7 Công dụng ấn tượng và điểm cần lưu ý khi sử dụng Nabilone

Tương tác thuốc đáng lưu ý:

Các chất ảnh hưởng đến enzyme CYP có thể làm thay đổi quá trình chuyển hóa Nabilone, song khả năng xảy ra tương tác này khá thấp do nồng độ Nabilone trong máu thường rất thấp khi sử dụng lâm sàng.
Nabilone có thể cạnh tranh liên kết protein với các thuốc khác. Cần theo dõi sát và điều chỉnh liều khi phối hợp.

Các thuốc ức chế thần kinh trung ương (như thuốc kháng histamine, thuốc an thần, buspirone, lithium, thuốc giãn cơ), thuốc giảm đau opioid và rượu có thể làm tăng tác dụng gây buồn ngủ và suy nhược thần kinh của Nabilone.
Khi dùng chung với thuốc kháng cholinergic (thuốc kháng histamine, atropine) hoặc thuốc chống trầm cảm ba vòng có thể gây nhịp tim nhanh, buồn ngủ và tăng huyết áp.
Nabilone cũng làm giảm độ thanh thải của antipyrin.

Cảnh báo quan trọng

• Tác dụng của Nabilone có thể kéo dài khó lường, thậm chí các triệu chứng tâm thần có thể tồn tại đến 72 giờ sau khi ngưng thuốc.

• Thuốc tác động mạnh lên hệ thần kinh trung ương, có thể gây: choáng váng, buồn ngủ, kích động, mất thăng bằng, lo âu, lú lẫn, trầm cảm, ảo giác. Đặc biệt thận trọng với bệnh nhân có tiền sử rối loạn tâm thần.

• Người cao tuổi dễ nhạy cảm hơn với tác dụng phụ như chóng mặt, rối loạn tâm thần - cần điều chỉnh liều phù hợp.

• Tương tác nguy hiểm khi dùng chung với thuốc an thần, thuốc ngủ hoặc các chất tác động thần kinh khác, làm tăng nguy cơ buồn ngủ và choáng váng.

• Ngừng thuốc đột ngột có thể gây hội chứng cai thuốc (bứt rứt, mất ngủ, vã mồ hôi, tiêu chảy), nhất là sau thời gian dài sử dụng. Nên giảm liều từ từ.

• Nabilone có nguy cơ gây nghiện, đặc biệt nguy hiểm với người có tiền sử lạm dụng chất kích thích hoặc rượu bia.

• Có thể gây nhịp tim nhanh và tụt huyết áp tư thế - thận trọng với bệnh nhân tim mạch.

• Đáp ứng thuốc khác nhau ở từng bệnh nhân, cần theo dõi sát sao đặc biệt khi bắt đầu điều trị.

• Chưa xác định độ an toàn cho trẻ dưới 18 tuổi do ảnh hưởng lên hệ thần kinh đang phát triển.

Đối với thai phụ

• Chưa có đủ nghiên cứu về độ an toàn, cần cân nhắc kỹ giữa lợi ích và nguy cơ. Phân loại C theo AHFS.

Phụ nữ cho con bú

• Khuyến cáo không sử dụng do khả năng bài tiết qua sữa mẹ.

Cảnh báo an toàn

• Tuyệt đối không lái xe hay vận hành máy móc khi đang dùng thuốc do nguy cơ gây buồn ngủ, mất tập trung và ảo giác.

Hướng dẫn xử trí thông minh khi quên liều hoặc quá liều

• Nếu lỡ quên một liều, hãy uống ngay khi nhớ ra. Tuy nhiên nếu gần tới liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và uống liều tiếp theo đúng giờ. Tuyệt đối không dùng gấp đôi liều để bù.
• Triệu chứng quá liều biểu hiện qua: rối loạn thần kinh trung ương (ảo giác, lo âu), suy hô hấp, hôn mê, tim đập nhanh và tụt huyết áp.
• Khi xuất hiện triệu chứng tâm thần: đưa bệnh nhân vào phòng yên tĩnh, áp dụng liệu pháp trấn an. Các triệu chứng thường tự hết trong 72 giờ.
• Với trường hợp loạn thần nặng: điều trị bảo tồn kết hợp thuốc chống loạn thần dưới sự giám sát y tế chặt chẽ.
• Ưu tiên bảo vệ đường thở, hỗ trợ hô hấp và truyền dịch. Có thể dùng than hoạt, gây nôn hoặc rửa dạ dày để giảm hấp thu thuốc.
• Điều trị suy hô hấp và hôn mê bằng liệu pháp hỗ trợ. Tụt huyết áp cần truyền dịch và dùng thuốc vận mạch khi cần.

Phác đồ điều trị tối ưu

Người lớn

• Liều tiêu chuẩn: 1-2mg x 2 lần/ngày. Khởi đầu với liều thấp 1mg x 2 lần/ngày, sau đó điều chỉnh tăng dần tối đa 2mg x 3 lần/ngày để giảm tác dụng phụ.
• Thời điểm vàng: Uống thuốc trước hóa trị 1-3 giờ. Có thể dùng thêm 1-2mg vào đêm trước ngày hóa trị để tăng hiệu quả.
• Duy trì thuốc trong suốt quá trình hóa trị và 48 giờ sau liều cuối cùng nếu cần thiết.

Trẻ em

• Trẻ ≥3 tuổi: Dữ liệu còn hạn chế, hiệu quả khác nhau theo từng trường hợp.
• Trẻ <18kg: 0.5mg x 2 lần/ngày
• Trẻ 18-30kg: 1mg x 2 lần/ngày
• Trẻ >30kg: 1mg x 3 lần/ngày

Đối tượng đặc biệt

• Suy gan/thận: Chưa có khuyến cáo liều cụ thể, cần chỉ định của bác sĩ.
• Người cao tuổi: Bắt đầu với liều thấp hơn người lớn, theo dõi sát sao.

Cảnh báo khẩn cấp

Khi xuất hiện các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, ngất xỉu do quá liều, cần đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Nabilone - một cannabinoid tổng hợp, tác động lên hệ thần kinh trung ương thông qua cơ chế đa tầng đặc biệt. Thuốc phát huy tác dụng chống nôn bằng cách tương tác với thụ thể CB1 trong hệ thần kinh trung ương và ngoại vi, đồng thời liên kết với thụ thể CB2 ở lách và các mô ngoại vi khác, góp phần vào tác dụng ức chế miễn dịch. Ngoài ra, Nabilone còn mang tiềm năng giảm đau, chống co thắt và giãn cơ, mặc dù cần thêm nghiên cứu chuyên sâu để khẳng định các tác dụng này.

Khi vào cơ thể qua đường tiêu hóa, Nabilone được hấp thu hoàn toàn và đạt nồng độ đỉnh trong huyết tương sau khoảng 2 giờ, với thể tích phân bố ấn tượng lên tới 12.5l/kg. Thuốc được chuyển hóa bởi nhiều isoenzyme CYP thành các chất chuyển hóa, sau đó 60% được đào thải qua phân và 24% qua nước tiểu.

Thời gian bán thải của các chất chuyển hóa (đã xác định và chưa xác định) trong huyết tương lên tới 35 giờ, cho thấy tác dụng kéo dài của thuốc.

Nabilone được chỉ định đặc biệt cho các trường hợp buồn nôn và nôn do hóa trị ung thư khi các phương pháp chống nôn thông thường không đạt hiệu quả. Lưu ý không dùng cho bệnh nhân dị ứng với cannabinoid hoặc bất kỳ thành phần nào của thuốc.

Phác đồ điều trị tối ưu: Người lớn khởi đầu với liều 1mg x 2 lần/ngày, có thể tăng dần đến tối đa 2mg x 3 lần/ngày để hạn chế tác dụng phụ. Đối với bệnh nhân hóa trị, nên uống thuốc trước 1-3 giờ khi bắt đầu truyền hóa chất. Dùng thêm 1-2mg vào đêm trước ngày hóa trị giúp tăng hiệu quả. Duy trì thuốc 2-3 lần/ngày trong suốt quá trình hóa trị và tiếp tục 48 giờ sau liều cuối cùng nếu cần thiết.

Các tác dụng không mong muốn thường gặp:

• Buồn ngủ, khô miệng, hưng phấn, mất thăng bằng, khó chịu, rối loạn giấc ngủ
• Trầm cảm, rối loạn thị giác, suy nhược, biếng ăn hoặc thèm ăn bất thường

Tác dụng phụ hiếm gặp nhưng nguy hiểm:

• Ngất xỉu, tai biến mạch máu não, co giật, rối loạn vận động
• Rối loạn ngôn ngữ, choáng váng nghiêm trọng - cần cấp cứu ngay

Nhóm đối tượng cần đặc biệt thận trọng:

• Người cao tuổi dễ bị chóng mặt, rối loạn tâm thần
• Bệnh nhân có tiền sử rối loạn tâm thần hoặc lạm dụng chất kích thích
• Phụ nữ mang thai/cho con bú cần cân nhắc kỹ lợi ích-nguy cơ
• Không dùng cho người vận hành máy móc, lái xe do gây buồn ngủ

Lưu ý quan trọng:

• Tác dụng kéo dài 48-72 giờ sau khi ngưng thuốc
• Không ngừng thuốc đột ngột để tránh hội chứng cai thuốc
• Liều lượng cần cá thể hóa cho từng bệnh nhân
• Chưa xác định độ an toàn cho trẻ dưới 18 tuổi