6 Bài văn, đoạn văn phân tích sâu sắc tác phẩm "Thu sang" của Đỗ Trọng Khơi (Ngữ văn 7) hay nhất

Giao mùa luôn là nguồn cảm hứng dạt dào cho thi ca. Trong bài thơ “Thu sang”, Đỗ Trọng Khơi đã vẽ nên bức tranh thiên nhiên lúc thu về bằng những nét chấm phá nhẹ nhàng mà đầy sâu lắng.

“Đã tràn ngập nỗi mong manh

Tiếng chim đẩy khoảng ngày xanh sang mùa”

Chỉ một tiếng chim ngân vang giữa không gian yên tĩnh cũng đủ để thiên nhiên bước sang thu. Vẻ mong manh, nhẹ nhàng ấy được nhà thơ gợi lên bằng những hình ảnh đầy tinh tế.

Qua hình ảnh sắc vàng của nắng, của mưa, từ trời cao hay lòng đất, mùa thu dường như lan tỏa khắp không gian bằng những vệt màu dịu dàng:

“Vàng như tự nắng tự mưa

Tự lòng đất, tự trời xưa nhuộm về”

Nỗi nhớ hè thấp thoáng trong màu xanh đã phai, tiếng ve đã lặng, tất cả tạo nên cảm giác luyến tiếc mà sâu lắng:

“Xanh lên đã kiệt sức hè

Nắng nồng theo lối hồn ve lìa ngàn”

Và rồi khung cảnh cuối chiều thu hiện ra đầy sống động qua một nhân hóa độc đáo và lạ lẫm:

“Vườn chiều rộn lá thu sang

Heo may ngậm mảnh trăng vàng rong chơi”

Gió heo may bỗng trở nên có hồn, ngậm theo mảnh trăng vàng thảnh thơi rong chơi giữa không gian thấm đẫm ánh thu. Toàn bộ bài thơ là một bản hòa ca của thiên nhiên và tâm hồn thi sĩ trong khoảnh khắc giao mùa.

Nhà thơ Trần Đăng Khoa từng viết: “Đỗ Trọng Khơi là một thi sĩ đặc biệt – thất học, mồ côi, mang tật nguyền từ nhỏ – nhưng với nghị lực phi thường, anh đã vượt lên số phận, sống, cống hiến và góp phần làm giàu đẹp cho văn học nước nhà.”

Thơ anh không đơn thuần là những vần điệu mà là những suy tư nhân sinh, những chiêm nghiệm sâu sắc từ những điều bình dị quanh ta. Đó là phong cách riêng đầy chất suy tưởng, phản ánh tâm hồn giàu yêu thương và khát vọng sống mãnh liệt. Trong tác phẩm “Thu sang”, thiên nhiên được hiện lên sống động qua ánh nhìn tinh tế và trái tim chan chứa yêu thương.

“Đã tràn ngập nỗi mong manh
Tiếng chim đẩy khoảng ngày xanh sang mùa”

“Vàng như tự nắng tự mưa
Tự lòng đất, tự trời xưa nhuộm về”

“Xanh lên đã kiệt sức hè
Nắng nồng theo lối hồn ve lìa ngàn”

“Vườn chiều rộn lá thu sang
Heo may ngậm mảnh trăng vàng rong chơi.”

Những câu thơ ngân vang trong không gian dịu nhẹ của buổi giao mùa, như thể nhà thơ đang lắng nghe tiếng thì thầm của vạn vật. Từ âm thanh tiếng chim đến sắc vàng lặng lẽ trải dài, tất cả đều là biểu tượng của sự chuyển giao mềm mại, chan chứa xúc cảm.

Sắc vàng không phải là tàn dư của mùa hạ mà là sắc thu tự nhiên đượm từ trời đất. Còn chút sắc xanh cũng như dần lùi lại, để nắng và tiếng ve theo nhau tan biến, mở ra một mùa thu rạng ngời. Cảnh vật lúc này trở thành bản hòa tấu của sắc và âm, nơi lá rơi, gió heo may rong chơi cùng ánh trăng, vẽ nên bức tranh sống động, tràn đầy sinh khí.

Qua những dòng thơ sâu lắng, ta cảm nhận rõ sự rung động tinh tế và trái tim gắn bó thiết tha với thiên nhiên của nhà thơ. Chỉ có một tâm hồn yêu đời, yêu đất trời đến độ thấu cảm mới có thể truyền tải vẻ đẹp ấy bằng ngôn ngữ giàu nhạc tính đến vậy.

Nếu bạn đã từng đắm mình trong làn hương thu “chùng chình qua ngõ” của Hữu Thỉnh, thì khi đến với *Thu sang* của Đỗ Trọng Khơi, bạn sẽ càng thêm yêu mến cái hòa quyện kỳ diệu giữa con người và đất trời. Từng câu thơ, từng hình ảnh đều như gợi mở một thế giới thu chan chứa dịu dàng, tinh khiết và ngọt ngào đến lạ kỳ.

Đỗ Trọng Khơi là thi nhân mang trong mình trái tim chan chứa yêu thiên nhiên. Tình yêu ấy không chỉ hồn nhiên, trong trẻo mà còn tràn đầy sức sống. Trong *Thu sang*, ông đã khắc họa một mùa thu không chỉ đẹp đẽ mà còn sống động, rộn ràng như bản giao hưởng của ánh sáng và màu sắc. Cảnh vật được ông cảm nhận với tất cả rung động tinh tế của tâm hồn thi sĩ, đưa người đọc vào một không gian nghệ thuật ngập tràn niềm vui sống và tình yêu quê hương, đất nước.

Chính bởi trái tim gắn bó sâu sắc với thiên nhiên, nhà thơ đã nhận ra những biến chuyển tinh vi của cảnh sắc, tái hiện bằng một ánh nhìn trong sáng, khác hẳn sự ảm đạm thường thấy trong thơ thu cổ điển. *Thu sang* vì thế không chỉ là một bài thơ, mà là khúc khải hoàn của niềm yêu đời, yêu thiên nhiên bất tận.

Thi sĩ “nằm mà viết” Đỗ Trọng Khơi là một hiện tượng lặng lẽ nhưng rực rỡ của thi ca Việt Nam hiện đại. Bệnh tật ập đến khi ông chỉ mới bước vào tuổi học trò, và từ đó, chiếc giường nhỏ trở thành thế giới nơi ông trải lòng qua từng dòng thơ thấm đẫm yêu thương.

*Thu sang* – bài thơ lục bát đầy thi vị – như một lời thủ thỉ của nhà thơ với đất trời, khắc họa thời khắc thu về trong từng thanh âm, sắc màu. Mùa hè đã đến đoạn cuối, sự mong manh lan tỏa khắp không gian. Trong khoảnh khắc ấy, chỉ cần một tiếng chim ngân lên cũng đủ làm chuyển mùa, chuyển lòng người: “Đã tràn ngàn nỗi mong manh / Tiếng chim đẩy khoảng trời xanh sang mùa”.

Mùa thu hiện về không chỉ bằng âm thanh, mà còn trong sắc vàng thẳm sâu, nhuộm từ nắng mưa, từ lòng đất và từ ký ức trời xưa. Đó là thứ vàng dịu nhẹ, đầy thi vị khiến cả cảnh vật và tâm hồn người đọc cùng nhuốm màu lãng mạn: “Vàng như tự nắng tự mưa / Tự lòng đất, tự trời xưa nhuộm về”.

Trước bước chuyển ấy, sắc xanh mùa hạ dường như lùi lại trong kiệt sức, tiếng ve cũng dứt lời theo nắng hè rời xa. Và rồi, thu thực sự ngự trị trong khung vườn lá đong đưa, nơi heo may len lỏi, rong chơi cùng mảnh trăng vàng huyền hoặc. Hình ảnh ấy hiện lên thật lung linh, mở ra một bức tranh thu vàng rạo rực, chan chứa cảm xúc: “Vườn chiều rộn lá thu sang / Heo may ngậm mảnh trăng vàng rong chơi”.

*Thu sang* không chỉ là thơ, mà là tiếng vọng của một tâm hồn yêu thiên nhiên tha thiết. Một người phải nằm cả đời nhưng vẫn vẽ được cả trời thu bằng lời – ấy là Đỗ Trọng Khơi. Một thi nhân giàu nghị lực, một trái tim chan chứa ánh sáng.

Nguồn: Lê Thành Văn (giaoducthoidai.vn)

Bốn mùa thay nhau điểm tô cho bức tranh đất trời, nhưng có lẽ mùa thu vẫn là bản giao hưởng dịu dàng và lãng mạn nhất. Đặc biệt, khoảnh khắc chuyển mình từ hạ sang thu luôn khiến lòng người xao xuyến, trở thành nguồn cảm hứng bất tận cho thi ca. Trong dòng chảy đó, “Thu sang” của Đỗ Trọng Khơi hiện lên như một khúc nhạc thu ngân vang đầy thi vị.

“Đã tràn ngân nỗi mong manh
Tiếng chim đẩy khoảng ngày xanh sang mùa
Vàng như tự nắng tự mưa
Tự lòng đất, tự trời xưa nhuộm về
Xanh lên đã kiệt sức hè
Nắng hồng theo lối hồn ve lìa ngàn
Vườn chiều rộn lá thu sang
Heo may ngậm mảnh trăng vàng rong chơi”

Chỉ bằng vài nét chấm phá, nhà thơ đã phác họa một bức tranh thiên nhiên sống động lúc thu về. Sự mong manh của mùa hạ được khơi gợi qua tiếng chim ngân vang, như nhịp cầu dẫn thu đến gần. Sắc vàng không phải là dấu tích còn lại, mà là thứ màu tự nhiên từ trời, từ đất, từ những mùa xưa trở về – đầy linh thiêng và bản nguyên.

Màu xanh mùa hạ đã dần lùi xa, sức sống cuối cùng như lắng lại theo ánh nắng hồng và tiếng ve dứt dần. Trong khu vườn chiều, lá reo vui rộn rã – sự hiện diện rõ nét nhất của mùa thu. Và rồi, hình ảnh gió heo may “ngậm mảnh trăng vàng rong chơi” như điểm nhấn lãng mạn, khiến bức tranh thu thêm phần mê hoặc, gợi nhớ những đêm rằm cổ tích.

“Thu sang” là sự kết hợp tài hoa giữa âm thanh và màu sắc. Từng vần thơ như rót vào tâm hồn người đọc một dòng suối trong mát, mang theo âm thanh náo nhiệt của cỏ cây, ánh sáng rực rỡ của vạn vật. Qua đó, nhà thơ không chỉ vẽ ra cảnh vật mà còn truyền tải một tình yêu thiên nhiên thiết tha và sâu lắng.

Đỗ Trọng Khơi đã dùng sự tinh tế của tâm hồn để lắng nghe và cảm nhận từng hơi thở của đất trời. Từ đó, ông chạm đến trái tim người đọc bằng một bài thơ giàu hình tượng, đầy xúc cảm và rực rỡ như chính vẻ đẹp bất tận của mùa thu.

Mùa thu – một đề tài muôn thuở trong thơ ca Việt Nam – luôn khơi dậy bao cảm xúc tinh tế trong lòng thi nhân. Trong dòng mạch ấy, bài thơ “Thu sang” của Đỗ Trọng Khơi đã vẽ nên một bức tranh thu đầy thi vị, bằng cái nhìn sâu lắng và ngôn từ trau chuốt.

Ngay từ những dòng thơ đầu tiên, nhà thơ đã dẫn dắt người đọc vào khoảnh khắc giao mùa mong manh và nhẹ tựa sương khói. Hè đang rút lui, chỉ còn dư âm mỏng manh, được gợi lên bằng tiếng chim đẩy trời xanh sang mùa thu:

“Đã tràn ngập nỗi mong manh
Tiếng chim đẩy khoảng ngày xanh sang mùa”

Không chỉ âm thanh, mà sắc vàng cũng trở thành dấu ấn đặc biệt của mùa thu. Nhưng thay vì mô tả trực tiếp, tác giả chọn cách cảm nhận sắc vàng trong không gian bao la và thời gian vô tận:

“Vàng như tự nắng tự mưa
Tự lòng đất, tự trời xưa nhuộm về”

Một gam màu được kết tinh từ nắng gió, từ lòng đất mẹ và trời cao cổ kính, tạo nên một tổng thể chan hòa, nên thơ. Trong sắc vàng ấy, hạ như lặng lẽ rút lui, tiếng ve lịm tắt, như một lời tạm biệt buồn tênh:

“Xanh lên đã kiệt sức hè
Nắng nồng theo lối hồn ve lìa ngàn”

Và rồi thu đến bằng thanh âm rộn rã của lá vườn chiều, bằng làn gió heo may mơn man mang theo cả ánh trăng vàng rong ruổi:

“Vườn chiều rộn lá thu sang
Heo may ngậm mảnh trăng vàng rong chơi”

Gió heo may, biểu tượng không hình không sắc, qua cảm quan của nhà thơ bỗng hiện lên sinh động, tinh nghịch và thi vị. Trăng vàng, lá vàng, cả không gian như ngập trong sắc thu diễm lệ. Mỗi hình ảnh đều góp phần hoàn thiện bản hòa ca dịu dàng của thời khắc thu về.

Đỗ Trọng Khơi với tài năng thi ca, cùng sự kết hợp khéo léo giữa thể thơ lục bát truyền thống và giọng thơ nhẹ nhàng, đã để lại trong lòng người đọc một dấu ấn sâu sắc về vẻ đẹp mùa thu – vừa mơ hồ, vừa sống động, vừa dịu êm lại đầy sức gợi.