6 Bài phân tích xuất sắc "Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê" (Hạ Tri Chương) dành cho học sinh lớp 7

Khái quát về tác giả và tác phẩm

Hạ Tri Chương (659-744):

- Danh nhân văn hóa đời Đường, đỗ tiến sĩ năm 695
- Bạn tâm giao của Lý Bạch, tính tình phóng khoáng
- Sự nghiệp: 20 bài thơ, nổi bật là hai bài "Hồi hương ngẫu thư"

Đặc sắc nghệ thuật:
- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Xây dựng trên tứ thơ độc đáo: tình quê trong khoảnh khắc trở về

Phân tích chi tiết

Câu 1: Nét độc đáo trong biểu hiện tình quê
- Tình cảm bộc phát ngay khi đặt chân về quê cũ
- Khác với Tĩnh dạ tứ (Lý Bạch): nỗi nhớ từ nơi xa xứ

Câu 2: Nghệ thuật đối tài tình
- Tiểu đối chỉnh chu:
"Thiếu tiểu li gia / lão đại hồi"
"Hương âm vô cải / mấn mao tồi"
- Đối lập giữa cái vĩnh hằng (giọng quê) và cái phù du (mái tóc)

Câu 3: Phương thức biểu đạt
- Kết hợp hài hòa tự sự, miêu tả và biểu cảm

Câu 4: Chuyển đổi giọng điệu tinh tế
- Hai câu đầu: trầm tư, suy ngẫm
- Hai câu sau: hóm hỉnh mà chua xót
- Nghịch lý đáng buồn: trở thành khách lạ trên quê hương mình

Khái quát về tác giả và tác phẩm

Hạ Tri Chương (659-744):
- Danh sĩ đời Đường, đỗ tiến sĩ năm 695
- Bạn tri kỷ của Lý Bạch, tính tình phóng khoáng
- Để lại 20 bài thơ, nổi bật nhất là "Hồi hương ngẫu thư"

Đặc điểm nghệ thuật:
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Bố cục: 2 phần rõ rệt
- Kết hợp nhuần nhuyễn tự sự và biểu cảm

Phân tích chi tiết

Câu 1: Nghịch lý đáng buồn
- Tác giả trở thành "khách lạ" ngay trên quê hương mình
- Khác với Tĩnh dạ tứ (Lý Bạch): nỗi nhớ từ xa xứ

Câu 2: Nghệ thuật đối tinh tế
- Tiểu đối chỉnh chu:
"Thiếu tiểu li gia / lão đại hồi"
"Hương âm vô cải / mấn mao tồi"
- Đối lập giữa cái vĩnh hằng (giọng quê) và cái phù du (mái tóc)

Câu 3: Phương thức biểu đạt
- Kết hợp hài hòa giữa tự sự và biểu cảm

Câu 4: Chuyển đổi giọng điệu
- Hai câu đầu: trầm tư, suy ngẫm
- Hai câu sau: hóm hỉnh mà chua xót

Nhận xét bản dịch

- Phạm Sĩ Vĩ: thiếu hình ảnh "tiếu vấn"
- Trần Trọng San: âm điệu chưa thật tròn trịa

Phân tích chi tiết

Câu 1: Tình huống trớ trêu
- Sau 50 năm xa cách, tác giả bị coi là "khách" ngay trên quê hương
- Khác biệt với Tĩnh dạ tứ: nỗi nhớ từ xa xứ

Câu 2: Nghệ thuật đối tinh tế
- Tiểu đối chuẩn mực:
"Thiếu tiểu li gia / lão đại hồi"
"Hương âm vô cải / mấn mao tồi"
- Đối lập giữa cái vĩnh hằng (tình quê) và cái phù du (tuổi tác)

Câu 3: Phương thức biểu đạt
- Kết hợp nhuần nhuyễn tự sự và biểu cảm
- Câu 1: Tự sự về hành trình đời người
- Câu 2: Miêu tả sự thay đổi hình thức

Câu 4: Chuyển đổi giọng điệu
- Hai câu đầu: trầm tư, suy ngẫm
- Hai câu sau: hóm hỉnh mà ngậm ngùi

Nhận xét bản dịch

- Phạm Sĩ Vĩ: thiếu hình ảnh "tiếu vấn"
- Trần Trọng San: âm điệu chưa thật tròn trịa

Tác phẩm thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc qua nghịch lý đau xót: trở thành khách lạ trên chính quê mình.

KHÁM PHÁ TÁC PHẨM "NGẪU NHIÊN VIẾT NHÂN BUỔI MỚI VỀ QUÊ"

Tác giả Hạ Tri Chương (659-744)

- Danh nhân văn hóa đời Đường, đỗ tiến sĩ năm 695
- Bạn tâm giao của Lý Bạch, tính tình phóng khoáng
- Để lại 20 bài thơ, nổi bật nhất là "Hồi hương ngẫu thư"

Đặc sắc tác phẩm

- Hoàn cảnh sáng tác: Khi tác giả 86 tuổi trở về quê sau 50 năm xa cách
- Thể thơ: Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
- Bố cục:
+ Phần 1: Hành trình xa quê và tấm lòng thủy chung
+ Phần 2: Nghịch lý đau xót khi trở thành "khách lạ"

Phân tích chi tiết

1. Hai câu đầu:
- Nghệ thuật đối tinh tế:
"Thiếu tiểu li gia / lão đại hồi"
"Hương âm vô cải / mấn mao tồi"
- Khắc họa sự đối lập giữa thời gian xa cách và tấm lòng không đổi

2. Hai câu sau:
- Tình huống trớ trêu: bị coi là khách trên chính quê hương
- Giọng điệu hóm hỉnh mà chua xót qua câu hỏi của trẻ nhỏ

Tổng kết

- Nội dung: Tình yêu quê hương sâu sắc qua nghịch lý đau xót
- Nghệ thuật: Kết hợp nhuần nhuyễn tự sự và biểu cảm, giọng điệu đa thanh

Tác phẩm là bức chân dung tâm hồn của người con xa xứ, thể hiện tình yêu quê hương thắm thiết dù thời gian có đổi thay.