6 Bài soạn mẫu "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" (Ngữ văn 8 - SGK Kết nối tri thức) xuất sắc nhất

Khám phá văn bản:

Lá cờ thêu sáu chữ vàng
(Trích tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng)

* Tinh thần cốt lõi: Tác phẩm khắc họa hình ảnh Hoài Văn - chàng thiếu niên tuy nhỏ tuổi nhưng mang trong mình ý thức trách nhiệm của bậc nam nhi thời loạn, ngay trong giấc mơ cũng khát khao diệt giặc cứu nước.

I. Khởi động tư duy

Câu 1. Cảm nhận về người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản qua các nguồn tư liệu lịch sử, văn học, điện ảnh.

Góc nhìn:

- Trần Quốc Toản đã khắc tên mình vào lịch sử bằng lòng dũng cảm phi thường và tinh thần yêu nước cháy bỏng, sẵn sàng hi sinh vì đại nghĩa dân tộc.

- Vị anh hùng trẻ tuổi nổi danh trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai và anh dũng ngã xuống khi tuổi đời còn xuân xanh. Câu chuyện về ông là minh chứng hùng hồn cho khí phách kiên cường của tuổi trẻ trước họa xâm lăng.

Câu 2. Những gương mặt thiếu niên kiệt xuất khác trong dòng chảy lịch sử.

Góc nhìn:

- Bên cạnh Trần Quốc Toản, lịch sử còn ghi danh nhiều thiếu niên anh hùng như: Vừ A Dính, Kim Đồng, Lý Tự Trọng, Nguyễn Bá Ngọc,...

Dàn bài phân tích tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" (Ngữ văn 8 - Kết nối tri thức)

I. Khúc dạo đầu

- Khái quát về tác giả Nguyễn Huy Tưởng và giá trị lịch sử - văn học của tác phẩm

II. Bức tranh chủ đạo

- Giấc mộng anh hùng: Hình ảnh Trần Quốc Toản mộng thấy bắt sống sứ giả Nguyên Mông, báo hiệu ý chí sắt đá của trang thiếu niên dù tuổi nhỏ nhưng chí lớn

- Hành trình đến Bình Than:

+ Một mình một ngựa vượt đêm dài với khát khao được dâng lời tâu bày việc nước

+ Dũng khí phi thường khi xông pha qua đội quân Thánh Dực, quỳ tâu trước mặt vua với lời nguyện cầu "Xin đánh"

- Nỗi niềm ấm ức:

+ Chỉ nhận được quả cam vua ban mà không được tham luận việc quân cơ

+ Nén tủi hờn trong lòng, bóp nát quả cam như nén chí lớn chưa thành

- Quyết tâm rèn luyện: Ngày đêm miệt mài binh thư võ nghệ, chờ thời cơ báo quốc

- Lá cờ lệnh: Sáu chữ vàng "Phá cường địch, báo hoàng ân" do chính mẫu thân thêu gửi gắm, trở thành biểu tượng tập hợp anh hùng hào kiệt

- Chiến công lẫy lừng:

+ Cùng nghĩa quân xông pha trận mạc

+ Trận Hàm Tử quan lập công lớn, góp phần đánh tan quân Nguyên

III. Khúc vĩ thanh

- Cảm nhận về vẻ đẹp nhân cách và ý chí sắt đá của người thiếu niên anh hùng

- Bài học về lòng yêu nước và trách nhiệm công dân

Phân tích sâu sắc tác phẩm "Lá cờ thêu sáu chữ vàng"

Nguyễn Huy Tưởng đã tái hiện sống động trang sử vàng qua hình tượng Trần Quốc Toản - đóa hoa sen vươn lên từ bùn lầy lịch sử. Tác phẩm không chỉ là câu chuyện về quá khứ mà còn là tấm gương sáng cho thế hệ trẻ hôm nay.

Bối cảnh lịch sử năm 1285 hiện lên đầy kịch tính khi quân Nguyên Mông lăm le xâm lược. Giữa cơn bão lửa ấy, hình ảnh chàng thiếu niên mười sáu tuổi hiện lên với giấc mộng bắt sống sứ giả phương Bắc - giấc mộng tiên tri về ý chí diệt thù.

Cuộc hành trình đến bến Bình Than là bước ngoặt khắc họa rõ nét chân dung người anh hùng: Một mình một ngựa vượt đêm, dũng cảm xông pha qua vòng vây, quỳ gối tâu vua với hai chữ giản dị mà đanh thép "Xin đánh". Cái nghiến răng bóp nát quả cam không chỉ là nỗi uất ức tuổi trẻ mà còn là sự nung nấu ý chí sắt đá.

Lá cờ sáu chữ vàng trở thành biểu tượng thiêng liêng, nơi hội tụ tinh thần "Phá cường địch, báo hoàng ân". Chiến công ở Hàm Tử quan không chỉ là thắng lợi quân sự mà còn là chiến thắng của khí phách anh hùng, của tinh thần "Sát Thát" bất diệt.

Tác phẩm của Nguyễn Huy Tưởng như dòng sông cuộn chảy, mang theo bao cảm xúc: Từ niềm tự hào về trang thiếu niên anh hùng, đến sự xúc động trước tình quân dân keo sơn, và trên hết là bài học về lòng yêu nước không phân biệt tuổi tác. "Lá cờ thêu sáu chữ vàng" mãi mãi là áng văn bất hủ, thắp lửa yêu nước trong lòng mỗi thế hệ độc giả.

TRƯỚC KHI ĐỌC

Câu hỏi 1. Hãy chia sẻ cảm nhận của em về hình tượng người anh hùng nhỏ tuổi Trần Quốc Toản qua những gì em đã tiếp xúc (sử sách, phim ảnh, văn học...).

Câu hỏi 2. Em có biết thêm những tấm gương thiếu niên kiệt xuất nào khác trong lịch sử dân tộc?

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Câu hỏi 1.

Trần Quốc Toản hiện lên như một bức chân dung lẫm liệt của tuổi trẻ Việt Nam: dù mới thiếu niên nhưng đã mang trong mình khí phách hào hùng. Câu chuyện quả cam vô tình bị bóp nát trong tay chàng khi không được tham gia bàn việc nước đã trở thành biểu tượng bất hủ về lòng yêu nước nồng nàn và ý chí sắt đá.

Câu hỏi 2.

Lịch sử nước Nam còn ghi danh Trạng nguyên Nguyễn Hiền - thần đồng đất Việt, người đã chứng minh rằng tuổi tác không ngăn cản tài năng và nghị lực vươn lên.

Câu hỏi 1. Khung cảnh và không khí đặc biệt tại bến Bình Than - nơi diễn ra hội nghị trọng đại.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

- Khung cảnh: Những chiếc thuyền rồng uy nghiêm đậu san sát, cờ hoa rợp trời phấp phới trong gió.
- Không khí: Trang trọng và đầy quyết tâm

Câu hỏi 2. Những dòng độc thoại nội tâm đan xen trong lời kể.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Ánh mắt Hoài Văn dõi theo từng cử chỉ của các vương tôn quý tộc trên thuyền ngự, những suy tư sâu kín ấy phản ánh tầm nhìn xa trông rộng của một tâm hồn lớn.

Câu hỏi 3. Tâm tư của Hoài Văn khi chứng kiến các vương hầu bàn việc quốc sự.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Trái tim non trẻ nhưng giàu nhiệt huyết của chàng như muốn bứt ra khỏi lồng ngực, khao khát được quỳ trước long nhan, xin cầm quân ra trận. Mỗi nhịp tim đập đều hòa cùng nhịp lo lắng cho vận mệnh giang sơn.

Câu hỏi 4. Hậu quả có thể xảy ra với hành động vượt khuôn phép của Hoài Văn.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Bất cứ sự xúc phạm nào đến nghi lễ triều đình đều có thể bị xử tội khi quân - cái giá quá đắt cho lòng yêu nước.

Câu hỏi 5. Lời biện giải đầy khí phách của Hoài Văn.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Giữa ranh giới mỏng manh của tội phạm thượng và lòng trung nghĩa, chàng chọn đứng về phía Tổ quốc: "Tuổi nhỏ nhưng chí không nhỏ, thà chết vinh còn hơn sống nhục khi giặc giày xéo quê hương".

Câu hỏi 6. Thái độ của Trần Quốc Toản qua lời nói.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Ngọn lửa căm hờn bùng cháy trong đôi mắt thiếu niên khi nghe những lời đầu hàng nhục nhã. Mỗi lời nói như một nhát kiếm chém vào tư tưởng chủ hòa hèn nhát.

Câu hỏi 7. Cách xử lý của nhà vua có như dự đoán?

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Quả thực như vậy

Câu hỏi 8. Những cung bậc cảm xúc trong lòng Hoài Văn.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Một nỗi niềm đan xen: biết ơn vua đã khoan dung, tủi thân vì bị xem thường, phẫn uất trước ngoại xâm - tất cả như ngọn sóng dồn dập trong tâm hồn người thiếu niên.

SAU KHI ĐỌC

Câu hỏi 1. Tóm tắt nội dung và bối cảnh lịch sử của văn bản.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Văn bản tái hiện sinh động hình ảnh Trần Quốc Toản - biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng tuổi trẻ. Giữa bối cảnh quân Nguyên lăm le xâm lược lần thứ hai (1285), chàng thiếu niên 16 tuổi đã dũng cảm vượt qua mọi rào cản để bày tỏ lòng yêu nước, từ đó dẫn đến sự ra đời của lá cờ thêu sáu chữ vàng bất hủ: "Phá cường địch, báo hoàng ân".

Câu hỏi 2. Tâm trạng Trần Quốc Toản khi đứng chờ ở bến Bình Than.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Như con chim non bị nhốt trong lồng, chàng thiếu niên sốt ruột nhìn từng khoảnh khắc trôi qua khi vận nước đang bị đe dọa. Mỗi phút giây chờ đợi là một cực hình với trái tim nóng bỏng yêu nước.

Câu hỏi 3. Hành động bất thường của Trần Quốc Toản và nguyên nhân.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Bất chấp hiểm nguy, chàng xông pha như một dũng sĩ thực thụ, đánh đổ mọi rào cản để đến với lẽ phải. Động lực ấy xuất phát từ tấm lòng "ưu thời mẫn thế" hiếm có ở tuổi thanh xuân.

Câu hỏi 4. Thái độ và cách xử lý của vua Thiệu Bảo.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Vị minh quân đã nhìn thấu tấm lòng trung trinh qua lớp vỏ hành động bồng bột. Cái gật đầu đồng tình với Hưng Đạo Vương, nụ cười bao dung và quả cam ban tặng đều là những thông điệp sâu sắc: triều đình trân quý nhiệt huyết tuổi trẻ, nhưng cũng nhắc nhở về kỷ cương phép nước.

Câu hỏi 5. Phân tích nghệ thuật đan xen độc thoại nội tâm.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Đoạn văn miêu tả khoảnh khắc Trần Quốc Toản nhận quả cam là bức tranh tâm lý đa sắc: bên ngoài lễ phép tạ ơn, bên trong là cơn bão lòng với những suy tư về quân Thánh Dực, về ý chí chiêu binh mãi mã. Nghệ thuật này khiến nhân vật hiện lên chân thực, sống động như đang thổn thức trước mắt độc giả.

Câu hỏi 6. Tính cách Trần Quốc Toản qua lời đối thoại.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Mỗi lời nói của chàng đều thấm đẫm khí phách hiên ngang, lòng trung nghĩa sáng ngời và quyết tâm sắt đá bảo vệ non sông.

Câu hỏi 7. Ngôn ngữ mang màu sắc lịch sử trong tác phẩm.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Cụm từ "quốc biến" cùng cách xưng hô "bệ hạ", "cháu" tạo nên không khí trang trọng của triều đình, đồng thời giữ được sự chân thành, giản dị của nhân vật.

Câu hỏi 8. Chủ đề chính của văn bản.

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Tác phẩm ngợi ca chủ nghĩa anh hùng cách mạng, khẳng định lòng yêu nước không phân biệt tuổi tác. Điều này được thể hiện xuyên suốt qua hành trình tâm huyết của nhân vật chính.

VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC

Câu hỏi: Phân tích chi tiết Trần Quốc Toản bóp nát quả cam (7-9 câu)

→ Khám phá lời giải đầy đủ

Quả cam vua ban vừa là phần thưởng, vừa là lời nhắc nhở về thân phận "trẻ con" trong mắt triều đình. Hành động bóp nát quả cam là đỉnh điểm của sự dồn nén: nỗi uất ức vì bị coi thường, nỗi đau trước vận nước nguy nan, và khát vọng cháy bỏng được cống hiến. Chi tiết nhỏ mà chứa đựng cả bi kịch và vẻ đẹp của người anh hùng trẻ tuổi - đẹp ở nhiệt huyết, bi ở sự bất lực của tuổi trẻ trước vòng xoáy thời cuộc.

Câu hỏi 1 (trang 10 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy chia sẻ những cảm nhận sâu sắc của em về người anh hùng thiếu niên Trần Quốc Toản qua những tư liệu lịch sử, phim ảnh hay trang sách em từng tiếp cận.

Trả lời:

- Trần Quốc Toản hiện lên như một biểu tượng sáng ngời của lòng dũng cảm và tinh thần yêu nước, sẵn sàng hiến dâng tuổi thanh xuân vì đại nghĩa dân tộc.

- Dấu ấn lịch sử của chàng trai trẻ được khắc ghi qua chiến công oanh liệt trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên lần thứ hai. Câu chuyện về vị tướng trẻ tuổi ấy mãi là bài ca bất hủ về ý chí kiên cường trước họa xâm lăng.

Câu hỏi 2 (trang 10 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Bên cạnh Trần Quốc Toản, em còn biết đến những gương mặt thiếu niên anh hùng nào trong dòng chảy lịch sử?

Trả lời:

Lịch sử nước ta còn ghi danh nhiều thiếu niên kiệt xuất như: Vừ A Dính với lòng dũng cảm vô song, Kim Đồng - đội trưởng thiếu niên tiền phong, Lý Tự Trọng - người thanh niên cộng sản kiên trung, hay Nguyễn Bá Ngọc - tấm gương hi sinh vì đồng đội.

* Đọc văn bản

Khám phá nội dung qua những gợi ý:

Theo dõi: Khung cảnh hùng tráng tại bến Bình Than - nơi diễn ra hội nghị quân sự trọng đại.

- Khung cảnh:

+ Hai cây đa cổ thụ sừng sững tỏa bóng mát cả một khúc sông.

+ Dưới bến, đoàn thuyền chiến của các vương hầu tề tựu, màu sắc rực rỡ dưới những lá cờ hiệu phấp phới.

- Không khí: Tràn đầy khí thế với hình ảnh "những lá cờ như đang múa trên nền thuyền lộng lẫy gấm hoa".

• Theo dõi: Dòng suy tư nội tâm của nhân vật hòa quyện cùng lời kể.

- "Nếu cha còn sống, ta đâu đến nỗi phải chịu cảnh đứng bên lề nhục nhã thế này!"

- "Cứ đứng đây mãi ư? Thà liều một phen! Ta sẽ xuống, chỉ xin hai chữ 'đánh giặc', mặc cho triều đình luận tội."

- "Ta sẽ tập hợp binh mã, cầm quân ra trận. Để xem kẻ bị xem thường này có phải hạng vô dụng không!"

• Theo dõi: Những suy nghĩ sắc bén của Hoài Văn trước cuộc họp bàn việc nước.

- "Dù bàn cách nào, chẳng qua cũng chỉ xoay quanh việc nhượng bộ hay kiên quyết chống giặc."

- "Dã tâm giặc Nguyên đã quá rõ ràng. Mượn đường chỉ là cái cớ để thôn tính nước Nam."

- "Cứ thẳng tay đánh là xong, cần gì phải bàn cãi nhiều lần thế này?"

• Dự đoán: Hậu quả nào sẽ đến khi Hoài Văn vượt rào khuôn phép?

Khi Hoài Văn hành động vượt quyền:

- Bị quân lính vây bắt ngay lập tức.

- Có thể bị trục xuất và trừng phạt nghiêm khắc.

• Theo dõi: Lời biện giải đầy khí phách của Hoài Văn.

- "Tôi biết mình phạm trọng tội. Nhưng nghĩ rằng khi nước nhà nguy biến, trẻ con cũng phải lo, huống chi tôi đã trưởng thành."

- "Tuy chưa đến tuổi bàn việc nước, nhưng tôi đâu phải cỏ cây mà có thể thờ ơ? Vua lo thì bề tôi cũng phải lo."

- "Cha mất sớm, tôi được chú dưỡng dục, dạy bảo đạo trung nghĩa. Hôm nay liều chết đến đây chỉ mong góp lời. Xin hỏi chú, triều đình định xử trí thế nào? Nhượng bộ hay quyết chiến?"

• Theo dõi: Khí phách Trần Quốc Toản toát lên qua từng lời nói.

- Thái độ cương quyết, bất bình trước những ý kiến chủ hòa.

- Lòng căm thù giặc sục sôi qua từng câu nói.

• Đối chiếu: Cách nhà vua xử sự có giống với dự đoán ban đầu?

- Dự đoán ban đầu: Bị trừng phạt nghiêm khắc.

- Thực tế: Được vua tha tội, ban cam quý và khuyên răn.

=> Hoàn toàn bất ngờ, khác xa dự liệu.

• Theo dõi: Những cung bậc cảm xúc dâng trào trong lòng Hoài Văn.

- Tâm trạng hỗn độn giữa tức giận, tủi hờn và phẫn uất.

- Càng uất ức hơn khi nghe tiếng cười chế nhạo từ đám quân Thánh Dực.

* Sau khi đọc

Tinh hoa nội dung: Tác phẩm khắc họa hình ảnh Hoài Văn - chàng thiếu niên mang trong mình trách nhiệm công dân thời loạn, ngay trong giấc mộng cũng khát khao diệt giặc cứu nước.

Khám phá sâu hơn qua các câu hỏi:

Câu 1 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hãy tóm lược nội dung và xác định bối cảnh lịch sử của câu chuyện.

Trả lời:

- Tóm tắt tinh gọn:

Khi bị từ chối tham dự hội nghị quân sự, Hoài Văn quyết định một mình phi ngựa đến bến Bình Than. Việc những người em họ được tham dự khiến chàng càng thêm nóng lòng. Nghĩ đến thân phận mồ côi, chàng quyết liều mạng xông xuống thuyền rồng, đặt gươm lên gáy xin tội nhưng kiên quyết đề nghị được đánh giặc. Nhà vua không những tha tội mà còn ban cam quý. Căm phẫn trước thái độ xem thường của triều đình và lòng căm thù giặc, Hoài Văn vô tình bóp nát quả cam, thề sẽ chứng minh tài năng qua chiến công diệt giặc.

- Bối cảnh lịch sử: Cuộc kháng chiến chống Nguyên Mông lần thứ hai đầy cam go của nhà Trần.

Câu 2 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phân tích tâm trạng Hoài Văn khi đứng chứng kiến hội nghị từ xa.

Trả lời:

Tâm trạng hỗn độn:

- Nóng lòng khi thấy những người em họ được tham dự.

- Tủi thân vì thân phận mồ côi phải chịu cảnh đứng ngoài lề.

Câu 3 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Hành động quyết liệt nào Trần Quốc Toản đã làm khi bị ngăn cản? Nguyên nhân sâu xa?

Trả lời:

- Hành động bộc phát:

+ Tuốt gươm, ánh mắt đầy quyết liệt: "Không buông ta sẽ chém!"

+ Mặt đỏ bừng, quát lớn đầy uy lực.

+ Vung gươm múa tít khiến không ai dám áp sát.

- Nguyên nhân: Lòng yêu nước nồng nàn và khát khao cống hiến đã thúc đẩy hành động quyết liệt ấy.

Câu 4 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phản ứng của vua Thiệu Bảo trước hành động của Trần Quốc Toản thể hiện điều gì?

Trả lời:

- Cách xử sự khôn ngoan:

+ Mỉm cười gật đầu với Hưng Đạo Vương.

+ Khoan dung tha tội, khuyên về chăm mẹ.

+ Ban tặng cam quý như lời động viên.

- Thể hiện: Tấm lòng nhân hậu và tầm nhìn sáng suốt của một minh quân.

Câu 5 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phân tích nghệ thuật đan xen độc thoại nội tâm trong truyện.

Trả lời:

Những mảnh độc thoại đắt giá:

- "Cha mất sớm nên ta mới chịu cảnh này!"

- "Thà liều một phen! Mặc kệ hậu quả."

- "Ta sẽ chứng minh mình không phải kẻ vô dụng!"

=> Làm nổi bật hình ảnh người thiếu niên với lòng yêu nước sục sôi và khát vọng cống hiến.

Câu 6 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Tính cách Trần Quốc Toản được bộc lộ qua các cuộc đối thoại thế nào?

Trả lời:

- Với quân Thánh Dực: Uy nghiêm, đầy khí phách.

- Với Chiêu Thành Vương: Lễ phép nhưng kiên định.

- Với nhà vua: Tràn đầy nhiệt huyết với tiếng hét "Xin cho đánh!"

Câu 7 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phân tích màu sắc lịch sử qua ngôn ngữ truyện.

Trả lời:

- Người kể chuyện: Sử dụng từ ngữ cổ như "hội sư", "đại vương".

- Nhân vật: Lời thoại mang đậm khí chất như "quân pháp vô thân".

Tác dụng: Tái hiện sinh động không khí lịch sử và khắc họa rõ nét tính cách nhân vật.

Câu 8 (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Khái quát chủ đề tác phẩm và cơ sở nhận định.

Trả lời:

- Chủ đề: Ca ngợi lòng yêu nước và trung nghĩa của người thiếu niên anh hùng.

- Căn cứ: Toàn bộ diễn biến câu chuyện và hành động nhân vật.

Bài tập (trang 15 sgk Ngữ văn 8 Tập 1): Phân tích chi tiết Trần Quốc Toản bóp nát quả cam.

Bài viết tham khảo

Hình ảnh Trần Quốc Toản bóp nát quả cam trong cơn phẫn uất đã trở thành biểu tượng bất hủ. Khoảnh khắc ấy không chỉ thể hiện nỗi tủi hờn vì bị xem là trẻ con, mà còn là sự dồn nén của lòng căm thù giặc sâu sắc. Quả cam vua ban vốn là ân điển, nhưng trong tay chàng thiếu niên ấy lại trở thành nạn nhân của một nỗi niềm lớn hơn - nỗi đau dân tộc trước họa xâm lăng. Hành động tưởng như bộc phát ấy thực chất là sự bùng nổ của ý chí "thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước". Chi tiết nhỏ mà chứa đựng bài học lớn về tinh thần dân tộc và khí phách anh hùng.

CH tr 10 Câu 1 (trang 10, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Hãy chia sẻ cảm nhận của em về hình tượng người anh hùng thiếu niên Trần Quốc Toản qua những tư liệu lịch sử và tác phẩm nghệ thuật.

Phương pháp tiếp cận:

Khám phá qua các nguồn tư liệu đa dạng và góc nhìn đa chiều.

Góc nhìn sâu sắc:

Trần Quốc Toản hiện lên như một biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước và ý chí kiên cường. Hình ảnh chàng thiếu niên bóp nát quả cam trong cơn phẫn nộ đã trở thành huyền thoại, thể hiện khí phách hiên ngang của tuổi trẻ Việt Nam trước họa xâm lăng. Câu chuyện về chàng không chỉ là tấm gương về lòng dũng cảm, mà còn là bài học sâu sắc về tinh thần trách nhiệm với non sông đất nước.

Câu 1. Tóm tắt nội dung văn bản và bối cảnh lịch sử:

Văn bản kể về Trần Quốc Toản - vị thiếu niên anh hùng với tấm lòng yêu nước nồng nàn. Khi phát hiện âm mưu xâm lược của giặc Nguyên, chàng đã dũng cảm vượt qua quân canh để xin vua cho đánh giặc. Câu chuyện diễn ra trong bối cảnh cuộc kháng chiến chống quân Nguyên Mông lần thứ hai - một trong những trang sử hào hùng nhất của dân tộc.

Câu 2. Tâm trạng Trần Quốc Toản:

Chàng thiếu niên mang trong lòng nỗi bồn chồn, day dứt khi phải đứng ngoài cuộc họp quan trọng tại bến Bình Than. Tuổi trẻ trở thành rào cản khiến chàng không thể tham gia bàn việc nước.

Câu 3. Hành động bất thường:

Với lòng yêu nước cháy bỏng, Trần Quốc Toản đã liều mình vượt qua hàng rào bảo vệ. Đó là hành động xuất phát từ nỗi lo cho vận mệnh dân tộc, từ tấm lòng 'quốc gia hưng vong, thất phu hữu trách'.

Câu 4. Thái độ của vua Thiệu Bảo:

Nhà vua đã mỉm cười độ lượng, ban tặng quả cam như sự ghi nhận tấm lòng trung nghĩa. Cách xử sự khôn khéo này cho thấy tầm nhìn của một vị minh quân biết trọng dụng nhân tài.

Câu 5. Nghệ thuật kể chuyện:

Tác giả khéo léo lồng ghép những độc thoại nội tâm sâu sắc, như: 'Chao ôi! Giá được tham dự bàn việc nước...' giúp làm nổi bật khát vọng cống hiến của tuổi trẻ.

Câu 6. Tính cách nhân vật:

Qua các màn đối thoại, Trần Quốc Toản hiện lên với hình ảnh một trang thiếu niên quả cảm, trung nghĩa, sẵn sàng xả thân vì đại nghĩa dân tộc.

Câu 7. Ngôn ngữ đậm chất sử thi:

Các từ ngữ như 'thần tử', 'bệ hạ'... được sử dụng tài tình, vừa tái hiện không khí lịch sử, vừa giữ được sự gần gũi với người đọc hiện đại.

Câu 8. Chủ đề tác phẩm:

Tác phẩm ngợi ca chủ nghĩa anh hùng và lòng yêu nước bất diệt, được thể hiện qua hình tượng lá cờ thêu sáu chữ vàng - biểu tượng của ý chí 'Phá cường địch, báo hoàng ân'.