6 bài phân tích xuất sắc nhất về 'Sức hấp dẫn của Hai vạn dặm dưới đáy biển' (Ngữ văn 7 - SGK Cánh diều)

I. Chân dung nhà văn Lê Phương Liên

Lê Phương Liên - tên thật Lê Thị Phương Liên - là một trong những gương mặt tiêu biểu của văn học thiếu nhi Việt Nam. Sinh ra tại phố cổ Hàng Bạc, Hà Nội, bà đã cống hiến trọn nửa thế kỷ cho sự nghiệp văn chương. Xuất thân là giáo viên Toán - Lý, nhưng tình yêu văn học đã đưa bà đến với vai trò biên tập viên tại NXB Kim Đồng, nơi bà ươm mầm cho nhiều tác phẩm giá trị.

Thành tựu nổi bật:

- Giải thưởng văn học Trung ương Đoàn

- Giải Bộ Giáo dục 1970 cho "Câu hỏi trẻ thơ"

- Huy chương Vì sự nghiệp văn học nghệ thuật (1997)

- Huy chương Vì thế hệ trẻ (1981)

II. Phân tích tác phẩm "Sức hấp dẫn của Hai vạn dặm dưới đáy biển"

1. Đặc điểm thể loại: Văn nghị luận với hệ thống luận điểm chặt chẽ, lập luận sắc bén.

2. Cấu trúc tác phẩm:

- Giới thiệu giá trị nội dung và nghệ thuật

- Khám phá sự huyền bí và giá trị nhân văn

- Bối cảnh sáng tác đặc biệt

- Cuộc đối đầu giữa con người và thiên nhiên

- Đánh giá tài năng Jules Verne

3. Giá trị cốt lõi: Làm sáng tỏ những thông điệp nhân văn sâu sắc qua lăng kính khoa học viễn tưởng của Jules Verne.

4. Nghệ thuật đặc sắc: Lối viết logic, ngôn ngữ chính xác, khả năng thuyết phục cao.

1. CHUẨN BỊ

Câu 1. Khám phá chân dung nhà văn Lê Phương Liên:

• Sinh năm 1951 tại Hà Nội - trái tim văn hóa cả nước
• Xuất thân từ nghề giáo, tốt nghiệp chuyên ngành Toán - Lý
• Cây bút tiêu biểu của văn học thiếu nhi Việt Nam
• Tác phẩm tiêu biểu: "Những tia nắng đầu tiên", "Khu vườn biết nói", "Ký ức ánh sáng"...

2. ĐỌC HIỂU SÂU

Câu 1. Luận điểm chính phần 1: "Tác phẩm Véc-nơ chinh phục độc giả bằng sự kỳ bí và giá trị nhân văn sâu sắc"

Câu 2. Phần 2 phân tích cụ thể hai yếu tố làm nên sức hút: tính phiêu lưu kỳ thú và thông điệp nhân văn

Câu 3. Phần 4 khẳng định: Hành trình khám phá đại dương chính là hành trình khám phá bản thể con người

Câu 4. Phần 5 điểm qua các kiệt tác khác của Véc-nơ và đánh giá vị trí của ông trong nền văn học thế giới

I. Hành trình sáng tạo của nhà văn Lê Phương Liên

- Nhà văn Lê Phương Liên (sinh 1951) - người con của Hà Nội cổ kính

- Tác giả của nhiều tác phẩm để đời: 'Khúc hát hạnh phúc', 'Ký ức ánh sáng', 'Én nhỏ'

- Vinh dự nhận nhiều giải thưởng danh giá: Giải Bộ Giáo dục, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật

- Bậc thầy của văn học thiếu nhi với lối viết giàu tính nhân văn

II. Tinh hoa tác phẩm nghị luận

1. Nghệ thuật luận giải: Phân tích sâu sắc giá trị nhân văn và khoa học viễn tưởng

2. Cấu trúc tinh tế: 5 phần mạch lạc khám phá từng tầng giá trị tác phẩm

3. Giá trị cốt lõi: Làm nổi bật thông điệp về khát vọng chinh phục và thấu hiểu tự nhiên

III. Những khám phá đặc sắc

- Hình tượng thuyền trưởng Nê-mô: sự kết hợp giữa trí tuệ siêu việt và nỗi đau nhân thế

- Tầm nhìn tiên phong của Véc-nơ: dự báo công nghệ tàu ngầm từ thế kỷ 19

- Triết lý nhân sinh: Cuộc đối thoại không ngừng giữa con người và đại dương

Chuẩn bị khám phá tác phẩm

- Tìm hiểu sâu về văn bản nghị luận phân tích sức hấp dẫn của kiệt tác "Hai vạn dặm dưới đáy biển"

- Khám phá chân dung nhà văn Lê Phương Liên - cây bút tài hoa với nhiều tác phẩm đặc sắc: "Khúc hát hạnh phúc", "Ký ức ánh sáng"

- Nhà văn được vinh danh bằng nhiều giải thưởng danh giá: Giải Bộ Giáo dục, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật

Hành trình đọc hiểu

- Luận điểm chính: Sức hút của tác phẩm đến từ sự kết hợp tài tình giữa yếu tố phiêu lưu kỳ thú và giá trị nhân văn sâu sắc

- Hình tượng thuyền trưởng Nê-mô: hiện thân của khát vọng chinh phục đại dương và trí tuệ siêu việt

- Tầm nhìn vượt thời đại của Véc-nơ: kết hợp nhuần nhuyễn kiến thức đa ngành với trí tưởng tượng phong phú

- Thông điệp nhân văn: Cuộc đối thoại không ngừng giữa con người và biển cả

Tinh hoa nội dung

Văn bản mở ra cánh cửa khám phá những tầng ý nghĩa sâu sắc trong kiệt tác của Véc-nơ, đồng thời giúp người đọc thấu hiểu tầm nhìn tiên phong của nhà văn trong thể loại khoa học viễn tưởng.

Hành trình chuẩn bị

- Khám phá tiểu thuyết kinh điển năm 1870: Hành trình chinh phục thế giới đại dương

- Đặt trong bộ ba kiệt tác: 'Vòng quanh thế giới trong 80 ngày', 'Du hành vào trung tâm Trái Đất'

Khám phá văn bản

1. Sức hút đa tầng: Kết hợp nhuần nhuyễn yếu tố phiêu lưu kỳ thú và giá trị nhân văn

2. Hình tượng nhân vật: Thuyền trưởng Nê-mô - hiện thân của trí tuệ và khát vọng

3. Thông điệp sâu sắc: Cuộc hòa điệu giữa con người và đại dương

4. Di sản văn chương: Tầm ảnh hưởng bền vững của Véc-nơ trong nền văn học thế giới

I. Chân dung tác giả Lê Phương Liên

- Nhà văn sinh năm 1951 tại Hà Nội - trái tim văn hóa Việt Nam

- Tác giả của nhiều tác phẩm nổi tiếng: 'Khúc hát hạnh phúc', 'Ký ức ánh sáng'

- Đạt nhiều giải thưởng danh giá: Giải Bộ Giáo dục, Huy chương Vì sự nghiệp Văn học Nghệ thuật

- Cây bút tiêu biểu của văn học thiếu nhi với lối viết giàu tính nhân văn

II. Phân tích tác phẩm nghị luận

1. Thể loại: Văn nghị luận văn học sâu sắc

2. Giá trị cốt lõi: Khám phá sức hút đa tầng của kiệt tác 'Hai vạn dặm dưới đáy biển'

3. Bố cục chặt chẽ:

- Giới thiệu tác phẩm và những đặc sắc nghệ thuật

- Phân tích nghệ thuật xây dựng nhân vật độc đáo

- Khẳng định tầm nhìn sáng tạo của Véc-nơ

- Đánh giá vị trí văn học của tác giả

III. Những khám phá đặc sắc

- Hình tượng thuyền trưởng Nê-mô: Sự kết hợp hoàn hảo giữa trí tuệ siêu việt và khát vọng chinh phục

- Tầm nhìn tiên phong: Dự báo công nghệ tàu ngầm từ thế kỷ 19

- Thông điệp nhân văn: Sự hòa điệu giữa con người và đại dương

- Giá trị nghệ thuật: Lối kể chuyện hấp dẫn, tình huống kịch tính

IV. Hướng dẫn phân tích

- Câu hỏi khám phá từng phần tác phẩm

- Gợi mở liên hệ với đoạn trích 'Bạch tuộc'

- Phân tích giá trị nhân văn sâu sắc