Khám phá 10 bài thơ tuyệt vời nhất của Tản Đà

Khi mùa thu về, gió thu thổi vẩn vơ,
Sương thu mỏng manh lướt qua từng nhánh cây,
Khói thu lan tỏa, cuốn theo chút mơ màng,
Lá thu nhẹ nhàng rơi, mang nỗi nhớ,
Sông thu trôi dạt, vội vã chia ly,
Nhạn về, én lại bay đi, mang theo hoài niệm.
Đêm khuya, vượn hót, ngày ve ngân nga,
Lá sen tàn, giọt lệ lặng lẽ rơi,
Chim trời mơ về chốn xưa,
Cỏ vàng, cây đỏ, nhuốm bóng thời gian.
Mùa thu buồn bã vẫy tay tạm biệt,
Chia ly, nhưng lòng vẫn vương vấn,
Cảm thu, những nỗi niềm thương nhớ,
Thu tựa như lời tiễn biệt của người xa xứ.

Đêm qua, không biết có phải là mộng hay thực,
Chẳng hoảng hốt, không mơ mòng, vẫn tỉnh táo,
Thật hồn, thật phách, thật đầy đủ thân thể,
Cảm giác như được lên tiên, sướng lạ lùng!
Vào lúc canh ba, tôi nằm một mình,
Chân vắt dưới bóng đèn xanh mờ,
Ngồi dậy, cảm thấy buồn, đun nước uống,
Uống xong, lại nằm ngẫm nghĩ, văn chương như một thú vui.
Chán ngâm văn, tôi lại chơi giăng lưới,
Ra sân, bóng đêm cùng tôi lướt đi,
Bỗng nhiên, trên trời hai cô tiên xuống,
Họ cười mỉm, nói rằng:
“Giời nghe tiếng ngâm của hạ giới,
Vang vọng đến tận sông Ngân Hà,
Làm Giời mất ngủ, trách móc người đời,
Giời mời ngươi lên đọc cho nghe thử.”
Cuối cùng, tôi gặp tiên!
Họ nghe tiếng tôi, cảm thấy quen thuộc,
Văn chương của tôi đâu có gì lạ,
Nhưng Giời đã sai gọi tôi lên,
Vậy là tôi theo hai nàng tiên,
Bay lên, chẳng cần cánh, chỉ theo làn mây.
Vào tới thiên cung, nhìn thấy Giời, tôi cúi lạy,
Giời bảo tiên nữ đỡ tôi dậy,
Văn sĩ ngồi chơi trên ghế bành như mây,
Tiên đồng pha nước, uống xong tôi lại tiếp tục đọc văn,
Chư tiên ngồi quanh, tĩnh lặng lắng nghe.
Giời khen ngợi văn chương tôi thật tuyệt,
Văn như sao băng, mạnh mẽ như mây trời,
Êm ái như gió thoảng, tĩnh lặng như sương,
Lạnh như tuyết, đầm như mưa sa.
Giời hỏi tên tôi, tôi trả lời:
“Con tên Nguyễn Khắc Hiếu, quê ở Á Châu, Địa Cầu, sông Đà, núi Tản.”
Giời ngẫm một lúc lâu rồi bảo:
“Không phải là Giời đầy, mà Giời sai con một việc trọng đại,
Việc này có tầm ảnh hưởng đến nhân loại,
Con hãy về thực hiện công việc của Trời.”
Vâng lời Giời, tôi quay trở lại trần gian,
Chư tiên tiễn tôi ra ngoài cổng trời,
Giọt sương rơi tiễn biệt, tôi nhìn lại không thấy ai,
Với trái tim đầy cảm xúc, tôi quay về với nhân gian.

Kỳ lạ thay, sao cứ mãi nhớ về nhau,
Nhớ nhung, dai dẳng suốt những đêm dài.
Bốn phương trời mây nước, đôi ta phân tán,
Nhưng hai chữ “tương tư” vẫn nặng lòng mang sầu.

Hai chàng trai,
Bởi lẽ tiền tài phúc đức nhiều phần,
Giờ đây kết duyên ở chốn tiên cung.
Nhưng nợ trần gian chưa dễ buông tay,
Vẫn vương vấn cõi tục, trong lòng còn vấn vương.
Nay đến lúc chia tay, người đi, kẻ ở,
Vĩnh biệt nhau, từ nay không gặp lại.
Ngãi trăm năm chỉ còn lại một khúc ca thi,
Dâng lên quân tải để làm lễ tiễn biệt.

Ngâm: Lá đào rơi nhẹ giữa lối Thiên Thai,
Suối nước tiễn đưa, oanh hót nghẹn ngào!
   Nửa năm tiên cảnh,
   Một bước về trần,
Ước hẹn xưa giờ chỉ còn trong ký ức.
   Đá mòn, rêu nhạt,
   Nước chảy, hoa trôi,
Cánh hạc bay vút lên tận trời cao!
Trời đất từ đây xa cách mãi,
   Cửa động,
   Đỉnh non,
   Lối xưa,
Ngàn năm lặng lẽ bóng trăng khuyết.

Tay tiên cầm quả đào tiên,
Phần dâng tặng chị, phần chào anh kính.
Gió đông thổi rít, suối tình vỡ òa,
Chỉ dẫn con đường để đôi ta gặp gỡ.
Rượu bồ đào chưa uống mà say,
Hoa cỏ giao kết dưới ánh đèn trời.
Chốn tiên cung, đông đúc người họp,
Nhưng nợ trần gian vẫn còn vấn vương,
Cảnh Bồng Lai, thanh bình qua tháng năm,
Trăm nghìn tình yêu, ngọt ngào và ấm áp.
Chúc đôi lứa sống trọn đời hạnh phúc,
Rêu xanh phủ động, hoa đào nở rộ, xua tan bụi trần.

Trang Chu, trong cảnh nghèo khó,
Đi qua nơi tước hầu, xin mượn ít tiền.
Hầu nói: “Đợi một chút, tôi sẽ giúp,
Có ba trăm lạng, tôi sẽ giúp ông ngay.”
Trang Chu, lòng nổi giận, không vui,
Liền kể câu chuyện bất bình để nói vui.
Ông bảo: “Trên đường dài vạn dặm,
Đột nhiên có tiếng ai gọi thầm...
Nhìn trong vết bánh xe mờ,
Thấy con cá riếc, thở dài than thở.
Chúng ta phải hỏi han thật kỹ,
- Cá riếc ơi, tại sao lại như vậy?
Cá riếc trả lời: - Trận ba đào vừa qua,
Ông có thể dội nước để giúp tôi.
Trang Chu bảo: - Hãy nghỉ ngơi đi,
Chờ ta trở lại, chuyến này tôi đi xa.
Vua Ngô đã thông báo cho ta,
Ta sẽ đưa nước sông Tây để đón người.
Cá riếc nổi giận, không vui,
- Cảm ơn ông đã thật lòng giúp đỡ.
Nhưng gáo nước của ông thật là to,
Có lẽ ông sẽ tìm cá khô chứ không phải tôi.”

Trăm năm cuộc sống còn dài,
Con đường vô tận, cuộc đời chưa xa.
Núi non, mây giăng, chưa hề già,
Đầu tóc bạc mà tâm vẫn xanh như xưa.
Giang sơn này nặng trĩu tình yêu,
Giời chưa cho nghỉ, ta vẫn đi mãi.
Đợi đến lúc giời bảo thôi đi,
Giang sơn bỏ lại, ta sẽ an nhàn nghỉ ngơi.
Nợ đời là vậy, ai ơi,
Khách tình hãy nhắn gửi lời nhắc nhở.
Liệu ai có cùng ta, đồng hành trong kiếp này?

Đêm thu trầm lắng biết bao! Chị Hằng ơi!
Trần gian này, em chẳng còn thiết tha gì.
Cung quế có ai đang ngồi đó?
Cành đa xin chị nâng lên để cùng ngắm chơi.
Có bạn có bầu, chẳng còn buồn nữa,
Cùng gió cùng mây, thế mới thấy vui.
Rồi mỗi năm vào rằm tháng tám,
Cùng nhau ngắm nhìn, rồi cười với thế gian.

Nước non nặng tình một lời thề,
Nước đi mãi chẳng về cùng non nữa.
Nhớ lời nguyện ước, nước thề với non,
Nước đi, non ở lại đứng chờ.
Non cao ngước mắt vọng về phía nước,
Suối rơi lệ dài, mong chờ từng ngày.
Xương cốt mai này hao mòn,
Tóc đã bạc, tuyết sương đã rơi.
Giời phía Tây, ánh tà dương ngả,
Vẻ đẹp của non vẫn chưa tàn phai.
Non cao tuổi vẫn chưa già,
Non nhớ nước, nước có còn nhớ non?
Cho dù sông cạn đá mòn,
Còn non, còn nước, lời thề vẫn còn.
Non xanh đã biết chưa?
Nước ra biển lại về với nguồn,
Nước non lại hội ngộ, đừng buồn nữa!
Dù nước đi, ngàn dâu vẫn xanh tốt,
Non vẫn vui, nghìn năm thề ước mãi.
Non và nước, lời thề chẳng phai!

Một đôi người Việt, một kẻ Tần,
Phần tình yêu dâng trọn, phần oán thù vương.
Chàng vuốt rùa, đổi máy ngọc,
Thiếp cầm lông ngỗng, chỉ dẫn đường tình.
Thề nguyền sống chết, phu phụ sánh vai,
Lòng người con gái luôn giữ trọn tình chung.
Việc của quân vương, đã vượt qua tình yêu,
Duyên nợ tình ái, vẫn cứ dở dang!
Nệm gấm vó câu,
Trăm năm giọt lệ trào tuôn,
Ngọc trai vùi sâu dưới đáy giếng,
Vẫn mùi khói nhang vương vấn nghìn thu.