Top 10 Thi Phẩm Xuất Sắc Nhất Của Thiền Sư Huyền Quang

Cúc Hoa Kỳ 3

Vong thân, vong thế, dĩ đô vong,

Toạ cửu tiêu nhiên nhất tháp lương.

Tuế vãn sơn trung vô lịch nhật,

Cúc hoa khai xứ tức trùng dương.

Lời Giải Nghĩa

Buông bỏ chính mình, buông bỏ thế tục, buông bỏ tất cả,

Ngồi lâu trong tịch mịch, mát lạnh cả giường thiền.

Cuối năm nơi non cao không còn khái niệm ngày tháng,

Chỉ nhận biết tiết trùng dương khi hoa cúc nở vàng.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Ai Phù Lỗ

Khoá huyết thư thành dục ký âm,

Cô phi hàn nhạn tái vân thâm.

Kỷ gia sầu đối kim tiêu nguyệt,

Lưỡng xứ mang nhiên nhất chủng tâm.

Lời Bình Giải

Máu chảy đầu ngón tay viết thư gửi gắm,

Nhạn lẻ loi xuyên mây lạnh nơi biên ải.

Bao mái nhà thổn thức dưới vầng trăng đêm nay?

Hai phương trời cách biệt nhưng chung một nỗi niềm.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Phiếm Chu

Tiểu đĩnh thừa phong phiếm diểu mang,

Sơn thanh thuỷ lục hựu thu quang.

Sổ thanh ngư địch lô hoa ngoại,

Nguyệt lạc ba tâm giang mãn sương.

Lời Giải Nghĩa

Con thuyền nhỏ lướt theo chiều gió giữa dòng sông mênh mông,

Núi xanh nước biếc điểm thêm ánh thu vàng.

Vài tiếng sáo chài vọng từ bờ lau xa,

Trăng chìm đáy nước, sông đầy sương giăng.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Đề Đạm Thủy Tự

Đạm Thủy đình biên dã thảo đa,

Không sơn vũ tễ tịch dương tà.

Nhân qua liễn lộ đầu thiền thất,

Ủng phạm xao chung giản lạc hoa.

Lời Giải Nghĩa

Ven đình Đạm Thủy cỏ hoang dại mọc đầy,

Núi vắng mưa tan, nắng chiều nghiêng bóng.

Theo lối xưa vua qua mà tìm vào thiền thất,

Giúp chùa gõ chuông, nhặt cánh hoa rơi.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Tặng Sĩ Đồ Tử Đệ

Phú quí phù vân trì vị đáo,

Quang âm lưu thuỷ cấp tương thôi.

Hà như tiểu ẩn lâm tuyền hạ,

Nhất tháp tùng phong, trà nhất bôi.

Lời Giải Nghĩa

Phú quý tựa mây trôi chưa kịp tới,

Thời gian như nước chảy cuốn đi nhanh.

Chi bằng ẩn dật nơi rừng suối,

Một chiếc giường thông, chén trà thanh.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Quá Vạn Kiếp

Lạng Châu nhân vật thuỷ lưu đông,

Bách tuế quang âm nhiển chỉ trung.

Hồi thủ cố sơn ngưng vọng xứ,

Sổ hàng qui nhạn thiếp tình không.

Lời Giải Nghĩa

Nhân vật Lạng Châu tựa dòng nước xuôi đông,

Trăm năm phù du chỉ thoáng chốc.

Ngoảnh nhìn non cũ nơi xa vời vợi,

Mấy cánh nhạn trời in bóng giữa không trung.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Đề Động Hiên

Hoa mộc di duyên chủng tác sơn,

Lung yên trạo nguyệt, lạc hoa hàn.

Tùng tư niệm lự đô vô tục,

Doanh đắc thanh phong nhất chẩm an.

Lời Giải Nghĩa

Hoa cây quấn quýt tạo non bồng,

Khói tỏa trăng soi, hoa rụng lạnh lùng.

Từ đây dứt bỏ niềm tục lụy,

Gió mát đưa vào giấc ngủ yên.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Yên Tử Sơn Am Cư

Am bức thanh tiêu lãnh,

Môn khai vân thượng tằng.

Dĩ can Long Động nhật,

Do xích Hổ Khê băng.

Bão chuyết vô dư sách,

Phù suy hữu sấu đằng.

Trúc lâm đa túc điểu,

Quá bán bạn nhàn tăng.

Lời Giải Nghĩa

Am vắng chạm trời xanh lạnh lẽo,

Cửa mở trên tầng mây cao.

Long Động mặt trời đã ngọn tre,

Hổ Khê băng còn dày thước đo.

Giữ nết vụng về không mưu kế,

Nương gậy gầy đỡ thân hao.

Rừng trúc chim về đậu,

Quá nửa bạn cùng nhà sư nhàn.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Diên Hựu tự - Khúc thiền ca đêm trăng

Tiếng chuông chùa vang lên rồi tắt lịm trong đêm thượng phương,

Trăng tỏa sáng như sóng, phong lá đỏ rực rỡ.

Bóng xi vẫn ngủ say dưới mặt hồ gương lạnh giá,

Đôi tháp song song tựa ngón tay ngọc giá băng.

Vạn duyên không vương, tâm an nhiên thoát tục,

Mắt thênh thang không vướng chút ưu phiền.

Thấu hiểu lẽ thị phi đều hư ảo,

Cung ma hay cõi Phật cũng chỉ một màu thôi.

Bản dịch thấm đẫm thiền vị

Chùa Một Cột - công trình độc đáo được vua Lý Thái Tông xây dựng năm 1049, trải qua bao thăng trầm lịch sử vẫn uy nghi giữa lòng Hà Nội.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988

Cúc hoa kỳ 2 - Tâm tình thi nhân

Dòng sông lớn vô tình không rửa trôi nỗi niềm khô héo,

Trăm bài thơ mai trước giờ phải nhường vẻ đẹp hoa cúc.

Tuổi già thêm nỗi sầu thu, vần thơ chưa trọn,

Nhưng bầu rượu túi thơ vẫn bận rộn vì sắc cúc vàng.

Lời bình

Bài thơ như bức tranh thủy mặc về nỗi niềm thi nhân tuổi xế chiều, nơi vẻ đẹp hoa cúc trở thành niềm an ủi cho tâm hồn cô đơn trước mùa thu tàn.

Nguồn: Thơ văn Lý Trần (tập II), NXB Khoa học xã hội, 1988