6 Bài phân tích "Hịch tướng sĩ" (Ngữ Văn 8 - SGK Kết nối tri thức) xuất sắc nhất

Hịch Tướng Sĩ - Áng Thiên Cổ Hùng Văn
(Trần Quốc Tuấn - Vị anh hùng dân tộc kiệt xuất)

I. Khúc dạo đầu

Câu 1. Những vì sao sáng chói trong lịch sử quân sự Việt Nam

Gợi ý trả lời:

- Dải ngân hà lịch sử nước ta tỏa sáng bởi những danh tướng lừng lẫy: Ngô Quyền với chiến thắng Bạch Đằng lịch sử, Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân, Lý Thường Kiệt với bài thơ thần "Nam quốc sơn hà", Trần Hưng Đạo - bậc thầy quân sự, Quang Trung - Nguyễn Huệ với hành quân thần tốc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp - vị tướng huyền thoại của thời đại Hồ Chí Minh...

Câu 2. Ba lần thất bại của đế chế Mông - Nguyên: Bài học lịch sử

Gợi ý trả lời:

- Nhà Trần đã viết nên thiên anh hùng ca bằng: Chiến lược "vườn không nhà trống" độc đáo, nghệ thuật "dĩ đoản binh chế trường trận", tinh thần "Sát Thát" bất khuất, sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ vũ khí đến lương thảo, và trên hết là sự đồng lòng của quân dân như một khối thống nhất.

II. Hành trình khám phá tác phẩm

Câu 1. Tầm vóc tư tưởng của Hưng Đạo Vương

Gợi ý trả lời:

- Bài hịch là ngọn lửa thiêng thổi bùng lên ý chí quật cường, là tiếng chuông cảnh tỉnh lương tri, là lời hiệu triệu đánh thức lòng tự tôn dân tộc. Trần Quốc Tuấn đã khéo léo kết hợp giữa lý trí và tình cảm, giữa danh dự cá nhân và trách nhiệm quốc gia, tạo nên sức mạnh tinh thần vô song cho toàn quân.

Câu 2. Kiến trúc ngôn từ đặc sắc

Gợi ý trả lời:

- Tác phẩm được xây dựng như một công trình nghệ thuật với 4 trụ cột vững chắc:

1. Phần móng: Xây dựng từ những tấm gương sáng ngời trong sử sách

2. Phần thân: Vạch trần bộ mặt tàn bạo của quân xâm lược

3. Phần mái: Chỉ rõ thiệt hơn, đúng sai trong nhận thức

4. Phần đỉnh: Vẽ ra con đường hành động quyết liệt

III. Viết để kết nối

Về truyền thống yêu nước: Dòng chảy bất diệt

Bài tham khảo:

Tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam tựa như dòng sông Hồng vĩ đại, bắt nguồn từ thuở các Vua Hùng dựng nước, chảy xuyên suốt chiều dài lịch sử bốn ngàn năm. Dòng sông ấy không ngừng nghỉ, khi cuộn trào mãnh liệt trong những ngày kháng chiến, khi êm đềm trong thời bình nhưng luôn giữ được sức sống mãnh liệt. Ngày nay, biểu hiện của lòng yêu nước không còn là những trận đánh oai hùng, mà là ý chí vươn lên trong học tập, lao động, là khát vọng đưa Việt Nam sánh vai cùng cường quốc năm châu. Mỗi chúng ta đều là một giọt nước làm nên dòng sông ấy, và trách nhiệm của chúng ta là giữ cho dòng sông mãi trong xanh, chảy mãi đến muôn đời sau.

Khám phá tác phẩm "Hịch tướng sĩ" - Bản hùng văn bất hủ

I. Khởi động tư duy

1. Danh tướng Việt Nam qua các thời kỳ:

- Phùng Hưng - Bố Cái Đại Vương dẹp loạn - Ngô Quyền với chiến thắng Bạch Đằng lịch sử - Lý Thường Kiệt - tác giả bài thơ thần "Nam quốc sơn hà" - Quang Trung với hành quân thần tốc - Lê Trọng Tấn - vị tướng tài ba thời hiện đại

2. Nguyên nhân thất bại của quân Mông - Nguyên:

- Tinh thần "Sát Thát" bất khuất của quân dân nhà Trần - Chiến lược "vườn không nhà trống" độc đáo - Nghệ thuật quân sự tài tình của các danh tướng: Trần Quốc Tuấn, Trần Quang Khải...

II. Hành trình khám phá văn bản

Nghệ thuật thuyết phục đặc sắc:

- Dẫn chứng lịch sử: Những tấm gương hi sinh vì nước - Lập luận sắc bén: Phân tích thiệt hơn, đúng sai - Giọng điệu đa dạng: Khi nghiêm khắc, khi chân tình

III. Bài học ứng dụng

Viết về truyền thống yêu nước:

Dân tộc Việt Nam tự hào với truyền thống "trung quân ái quốc" từ ngàn đời. Trong kháng chiến chống Pháp, Mỹ, tinh thần ấy thể hiện qua sự hy sinh của các chiến sĩ. Ngày nay, trong đại dịch COVID-19, lòng yêu nước hiện hữu qua sự đồng lòng chung sức của toàn dân. Mỗi công dân chấp hành nghiêm chỉnh các biện pháp phòng dịch, các y bác sĩ xông pha nơi tuyến đầu. Đó chính là sức mạnh của tinh thần đoàn kết dân tộc, là nền tảng để Việt Nam vượt qua mọi thử thách.

Phân tích sâu sắc tác phẩm "Hịch tướng sĩ"

1. Mục đích sâu xa của bài hịch:

Trần Quốc Tuấn viết bài hịch không chỉ để khích lệ tinh thần học tập Binh thư yếu lược, mà còn nhằm thổi bùng ngọn lửa yêu nước trong lòng tướng sĩ, khơi dậy ý chí quyết chiến quyết thắng trước họa xâm lăng.

2. Kiến trúc nghệ thuật đặc sắc:

- Phần khai đề: Dựng lên những tấm gương trung nghĩa sáng ngời - Phần tố cáo: Vạch trần bộ mặt tàn bạo của quân xâm lược - Phần phê phán: Chỉ rõ những sai lầm trong nhận thức và hành động - Phần kêu gọi: Đề ra phương hướng hành động cụ thể

3. Nghệ thuật thuyết phục bậc thầy:

Trần Quốc Tuấn đã sử dụng: - Những hình ảnh ẩn dụ đầy ám ảnh (lưỡi cú diều, thân dê chó) - Giọng điệu đa thanh (khi thống thiết, khi mỉa mai) - Lối văn biền ngẫu nhịp nhàng - Hệ thống luận điểm chặt chẽ

4. Bài học về nghệ thuật lập luận:

Từ áng hùng văn này, ta học được cách: - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý trí và tình cảm - Sử dụng hiệu quả các thủ pháp tu từ - Xây dựng hệ thống dẫn chứng thuyết phục - Tạo được sức lay động mạnh mẽ đến người đọc

5. Thông điệp vượt thời gian:

Hịch tướng sĩ không chỉ là văn kiện lịch sử mà còn là áng văn chính luận mẫu mực, để lại bài học sâu sắc về nghệ thuật thuyết phục bằng cả lý lẽ và trái tim, bằng cả sự sắc bén của trí tuệ và sức mạnh của tình cảm.

Khám phá sâu sắc tác phẩm "Hịch tướng sĩ"

1. Những danh tướng lừng lẫy: - Ngô Quyền với chiến thắng Bạch Đằng lịch sử - Đinh Bộ Lĩnh thống nhất giang sơn - Lý Thường Kiệt - tác giả bài thơ thần "Nam quốc sơn hà" - Trần Hưng Đạo - bậc thầy quân sự - Quang Trung - Nguyễn Huệ với hành quân thần tốc - Võ Nguyên Giáp - vị tướng huyền thoại thời hiện đại

2. Bí quyết chiến thắng quân Mông - Nguyên: - Tinh thần "Sát Thát" bất khuất - Chiến lược "vườn không nhà trống" độc đáo - Nghệ thuật quân sự tài tình của nhà Trần - Sự đồng lòng của toàn dân tộc

3. Nghệ thuật thuyết phục đỉnh cao: - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý lẽ và tình cảm - Sử dụng hình ảnh ẩn dụ đầy ám ảnh (lưỡi cú diều, thân dê chó) - Giọng điệu đa thanh (khi chân tình, khi nghiêm khắc) - Lối văn biền ngẫu nhịp nhàng

4. Bài học về truyền thống yêu nước: Tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam như dòng sông chảy xuyên suốt chiều dài lịch sử. Từ thời Văn Lang, Âu Lạc đến các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, rồi trong công cuộc xây dựng đất nước ngày nay, lòng yêu nước luôn là sợi chỉ đỏ kết nối các thế hệ. Chúng ta tự hào về truyền thống đó và có trách nhiệm giữ gìn, phát huy trong thời đại mới.

Khám phá tinh hoa "Hịch tướng sĩ"

1. Danh tướng lẫy lừng Việt Nam: - Ngô Quyền với chiến thắng Bạch Đằng năm 938 - Đinh Bộ Lĩnh dẹp loạn 12 sứ quân - Lê Hoàn chống Tống xâm lược - Lý Thường Kiệt với bài thơ thần "Nam quốc sơn hà"

2. Bí quyết đánh bại quân Mông - Nguyên: - Chiến lược "vườn không nhà trống" độc đáo - Tinh thần "Sát Thát" bất khuất - Nghệ thuật quân sự tài ba của nhà Trần - Sự đồng lòng của toàn dân tộc

3. Nghệ thuật thuyết phục đỉnh cao: - Kết hợp nhuần nhuyễn lý lẽ và tình cảm - Sử dụng hình ảnh ẩn dụ sắc sảo (lưỡi cú diều, thân dê chó) - Giọng điệu đa thanh (khi thống thiết, khi mỉa mai) - Lối văn biền ngẫu nhịp nhàng

4. Bài học về truyền thống yêu nước: Tinh thần yêu nước của dân tộc Việt Nam như dòng sông chảy xuyên suốt chiều dài lịch sử. Từ thời Văn Lang, Âu Lạc đến các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, rồi trong công cuộc xây dựng đất nước ngày nay, lòng yêu nước luôn là sợi chỉ đỏ kết nối các thế hệ. Chúng ta tự hào về truyền thống đó và có trách nhiệm giữ gìn, phát huy trong thời đại mới.

Khám phá tác phẩm "Hịch tướng sĩ"

1. Những vị tướng kiệt xuất: - Trần Hưng Đạo - vị tướng thiên tài thời Trần - Lý Thường Kiệt với thiên hùng ca "Nam quốc sơn hà" - Phùng Hưng - Bố Cái Đại Vương dẹp loạn - Ngô Quyền - người mở đầu kỷ nguyên độc lập

2. Bí quyết đánh bại quân Mông - Nguyên: - Chiến thuật "vườn không nhà trống" đánh vào hậu cần địch - Tinh thần "Sát Thát" bất khuất của quân dân nhà Trần - Nghệ thuật quân sự tài ba với các trận đánh then chốt - Sự đồng lòng giữa vua tôi, tướng sĩ và nhân dân

3. Nghệ thuật thuyết phục đặc sắc: - Kết hợp nhuần nhuyễn giữa lý lẽ sắc bén và tình cảm chân thành - Sử dụng hình ảnh ẩn dụ độc đáo (lưỡi cú diều, thân dê chó) - Giọng điệu đa thanh khi thì thống thiết, khi nghiêm khắc - Lối văn biền ngẫu nhịp nhàng như khúc nhạc trận

4. Bài học về lòng yêu nước: Lòng yêu nước của dân tộc Việt Nam như dòng sông chảy xuyên suốt chiều dài lịch sử. Từ thuở các vua Hùng dựng nước đến các cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại, rồi trong công cuộc xây dựng đất nước ngày nay, tinh thần ấy luôn là ngọn lửa thiêng liêng nung nấu trái tim mỗi người con đất Việt. Chúng ta tự hào và có trách nhiệm giữ gìn, phát huy truyền thống quý báu đó.