Top 5 Bài soạn hay nhất Ngữ văn 11: Luyện tập thao tác lập luận bác bỏ

Câu 1 (trang 31 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

a.

* Nội dung bác bỏ: Quan niệm sống hẹp hòi, chỉ quanh quẩn trong ngưỡng cửa gia đình.

* Phương pháp bác bỏ:

- Lập luận chặt chẽ với lý lẽ sắc bén: "Sống khép kín dù tiện nghi đủ đầy vẫn là cuộc sống nghèo nàn."

- Kết hợp hình ảnh so sánh sinh động để nhấn mạnh sự khác biệt, khơi gợi cảm hứng sống rộng mở.

* Cách diễn đạt:

- Sử dụng ngôn ngữ giản dị nhưng truyền cảm.

- Đan xen câu kể và câu miêu tả để tăng tính thuyết phục.

b.

* Nội dung bác bỏ:

- Vua Quang Trung bác bỏ tâm lý e dè, ngại khó của những nhân tài lúc bấy giờ.

* Phương pháp bác bỏ:

- Không chỉ trích trực diện mà phân tích sâu sắc khó khăn và nhu cầu cần thiết của sự nghiệp chung.

- Nhấn mạnh tinh thần đoàn kết và giá trị của người tài trên đất nước văn hiến.

* Cách diễn đạt:

- Sử dụng ngôn ngữ trang trọng, khiêm tốn.

- Giọng văn chân thành, kết hợp lý lẽ với dẫn chứng cụ thể.

Câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

* Quan niệm bác bỏ: "Học giỏi Ngữ văn chỉ cần đọc nhiều thơ văn."

* Cách bác bỏ:

- Phân tích nguồn gốc của quan niệm phiến diện này: thái độ học tập chưa đúng đắn.

- Làm rõ hậu quả: học tập không hiệu quả, dễ nản lòng.

- Gợi ý phương pháp học Ngữ văn hiệu quả: kết hợp đọc sách đa dạng, rèn kỹ năng viết, mở rộng kiến thức đời sống và quan sát thực tế.

Câu 3 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

* Phê phán lối sống "sành điệu" học đòi, buông thả.

- Nguyên nhân: sự lệch lạc trong tư duy sống.

- Cách bác bỏ: dùng lý lẽ, dẫn chứng để phân tích và phản bác.

- Đề xuất quan niệm sống đúng đắn: sống có trách nhiệm, cầu tiến và biết trân trọng giá trị thực tế.

Câu 1 (trang 31 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

Phân tích cách thức phản bác trong hai đoạn trích SGK.

Lời giải chi tiết:

a) Nghệ thuật phản bác trong đoạn văn của A. L. Ghéc-xen:

- Nội dung: Phê phán lối sống cá nhân ích kỷ.

- Cách phản bác: Sử dụng so sánh và lý lẽ sâu sắc. Tác giả ví lối sống cá nhân như khu vườn xinh đẹp nhưng không đủ sức chống chọi với bão tố, khéo léo bác bỏ bằng hình ảnh giàu tính biểu cảm. Tác giả khẳng định hạnh phúc không thể được xây dựng trên nền tảng mong manh, yếu ớt mà phải qua thử thách gian nan.

b) Nghệ thuật phản bác trong đoạn văn của Ngô Thì Nhậm:

- Nội dung: Bác bỏ quan điểm kẻ sĩ không nên phụng sự công việc triều đình.

- Cách phản bác: Sử dụng lập luận sắc bén, dẫn dắt người đọc qua các lựa chọn đúng đắn. Lập luận giàu cảm xúc, chặt chẽ và đầy sức thuyết phục.

Câu 2 (trang 32 SGK Ngữ văn 12 tập 2)

Trong hội thảo về kinh nghiệm học môn Ngữ Văn, có hai quan điểm:

a) Muốn học giỏi môn Ngữ Văn chỉ cần đọc nhiều sách, học thuộc thơ văn.

b) Không cần đọc sách, học thơ, chỉ cần luyện tư duy và cách viết là đủ.

Anh/chị hãy bác bỏ một trong hai quan điểm trên và đề xuất kinh nghiệm học Ngữ Văn hiệu quả.

Lời giải chi tiết:

- Chỉ ra ý kiến sai lầm và nguyên nhân (tư duy phiến diện, động cơ học tập chưa đúng đắn).

- Phân tích tác hại của những nhận thức sai lầm (gây ảnh hưởng tiêu cực đến học tập và phẩm chất cá nhân).

- Đề xuất phương pháp học Ngữ Văn: Đọc sách đa dạng, rèn luyện tư duy và cảm nhận, trải nghiệm thực tế.

Câu 3 (trang 32 SGK Ngữ văn 11 tập 2)

Quan niệm "Thanh niên hiện đại phải biết ăn diện, nhuộm tóc, hút thuốc, uống rượu,... mới là sành điệu".

Hãy lập dàn ý và viết bài nghị luận bác bỏ quan điểm trên.

Lời giải chi tiết:

Bài viết mẫu: "Ngày nay, một bộ phận giới trẻ hiểu sai về ‘sành điệu’, biểu hiện qua ăn mặc kỳ quái, hành vi thiếu văn hóa. Sành điệu không phải sự khác biệt vô nghĩa, mà là sự hài hòa giữa vẻ đẹp cá nhân và truyền thống. Hãy lựa chọn trang phục và phong cách sống phù hợp với lứa tuổi, văn hóa dân tộc và hoàn cảnh gia đình để thực sự trở thành một người trẻ văn minh và sành điệu đúng nghĩa."

Bài 1 (trang 31 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Nghệ thuật bác bỏ trong đoạn văn của A. L. Ghéc-xen:

- Nội dung: Phê phán mạnh mẽ lối sống cá nhân ích kỷ.

- Cách thức: Kết hợp tinh tế giữa so sánh và lý lẽ sắc sảo. Tác giả ví lối sống cá nhân như khu vườn được chăm chút cẩn thận nhưng lại không thể chống chọi với giông bão. Sự đối lập trong hình ảnh làm nổi bật thông điệp: Con người không thể hạnh phúc khi sống tách biệt trong sự đầy đủ phù phiếm.

Nghệ thuật bác bỏ trong đoạn văn của Ngô Thì Nhậm:

- Nội dung: Bác bỏ quan điểm sai lệch về trách nhiệm của kẻ sĩ đối với đất nước.

- Cách thức: Lập luận sắc bén, lời văn giàu cảm xúc, sử dụng câu hỏi tu từ và dẫn chứng thuyết phục. Ngô Thì Nhậm không chỉ phản bác mà còn khích lệ người tài đóng góp vào sự nghiệp chung.

Bài 2 (trang 33 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

- Bác bỏ hai quan điểm phiến diện: một bên quá chú trọng học thuộc lòng, bên khác lại lãng quên giá trị của việc đọc sách.

- Tác hại: Gây ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả học tập và thái độ sống của thế hệ trẻ.

- Đề xuất: Học văn cần kết hợp cảm nhận sâu sắc với sự rèn luyện bền bỉ qua đọc sách, quan sát cuộc sống và viết lách.

Bài 3 (Trang 31 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

- Quan niệm sống sai lầm: "Thanh niên phải ăn chơi theo xu hướng hiện đại" thực chất là biểu hiện của lối sống vô trách nhiệm.

- Cách bác bỏ: Sử dụng lý lẽ và dẫn chứng thực tế để phê phán sâu sắc, khẳng định rằng sống văn minh phải gắn liền với tri thức, nhân cách và giá trị dân tộc.

Câu 1 (Trang 31 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

a,

- Nội dung bác bỏ: Chỉ trích mạnh mẽ lối sống ích kỷ theo chủ nghĩa cá nhân.

- Cách bác bỏ: Vận dụng phép so sánh và lập luận chặt chẽ. Hình ảnh khu vườn đẹp nhưng không thể chống bão táp nhấn mạnh sự thiếu bền vững của lối sống cô lập. Tác giả khẳng định rằng niềm hạnh phúc thực sự chỉ được xây dựng qua gian nan và thử thách.

b,

- Nội dung bác bỏ: Loại bỏ ý kiến rằng kẻ sĩ không nên phụng sự việc lớn.

- Cách bác bỏ: Sử dụng hệ thống luận điểm hợp lý, dẫn dắt người đọc đến lựa chọn đúng đắn, đồng thời khích lệ tài năng trong việc đóng góp cho đất nước. Lời văn giàu cảm xúc, dẫn chứng thuyết phục nâng cao sức nặng lập luận.

Câu 2 (Trang 32 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Gợi ý:

- Trình bày quan điểm cần bác bỏ.

- Phân tích nguyên nhân, chỉ ra hậu quả của những nhận thức sai lầm.

- Đề xuất hướng hành động đúng đắn, nhấn mạnh giá trị tư duy và sáng tạo trong học văn. Quan niệm sai lầm rằng đọc nhiều và học thuộc có thể thay thế tư duy sáng tạo cần được bác bỏ mạnh mẽ.

Câu 3 (Trang 32 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2):

Lập dàn ý:

a, Mở bài: Dẫn dắt và khẳng định quan niệm sai cần bác bỏ.

b, Thân bài:

- Đưa ra lý do bác bỏ.

- Phân tích biểu hiện và tác hại của quan niệm sai.

- Nêu rõ cách sống đúng: Sống sành điệu thực sự là không ngừng học hỏi, rèn luyện bản thân và thích nghi với thời đại.

c, Kết bài: Đưa ra bài học ý nghĩa và gợi mở liên hệ thực tế.

Bài học quan trọng

- Khái niệm: Bác bỏ là nghệ thuật sử dụng lí lẽ và dẫn chứng thuyết phục để loại bỏ những quan điểm sai lệch hoặc chưa chính xác. Đồng thời, nêu lên ý kiến đúng để thuyết phục người nghe.

- Yêu cầu:

+ Cần chỉ rõ điều sai lầm.

+ Sử dụng lập luận chặt chẽ và dẫn chứng khách quan.

+ Thái độ cần chân thành, trung thực.

- Phương pháp thực hiện:

+ Dùng lí lẽ và dẫn chứng khách quan để làm rõ điều sai và trình bày quan điểm cá nhân.

+ Có thể bác bỏ luận điểm, luận cứ, hoặc nhận định, quan điểm cụ thể.

Phần thực hành

Câu 1 (SGK Ngữ Văn 11 Tập 2, trang 31)

a. Ngữ liệu:

- Nội dung bác bỏ: Lối sống khép kín, chỉ chú tâm vào cá nhân mình.

- Phương pháp bác bỏ: So sánh và hình ảnh giàu tính biểu cảm, ví dụ khu vườn tuy được chăm sóc nhưng không thể chống lại bão táp. Hạnh phúc phải qua thử thách mới bền vững.

- Ngôn ngữ diễn đạt: Giản dị nhưng sâu sắc, dễ dàng thuyết phục người đọc.

b. Ngữ liệu:

- Nội dung bác bỏ: Thái độ e dè của người tài không dám cống hiến cho đất nước.

- Phương pháp bác bỏ: Phân tích tầm quan trọng của lòng yêu nước, trách nhiệm xã hội, động viên người tài cùng góp sức.

- Ngôn ngữ diễn đạt: Giản dị mà thuyết phục, chân thành mà lôi cuốn.

Câu 2 (SGK Ngữ Văn 11 Tập 2, trang 32)

- Gợi ý dàn bài:

+ Trình bày ý kiến cần bác bỏ.

+ Phân tích lý do và hậu quả của ý kiến sai lệch.

+ Đưa ra nhận định và hướng đi đúng đắn.

Câu 3 (SGK Ngữ Văn 11 Tập 2, trang 32)

- Dàn bài:

Mở bài: Dẫn dắt ý kiến sống và đưa ra quan điểm bản thân.

Thân bài:

- Khẳng định tính sai lệch.

- Phân tích nguyên nhân, tác hại của lối sống tiêu cực.

- Đề xuất lối sống tích cực, học hỏi không ngừng.

Kết bài: Rút ra bài học và liên hệ thực tế, nhấn mạnh sự nỗ lực là chìa khóa thành công.