6 Bài phân tích "Đi lấy mật" (Ngữ văn 7 - SGK Kết nối tri thức) ấn tượng và sâu sắc nhất

* Khám phá trước khi đọc

Câu hỏi gợi mở (trang 18 sgk Ngữ văn 7 Tập 1):

Hãy chia sẻ về những miền quê Việt Nam đã in dấu trong trái tim em - dù là qua trải nghiệm thực tế hay những tác phẩm nghệ thuật đầy cảm xúc. Đâu là nơi khiến em xúc động nhất?

Góc cảm nhận:

Qua những trang văn học, em đã được du ngoạn đến nhiều vùng đất đẹp như: Sông nước Cà Mau trong tác phẩm cùng tên, đảo Cô Tô qua ngòi bút Nguyễn Tuân, hay phố Kỳ Lừa trong bài ca dao quen thuộc. Trong đó, Cô Tô với bầu trời trong vắt, biển xanh mênh mông và ánh nắng vàng rực rỡ đã khắc sâu vào tâm trí em như một bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ. Cái nắng ấm áp, gió biển mặn mòi cùng nụ cười hiền hậu của người dân nơi đây khiến em luôn mong được một lần quay lại.

Khám phá trước khi đọc

Góc chia sẻ:

Hãy kể về những miền quê Việt Nam đã chạm đến trái tim em - dù là qua chuyến đi thực tế hay những trang văn đầy cảm xúc. Với em, quê hương xứ Nghệ nơi Bác Hồ sinh ra luôn để lại ấn tượng sâu đậm nhất. Nơi ấy không chỉ đẹp bởi cảnh sắc mà còn thiêng liêng bởi những giá trị lịch sử. Ngôi nhà tranh giản dị, những kỷ vật xưa cũ và câu chuyện về tuổi thơ của Người khiến em thêm trân quý những hy sinh của thế hệ đi trước.

I. Hành trình khám phá tác giả Đoàn Giỏi

- Đoàn Giỏi (1925-1989), người con ưu tú của vùng đất Tiền Giang, là cây bút xuất sắc viết về phương Nam.

- Ngòi bút của ông tái hiện sống động vẻ đẹp thiên nhiên trù phú cùng hình ảnh con người Nam Bộ chân chất, nghĩa tình.

- Phong cách nghệ thuật độc đáo: kết hợp nhuần nhuyễn giữa hiện thực và trữ tình, ngôn ngữ đậm chất địa phương.

- Các tác phẩm tiêu biểu: Đường về gia hương, Cá bống mú và đặc biệt là Đất rừng phương Nam - kiệt tác văn học thiếu nhi.

* Khám phá trước khi đọc

Góc chia sẻ:

Trong hành trình khám phá các miền quê Việt Nam, em đặc biệt ấn tượng với vùng đất Nghệ An - nơi được ví như bức tranh thủy mặc với "Non xanh nước biếc như tranh họa đồ". Con người nơi đây với chất giọng đặc trưng và sự mến khách đã để lại trong em nhiều kỷ niệm đẹp.

Tác Giả Đoàn Giỏi - Người Kể Chuyện Nam Bộ

• Hành Trình Một Đời Văn

- Sinh ngày 17/05/1925 tại Mỹ Tho (nay thuộc Tiền Giang), Đoàn Giỏi xuất thân từ gia đình địa chủ yêu nước, mang trong mình nhiều bút danh đầy chất văn: Nguyễn Hoài, Nguyễn Phú Lễ, Huyền Tư.

- Từng bước chân nghệ thuật:
* 1939-1940: Theo đuổi hội họa tại trường Mỹ thuật Gia Định
* Kháng chiến chống Pháp: Cống hiến trong ngành an ninh, thông tin văn nghệ
* 1949-1954: Gắn bó với Chi hội Văn nghệ Nam Bộ, viết cho tạp chí Lá Lúa, Văn nghệ Miền Nam
* Sau 1954: Tập kết ra Bắc, sáng tác và biên tập tại Đài Tiếng nói Việt Nam, Hội Văn nghệ Việt Nam

- Ông là viên ngọc quý trong Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam qua 3 khóa liên tiếp, nhà văn - chiến sĩ Đảng Cộng sản Việt Nam.

- Ngày 2/4/1989, ông an nghỉ tại TP.HCM, để lại di sản văn chương đồ sộ. Năm 2000, tên ông được đặt cho con phố tại Quận Tân Phú như lời tri ân của hậu thế.

• Dấu Ấn Văn Chương

- Đặc sản văn chương: Khắc họa sinh động bức tranh thiên nhiên và con người Nam Bộ với:
* Ngòi bút hiện thực pha lẫn trữ tình
* Ngôn ngữ đậm chất địa phương mộc mạc
* Hình tượng nhân vật chất phác mà sâu sắc

Kiệt Tác "Đất Rừng Phương Nam"

• Tinh Hoa Tác Phẩm

- Xuất xứ: Trích chương 9 tiểu thuyết thiếu nhi kinh điển (1957), thuật lại chuyến phiêu lưu lấy mật ong rừng U Minh của cậu bé An cùng gia đình nuôi.

- Giá trị vượt thời gian:
* Được dịch ra nhiều thứ tiếng, tái bản liên tục
* Chuyển thể thành phim ăn khách
* Nằm trong Tủ Sách Vàng Nhà xuất bản Kim Đồng

- Bối cảnh: Miền Tây Nam Bộ những năm 1945 đầy biến động, qua lăng kính trẻ thơ của An - cậu bé lạc gia đình được bố mẹ nuôi Cò cưu mang.

• Hành Trình Khám Phá

- Phần 1: Những suy tư của An trên đường đi lấy mật - Phần 2: Bức tranh thiên nhiên rừng U Minh hùng vĩ hiện ra - Phần 3: Bí quyết "thuần hóa" ong rừng độc đáo của người dân địa phương

• Đặc Sắc Nghệ Thuật

- Thể loại: Tiểu thuyết tự sự đậm chất Nam Bộ - Ngòi bút: Kết hợp nhuần nhuyễn giữa hiện thực và trữ tình - Ngôn ngữ: Giàu hình ảnh, phảng phất hương vị miền Tây

Trải Nghiệm Đọc Hiểu

• Câu 1-6: Hành trình nhận thức của An qua:
  * Bài học tìm ong mật từ má nuôi
  * Trải nghiệm "đi rừng" đầy thú vị
  * Khám phá bí quyết nuôi ong bằng nhánh kèo độc đáo

Viết Kết Nối

Ấn tượng sâu sắc nhất là cảnh ba người dừng chân nghỉ ngơi dưới gốc tràm: - Thiên nhiên như bản giao hưởng với tiếng chim gầm gì, vẹt kêu - Con người hòa mình vào đất rừng trong bữa ăn giản dị - Khoảnh khắc đẹp như tranh vẽ về sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên

Khám Phá Sâu Hơn Về Tác Phẩm "Đi Lấy Mật"

Nguồn Gốc Tác Phẩm

- Trích từ chương 9 tiểu thuyết Đất Rừng Phương Nam (1957) - kiệt tác văn học thiếu nhi Việt Nam, kể về chuyến phiêu lưu lấy mật ong rừng U Minh của cậu bé An cùng gia đình nuôi.

- Đất Rừng Phương Nam là:
* Tác phẩm kinh điển được dịch ra nhiều thứ tiếng
* Được tái bản liên tục và chuyển thể thành phim
* Nằm trong Tủ Sách Vàng của Nhà xuất bản Kim Đồng

- Bối cảnh: Miền Tây Nam Bộ những năm 1945 đầy biến động, qua góc nhìn trong trẻo của An - cậu bé mồ côi được gia đình người đi rừng nhận nuôi.

Cấu Trúc Tác Phẩm

+ Phần 1: Hành trình vào rừng với những suy tư của An + Phần 2: Bức tranh thiên nhiên rừng U Minh hùng vĩ + Phần 3: Bí quyết thuần hóa ong rừng độc đáo của người dân địa phương

Đặc Điểm Nghệ Thuật
- Thể loại: Tiểu thuyết tự sự đậm chất Nam Bộ
- Ngôn ngữ: Giàu hình ảnh, phảng phất hương vị miền Tây

Trải Nghiệm Đọc Hiểu

Trước khi đọc: Khám phá vẻ đẹp các miền quê Việt Nam qua:
- Cảnh sắc thiên nhiên: hang Én, đảo Cô Tô, Bến Tre với những hàng dừa xanh
- Văn hóa ẩm thực đặc sắc vùng miền

Đọc hiểu:
1. Thiên nhiên rừng U Minh qua lăng kính trẻ thơ: trong lành, tươi mát với "ánh sáng trong vắt, hơi gợn óng ánh trên đầu hoa tràm"
2. Bài học dân gian: cách nhận biết ong mật qua quan sát nhành cây, hướng gió
3. Bí quyết độc đáo: thuần hóa ong bằng tổ hình nhánh kèo

Phân tích nhân vật:
- Tía nuôi An: Người đàn ông từng trải, giàu kinh nghiệm rừng núi
- Cò: Cậu bé sinh ra từ lòng đất phương Nam, thấu hiểu thiên nhiên
- An: Cậu bé tò mò, ham học hỏi với trái tim nhạy cảm trước vẻ đẹp thiên nhiên

Viết Kết Nối

Ấn tượng sâu sắc nhất là cảnh ba người dừng chân dưới gốc tràm:
- Thiên nhiên như bản giao hưởng với tiếng chim rừng
- Con người hòa mình vào đất mẹ trong bữa cơm giản dị
- Khoảnh khắc đẹp như tranh về sự hòa hợp giữa người và thiên nhiên