6 Bí quyết vàng giúp học sinh lớp 2 nhận biết khi nào dùng phép nhân hay phép chia trong giải toán có lời văn

Kinh nghiệm giảng dạy cho thấy việc hướng dẫn học sinh lớp 2 đặt câu lời giải chính xác là thử thách không nhỏ. Dưới đây là những phương pháp tinh túy giúp giáo viên định hướng học sinh:

- Phương pháp ưu việt nhất: Dựa vào câu hỏi bài toán, lược bỏ từ "hỏi" ở đầu và "mấy" ở cuối, thêm từ "là" để tạo thành câu lời giải hoàn chỉnh. Ví dụ: "Vườn nhà Hoa có số cây cam là" kết hợp với phép tính sẽ tạo thành bài giải hoàn chỉnh.

Lưu ý quan trọng: Tùy theo năng lực từng học sinh, giáo viên nên khuyến khích các em thảo luận nhóm để tìm ra nhiều cách diễn đạt khác nhau, sau đó hướng dẫn chọn lọc cách trình bày tối ưu nhất để ghi vào bài làm chính thức.

Giáo viên có thể rèn luyện tư duy phân biệt phép nhân/phép chia cho học sinh thông qua hệ thống bài tập đa dạng mà không cần tính toán ngay. Kết hợp với các mẹo nhận biết thông minh đã hướng dẫn, học sinh sẽ dần hình thành phản xạ chọn lựa phép tính chính xác.

Trong quá trình hướng dẫn học sinh giải toán có lời văn, giáo viên cần đặc biệt chú trọng đến cách trình bày bài giải. Nhiều học sinh thường trình bày sơ sài, thiếu cân đối. Do đó, cần rèn cho các em thói quen đọc kỹ đề bài, phân tích câu hỏi kỹ lưỡng và trình bày lời giải một cách khoa học, rõ ràng và thẩm mỹ.

Từ khóa "mỗi" là dấu hiệu quan trọng giúp xác định phép tính. Khi "mỗi" đứng ở đầu câu, ta dùng phép nhân. Khi "mỗi" xuất hiện trong câu hỏi, đó là dấu hiệu của phép chia.

Ví dụ minh họa phép nhân:

• Mỗi hộp có 6 viên bi. 5 hộp như vậy có bao nhiêu viên bi?
• Mỗi túi đựng 3kg gạo. 4 túi chứa bao nhiêu kg gạo?

Ví dụ minh họa phép chia:

• 24 quyển vở chia đều cho 6 bạn. Mỗi bạn được mấy quyển?
• 15 cái kẹo xếp vào 5 đĩa. Mỗi đĩa có bao nhiêu cái kẹo?

Ví dụ minh họa phép nhân: Mỗi nhóm có 3 bạn. Hỏi 2 nhóm có bao nhiêu bạn?

Kỹ thuật tóm tắt:

1. Gạch chân từ khóa: "mỗi nhóm", "3 bạn", "2 nhóm"

2. Quy ước tóm tắt:

1 nhóm: 3 bạn

2 nhóm: ? bạn

Phương pháp giải:

1. Khoanh tròn các số 1, 2, 3 và dấu ?

2. Nối số 1 với dấu ?, số 2 với số 3

3. Hai đường nối chéo nhau tạo thành dấu nhân → áp dụng phép nhân

Ví dụ minh họa phép chia: 9 bạn chia đều vào 3 nhóm. Hỏi mỗi nhóm có mấy bạn?

Kỹ thuật tóm tắt:

9 bạn : 3 nhóm

? bạn : 1 nhóm

Phương pháp giải:

1. Khoanh tròn dấu ?, số 1, số 9 và số 3

2. Nối dấu ? với số 1, số 9 với số 3

3. Hai đường thẳng song song → áp dụng phép chia

Đây là quy tắc cốt lõi giúp học sinh dễ dàng xác định phép tính:

Ví dụ phép nhân: Mỗi bàn có 2 học sinh. 6 bàn có bao nhiêu học sinh?

Tóm tắt:

1 bàn → 2 học sinh

6 bàn → ? học sinh

Giải thích: Khi biết giá trị của 1 đơn vị (mỗi bàn) và cần tìm giá trị của nhiều đơn vị (6 bàn), ta dùng phép nhân.

Ví dụ phép chia: 18 học sinh xếp đều vào 6 bàn. Mỗi bàn có mấy học sinh?

Tóm tắt:

6 bàn → 18 học sinh

1 bàn → ? học sinh

Giải thích: Khi biết tổng số và cần tìm giá trị mỗi phần, ta dùng phép chia.