mang tính cách mạng này phải mất hơn một thế kỷ mới được chấp nhận rộng rãi, lâu hơn nhiều so với dấu tương đương "~" của Descartes. Từ những nét vẽ dài ban đầu, dấu bằng đã trở thành biểu tượng không thể thiếu trong thế giới toán học, thể hiện sự cân bằng hoàn hảo giữa hai vế.

Ký tự "#" mang trong mình cả một câu chuyện lịch sử thú vị. Xuất phát từ chữ viết tắt "lb" trong tiếng Latinh cổ đại, qua thời gian nó đã biến đổi thành biểu tượng octothorpe mà chúng ta biết ngày nay. Không chỉ là dấu thăng trong âm nhạc, nó còn trở thành trái tim của văn hóa mạng xã hội với tên gọi hashtag, kết nối triệu triệu ý tưởng trên toàn cầu.

Ẩn sau dấu chấm than giản đơn là cả một câu chuyện ngôn ngữ thú vị. Khởi nguồn từ chữ Latin "io" biểu thị niềm vui, qua bàn tay sáng tạo của người xưa, chữ "i" được xếp trên chữ "o" đã trở thành biểu tượng cảm xúc quen thuộc. Lần đầu xuất hiện năm 1553 trong "Giáo lý của Edward VI", dấu chấm than đã vượt qua 5 thế kỷ để trở thành công cụ biểu đạt không thể thiếu trong giao tiếp hiện đại.

Ký hiệu "@" mang trong mình lịch sử hơn 500 năm đầy thú vị. Khởi nguồn từ nét bút uốn lượn của các tu sĩ thời Trung cổ khi viết giới từ Latin "ad", qua thời gian nó trở thành đơn vị đo lường "arroba" (11.52kg) ở Tây Ban Nha. Bước ngoặt đến năm 1971 khi Raymond Tomlinson đưa "@" vào email, biến nó thành trái tim của giao tiếp kỹ thuật số. Đặc biệt, mỗi quốc gia lại có cách gọi độc đáo: "con ốc sên" ở Hàn Quốc, "chú chó con" ở Nga, hay "cái trục vít" ở Bỉ - tất cả đều phản ánh sự sáng tạo văn hóa đa dạng.

Dấu chấm phẩy mang dấu ấn sáng tạo của Aldus Manutius the Elder - thợ in người Italy tài ba thế kỷ 15. Ông đã nâng tầm ngôn ngữ bằng cách dùng dấu chấm phẩy để phân chia ý tưởng đối lập và liên kết câu văn. Từ năm 1591 tại Anh, dấu chấm phẩy bắt đầu được phổ biến nhờ nhà văn Ben Jonson, người đã hệ thống hóa cách sử dụng nó. Ngay cả Shakespeare cũng không thể cưỡng lại sức mạnh liên kết của dấu chấm phẩy trong các tác phẩm của mình. Ở Nga, dấu chấm phẩy xuất hiện như một làn gió mới trong văn bản cuối thế kỷ 15.