Top 6 Bài phân tích 'Nhàn' (Nguyễn Bỉnh Khiêm) sâu sắc nhất dành cho học sinh Ngữ văn 10

Câu 1 (trang 129 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Điệp từ "mỗi" được lặp lại ba lần kết hợp với các danh từ chỉ nông cụ gợi hình ảnh người nông dân chủ động, tự tại

- Nhịp thơ 2/2/3 và 4/3 toát lên phong thái thư thái, an nhiên

- Hai câu thơ đầu phác họa:

   + Cuộc sống ẩn dật thanh bình nơi thôn dã

   + Tâm thế ung dung, thỏa mãn với đời sống tự tại và thái độ ngạo thế tục

Câu 2 (trang 129 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Triết lý ẩn dụ:

   + "Nơi vắng vẻ": chốn tĩnh lặng của thiên nhiên và sự an yên trong tâm hồn

   + "Chốn lao xao": nơi quyền lực đầy mưu toan, bon chen

- Nghệ thuật đối lập "dại" - "khôn":

   + Cách nói ngược đầy trải nghiệm: tự nhận "dại" nhưng thực chất là đại trí

   + Phê phán lối sống thực dụng mà nhiều người tưởng là "khôn"

Câu 3 (trang 129 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Bức tranh tứ bình thanh đạm:

   + Ẩm thực dân dã: măng trúc, giá đỗ theo mùa

   + Sinh hoạt bình dị hòa cùng tự nhiên

- Triết lý sống: cái đạm bạc vật chất làm nên sự thanh cao tinh thần

Câu 4 (trang 129 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Triết lý nhân sinh: xa lánh vòng danh lợi để giữ trọn cốt cách

- Khí tiết kẻ sĩ: ung dung tự tại giữa thời loạn

Câu 5 (trang 129 sgk Ngữ văn 10 Tập 1):

- Triết lý "nhàn": không phải vô vi mà là lựa chọn có ý thức

- Sự hòa hợp với tự nhiên làm nên đời sống tinh thần phong phú

LUYỆN TẬP

Cảm nhận về nhân cách ẩn sĩ Nguyễn Bỉnh Khiêm

- Đời sống vật chất giản dị nhưng tinh thần uyên bác

- Tư tưởng Nho gia ứng dụng linh hoạt trong thời cuộc

- Mẫu mực của bậc trí giả ẩn cư mà không quên đời

Phân tích câu 1 (trang 129 SGK Ngữ văn 10)

- Điệp cấu trúc "một... một... một" kết hợp hình ảnh nông cụ gợi lối sống tự cung tự cấp đầy chủ động

- Nhịp thơ 2/2/3 như bước chân thong dong của ẩn sĩ giữa chốn điền viên

=> Bức tranh đời sống giản dị mà thanh cao, nơi tâm hồn thi nhân hòa cùng nhịp sống thiên nhiên

Phân tích câu 2 (trang 129 SGK)

- Nghệ thuật đối lập sâu sắc:

+ "Nơi vắng vẻ": chốn tâm linh an nhiên

+ "Chốn lao xao": vòng xoáy danh lợi đầy hệ lụy

- Cách nói ngược đầy trí tuệ: "dại" mà hóa "khôn", "khôn" lại thành "dại"

=> Triết lý sống vượt lên trên thế tục của bậc đại trí

Phân tích câu 3 (trang 129 SGK)

- Bức tranh tứ thời đạm bạc mà thanh nhã:

+ Ẩm thực theo mùa: măng trúc thu sang, giá đỗ đông về

+ Sinh hoạt thuận tự nhiên: xuân hồ sen, hạ ao mát

=> Nét đẹp đời sống hòa điệu cùng thiên nhiên

Phân tích câu 4 (trang 130 SGK)

- Điển tích giấc mộng phù du:

+ Quan niệm coi thường vinh hoa phù phiếm

+ Tầm nhìn siêu việt về giá trị đích thực của đời người

=> Nhân cách kẻ sĩ vượt lên thói đời tầm thường

Phân tích câu 5 (trang 130 SGK)

- Triết lý nhàn:

+ Không phải lánh đời mà là chọn lối sống có ý thức

+ Sự thanh cao đến từ tâm thế ung dung tự tại

=> Bài học về lẽ sống đáng trân trọng

LUYỆN TẬP NÂNG CAO

Dàn ý phân tích bài thơ Nhàn

Mở bài:

- Nguyễn Bỉnh Khiêm - bậc thức giả uyên thâm với tầm nhìn siêu việt

- Nhàn - tuyên ngôn sống của trí tuệ phương Đông

Thân bài:

1. Hai câu đề: Triết lý dụng công cụ

- Bộ ba nông cụ như tuyên ngôn lối sống tự cường

- Điệp ngữ "một" - phép đếm của tâm hồn tự do

2. Hai câu thực: Nghệ thuật đối lập

- "Dại - khôn" như trò chơi ngôn từ đầy minh triết

- Cách nói ngược phản ánh tầm nhìn siêu việt

3. Hai câu luận: Thi pháp tứ thời

- Ẩm thực trở thành nghệ thuật sống

- Sinh hoạt hòa điệu cùng quy luật tự nhiên

4. Hai câu kết: Giấc mộng đời người

- Điển tích trở thành thông điệp nhân sinh

- Thái độ ung dung trước vòng xoáy phù hoa

Kết bài:

- Giá trị văn chương kết tinh triết lý sống

- Bài học về lẽ sống thanh cao vượt thời gian

Câu 1 (trang 129 SGK Ngữ văn 10 tập 1)

- Điệp khúc "một... một... một" cùng hình ảnh nông cụ gợi lối sống tự cường tự chủ

- Nhịp thơ 2/2/3 như bước chân khoan thai của ẩn sĩ giữa chốn điền viên

=> Bức tranh đời sống giản dị mà thanh cao, nơi tâm hồn thi nhân hòa điệu cùng thiên nhiên

Câu 2 (trang 129 SGK)

- Nghệ thuật đối lập sâu sắc:

+ "Nơi vắng vẻ": chốn tâm linh an nhiên

+ "Chốn lao xao": vòng xoáy danh lợi đầy hệ lụy

- Cách nói ngược đầy minh triết: "dại" mà thực là đại trí

=> Triết lý sống vượt lên thói tục của bậc thức giả

Câu 3 (trang 129 SGK)

- Bức tranh tứ thời đạm bạc:

+ Ẩm thực thuận tự nhiên: măng trúc thu sang, giá đỗ đông về

+ Sinh hoạt hòa điệu: xuân hồ sen, hạ ao mát

=> Nét đẹp đời sống vừa dân dã vừa thanh nhã

Câu 4 (trang 129 SGK)

- Điển tích giấc mộng phù du:

+ Quan niệm coi thường vinh hoa hư ảo

+ Tầm nhìn thông tuệ về giá trị đích thực

=> Khí phách kẻ sĩ vượt lên thói đời tầm thường

Câu 5 (trang 129 SGK)

- Triết lý nhàn:

+ Không phải lánh đời mà là chọn lối sống có ý thức

+ Sự thanh cao đến từ tâm thế ung dung tự tại

=> Bài học nhân sinh vượt thời gian

LUYỆN TẬP

- "Nhàn" là tuyên ngôn sống của trí tuệ phương Đông

- Cuộc sống giản dị mà thanh cao, đạm bạc mà phong phú

- Nghệ thuật đối lập và cách nói ngược thể hiện tầm nhìn siêu việt

- Bài học về lẽ sống: hòa hợp với tự nhiên, giữ trọn cốt cách

Bố cục tinh tế

- 6 câu đầu: Hành trình tìm về sự an nhiên

- 2 câu cuối: Chiêm nghiệm sâu sắc về kiếp người

Câu 1 (Trang 129 sgk)

- Nhịp thơ 2/2/3 - 4/3 như nhịp bước thong dong

- Tâm thế ung dung trong lao động bình dị

- Triết lý sống khiêm tốn, hòa hợp với tự nhiên

Câu 2 (Trang 129 sgk)

- Nghệ thuật đối lập tài tình:

+ "Dại" mà thực là đại trí

+ "Vắng vẻ" - nơi tâm hồn thư thái

+ "Lao xao" - chốn bon chen đầy hệ lụy

- Cách nói ngược đầy minh triết

Câu 3 (Trang 129 sgk)

- Bức tranh tứ thời hài hòa:

+ Ẩm thực thuận tự nhiên

+ Sinh hoạt gắn với quy luật đất trời

- Vẻ đẹp thanh cao trong sự giản dị

Câu 4 (Trang 130 sgk)

- Điển tích giấc mộng phù du:

+ Cái nhìn thông tuệ về vinh hoa

+ Khí phách kẻ sĩ giữa thời loạn

Câu 5 (Trang 130 sgk)

- Triết lý nhàn:

+ Không phải vô vi mà là chọn lựa có ý thức

+ Xa lánh danh lợi để giữ trọn cốt cách

+ Vẫn đau đáu nỗi niềm dân nước

LUYỆN TẬP NÂNG CAO

- Nguyễn Bỉnh Khiêm - bậc thức giả uyên thâm

- "Nhàn" - tuyên ngôn sống của trí tuệ phương Đông

- Bài học về lẽ sống thanh cao vượt thời gian

I. Hướng dẫn phân tích sâu

Câu 1 (trang 129 sgk):

- Điệp từ "một" ba lần cùng hình ảnh nông cụ gợi lối sống tự cường tự chủ

- Nhịp thơ 2/2/3 - 4/3 như bước chân khoan thai của ẩn sĩ

=> Bức tranh đời sống giản dị mà thanh cao, nơi tâm hồn thi nhân hòa điệu cùng thiên nhiên

Câu 2 (trang 129 sgk):

- Nghệ thuật đối lập sâu sắc:

+ "Nơi vắng vẻ": chốn tâm linh an nhiên

+ "Chốn lao xao": vòng xoáy danh lợi đầy hệ lụy

- Cách nói ngược đầy trí tuệ: "dại" mà hóa "khôn"

=> Triết lý sống vượt lên trên thế tục của bậc đại trí

Câu 3 (trang 129 sgk):

- Bức tranh tứ thời hài hòa:

+ Ẩm thực thuận tự nhiên: măng trúc thu sang, giá đỗ đông về

+ Sinh hoạt gắn với quy luật đất trời

=> Vẻ đẹp thanh cao trong sự giản dị

Câu 4 (trang 130 sgk):

- Điển tích giấc mộng phù du:

+ Cái nhìn thông tuệ về vinh hoa

+ Khí phách kẻ sĩ giữa thời loạn

Câu 5 (trang 130 sgk):

- Triết lý nhàn:

+ Không phải vô vi mà là chọn lựa có ý thức

+ Xa lánh danh lợi để giữ trọn cốt cách

II. Bài học nhân sinh

- Nguyễn Bỉnh Khiêm - bậc thức giả uyên thâm

- "Nhàn" - tuyên ngôn sống của trí tuệ phương Đông

- Bài học về lẽ sống thanh cao vượt thời gian

Hướng dẫn phân tích sâu

Bố cục tinh tế

- 6 câu đầu: Hành trình tìm về sự an nhiên

- 2 câu cuối: Chiêm nghiệm sâu sắc về kiếp người

Câu 1 (trang 129 sgk):

- Điệp từ "một" ba lần cùng hình ảnh nông cụ gợi lối sống tự cường tự chủ

- Nhịp thơ 2/2/3 như bước chân khoan thai của ẩn sĩ

=> Bức tranh đời sống giản dị mà thanh cao, nơi tâm hồn thi nhân hòa điệu cùng thiên nhiên

Câu 2 (trang 129 sgk):

- Nghệ thuật đối lập sâu sắc:

+ "Nơi vắng vẻ": chốn tâm linh an nhiên

+ "Chốn lao xao": vòng xoáy danh lợi đầy hệ lụy

- Cách nói ngược đầy trí tuệ: "dại" mà hóa "khôn"

=> Triết lý sống vượt lên trên thế tục của bậc đại trí

Câu 3 (trang 129 sgk):

- Bức tranh tứ thời hài hòa:

+ Ẩm thực thuận tự nhiên: măng trúc thu sang, giá đỗ đông về

+ Sinh hoạt gắn với quy luật đất trời

=> Vẻ đẹp thanh cao trong sự giản dị

Câu 4 (trang 130 sgk):

- Điển tích giấc mộng phù du:

+ Cái nhìn thông tuệ về vinh hoa

+ Khí phách kẻ sĩ giữa thời loạn

Câu 5 (trang 130 sgk):

- Triết lý nhàn:

+ Không phải vô vi mà là chọn lựa có ý thức

+ Xa lánh danh lợi để giữ trọn cốt cách

LUYỆN TẬP NÂNG CAO

- Nguyễn Bỉnh Khiêm - bậc thức giả uyên thâm

- "Nhàn" - tuyên ngôn sống của trí tuệ phương Đông

- Bài học về lẽ sống thanh cao vượt thời gian