Top 6 Bài phân tích "Xa ngắm thác núi Lư" (Ngữ văn 8 - SGK Cánh diều) tinh túy nhất

Câu 1. Bài thơ "Xa ngắm thác núi Lư" có thể chia làm hai phần với bố cục rõ ràng: câu mở đầu và ba câu tiếp theo. Mỗi phần mang một nhiệm vụ nghệ thuật riêng.

- Phần 1 (câu đầu): Khắc họa bức tranh núi Hương Lô hùng vĩ.

- Phần 2 (ba câu sau): Tập trung miêu tả vẻ đẹp kỳ vĩ của thác nước núi Lư.

Câu 2. Điểm nhìn nghệ thuật của Lý Bạch được thể hiện qua câu "Dao khan bộc bố quải tiền xuyên". Nhà thơ đứng từ xa và ở vị trí thấp để ngắm thác, tạo nên góc quan sát độc đáo:

- Tầm nhìn xa giúp bao quát toàn cảnh thác nước.

- Vị trí thấp làm nổi bật độ cao "ba nghìn thước" của dòng thác.

- Tạo hiệu ứng thị giác ấn tượng: thác như "dòng sông treo" giữa không gian.

Câu 3. Lý Bạch đã khắc họa vẻ đẹp thác nước qua ngôn từ điêu luyện:

- Câu 2: Nghệ thuật ẩn dụ qua từ "quải" (treo) biến dòng chảy động thành bức tranh tĩnh lặng.

- Câu 3: Ngôn từ gợi tả sức mạnh với "phi", "trực há" diễn tả tốc độ và độ cao kinh ngạc.

- Câu 4: So sánh độc đáo thác nước như "Ngân Hà rơi khỏi chín tầng mây", nâng tầm vẻ đẹp từ hùng vĩ đến siêu thực.

Câu 4. Hình ảnh ấn tượng nhất là "dòng thác như dải lụa trắng treo trước mặt". Lý Bạch đã sử dụng:

- Biện pháp so sánh tinh tế.

- Nghệ thuật chuyển đổi cảm giác.

- Cách ví von độc đáo biến thác nước ồn ào thành tác phẩm nghệ thuật tĩnh lặng.

Câu 5. Qua bài thơ, Lý Bạch hiện lên là:

- Thi nhân có tâm hồn nghệ sĩ tinh tế.

- Bậc thầy ngôn từ với khả năng miêu tả siêu việt.

- Con người mang tình yêu thiên nhiên say đắm và niềm tự hào dân tộc sâu sắc.

I. Chân dung thi tiên Lý Bạch (701 - 762)

- Tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ - bậc thầy thơ Đường

- Quê gốc: Tam Cúc, nhưng tâm hồn thuộc về Tứ Xuyên

- Hành trình cuộc đời:

• Tuổi thơ gắn bó với làng Thanh Liên, Xương Long
• Suốt đời lang bạt tìm cơ hội giúp đời nhưng không toại nguyện
• Để lại nhiều giai thoại ly kỳ, nổi tiếng nhất là cái chết vì ôm trăng

- Phong cách thơ Lý Bạch:

• Tâm hồn phóng khoáng tự do như gió núi
• Hình tượng thơ kỳ vĩ mà lộng lẫy
• Ngôn ngữ tinh tế tự nhiên như dòng thác
• Chủ đề đa dạng: chiến tranh, thiên nhiên, tình cảm nhân sinh

II. Tinh hoa tác phẩm Xa ngắm thác núi Lư

Nguồn gốc

- Bản dịch của Tương Như trong tập Thơ Đường (1987)

Bối cảnh sáng tác

Một trong những kiệt tác thiên nhiên của Thi Tiên

Thể thơ

Thất ngôn tứ tuyệt - tinh túy của Đường thi

Nghệ thuật

Miêu tả tài tình kết hợp biểu cảm

Kết cấu

- Phần 1 (câu đầu): Hương Lô sơn - bối cảnh hùng vĩ

- Phần 2 (3 câu sau): Thác núi Lư - tuyệt tác thiên nhiên

Giá trị nhân văn

Khúc ca ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên và tâm hồn nghệ sĩ

Tinh hoa nghệ thuật

- Thể thơ chuẩn mực Đường luật

- Hình ảnh tráng lệ siêu thực

- Ngôn từ mạnh mẽ, gợi cảm

- Nghệ thuật phóng đại độc đáo

- Tả cảnh ngụ tình sâu sắc

Tư tưởng chủ đạo

• Bức tranh thiên nhiên bất hủ với vẻ đẹp vĩnh hằng
• Tình yêu thiên nhiên say đắm hòa quyện với tính cách phóng khoáng
• Điểm nhìn xa mang lại cái nhìn toàn cảnh đầy ấn tượng

Dàn bài phân tích kiệt tác "Xa ngắm thác núi Lư" (Ngữ văn 8 - Cánh diều)

Mở bài:

Khắc họa chân dung thi hào Lý Bạch (701-762) - ngôi sao sáng nhất trong chòm thơ lãng mạn Đường thi.

Giới thiệu tinh hoa bài thơ:

+ Tác phẩm đỉnh cao thể thất ngôn tứ tuyệt

+ Bối cảnh sáng tác đầy thi hứng

+ Tư tưởng nghệ thuật đặc sắc

Thân bài:

1. Bức tranh Hương Lô sơn:

- "Nhật chiếu": Ánh dương quang tắm gội núi non

- Điểm nhìn nghệ thuật: Từ xa để nắm trọn vẻ đẹp toàn cảnh

- Nghệ thuật: Động từ "sinh" thổi hồn vào cảnh vật

- Hình tượng: Khói tía bay - nét chấm phá huyền ảo

2. Tuyệt tác thác núi Lư:

- Nghệ thuật chuyển đổi: Từ "quải" biến động thành tĩnh

- Ngôn từ động lực: "Phi", "lưu" diễn tả sức mạnh thiên nhiên

- Hình ảnh ước lệ: "Tam thiên xích" - tầm vóc vũ trụ

- So sánh thần bút: Thác nước - Dải Ngân Hà rơi

Kết bài:

Tổng hòa giá trị nghệ thuật và tư tưởng nhân văn

Phân tích tinh hoa nghệ thuật:

Lý Bạch - bậc thầy thơ lãng mạn Đường thi, người đưa thơ ca lên đỉnh cao mới. Sự nghiệp đồ sộ với hàng ngàn bài thơ bất hủ, được truyền tụng khắp Đông Tây kim cổ. Thơ ông là khúc ca về tình bằng hữu, vẻ đẹp huyền bí của tạo hóa và niềm đam mê rượu - thơ - trăng.

"Xa ngắm thác núi Lư" - viên ngọc quý trong kho tàng thi ca Lý Bạch. Bằng thể thất ngôn tứ tuyệt cô đọng, bài thơ tái hiện sinh động vẻ đẹp kỳ vĩ của Hương Lô sơn và thác nước núi Lư, qua đó bộc lộ tâm hồn nghệ sĩ và tính cách phóng khoáng đặc trưng của Thi Tiên.

Nguyên tác:

Nhật chiếu Hương lô sinh tử yên

Dao khan bộc bố quải tiền xuyên

Phi lưu trực há tam thiên xích

Nghi thị Ngân Hà lạc cửu thiên

Bản dịch:

Nắng tắm Hương Lô khói tía bay

Xa ngắm thác treo trước suối này

Thác tuôn thẳng xuống ba ngàn thước

Ngỡ dải Ngân Hà rơi chín mây

Hương Lô sơn hiện lên qua nét bút thần:

- "Nhật chiếu": Ánh mặt trời như tấm lụa vàng phủ lên núi

- "Sinh tử yên": Khói tía sinh ra từ sự giao hòa đất trời

- Điểm nhìn xa tạo nên bức tranh toàn cảnh đầy mê hoặc

Thác núi Lư - kiệt tác của tạo hóa:

- "Quải": Nghệ thuật "treo" thác nước thành bức tranh

- "Phi lưu": Sức mạnh cuồn cuộn của thiên nhiên

- "Tam thiên xích": Tầm vóc vũ trụ qua con số ước lệ

- So sánh Ngân Hà: Nâng cảnh vật lên tầm vũ trụ

Bằng ngôn ngữ điêu luyện, hình ảnh tráng lệ và thủ pháp so sánh độc đáo, Lý Bạch đã dựng nên bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ. Qua đó, ta thấy được tâm hồn nghệ sĩ đắm say trước cái đẹp và khí phách hào sảng của một thiên tài.

Chuẩn bị khám phá kiệt tác

(trang 45, SGK Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc trước văn bản và khám phá hành trình sáng tạo của Lý Bạch - bậc thầy thơ Đường.

Hành trình thi nhân:

- Thi Tiên Lý Bạch (701-762), tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ

- Quê gốc Tam Cúc, tâm hồn thuộc về Tứ Xuyên

- Cả đời phiêu bạt tìm cơ hội giúp đời nhưng không toại nguyện

- Để lại nhiều giai thoại ly kỳ về cái chết ôm trăng

Khám phá thể thơ:

- Bài thơ đỉnh cao thể thất ngôn tứ tuyệt

- 4 câu 7 chữ, vần điệu hài hòa

Bố cục nghệ thuật:

- Phần 1: Khung cảnh Hương Lô sơn huyền ảo

- Phần 2: Thác núi Lư kỳ vĩ

Điểm nhìn nghệ thuật:

- Vị trí quan sát từ xa và thấp

- Tạo góc nhìn toàn cảnh ấn tượng

- Làm nổi bật độ cao "ba nghìn thước"

Vẻ đẹp thác nước:

- Nghệ thuật "treo" thác độc đáo

- Sức mạnh cuồn cuộn qua động từ "phi"

- Tầm vóc vũ trụ với "tam thiên xích"

- So sánh Ngân Hà đầy thi vị

Hình ảnh yêu thích:

- "Ngân Hà tuột khỏi mây"

- Nghệ thuật so sánh siêu thực

- Biến cái cụ thể thành trừu tượng

Tâm hồn thi nhân:

- Tình yêu thiên nhiên say đắm

- Tính cách hào phóng, mạnh mẽ

- Tài năng nghệ thuật đỉnh cao

Chuẩn bị khám phá kiệt tác

Yêu cầu (trang 45 sgk Ngữ Văn lớp 8 Tập 2):

Khám phá trước văn bản và tìm hiểu sâu về cuộc đời thi nhân Lý Bạch.

Chân dung Thi Tiên:

- Lý Bạch (701-762) tự Thái Bạch, quê gốc Cam Túc

- Tuổi thơ gắn bó với Tứ Xuyên từ năm 5 tuổi

- Xuất thân gia đình thương gia giàu có

- Thiên tài thơ ca bộc lộ từ nhỏ

- Tính cách phóng khoáng, được mệnh danh "Thi Tiên"

Tinh hoa nội dung:

Bức tranh thiên nhiên kỳ vĩ với thác nước núi Lư, thể hiện tâm hồn lãng mạn phi thường của tác giả.

Khám phá nghệ thuật:

Câu 1:

- Bài thơ chuẩn mực thể thất ngôn tứ tuyệt

- 4 câu 7 chữ, vần điệu hài hòa

Câu 2:

- Phần 1: Hương Lô sơn huyền ảo

- Phần 2: Thác núi Lư kỳ vĩ

Câu 3:

- Điểm nhìn từ xa và thấp

- Tạo góc quan sát toàn cảnh ấn tượng

Câu 4:

- Nghệ thuật "treo" thác độc đáo

- Sức mạnh cuồn cuộn qua động từ "phi"

- Tầm vóc vũ trụ với "ba nghìn thước"

- So sánh Ngân Hà đầy thi vị

Câu 5:

- Hình ảnh ấn tượng: "Ngân Hà tuột mây"

- Nghệ thuật trừu tượng hóa độc đáo

Câu 6:

- Tâm hồn đắm say thiên nhiên

- Tính cách hào phóng, mạnh mẽ

- Tài năng nghệ thuật đỉnh cao

1. Tìm hiểu tác giả kiệt xuất

- Lý Bạch (701-762) - ngôi sao sáng chói của thơ Đường

- Quê gốc Cam Túc, tâm hồn thuộc về Tứ Xuyên

- Được tôn xưng "Thi Tiên" với phong cách thơ độc đáo

- Chủ đề đa dạng: thiên nhiên, chiến tranh, tình bạn

- Tác phẩm tiêu biểu: Cổ phong, Trường can hành, Hoàng Hạc lâu...

2. Khám phá tác phẩm

Câu 1:

- Bài thơ chuẩn mực thể thất ngôn tứ tuyệt

- Vần điệu hài hòa, cấu trúc chặt chẽ

Câu 2:

- Phần 1: Hương Lô sơn huyền ảo

- Phần 2: Thác núi Lư kỳ vĩ

Câu 3:

- Điểm nhìn từ xa và cao

- Tạo góc quan sát toàn cảnh ấn tượng

Câu 4:

- Nghệ thuật "treo" thác độc đáo

- Sức mạnh cuồn cuộn qua động từ "phi"

- Tầm vóc vũ trụ với "ba nghìn thước"

- So sánh Ngân Hà đầy thi vị

Câu 5:

- Hình ảnh yêu thích: "Nhật chiếu Hương Lô"

- Vẻ đẹp rực rỡ và kỳ ảo

Câu 6:

- Tâm hồn đắm say thiên nhiên

- Tính cách hào phóng, mạnh mẽ

- Tài năng nghệ thuật đỉnh cao