6 Bài soạn mẫu "Thực hành tiếng Việt trang 112" (Ngữ văn 10 - SGK Kết nối tri thức) xuất sắc nhất

Câu 1.

Phân tích đoạn văn giới thiệu tác giả Hô-me-rơ và sử thi I-li-at, kèm đoạn trích Héc-to từ biệt Ăng-đrô-mác (tr.103-104):

Phương pháp:

Đọc kỹ phần giới thiệu trong SGK, kết hợp hiểu biết về đặc trưng sử thi để phân tích câu trích dẫn.

Gợi ý trả lời:

a) Câu trích dẫn về Hô-me-rơ được trình bày dưới dạng gián tiếp và có nguồn trích dẫn rõ ràng.

b) Nội dung trong ngoặc kép: phản ánh nhận định của học giả về nghệ thuật tương phản trong đoạn trích.

c) Phần ngoặc vuông biểu thị nội dung được lược bỏ do không trực tiếp liên quan đến trọng tâm phân tích.

Câu 2.

Phân tích đoạn văn miêu tả hành trình Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời (từ "Thế là Đăm Săn ra đi" đến "chày giã gạo lấp lánh"):

Phương pháp:

Đối chiếu văn bản với chú thích cuối trang, nhận diện loại chú thích và chức năng của chúng.

Gợi ý trả lời:

a) Chú thích giải nghĩa các yếu tố: truyền thuyết thiên thể, thuật ngữ "dòng nước đục".

- Đặc điểm trình bày: vị trí cuối trang, cỡ chữ nhỏ, đánh số theo thứ tự xuất hiện.

b) Hai chú thích trong đoạn đều có chức năng bổ trợ thông tin, làm rõ nội dung văn bản.

Câu 3.

Tìm ví dụ minh họa các kỹ thuật trích dẫn, chú thích và lược thuật trong các văn bản đã học.

Phương pháp:

Hệ thống hóa kiến thức từ các bài học trước để tìm dẫn chứng phù hợp.

Gợi ý trả lời:

- Văn bản Tê-dê sử dụng kết hợp chú thích (1) và lược thuật [...]

- Câu 2 trang 112 trình bày trích dẫn trực tiếp nguyên văn đoạn văn về Đăm Săn.

* Nghệ thuật sử dụng trích dẫn, chú thích và tỉnh lược trong văn bản học thuật

Câu 1 trang 112: Khám phá đoạn văn phân tích về đại thi hào Hô-me-rơ và kiệt tác I-li-at, cùng phần giới thiệu trích đoạn Héc-to từ biệt Ăng-đrô-mác (tr.103-104) qua góc nhìn mới mẻ.

Gợi ý phân tích:

Câu 2 trang 112: Đi sâu vào phân tích đoạn văn miêu tả hành trình Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời, từ chi tiết "Thế là Đăm Săn ra đi" đến hình ảnh đầy chất thơ "chày của tù trưởng giàu có này giã gạo trông cứ lấp la lấp lánh".

Giá trị nghệ thuật:

Hệ thống chú thích cuối trang được trình bày khoa học, cung cấp thông tin giải thích cho các khái niệm chuyên môn, giúp người đọc dễ dàng nắm bắt nội dung.

Đặc biệt, hai chú thích trong bài được đánh dấu bằng số trong ngoặc kép, thể hiện sự chuyên nghiệp trong cách trình bày văn bản học thuật.

Câu 3 trang 112: Khảo sát các ví dụ tiêu biểu về trích dẫn, chú thích và tỉnh lược trong các tác phẩm đã học.

Phân tích đa chiều:

a. Truyện về các vị thần sáng tạo thế giới:

(*) Tiêu đề được biên soạn công phu

(1) Giải mã hình tượng Ngọc Hoàng qua các thời kỳ lịch sử

b. Hành trình Tê-dê:

Câu nói truyền đời "Không có việc gì mà không có Tê-dê" phản ánh sâu sắc tầm ảnh hưởng của nhân vật

c. Hiền tài là nguyên khí quốc gia:

[...] Lời bày tỏ khiêm tốn cuối bài kí thể hiện phong cách ứng xử của bậc trí giả

* Nghệ thuật sử dụng trích dẫn, chú thích và tỉnh lược trong văn bản học thuật:

Câu 1 (trang 112): Khám phá sâu sắc đoạn phân tích về đại thi hào Homer và kiệt tác Iliad, cùng phần giới thiệu đoạn trích đầy xúc động Hector từ biệt Andromache (tr.103-104).

Góc nhìn chuyên sâu:

Câu 2 (trang 112): Phân tích nghệ thuật miêu tả trong đoạn trích Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời, từ khoảnh khắc quyết định "Thế là Đăm Săn ra đi" đến hình ảnh đầy chất thơ "chày của tù trưởng giàu có này giã gạo trông cứ lấp la lấp lánh".

Giá trị nghệ thuật:

Hệ thống chú thích cuối trang được thiết kế khoa học, cung cấp thông tin giải thích cho các khái niệm chuyên môn, tạo điều kiện thuận lợi cho người đọc tiếp cận tác phẩm.

Đặc biệt, hai chú thích trong bài được trình bày bằng số trong ngoặc kép, thể hiện tính chuyên nghiệp trong biên soạn học liệu.

Câu 3 (trang 112): Khảo sát các ví dụ tiêu biểu về kỹ thuật trích dẫn, chú thích và tỉnh lược trong văn học.

Phân tích đa chiều:

a. Truyền thuyết các vị thần sáng tạo:

(*) Tiêu đề mang tính định hướng giáo dục

(1) Giải mã biểu tượng Ngọc Hoàng qua các thời kỳ lịch sử

b. Hành trình Theseus:

Câu nói truyền đời "Không có việc gì mà không có Theseus" phản ánh tầm vóc nhân vật

c. Hiền tài là nguyên khí quốc gia:

[...] Lời bày tỏ khiêm tốn đầy chất trí tuệ phương Đông

Câu 1 - Khám phá tác phẩm

Đi sâu vào phân tích đoạn văn về Homer và kiệt tác Iliad, cùng phần giới thiệu đoạn trích Hector từ biệt Andromache (tr.103-104).

Phương pháp tiếp cận:

Đọc hiểu sâu văn bản, phân tích ý nghĩa các trích dẫn trong ngữ cảnh tác phẩm.

Giải mã văn bản:

c. Phần tỉnh lược [...] trong đoạn phân tích từ "Hector từ biệt Andromache được coi là" đến "ảnh hưởng sâu sắc đến nghệ thuật đời sau" thể hiện kỹ thuật biên tập tinh tế.

Câu 2 - Phân tích kỹ thuật

Khảo sát đoạn trích Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời từ khởi đầu hành trình đến hình ảnh biểu tượng về chiếc chày giã gạo.

Phương pháp nghiên cứu:

Phân tích hệ thống chú thích, đối chiếu với văn bản gốc để hiểu cơ chế hoạt động.

Kết quả phân tích:

Hệ thống chú thích chân trang được thiết kế khoa học, cung cấp thông tin bổ trợ cho các khái niệm chuyên sâu.

Kỹ thuật trình bày bằng số trong ngoặc kép thể hiện tính chuyên nghiệp trong biên soạn học liệu.

Câu 3 - Tổng hợp ứng dụng

Tổng hợp các ví dụ điển hình về kỹ thuật trích dẫn, chú thích và tỉnh lược trong văn học.

Phương pháp hệ thống:

Khảo sát toàn diện các tác phẩm đã học để rút ra đặc điểm chung.

Ví dụ minh họa:

a. Thần thoại sáng thế:

(*) Tiêu đề mang tính định hướng giáo dục

(1) Giải mã biểu tượng Ngọc Hoàng trong văn hóa dân gian

b. Huyền thoại Theseus:

Câu nói bất hủ phản ánh tầm vóc nhân vật trong văn hóa Hy Lạp

c. Tư tưởng hiền tài:

[...] Lời kết đầy tính nhân văn và khiêm tốn của bậc trí giả

Câu 1. Phân tích đoạn văn giới thiệu về đại thi hào Hô-me-rơ và kiệt tác I-li-át, cùng phần dẫn nhập đoạn trích cảm động Héc-to từ biệt Ăng-đrô-mác (tr.103-104):

Định hướng:

Câu 2. Khám phá đoạn văn đặc sắc trong phần 2 của trích đoạn Đăm Săn đi bắt Nữ Thần Mặt Trời, từ chi tiết "Thế là Đăm Săn ra đi" đến hình ảnh sống động "chày của tù trưởng giàu có này giã gạo trông cứ lấp la lấp lánh":

Gợi mở:

a.

- Phần chú thích cuối trang giải mã các yếu tố văn hóa: truyền thuyết về thiên thể và thuật ngữ "dòng nước đục chảy cho đến nơi đất giáp với trời".

- Giá trị: Mang đến góc nhìn toàn diện, giúp độc giả thấu hiểu sâu sắc thông điệp tác giả.

Đoạn văn được bổ trợ bởi 2 chú thích chuyên sâu.

Câu 3. Khai thác các ví dụ tiêu biểu về trích dẫn (trực tiếp/gián tiếp), chú thích và lược tỉnh trong các tác phẩm đã học.

Tham khảo: Tác phẩm "Chữ bầu lên thơ" (Lê Đạt)

- Trích dẫn nguyên văn: Triết lý sâu sắc của Pi-cát-xô: "Người ta cần rất nhiều thời gian để trở nên trẻ".

- Chú giải: Khái niệm "bóng chữ", triết lý "ý tại ngôn ngoại"...

- Lược tỉnh: Như cách nói ẩn dụ của Va-lê-ri, chữ trong thơ tuy đồng dạng nhưng khác biệt về giá trị [...]

* Nghệ thuật sử dụng trích dẫn, chú thích và tỉnh lược trong văn bản:

Câu 1 (trang 112):

a) Lời trích gián tiếp về tác giả Hô-me-rơ có nguồn gốc rõ ràng, thể hiện tính học thuật.

b) Nội dung trong ngoặc kép: nhận định của chuyên gia về nghệ thuật tương phản trong đoạn trích.

c) Phần ngoặc vuông thể hiện nội dung được lược bỏ có chọn lọc, giữ lại thông tin cốt yếu.

Câu 2 (trang 112):

a) Chú thích cuối trang giải mã truyền thuyết thiên văn và thuật ngữ văn hóa dân gian.

- Được trình bày khoa học: vị trí cuối trang, cỡ chữ nhỏ, đánh số hệ thống.

b) Hai chú thích làm rõ nghĩa, bổ sung chiều sâu cho nội dung chính.

Câu 3 (trang 112):

- Đoạn văn Tê-dê: kết hợp nhuần nhuyễn chú thích (1) và kỹ thuật tỉnh lược [...]

- Câu 2 sử dụng trích dẫn nguyên văn đoạn miêu tả sinh động về hành trình Đăm Săn.