5 Nguyên Nhân Hàng Đầu Và Phương Pháp Điều Trị U Nang Buồng Trứng Hiệu Quả

Dựa trên đặc điểm cấu trúc và bản chất, u nang buồng trứng được phân thành hai nhóm chính: u nang cơ năng và u nang thực thể.

U Nang Cơ Năng
Xuất phát từ rối loạn nội tiết tố, không làm thay đổi cấu trúc buồng trứng. Gồm ba dạng phổ biến:

• Nang bọc noãn: Noãn trưởng thành nhưng không phóng thích, phát triển đến 8cm gây trễ kinh.
• Nang hoàng thể: Hình thành sau phóng noãn, chứa dịch gây đau vùng chậu.
• Nang hoàng tuyến: Thường gặp ở bệnh nhân thai trứng hoặc ung thư nguyên bào nuôi.

Có sự biến đổi mô học, tiềm ẩn nguy cơ ung thư hóa. Bao gồm:

• U nang nước: Dạng phổ biến nhất, vỏ mỏng chứa dịch. Xuất hiện mạch máu tăng sinh hoặc nhú bất thường có thể là dấu hiệu ác tính.
• U nang bì (u quái): Chiếm 25%, chứa mô tóc, xương, răng... Dễ gây xoắn buồng trứng.
• U nang nhầy: Cấu trúc đa thùy, kích thước lớn, dịch vàng đặc dính vào cơ quan lân cận.
• Lạc nội mạc buồng trứng: Nang chứa máu chocolate, gây đau kinh và nguy cơ vô sinh do dính tắc vòi trứng.

U nang cơ năng: Thường tự tiêu biến sau vài chu kỳ kinh mà không cần can thiệp. Bác sĩ sẽ theo dõi bằng siêu âm sau kỳ kinh. Có thể kết hợp thuốc tránh thai để hỗ trợ. Tuy nhiên, cần cảnh giác với biến chứng hiếm gặp như xoắn hoặc vỡ nang gây xuất huyết cần xử lý khẩn cấp.

U nang thực thể: Cần can thiệp sớm để ngăn biến chứng. Phương pháp điều trị được cá nhân hóa dựa trên: tuổi bệnh nhân, kích thước khối u, nguyện vọng sinh sản. Có thể lựa chọn giữa bóc tách bảo tồn buồng trứng (nguy cơ tái phát) hoặc cắt bỏ hoàn toàn (đặc biệt với nang lạc nội mạc).

Phẫu thuật nội soi: Lựa chọn ưu việt nhờ ít đau, thời gian nằm viện ngắn, hồi phục nhanh. Áp dụng khi: u lành tính, kích thước vừa phải, ít dính. Đôi khi dùng cho bệnh nhân ung thư vú cần cắt buồng trứng dự phòng.

Phẫu thuật mở: Dành cho khối u lớn hoặc nghi ngờ ác tính. Sau mổ, mẫu bệnh phẩm sẽ được giải phẫu bệnh. Bệnh nhân cần thời gian hồi phục lâu hơn và theo dõi sát trước/sau phẫu thuật.

U nang buồng trứng là những túi dịch hình thành bên trong hoặc trên bề mặt buồng trứng - cơ quan sinh sản quan trọng của phụ nữ. Mỗi tháng, buồng trứng có nhiệm vụ phóng thích trứng (quá trình rụng trứng) và sản xuất nội tiết tố nữ estrogen, progesterone. Đa số u nang xuất hiện như một phần tự nhiên của chu kỳ kinh nguyệt, thường vô hại và có thể tự biến mất.

U nang chức năng hình thành trong quá trình rụng trứng thường không gây triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi thăm khám. Đặc biệt, phụ nữ trong độ tuổi sinh sản có kinh nguyệt đều đặn dễ hình thành loại u nang này hơn.

Sau mãn kinh, khi buồng trứng ngừng hoạt động, sự xuất hiện của u nang cần được theo dõi đặc biệt vì nguy cơ ác tính tăng cao so với giai đoạn tiền mãn kinh.

Phần lớn u nang buồng trứng phát triển lặng lẽ không triệu chứng, chỉ được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe. Khi u phát triển lớn, có thể xuất hiện các dấu hiệu sau:

• Đau vùng chậu, thắt lưng: Cơn đau âm ỉ do khối u chèn ép cơ quan lân cận hoặc dây thần kinh, kèm theo triệu chứng tiểu khó, táo bón.
• Bụng căng trướng khó chịu
• Đau khi quan hệ: Cảm giác đau một bên hoặc đau sâu khi giao hợp do khối u nằm gần cổ tử cung
• Rối loạn kinh nguyệt: Chu kỳ không đều, lượng máu kinh thay đổi bất thường
• Dấu hiệu nghi ngờ ác tính: Bụng to nhanh kèm sụt cân, chán ăn, mệt mỏi cần thăm khám ngay

Các yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển u nang buồng trứng:

• Chưa từng mang thai hoặc mang thai muộn
• Mãn kinh sớm hoặc muộn hơn bình thường
• Tiền sử gia đình có người mắc ung thư buồng trứng, vú hoặc tử cung, đặc biệt khi có đột biến gen BRCA1/BRCA2
• Di truyền hội chứng Lynch (HNPCC - ung thư đại trực tràng di truyền không polyp)