Top 12 bài thơ xuất sắc của nhà thơ Tố Hữu

Thương đồng chí thuở trước
Trường chinh muôn dặm dài
Giờ bỗng thành “ma quỷ”
Đầu cúi, mũ tai lừa!

Trung Hoa ơi Trung Hoa!
Người đi đâu giữa chiều tà?
Nghe tiếng Lỗ Tấn gào thét
Ăn thịt người, còn không?

Thôi hết ngượng ngùng, ngỡ ngàng ngày xưa
Dịu dàng, ấm áp phút giây thân tình!
Làn môi khô khẽ run từng đôi lần,
Lão đau đớn nhìn tôi rồi nức nở:

Bạn có hiểu nỗi cô đơn khôn nguôi

Mùa thu trước, hai tay gầy dắt cháu mồ côi,

Thì ra… thật vậy! Đứa nhỏ khát sữa,

Ôi, giá lạnh những ngày đông giá buốt!Nó chẳng sống! Ngày sau, trước ngõ nhà…

Từ đó, một mình tôi mới thấu hiểu

Niềm buồn sâu, nỗi sợ cô đơn nhất!

Chiếc khăn đen phủ nhẹ mái tóc,
Nàng bồng con, lặng lẽ bước ra ga...
Mưa lá tơi bời, nàng vẫn không rơi lệ,

Cây cối lay động, nàng run run…
Không rõ vì đâu nỗi sợ vu vơ,
Như những người con gái cùng cảnh ngộ,
Cũng khăn phủ đầu, cũng ngơ ngác.

Lạ kỳ thay, nàng không quen ai,
Nhưng lũ người kia dáng vẻ đau thương,
Ôm gối, lặng lẽ bờ cỏ ướt,
Nhìn nhau như thấu hiểu lòng riêng.

Rồi cùng nước mắt tuôn rơi;
Bi thương nàng dâng trào nao nao...
Buồn không hẹn trước, ngấm ngầm hòa chung,
Nàng cúi nhìn con, lệ rơi nghẹn ngào.

Đi Tây, đi lính, tức là đi… chết!
Ai ngờ rằng cuối xóm xa,
Ly biệt hôm nay thành biệt vĩnh viễn
Đôi hàng lệ sụt sùi gọi chồng… ma!

Nỗi đau nào ai thấy được,
Chỉ lòng này dù nhớ thương,
Chẳng hiểu nổi: trường chinh chiến kia
Là bàn tay nhuốm máu kẻ buôn xương!

Và từng xác chết trên chiến trường
Càng làm vững núi vàng ô uế
Của bọn đế quốc – ôi bi kịch!
Say máu cười nhạo lũ khờ dại!

Gió bắc về, lạnh thấm da thịt,
Nương chuối già rùng mình trong giá rét
Vài cánh chim thưa thớt trên ngọn cành,

Tìm gì em giữa sương chiều lạc lõng,
Chân ngập ngừng e lạnh bước đông,
Chờ mong chi mà mắt trông vời vợi
Cây trơ cành giơ tay gầy khô gõ?

Em run rẩy, lặng nghe trong gió thoảng,
Mùa thu qua, vơi hết những ân tình
Mà tim em vẫn khao khát trên đường!
Rồi đây... lạnh, mưa, và cô quạnh,
Em bước một mình giữa vắng lặng,
Ai còn đâu dịu dàng nhìn em,
Ai còn bên tai lời ru êm?
Cửa đóng then, lạnh lùng chẳng hé mở,
Như trái tim khô cạn chẳng rung động!

Biết chăng em, người bạn đơn côi!
Từng lần anh ngừng bước, bâng khuâng
Chạnh lòng nghĩ về miền xa vắng
Một tấm lòng yêu trong yên lặng!

Chim non rũ cánh bay xa
Đi tìm tổ ấm bơ vơ,
Giữa rừng sâu lạnh lẽo trơ
Dưới mưa rơi lặng lẽ ngơ.

Chim non ríu rít kêu thương
Lá rơi rụng lệ tràn vườn,
Buồn da diết vời mênh mông
Chim ơi biết quay về không?

Gió lùa mưa rơi lả tả
Con đường sương lạnh mịt mờ,
Em đi đâu, thân khô gầy
Cô quạnh phủ kín lối về!

Em sưởi ấm trong đôi tay,Lá rơi bay rũ ngập tràn
Cuộc đời buốt giá thảm than!

Chim non không tổ, trẻ mồ côi,
Hai thân phận cùng chơi vơi,
Cùng gánh nặng đời đầy khổ,
Cùng lang thang lạc lối trời.

Rồi một ngày cánh rơi tàn
Ngã xuống bên đường lặng thầm,Cuộc đời: “Có chi đâu đâu!”

Tôi không mời anh đi xa, lạ lẫm,
Tìm thương đau giữa xã hội đổ nát.
Làm sao kể hết những cảnh cùng cực

Này đây anh, một bức tranh thân quen:
Dù thô sơ, vẫn giữ trọn trung thành.
Dẫu tầm thường, nhưng qua ánh mắt anh

Hai đứa trẻ chung mái nhà, cùng tuổi,
Ngây thơ khờ dại như chim non mới sinh
Hồn non chưa vẩn bụi đời dơ bẩn

Lạ thay! Đứa tròn xinh, mỉm cười trong chăn
Và nũng nịu, nhìn mẹ ngọt ngào.
Đứa ngoài sân, bò lê trên cát bẩn
Môi tím, ghèn nhầy, ruồi đậu đầy.

Đứa ôm ly sữa, cau mày chê nhạt
Đứa kia đứng ngoài cổng, chân treo đợi
Ngóng mẹ mua về củ sắn khô khan.

Đứa say mê trong phòng xanh mát
Ngựa ngà, lính thổi kèn Tây rộn ràng.
Đứa kia thèm thuồng, nhìn ngây đứng đó
Không dám tới, sợ roi vọt tiếng chửi!

Cảnh đời đau khổ chưa kể hết đâu
Nhưng thôi bạn ơi, đừng nói thêm nữa!
Hai đứa ấy như hai thế giới riêng biệt
Chỉ khác nhau bởi không chung mái nhà:

Đứa hạnh phúc, con nhà chủ giàu sang
Đứa buồn tủi, con mụ giúp việc lam lũ.

Trên dòng Hương Giang,
Em nhẹ nhàng buông mái chèo,
Trời xanh trong vắt,
Nước cũng trong veo,
Em thả trôi theo dòng nước êm.

Trăng lên, trăng đứng, trăng tàn dần,
Đời em ôm chiếc thuyền nan xuôi theo dòng.
Thuyền rách nát,
Em vẫn chưa có chồng,
Đi với chiếc thuyền không bến bờ,
Khi nào mới rời xa dòng dâm ô?
Ôi trời ơi, em biết bao giờ
Thân mình thoát khỏi nhục nhằn đêm dài.
Tình gian dối, ôi tình,
Thuyền rách liệu còn lành được không?

- Sao không, cô gái trên dòng sông?
Ngày mai em sẽ từ trong tới ngoài,
Thơm ngát hương hoa lài,
Trong trẻo như suối ban mai giữa rừng.
Ngày mai gió mới khắp phương trời
Sẽ đưa em đến vườn xuân đầy ắp.
Ngày mai trong ánh nắng tinh khôi,
Em sẽ thôi sống kiếp giang hồ đày đọa.
Ngày mai lớp bụi đời dơ bẩn
Sẽ tan biến như mây mờ đêm nay.
Cô ơi, tháng rộng, ngày dài,
Mở lòng ra đón chào ngày mai huy hoàng
Trên dòng Hương Giang...

Khi ta đã ngộ mùi hương chân lý,
Đời đắng cay không chút ngọt bùi,
Đời đau khổ chẳng còn nụ cười,
Đời tối tăm phải tìm ánh sáng mới.
Ta bước đi, chỉ một lối: Cách mạng,
Vững niềm tin sẽ giữ chặt thành công.
Như những con tàu giữa biển khơi rộng,
Dù xa bến vẫn tin ngày cập bến.

Hỡi bạn ơi, bờ vẫn còn xa,
Hải cảng mờ trong màn sương sớm,
Phải qua mỏm đá, gió phong ba,
Đôi tàu nhỏ dễ chao đảo, đắm chìm!
Đường tranh đấu đâu khi nào yên bình?
Bạn đồng hành, nếu chí hướng bền lâu,
Ta trải lòng dâng trọn tình trung thành,
Với dòng máu sục sôi nhiệt huyết.
Sự sống khởi nguồn từ chính cái chết,
Nguy nan nào có sánh bằng ý chí!
Ta như đoàn chiến hạm lướt sóng
Tiến thẳng tới, đạp tan muôn con sóng.
Tương lai rộng mở biển bao la,
Trên đầu cao vời vợi gió trời xanh!

Rồi một ngày xuân, giữa vịnh bạc,
Ta sẽ tới ru mình trong an yên.

Tạm biệt đời, yêu quý nhất đời ta,
Vài câu thơ, nắm tro tàn cuối cùng.
Thơ trao bạn đường, tro rải đất mẹ,
Sống là cho, chết cũng là cho đời.

- Mình về, liệu có nhớ ta?
Mười lăm năm thiết tha, dạt dào nghĩa nồng.
Mình về, có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?

Tiếng ai tha thiết bên cồn vọng lại
Bâng khuâng trong lòng, bước chân bồn chồn
Áo chàm phủ nỗi biệt ly
Tay nắm tay biết thốt nên lời hôm nay...

- Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn, suối lũ, mây mù chập chờn?
Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm muối đắng, gánh nặng trên vai?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi rụng rơi, măng mai già dần.
Mình đi, có nhớ những nhà
Những lau xám hắt hiu, lòng son sâu đậm?
Mình về, còn nhớ núi non
Nhớ kháng Nhật, thời Việt Minh hùng cường?
Mình đi, có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, đình làng, cây đa?

- Ta với mình, mình với ta,
Lòng nồng hậu vẫn luôn đinh ninh.
Mình đi, mình lại nhớ mình,
Người nước non, nghĩa tình thắm sâu.

Nhớ như nhớ người yêu dấu
Trăng lên đầu núi, nắng soi lưng nương.
Nhớ từng bản khói mờ sương,
Bếp lửa sớm khuya người thương đi về.
Nhớ rừng nứa, bờ tre xanh,
Ngòi Thia, sông Đáy, suối Lê đầy vơi.
Ta đi, ta nhớ ngày tháng,
Mình đây, ta đó, đắng cay ngọt bùi.

Thương nhau, chia củ sắn lùi,
Bát cơm nửa sẻ, chăn sui đắp chung.
Nhớ mẹ nắng cháy lưng ong,
Địu con lên rẫy, bẻ từng bắp ngô.
Nhớ lớp học i tờ nhỏ,
Đuốc khuya sáng rực liên hoan vui.
Nhớ ngày tháng gian nan ấy,
Ca vang núi đèo, đời vẫn nở hoa.

Nhớ tiếng mõ chiều rừng xa,
Đêm nện cối đều đều, suối hát ru.
Ta về, mình có nhớ ta?
Ta về, ta nhớ hoa người cùng rừng.
Rừng xanh, chuối đỏ thắm tươi,
Đèo cao nắng vàng, dao cài thắt lưng.
Ngày xuân rừng trắng hoa nở,
Nhớ người đan nón, chuốt sợi giang thơm.
Ve kêu rừng phách rộn ràng,
Nhớ em gái hái măng vàng một mình.
Rừng thu trăng sáng thanh bình,
Nhớ tiếng hát ân tình thủy chung.

Nhớ ngày giặc đến, giặc lùng,
Rừng núi đá cùng ta đánh Tây.
Núi dựng thành luỹ sắt dày,
Rừng che bộ đội, vây quân thù.
Mênh mang bốn bề sương mù,
Đất trời chung một lòng chiến khu.

Ai về, ai có nhớ không?
Ta về, nhớ Phủ Thông, đèo Giàng.
Nhớ sông Lô, phố Ràng,
Nhớ Cao Lạng, sang Nhị Hà...
Việt Bắc đường ta đi,
Đêm đêm rầm rập như đất rung.
Quân đội lớp lớp, trùng trùng,
Ánh sao đầu súng, mũ nan cùng bạn.
Dân công đỏ đuốc, từng đoàn,
Bước chân nát đá, lửa bay muôn nơi.

Ngàn đêm sương dày thăm thẳm,
Đèn pha sáng rực ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miền,
Hoà Bình, Tây Bắc, Điện Biên về.
Vui khắp Đồng Tháp, An Khê,
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.

Ai về, ai có nhớ không?
Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng hang.
Nắng trưa rực rỡ sao vàng,
Trung ương, Chính phủ bàn việc công.
Điều quân chiến dịch thu đông,
Nông thôn phát động, giao thông mở.
Giữ đê, phòng hạn, thu lương,
Gửi dao miền ngược, xây trường học.

Ở đâu u ám quân thù,
Nhìn về Việt Bắc, Bác Hồ sáng soi.
Đâu đau đớn giống nòi,
Ngước về Việt Bắc, chí bền bỉ.
Mười lăm năm ấy không quên,
Quê hương cách mạng dựng lên Cộng hòa.
Mình về, mình lại nhớ ta,
Mái đình Hồng Thái, cây đa Tân Trào.

- Nước trôi nước có về nguồn?
Mây đi mây có về non?
Mình về, ta gửi quê
Thuyền nâu, trâu mộng, bè nứa mai.
Màu nâu nhuộm áo không phai,
Cho lòng thêm đậm, cho ai nhớ mình.
Trâu về xanh lại Thái Bình,
Nứa mai gài chặt mối tình ngược xuôi.

- Nước trôi, lòng suối vẫn nguyên,
Mây đi mây nhớ vẫn về non.
Đá mòn nhưng lòng không mòn,
Chàm nâu thắm đượm, phấn son không phai.
Nứa mai gửi về quê nhà,
Nước non đâu cũng là ta mình.
Thái Bình đồng xanh mướt tươi,
Phên nhà ấm lại, mái đình vui tươi.

- Mình về thành phố xa xôi,
Nhà cao có thấy núi đồi?
Phố đông còn nhớ bản làng?
Ánh đèn có nhớ trăng rừng?
Mình đi, ta hỏi thăm,
Bao giờ Việt Bắc thêm vui?

- Đường về đã gần bên thôn,
Hôm nay rời bản, về thị thành.
Nhà cao không khuất non xanh,
Phố đông càng giục bước nhanh.
Ngày mai lại về thôn hương,
Rừng xưa núi cũ, yêu thương về.
Ngày mai rộn ràng sơn khê,
Tàu chạy ngược xuôi, lưới giăng bốn bề.
Than Phấn Mễ, thiếc Cao Bằng,
Phố phường như nấm mọc giữa trời.
Mái trường ngói đỏ tươi thắm,
Chợ vui trăm nẻo, hàng hoá đầy.
Muối Thái Bình ngược Hà Giang,
Cày bừa Đông Xuất, mía đường Thanh.
Ai về mua vại Hương Canh,
Ai lên gửi anh chiếu, gạch, vải.
Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng,
Vải tơ Nam Định, lụa Hà Đông.
Áo em thêu chỉ biếc hồng,
Mùa xuân ngày hội, thêm tươi vui.
Còn non, còn nước, còn trời,
Bác Hồ khỏe mạnh, cuộc đời vui thêm!

- Mình về với Bác, xuôi đường,
Thưa giùm Việt Bắc nhớ Người mãi.
Nhớ Ông Cụ mắt sáng ngời,
Áo nâu, túi vải, đẹp đời thường!
Nhớ Người những sáng tinh sương,
Ung dung yên ngựa, suối reo vang.
Nhớ chân Người bước lên đèo,
Người đi, rừng núi ngóng theo bóng Người...

- Lòng ta ơn Đảng đời đời,
Ngược xuôi, đôi mặt một lời.
Ngàn năm xưa nước non Hồng,
Còn đây ơn Đảng nối dòng dài.
Ngàn năm non nước mai sau,
Đời đời ơn Đảng sâu nồng.

Cầm tay nhau hát vui chung,
Hôm sau mình nhé, hát cùng Thủ đô.

Sáng ngày 4-8
La Habana đón ta về

Nghe tin giặc bắn Hòn Mê
Đêm thức giấc vọng tiếng gọi quê hương
Sớm mai lên đường cất cánh
Sóng biển mênh mông vang lời hò reo
Xin chào Cuba anh hùng!
Ta về, bạn theo sát bước chân ta…

Giữa biển Caribe rộng lớn

Hướng phương Bắc xa tít tắp
Trời xanh biển biếc hòa một màu
Mây trắng lững lờ dưới cánh bay
Đường dài, ai tỉnh, ai say?
Tiền tuyến gọi mời, ta cùng bay lên!

Thiên đường riêng biệt, buồn man mác!
Ai quên nghĩa tình mà vui say thế?
Chia ngọt sẻ bùi từ lâu
Đường chung không thể lùi, bước kiên cường.
Trăm nỗi lo trộn lẫn vui
Nắng lên sưởi ấm từng giấc mơ cao…

Chiều 4-8
Trên đất Hoa Kỳ

Ngắm nhìn đất nước xinh tươi
Hỏi cô tiên nữ nơi nào đây?
Trả lời rằng Bắc Mỹ xứ này
Phép quỷ chấm dứt, mưu ma kéo đến
Âm ty hiện hữu cõi này
Lầu Năm Góc, Nhà Trắng đầy tang thương.
Cười rằng: súng khoe, đắc tội
Ác độc càng nhiều, oan khiên càng dày.
Xem thiên hạ, ai khen ai chê?
Ngọn lửa dân sinh cháy bùng khắp nơi.
Mỹ như cọp rơi bẫy rồi.

Đêm 4-8
Sân bay Gander

Hoàng hôn kéo dài đến sáng
Chốn đất mới, tòa tháp đỏ xanh
Đất nữ hoàng Anh quốc
Du khách bốn mùa luôn chăm sóc
Nước nhỏ không đủ chốn đứng
Thêm đảo nuôi thân, nghĩa tình chốn này.

Sáng 5-8
Qua châu Âu

Châu Âu già trẻ ngơ ngác
Lịch sử dày sâu, mấy ai thấu?
Qua bao thế kỷ dấn thân
Paris cờ đỏ rực rỡ thêm chăng?
Lâu đài thao thức dưới trăng
Bão táp bốn phương, đất rung còn nghe?

Chiều 5-8
Phara

Phara hoàng hôn tím dịu dàng
Công chúa say ngủ mơ hoài chi?
Gương mặt buồn vẫn còn ghi
Ngày xưa Fucik đi, thuở ấy kia…
Lidice thấm máu đào
Vườn hồng ai giữ khỏi bầy sói lang?

Bỗng tin giặc đến bất ngờ
Quê hương bom rơi, nát lòng đau
Mỹ cướp biển cướp trời
Quê ta anh dũng, phá tan quân thù.
Niềm vui lan tỏa khắp nơi
Rượu đắng chia ngọt, canh đầy tình người.

Đêm 9-8
Moscow

Mạc-tư-khoa ngọn lửa đỏ
Dấu chân cách mạng tháng Mười vẫn đây
Ngôi sao rực giữa sương mây
Từng bước ta đi, ngày ngày không ngừng.
Lenin suy tư nơi kia
Kremlin lặng yên như thành trì bất khuất…

Sáng 10-8
Bắc Kinh

Bình minh rộn rã trong lòng
Đường về phơi phới, chim tung cánh bay
Cờ đỏ bay trên trường thành
Bắc Kinh tay trong tay, vững bước đồng lòng
Bạn vui mừng chiến công vang
Hậu phương sục sôi như tiền tuyến rực lửa.

13-8
Hà Nội

Kính chào Tổ quốc thân thương!
Cánh chim lượn giữa phố phường thủ đô
Vui sao trở về với Bác Hồ
Hoan hô chiến sĩ, chúc mừng anh hùng!
Bắc - Nam một dải bừng sáng
Càng nhìn càng thấy rạng ngời hôm nay.

Máy bay lướt qua biên giới
Hạ cánh tạm ở Nam Ninh
“Cách mạng văn hóa” mới lên
Hồng vệ binh trẻ nhí nhố.

Ảnh to, ảnh nhỏ tràn lan
Hàng triệu người còn một Ông
Những chú nhỏ giơ sách đỏ
Muôn năm Mao Trạch Đông!

Bữa trưa ở Vũ Hán
Vô chủ, chuyện ai mà kể?
Đất này còn bao bạn?
Hẹn một ngày mai trở lại...

Bắc Kinh trời ít tuyết
Hạn hán cháy khô cánh đồng
Chắc trời chưa thuộc hết
Bài ca “Đông Phương Hồng”!

Phố vắng lặng không tiếng cười
Tường dài phủ đầy chữ báo
Ánh mắt đăm chiêu vương lại
Giặc đâu mà “nã pháo”?

Thăm lại Di Hòa Viên
Cây trơ trụi chim không đậu
Mấy con thuyền chậm rãi lướt
Tây Thái hậu ngẩn ngơ.

Thương đồng chí một thuở
Trường chinh muôn dặm xưa
Nay biến thành “ma quỷ”
Đầu cúi, mũ lệch tai lừa!

Trung Hoa ơi, Trung Hoa!
Người đi đâu chiều tà?
Lỗ Tấn vang gào thét:
Ăn thịt người, còn không?