7 Di tích lịch sử nổi bật nhất huyện Đan Phượng, Hà Nội

Đình Vạn Xuân tọa lạc tại xã Hạ Mỗ, huyện Đan Phượng, Hà Nội, được công nhận là Di tích Quốc gia từ năm 1991. Ngôi đình thờ Hy Minh Dũng Nghị Đại vương - hoàng tử Lý Bát Lang, con trai thứ sáu của vua Lý Phật Tử.

Với quy mô bề thế vượt trội so với các công trình dân dụng trong làng, Đình Vạn Xuân không chỉ thể hiện quyền uy linh thiêng của vị thần bảo hộ mà còn phản ánh sự thịnh vượng của làng Hạ Mỗ qua nhiều thế kỷ. Kiến trúc đình mang đậm phong cách truyền thống với những đường đao cong mềm mại - nét đặc trưng của kiến trúc cổ Việt Nam.

Điểm độc đáo hiếm có của đình là hệ thống nếp nhà dọc chính giữa, vừa tạo không gian hành lễ trang nghiêm, vừa tôn lên vẻ uy nghiêm bề thế. Nhìn từ xa, tòa đại đình hiện lên như một công trình hai tầng lớp rõ rệt, trở thành minh chứng sống động cho sự đa dạng trong kiến trúc đình làng Việt.

Địa chỉ: Hạ Mỗ, Đan Phượng, Hà Nội

Đền Văn Hiến, tên chữ Văn Hiến Đường, là chứng nhân lịch sử của làng Hạ Mỗ, Đan Phượng. Nguyên là văn chỉ thờ Khổng Tử, nơi tôn vinh các bậc danh nho đất Hạ Mỗ, về sau trở thành nơi thờ phụng Thái úy Tô Hiến Thành - người con kiệt xuất của quê hương. Được xếp hạng Di tích Lịch sử - Kiến trúc Nghệ thuật năm 1991, đền là một trong những điểm sáng văn hóa của vùng đất này.

Năm 1908, sau sự kiện Đồng Giáng bút lịch sử tại chùa Hải Giác, đền được tôn tạo thành quần thể kiến trúc độc đáo như ngày nay. Đền không chỉ thờ Tô Hiến Thành mà còn tôn vinh quan nghề Đỗ Trí Trung - hai vị đại hiền của làng.

Đặc biệt, đền còn lưu giữ bảo vật quý giá: bộ Bia Tràng Khoa và mộc bản sách Cổ Kim Truyền Lục - minh chứng sống động cho truyền thống hiếu học nơi đây. Vinh dự hơn, đền được chọn là một trong những Công trình kỷ niệm 1000 năm Thăng Long - Hà Nội, khẳng định vị thế văn hiến của vùng đất này.

Địa chỉ: Hạ Mỗ, Đan Phượng, Hà Nội

Từ trung tâm Hà Nội, men theo Quốc lộ 32 qua thị trấn Phùng, du khách sẽ bắt gặp Đình Đại Phùng - ngôi đình cổ kính từ thế kỷ XVII nằm khiêm nhường ở đầu làng Đại Phùng. Với thế đất tựa sông Đáy, hướng về núi Tản Viên hùng vĩ, đình là điểm hội tụ của những giá trị văn hóa, kiến trúc và nghệ thuật chạm khắc dân gian độc đáo.

Theo thần phả, đình có từ thời Trần, thờ thần Tích Lịch Hỏa Quang (một trong tứ đại nhiên thần) và tướng quân Vũ Hùng - vị tướng tài ba dưới thời Trần Nghệ Tông. Sau khi dẹp tan giặc phương Tây, ông được phong tước hiệu "Trần triều Trung quân Ngã Bốn, Vũ Hùng Đại Vương". Những địa danh quanh đình như Ao Đồn, Nha Môn còn in đậm dấu tích doanh trại xưa.

Hàng năm, đình tổ chức ba lễ hội chính: 18 tháng Giêng (ngày đản sinh tướng quân Vũ Hùng), 12 tháng 2 (tưởng nhớ thần Tích Lịch Hào Quang), và 18 tháng 11 (ngày hóa của tướng quân). Các nghi lễ này không chỉ thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn mà còn là dịp bảo tồn những giá trị văn hóa phi vật thể quý báu.

Địa chỉ: Đan Phượng, Hà Nội

Chùa Hải Giác tọa lạc bên dòng Nhuệ Giang cổ, là viên ngọc quý trong hệ thống di tích Đan Phượng. Được công nhận Di tích Quốc gia từ năm 1991, ngôi chùa cổ này là minh chứng sống động cho nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc Phật giáo thời Lê.

Với quy mô "trăm gian" theo lối nội công ngoại quốc, chùa Hải Giác sở hữu kho tàng nghệ thuật vô giá với hơn 200 pho tượng Phật, trong đó 50 tượng tròn là những kiệt tác điêu khắc. Không gian thiêng liêng nơi đây còn lưu giữ nguyên vẹn kiến trúc cổ kính qua nhiều thế kỷ.

Đặc biệt, chùa Hải Giác không chỉ là trung tâm Phật giáo mà còn gắn liền với những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc. Ngôi chùa này từng chứng kiến và góp phần vào công cuộc giải phóng đất nước, trở thành biểu tượng văn hóa - lịch sử của vùng đất Hạ Mỗ.

Địa chỉ: Hạ Mỗ, Đan Phượng, Hà Nội

Đình Phương Mạc - di tích quốc gia từ năm 1990, là bảo tàng sống về kiến trúc gỗ thế kỷ XVIII với những nét chạm khắc tinh xảo. Ngôi đình cổ kính này dù trải qua nhiều lần trùng tu vẫn giữ nguyên vẹn nét kiến trúc đặc trưng thời Lê.

Với 5 gian tiền tế mái cong uy nghi, hai dãy tả hữu mạc và giếng nước hình vuông phía trước, đình Phương Mạc hiện lên như một bức tranh kiến trúc hoàn hảo. Bên trong còn lưu giữ nhiều cổ vật quý: hương án, đôi hạc gỗ, long ngai chạm rồng tinh xảo cùng 10 đạo sắc phong các triều đại.

Đình thờ Phạm Bạch Hổ - vị tướng tài ba thời Ngô Quyền, một trong 12 sứ quân nổi tiếng. Đặc biệt, cuốn khoán ước 149 điều tại đình là tư liệu quý giá nghiên cứu về luật tục làng xã Việt Nam truyền thống.

Địa chỉ: Phương Đình, Đan Phượng, Hà Nội

Ẩn mình tại xã Tân Lập, Đình Chùa Hạ Hội là cụm di tích quốc gia được công nhận năm 1991. Dù chưa rõ năm xây dựng, nhưng qua bản sắc phong năm 1633 và hệ thống bia đá từ 1678-1732, có thể khẳng định đây là công trình kiến trúc cổ từ thế kỷ XVII-XVIII.

Nơi đây thờ Thành Hoàng Đinh Công Tuấn - vị tướng tài thời Trần, được các triều đại phong tặng danh hiệu "Đinh Lang Tướng quân Phúc Đẳng Hạ Thần". Trải qua bao thăng trầm, đình vẫn lưu giữ nguyên vẹn những sắc phong quý giá, trở thành chứng nhân lịch sử sống động của vùng đất Tân Lập.

Với lối kiến trúc độc đáo cùng những giá trị văn hóa đặc sắc, Đình Chùa Hạ Hội xứng đáng là điểm đến không thể bỏ qua khi ghé thăm Đan Phượng.

Địa chỉ: Tân Lập, Đan Phượng, Hà Nội

Miếu Voi Phục và Lăng Văn Sơn - di tích quốc gia từ năm 1997, là nơi lưu giữ huyền tích về tướng quân Văn Dĩ Thành, vị anh hùng chống quân Minh thời vua Trần Trùng Quang. Nơi đây sở hữu 40 đạo sắc phong qua các triều đại, trong đó có những danh hiệu cao quý như "Nam thiên thượng đẳng thần".

Không chỉ là di tích lịch sử, nơi đây từng chứng kiến sự kiện Trung đoàn Thủ Đô hội quân năm 1947 và được Đại tướng Võ Nguyên Giáp về thăm năm 1998. Đặc biệt, khu di tích gắn liền với nghệ thuật hát chèo tàu độc đáo - loại hình diễn xướng được phục dựng sau nhiều năm mai một.

Địa chỉ: Thượng Hội, Tân Hội, Đan Phượng