6 Bài phân tích "Sang thu" của Hữu Thỉnh lớp 9 đặc sắc nhất

I. Tác giả Hữu Thỉnh
- Tên thật Nguyễn Hữu Thỉnh (1942), bút danh Vũ Hữu
- Quê hương: Tam Dương, Vĩnh Phúc
- Hành trình sáng tác:
+ Bắt đầu sáng tác từ năm 1963 khi nhập ngũ
+ Giữ nhiều vị trí quan trọng trong Hội Nhà văn Việt Nam
+ Đạt nhiều giải thưởng văn học quan trọng
- Phong cách nghệ thuật: Thơ ông mang đậm hồn quê với ngôn ngữ giản dị mà sâu lắng, tinh tế trong từng cảm nhận
II. Thi phẩm "Sang thu"
1. Xuất xứ:
- Sáng tác cuối 1977, in trong tập "Từ chiến hào đến thành phố"
2. Cấu trúc:
- Khổ 1: Những tín hiệu đầu tiên của thu về
- Khổ 2: Bức tranh thiên nhiên vào thu
- Khổ 3: Chiêm nghiệm về đời người
3. Giá trị:
- Ghi lại những chuyển động tinh vi nhất của tạo vật trong khoảnh khắc giao mùa
- Thể hiện tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm trước thiên nhiên
- Nghệ thuật sử dụng ngôn từ điêu luyện, hình ảnh giàu sức gợi
III. Phân tích tác phẩm
Câu 1: Cảm nhận đa giác quan về tín hiệu thu sang:
- Hương ổi nồng nàn trong gió se
- Màn sương mỏng giăng nhẹ đầu ngõ
Câu 2: Bức tranh thu với:
- Dòng sông lững lờ trôi
- Cánh chim vội vã di trú
- Đám mây lưu luyến giữa hai mùa
Câu 3: Hình ảnh ẩn dụ sâu sắc:
- Sấm: những thử thách cuộc đời
- Hàng cây đứng tuổi: con người từng trải
IV. Gợi ý luyện tập
Bài viết cảm nhận nên tập trung khai thác:
- Những chuyển biến tinh tế của thiên nhiên
- Mối giao hòa giữa cảnh vật và tâm trạng
- Triết lý nhân sinh qua hình ảnh thiên nhiên

Kiến thức trọng tâm

1. Tác giả Hữu Thỉnh (1942):
- Xuất thân từ Tam Dương, Vĩnh Phúc
- Cựu chiến binh, nguyên Tổng Thư ký Hội Nhà văn Việt Nam
- Phong cách thơ đậm chất dân dã mà tinh tế

2. Tác phẩm "Sang thu" (1977):
- Khổ 1-2: Bức tranh giao mùa đầy cảm xúc
- Khổ 3: Triết lý nhân sinh sâu sắc

Phân tích văn bản

Câu 1: Tín hiệu thu về qua:
- Hương ổi chín nồng nàn
- Làn gió se lạnh đặc trưng
- Màn sương mỏng giăng nhẹ

Câu 2: Nghệ thuật miêu tả:
- Dòng sông dềnh dàng trôi
- Cánh chim vội vã di cư
- Đám mây lưỡng lự giữa hai mùa

Câu 3: Hình ảnh ẩn dụ:
- "Sấm": những biến cố cuộc đời
- "Hàng cây đứng tuổi": người từng trải

Bài tập thực hành
Viết bài cảm nhận về:
- Vẻ đẹp thiên nhiên chuyển mùa
- Mối quan hệ giữa thiên nhiên và đời người
- Nghệ thuật sử dụng ngôn từ đặc sắc

I. Khái quát về tác phẩm

1. Tác giả Hữu Thỉnh:
- Bậc thầy trong miêu tả thiên nhiên giao mùa
- Ngôn ngữ thơ giản dị mà sâu lắng

2. Bố cục bài thơ:
- Khổ 1: Những dấu hiệu đầu tiên của thu sang
- Khổ 2: Bức tranh thiên nhiên chuyển mùa
- Khổ 3: Triết lý nhân sinh sâu sắc

II. Phân tích chi tiết

Câu 1: Cảm nhận tinh tế về:
- Hương ổi chín nồng nàn trong gió se
- Màn sương thu khẽ giăng đầu ngõ
- Tâm trạng bâng khuâng qua từ "bỗng", "hình như"

Câu 2: Nghệ thuật miêu tả:
- Dòng sông lững lờ trôi
- Cánh chim vội vã di trú
- Đám mây lưỡng lự giữa hai mùa

Câu 3: Hình ảnh đặc sắc:
- "Đám mây vắt nửa mình": nhân hóa độc đáo
- "Sấm", "hàng cây đứng tuổi": ẩn dụ sâu sắc

III. Bài tập vận dụng
Viết đoạn văn cảm nhận về:
- Vẻ đẹp thiên nhiên chuyển mùa
- Mối quan hệ giữa cảnh vật và tâm trạng
- Triết lý nhân sinh qua hình ảnh thiên nhiên

Phân tích tác phẩm

Bố cục:
- Khổ 1-2: Cảm nhận tinh tế về khoảnh khắc giao mùa
- Khổ 3: Triết lý nhân sinh sâu sắc

Câu 1: Sự chuyển mùa được cảm nhận qua:
- Từ "bỗng" thể hiện sự ngỡ ngàng
- Hương ổi nồng nàn trong gió se
- Màn sương khẽ giăng qua ngõ

Câu 2: Nghệ thuật miêu tả:
- Dòng sông lững lờ trôi
- Cánh chim vội vã di trú
- Đám mây lưỡng lự giữa hai mùa

Câu 3: Hình ảnh ẩn dụ:
- "Sấm": những biến cố cuộc đời
- "Hàng cây đứng tuổi": người từng trải

Bài tập: Viết bài cảm nhận về:
- Vẻ đẹp thiên nhiên chuyển mùa
- Mối quan hệ giữa cảnh vật và tâm trạng
- Triết lý nhân sinh qua hình ảnh thiên nhiên

Phân tích tác phẩm

Câu 1: Tín hiệu thu về qua:
- Hương ổi chín nồng nàn trong gió se
- Màn sương khẽ giăng đầu ngõ
- Tâm trạng bâng khuâng qua từ "bỗng", "hình như"

Câu 2: Nghệ thuật miêu tả:
- Dòng sông dềnh dàng trôi
- Cánh chim vội vã di trú
- Đám mây lưỡng lự giữa hai mùa

Câu 3: Hình ảnh đặc sắc:
- "Đám mây vắt nửa mình": nhân hóa độc đáo
- "Sấm", "hàng cây đứng tuổi": ẩn dụ sâu sắc

Bố cục:
- Khổ 1: Những dấu hiệu đầu tiên của thu sang
- Khổ 2: Bức tranh thiên nhiên vào thu
- Khổ 3: Triết lý nhân sinh qua hình ảnh thiên nhiên

Nội dung chính: Bài thơ thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết và tâm hồn nhạy cảm của tác giả trước khoảnh khắc giao mùa.

Kiến thức trọng tâm

1. Tác giả Hữu Thỉnh (1942):
- Nhà thơ quân đội xuất thân từ Vĩnh Phúc
- Nguyên Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam
- Phong cách thơ giản dị mà tinh tế

2. Tác phẩm "Sang thu" (1977):
- Ghi lại cảm nhận tinh tế về khoảnh khắc giao mùa
- Ẩn chứa triết lý về mùa thu cuộc đời

Phân tích tác phẩm

Câu 1: Tín hiệu thu về:
- Hương ổi chín nồng nàn
- Gió se lạnh đặc trưng
- Màn sương thu khẽ giăng

Câu 2: Nghệ thuật miêu tả:
- Dòng sông dềnh dàng
- Cánh chim vội vã
- Đám mây lưỡng lự giữa hai mùa

Câu 3: Hình ảnh đặc sắc:
- "Đám mây vắt nửa mình": nhân hóa độc đáo
- "Sấm", "hàng cây đứng tuổi": ẩn dụ sâu sắc

Bài tập: Cảm nhận về:
- Vẻ đẹp thiên nhiên chuyển mùa
- Mối quan hệ giữa thiên nhiên và đời người