Top 10 kỳ thủ cờ vua vĩ đại nhất trong lịch sử

Wilhelm Steinitz được xem là người đặt nền móng cho cờ vua hiện đại. Vào năm 1873, ông đưa ra một phong cách chơi hoàn toàn mới, ban đầu bị coi là kỳ lạ, bởi sự khác biệt so với chiến thuật tổng tấn công phổ biến thời bấy giờ. Những bài viết về cờ vua của ông vẫn còn ảnh hưởng sâu rộng cho đến ngày nay, và ông được tôn vinh là ‘Cha đẻ của Cờ thế’. Mặc dù một số ý tưởng của ông có vẻ lạ lẫm đối với những kỳ thủ hiện đại, nhưng chúng đã tạo nên nền tảng vững chắc cho chiến thuật trong cờ vua. Chính vì vậy, ông được nhiều thế hệ kỳ thủ gọi là ‘thầy’.

Vào năm 1866, Steinitz đã đánh bại Adolf Andersson, người sau này trở thành một trong những kỳ thủ xuất sắc nhất thế giới. Trong khoảng thời gian từ 1873 đến 1882, Steinitz chỉ đấu một trận với Blackburne và thắng tuyệt đối 7-0. Đến năm 1882, ông trở lại và vào năm 1886, đánh bại Zuckertort trong trận tranh ngôi vô địch thế giới.

Ông tiếp tục thống trị thế giới cờ vua trong suốt 8 năm liền, khi lần lượt đánh bại Gunsberg và Chigorin. Mãi đến năm 1894, ông mới thất bại trước Emanuel Lasker. Thật tiếc, sau 6 năm nữa, kỳ thủ lừng danh Steinitz đã qua đời trong cảnh nghèo khó vào năm 1900.

Mikhail Botvinnik là Vị vua cờ đầu tiên của Liên Xô cũ. Sinh năm 1911 tại Saint Petersburg, Nga, Botvinnik trở thành Vua cờ thứ sáu vào năm 37 tuổi, nhờ chiến thắng tại giải đấu vòng tròn năm kỳ thủ ở The Hague (Hà Lan) và Moscow (Nga), giành 14 điểm trong tổng số 20, vượt qua Vasily Smyslov ba điểm.

Botvinnik đã mở ra một kỷ nguyên hơn 20 năm cờ vua Liên Xô thống trị thế giới. Ông bảo vệ ngai vàng của mình vào các năm 1951 và 1954, lần lượt đánh bại David Bronstein và Smyslov. Năm 1957, Smyslov soán ngôi, nhưng Botvinnik đã lấy lại được ngôi vua sau ba năm. Mặc dù bị Mikhail Tal đánh bại vào năm 1960, ông đã đòi lại ngôi vị chỉ một năm sau đó. Tuy nhiên, vào năm 1963, ở tuổi 52, Botvinnik đã để mất ngôi Vua cờ vào tay Tigran Petrosian, và không còn tranh chấp ngôi vị nữa.

Botvinnik còn được biết đến như người thầy vĩ đại của nhiều kỳ thủ Nga nổi tiếng sau này, như Karpov, Kasparov và Kramnik. Ngoài cờ vua, ông cũng là một nhà khoa học tài năng, làm việc trong ngành kỹ sư điện và khoa học máy tính.

Paul Morphy được biết đến như là Vua cờ không chính thức. Sinh năm 1837 tại New Orleans, Louisiana, trong một gia đình quyền quý, Morphy sớm tỏ ra xuất sắc với khả năng cờ vua của mình. Sau khi tốt nghiệp đại học luật vào tuổi 20, ông đã sang châu Âu để thi đấu với những kỳ thủ hàng đầu của thời đại, và không gặp phải đối thủ xứng tầm.

Vào năm 1858, Morphy tuyên bố mình là nhà vô địch thế giới sau khi đánh bại Adolf Anderssen với tỷ số 8-3 tại Paris, Pháp. Tuy nhiên, trận đấu này không được công nhận chính thức. Không còn đối thủ đủ mạnh, Morphy chỉ tham gia thi đấu khi có điều kiện chấp đối thủ các quân tốt. Ông quyết định giải nghệ vào năm 1860, khi mới 22 tuổi.

Robert “Bobby” James Fischer bắt đầu bước vào con đường cờ vua từ khi mới 14 tuổi. Trong suốt sự nghiệp lẫy lừng của mình, ông đã vô địch cờ vua Mỹ tới 8 lần, trở thành ĐKT trẻ nhất lúc bấy giờ khi chỉ mới 15 tuổi, và từng là ứng viên tranh ngôi Vua cờ trẻ tuổi nhất trong lịch sử.

Vào năm 1970, Fischer đã giành chiến thắng liên tiếp 20 trận tại giải Interzonal, là giải đấu cuối cùng áp dụng thể thức vòng tròn một lượt. Năm 1972, ông đã đánh bại Boris Spassky trong một trận đấu đầy kịch tính để trở thành Vua cờ thế giới. Tuy nhiên, vào năm 1975, ông từ chối bảo vệ danh hiệu vì không đồng ý với điều kiện tổ chức của FIDE.

Cuộc đời và sự nghiệp của Fischer đầy những thăng trầm, nhưng không thể phủ nhận vị thế đặc biệt của ông trong làng cờ vua, khi mà trình độ của ông vượt trội hơn hẳn các đối thủ cùng thời.

Jose Raul Capablanca sinh năm 1888 tại Havana, Cuba, và là một trong những kỳ thủ vĩ đại nhất trong lịch sử cờ vua. Ông giữ ngôi vô địch thế giới từ năm 1921 đến 1927, và khi còn sống, Capablanca được xem là biểu tượng vĩ đại của Cuba.

Capablanca đã kết thúc 27 năm thống trị của Emanuel Lasker trên ngai vàng cờ vua, sau khi chiến thắng áp đảo Lasker 9-5 trong trận đấu diễn ra tại Havana vào tháng 4/1921. Capablanca giành bốn chiến thắng và không để thua trận nào. Tuy chỉ giữ ngôi vô địch trong sáu năm, ông đã tham gia hai trận tranh ngôi. Trong trận đấu lần hai, diễn ra từ tháng 9 đến tháng 11 năm 1927, Capablanca thất bại trước Alexander Alekhine với tỷ số 15,5 - 18,5.

Ngay từ khi mới 16 tuổi, Alexander Alekhine đã là một trong những kỳ thủ xuất sắc nhất của Liên Xô. Đến năm 22 tuổi, ông trở thành kỳ thủ mạnh nhất thế giới, khẳng định được tài năng vượt trội trong làng cờ vua.

Alekhine bắt đầu thống trị cờ vua thế giới khi đánh bại Capablanca vào năm 1927. Mục tiêu lớn nhất của ông khi bước vào trận đấu này là lật đổ Capablanca, và ông đã thành công với tỷ số 6 thắng, 3 thua và 25 hòa. Sau đó, Alekhine bảo vệ được danh hiệu Vua cờ trước Bogoljubov vào các năm 1929 và 1934, nhưng phải chịu thất bại trước Max Euwe vào năm 1935. Tuy nhiên, đến năm 1937, Alekhine lấy lại ngôi vị Vua cờ và giữ vững danh hiệu cho đến khi qua đời vào năm 1946.

Vishy Anand là nhà Vô địch cờ vua thế giới từ năm 2007 đến 2013. Dù hiện tại Anand ít được chú ý hơn dưới cái bóng của Magnus Carlsen, không thể phủ nhận rằng ông đã giành hầu hết các danh hiệu mà bất kỳ kỳ thủ chuyên nghiệp nào cũng mơ ước. Với hệ số Elo gần 2800, Anand vẫn giữ vững vị trí trong nhóm các kỳ thủ hàng đầu thế giới, và thậm chí còn vô địch cờ nhanh thế giới vào năm 2017.

Anand được xem là hình mẫu của sự bền bỉ trong làng cờ vua đỉnh cao. Ông là ĐKTQT đầu tiên của Ấn Độ khi mới 18 tuổi, và đã bảo vệ thành công danh hiệu Vô địch thế giới trước các kỳ thủ kỳ cựu như Vladimir Kramnik năm 2008, Veselin Topalov năm 2010, và Boris Gelfand năm 2012.

Garry Kasparov bắt đầu khẳng định mình trên đấu trường cờ vua thế giới khi mới 22 tuổi. Ông trở thành nhà vô địch trẻ nhất trong lịch sử cờ vua vào năm 1985 và giữ vững ngôi vị số 1 suốt 20 năm cho đến khi giải nghệ vào năm 2005. Từ năm 10 tuổi, Kasparov đã được huấn luyện tại trường cờ Mikhail Botvinnik ở Liên Xô, và vào năm 15 tuổi, ông đã vô địch giải nhà nghề.

Năm 1983, Kasparov xếp hạng thứ hai thế giới, nhưng đến năm 1985, ông đã giành lại ngôi Vua cờ từ tay Anatoly Karpov trong một trận đấu lịch sử. Ông bảo vệ thành công danh hiệu này ba lần, nhưng vào năm 1993, ông tách khỏi FIDE, mặc dù vẫn giữ vững danh hiệu vô địch thế giới trong 13 năm tiếp theo. Mặc dù vậy, vào năm 2000, Kasparov đã đánh mất ngôi vị vào tay Vladimir Kramnik. Sau khi vô địch giải Linares lần thứ 9 vào năm 2005, ông tuyên bố giải nghệ, vẫn giữ vững vị trí số 1 thế giới trong suốt sự nghiệp.

Sau khi rời cờ vua, Kasparov bắt đầu tham gia vào hoạt động chính trị và từng có ý định tranh cử Tổng thống Nga, trở thành biểu tượng đối lập mạnh mẽ với Tổng thống Vladimir Putin.

Magnus Carlsen hiện đang chứng tỏ rằng không có đối thủ nào có thể sánh ngang với anh. Năm 13 tuổi, cậu bé đến từ Na Uy đã trở thành ĐKTQT, và chỉ một năm sau, vào năm 2009, Carlsen đạt hệ số Elo vượt mốc 2800. Đến năm 2010, anh đã vươn lên vị trí số 1 thế giới trên bảng xếp hạng của FIDE. Ba năm sau, anh đánh bại Vishy Anand trong một trận đấu đầy kịch tính để giành ngôi vô địch thế giới cờ vua, chỉ cần 10 ván để đăng quang.

Ngay trong năm sau, Carlsen bảo vệ thành công ngôi Vua cờ và tiếp tục giành vô địch thế giới cờ nhanh và cờ chớp vào năm 2014. Tháng 5 cùng năm, anh đạt kỷ lục Elo cao nhất trong lịch sử cờ vua với 2882 điểm. Đến năm 2016, Carlsen lại bảo vệ thành công danh hiệu trước Sergey Karjakin trong một trận đấu đầy căng thẳng.

Điều đặc biệt ở Carlsen là khả năng chơi cờ hoàn hảo, không có điểm yếu. Anh luôn chiến đấu với chiến lược sắc bén, ít khi bỏ qua cơ hội dù là nhỏ nhất. Khi chiếm ưu thế, anh biết chính xác cách tận dụng lợi thế để giành chiến thắng.

Anatoly Karpov là một trong những huyền thoại của cờ vua, nổi bật với 10 năm giữ ngôi vô địch thế giới. Sinh năm 1951 tại Zlatoust, Chelyabinsk Oblast, Nga, Karpov đã thống trị làng cờ thế giới ngay từ khi FIDE ra mắt bảng xếp hạng kỳ thủ vào năm 1970. Ông giữ vị trí số một trong 102 tháng, chỉ đứng sau Kasparov và Carlsen.

Karpov lên ngôi Vua cờ mà không cần đấu tranh quyết liệt, khi Bobby Fischer từ chối thi đấu theo thể thức 24 ván trong trận tranh ngôi vào năm 1975 tại Manila, Philippines. FIDE quyết định truất ngôi của Fischer và trao danh hiệu cho Karpov. Sau đó, ông đã bảo vệ thành công ngôi Vua cờ hai lần trước Viktor Korchnoi, trong các trận đấu năm 1978 và 1981 tại Baguio (Philippines) và Italy.

Trận đấu với Kasparov diễn ra đầy kịch tính vào năm 1984, nhưng kết quả đã bị hủy bỏ do trận đấu kéo dài quá lâu. Một năm sau, Karpov đã đánh mất ngôi vị vào tay Kasparov. Ông tiếp tục tranh tài với Kasparov thêm ba lần nữa trong các trận đấu năm 1986, 1987 và 1990, nhưng đều thất bại.