Top 6 bài soạn đặc sắc "Bức thư của thủ lĩnh da đỏ" (Ngữ văn 8 - SGK Chân trời sáng tạo)

Câu 1. Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng trong văn bản.

Trả lời:

* Luận điểm 1: Những hình ảnh thiêng liêng trong ký ức người da đỏ:

- Mảnh đất là người mẹ thân thương.

- Bông hoa là chị, là em.

- Dòng nước là máu của tổ tiên.

- Tiếng thì thầm của nước là lời nhắn nhủ của cha ông.

⇒ Bằng nghệ thuật nhân hóa, so sánh, tác giả làm nổi bật tình yêu thiên nhiên sâu sắc của người da đỏ.

* Luận điểm 2: Khác biệt trong cách ứng xử với thiên nhiên giữa người da trắng và người da đỏ:

- Người da trắng:

+ Xem đất đai là đối tượng để chinh phục và khai thác.

+ Đối xử với thiên nhiên như hàng hóa mua bán.

+ Không cảm nhận sự yên tĩnh, thờ ơ với không khí mình hít thở.

- Người da đỏ:

+ Đất là mẹ, đáng được tôn kính.

+ Trân trọng không khí, yêu thương muôn loài như anh em.

⇒ Nghệ thuật đối lập nhấn mạnh thông điệp về bảo vệ môi trường sống.

* Luận điểm 3: Kiến nghị của người da đỏ:

- Yêu cầu người da trắng đối xử công bằng với muông thú.

- Giáo dục con cháu biết trân quý đất đai.

⇒ Dùng từ ngữ mạnh mẽ, thể hiện quyết tâm gìn giữ thiên nhiên.

Câu 2. Văn bản hướng đến luận đề nào? Giải thích qua hệ thống luận điểm và bằng chứng.

Trả lời:

Luận đề chính là b) mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Bức thư là lời phản hồi của thủ lĩnh Xi-át-tơn trước đề nghị mua đất của Tổng thống Mỹ, nhấn mạnh rằng thiên nhiên và con người không thể tách rời, nếu không bảo vệ đất, con người cũng sẽ diệt vong.

Câu 3. Xác định bằng chứng khách quan và đánh giá chủ quan trong đoạn sau:

“Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác... Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú?”

Trả lời:

- Bằng chứng khách quan: “Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua.”

- Đánh giá chủ quan: “Tôi là kẻ hoang dã... tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhả khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng...”

Câu 4. Cảm nhận về ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra với những đứa con của Đất”. Cho ví dụ minh họa.

Trả lời:

Câu nói trên là một chân lý sâu sắc. Đất nuôi sống con người, cung cấp tài nguyên, nơi cư trú. Khi đất bị tàn phá, thiên nhiên suy kiệt, sự sống của con người cũng bị đe dọa. Ví dụ: phá rừng dẫn đến xói mòn, hạn hán, thiên tai... Tất cả ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn tại của nhân loại.

Câu 5. Đoạn thư ấn tượng nhất? Chia sẻ cảm nhận cá nhân.

Trả lời:

Đoạn thư khiến em xúc động nhất là: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng... ký ức của người da đỏ.” Đoạn văn chứa đựng vẻ đẹp thiên nhiên huyền ảo, thấm đẫm tình yêu đất đai quê hương và sự gắn bó thiêng liêng giữa con người với cội nguồn.

Câu 6. Theo em, con người nên ứng xử ra sao với tài nguyên thiên nhiên?

Thiên nhiên là điều kiện sống thiết yếu của con người. Nước, không khí, đất đai đều góp phần tạo nên sự sống. Vì thế, mỗi người cần có ý thức bảo vệ môi trường bằng những hành động cụ thể: tiết kiệm tài nguyên, trồng cây xanh, không xả rác... Chỉ khi gìn giữ thiên nhiên, con người mới duy trì sự sống bền vững cho hiện tại và tương lai.

Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
(Xi-át-tô)

* Nội dung chính: Thông qua bức thư gửi Tổng thống Mỹ Phreng-klin, thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn không chỉ bày tỏ tình yêu thiêng liêng với mảnh đất quê hương mà còn gióng lên hồi chuông thức tỉnh nhân loại: Hãy sống chan hòa với thiên nhiên, bảo vệ môi trường như bảo vệ chính sự sống của mình.

I. Chuẩn bị đọc

Câu hỏi: Vì sao thiên nhiên được ví như người mẹ của muôn loài?

Trả lời: Vì thiên nhiên tạo ra và nuôi dưỡng mọi sinh vật trên Trái Đất; nhờ thiên nhiên, con người và muôn loài mới có thể tồn tại và phát triển.

II. Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1: Hình ảnh so sánh và liên tưởng trong văn bản gợi điều gì?

Trả lời: Những hình ảnh ấy khắc họa mối quan hệ thiêng liêng giữa con người và thiên nhiên - như ruột thịt, như gia đình thân yêu không thể tách rời.

Câu 2: Việc lặp lại giả định “Nếu... bán cho Ngài mảnh đất này” mang ý nghĩa gì?

Trả lời: Nhấn mạnh nguyện vọng tha thiết của người da đỏ: nếu phải chuyển nhượng đất, thì đất ấy vẫn phải được đối xử bằng sự tôn trọng và gìn giữ, như một phần linh hồn thiêng liêng của dân tộc.

III. Suy ngẫm và phản hồi

Câu 1: Hệ thống luận điểm, lí lẽ và bằng chứng của văn bản?

Trả lời:

Luận điểm 1: Ký ức người da đỏ gắn với những biểu tượng thiêng liêng: đất là mẹ, hoa là chị em, nước là máu tổ tiên…

Luận điểm 2: Sự khác biệt trong cách đối xử với đất giữa người da trắng (thô bạo, chiếm đoạt) và người da đỏ (yêu thương, trân trọng).

Luận điểm 3: Kiến nghị: hãy đối xử với thiên nhiên như với người thân; hãy dạy con cháu biết trân quý mảnh đất này.

Câu 2: Văn bản hướng đến luận đề nào?

Trả lời: Luận đề: Mối quan hệ không thể tách rời giữa con người và thiên nhiên. Bảo vệ thiên nhiên là bảo vệ chính sự sống của con người.

Câu 3: Mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ, bằng chứng?

Trả lời: Chặt chẽ và mạch lạc. Luận điểm làm sáng tỏ luận đề, lí lẽ và bằng chứng củng cố sức thuyết phục và chiều sâu nội dung văn bản.

Câu 4: Câu văn khách quan và chủ quan trong đoạn trích?

Trả lời:

– Bằng chứng khách quan: “Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn…”

– Ý kiến chủ quan: “Tôi là kẻ hoang dã… Tôi không hiểu tại sao một con ngựa sắt lại quan trọng hơn…”

Câu 5: Ý nghĩa câu nói “Đất là Mẹ…” và ví dụ minh họa?

Trả lời: Đất nuôi sống muôn loài, mất đất là mất sự sống. Ví dụ: khi rừng bị chặt phá, đất đai xói mòn, động vật không còn nơi sinh sống, con người cũng chịu thiên tai nghiêm trọng.

Câu 6: Đoạn văn nào gây ấn tượng mạnh nhất?

Trả lời: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng… những dòng nhựa chảy trong cây cối cũng mang trong đó ký ức của người da đỏ.” Đoạn văn ấy giàu hình ảnh và cảm xúc, thể hiện tình yêu sâu nặng với quê hương, thiên nhiên.

Câu 7: Viết đoạn văn trình bày quan điểm về cách ứng xử với tài nguyên thiên nhiên?

Bài làm: Thiên nhiên là cái nôi của sự sống, vì thế con người cần sống hòa hợp và gìn giữ từng nguồn tài nguyên quý giá mà thiên nhiên ban tặng. Việc lạm dụng, khai thác cạn kiệt tài nguyên sẽ dẫn đến thảm họa môi trường, làm tổn hại đến chính cuộc sống của chúng ta. Mỗi người cần hành động từ những điều nhỏ nhất: không xả rác bừa bãi, trồng nhiều cây xanh, tiết kiệm điện, nước… Chung tay bảo vệ thiên nhiên không chỉ là trách nhiệm mà còn là nghĩa vụ cao cả đối với hành tinh xanh.

Dàn ý phân tích "Bức thư của thủ lĩnh da đỏ"

a. Mở bài

- Giới thiệu tác giả và hoàn cảnh ra đời bức thư cùng giá trị nhân văn sâu sắc của tác phẩm.

b. Thân bài

* Khái quát nội dung chính của bức thư: Một lời đáp đầy thấu tình đạt lý từ thủ lĩnh Xi-át-tơn trước lời đề nghị mua đất của Tổng thống Mỹ.

* Sự đối lập sâu sắc giữa hai tư tưởng sống:

- Người da đỏ: Yêu thiên nhiên như yêu chính máu thịt mình. Từng ngọn cỏ, dòng suối, hơi thở của gió đều chất chứa ký ức và linh hồn tổ tiên. Thiên nhiên không chỉ là nơi sinh sống mà là chốn thiêng liêng nuôi dưỡng cả tâm hồn lẫn sự sống.

- Người da trắng: Xem đất đai như hàng hóa, khai thác thiên nhiên một cách vô cảm, quên đi cội nguồn và không giữ gìn những giá trị thiêng liêng.

* Những điều người da đỏ mong muốn:

- Hãy dạy con cháu biết kính trọng đất đai vì nơi đó là tro tàn của tổ tiên.

- Biết gìn giữ không khí – thứ linh hồn vô hình kết nối mọi sự sống.

- Đối xử với muông thú như với những người thân yêu trong một đại gia đình.

c. Kết bài

- Khẳng định giá trị bất hủ của tác phẩm: Lời cảnh tỉnh nhân loại về mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên, thông điệp vượt thời gian về ý thức giữ gìn sự sống.

Phân tích "Bức thư của thủ lĩnh da đỏ"

Khi nhắc đến thư, ta thường liên tưởng đến những dòng tâm tình nhẹ nhàng, thấm đượm yêu thương. Thế nhưng, trong lịch sử nhân loại, có một bức thư vượt lên khỏi khuôn khổ thông thường để trở thành bản tuyên ngôn bất hủ về tình yêu thiên nhiên và lòng tự tôn dân tộc – đó chính là bức thư của thủ lĩnh người da đỏ Xi-át-tơn gửi Tổng thống Mỹ Phreng-klin.

Bức thư được viết vào năm 1854, khi người da trắng ngỏ ý muốn mua đất của người da đỏ để phát triển hạ tầng. Trong vai trò là đại diện của cả dân tộc, Xi-át-tơn không chỉ đưa ra lời hồi đáp mà còn truyền đi một thông điệp mang tính nhân loại về sự gắn bó thiêng liêng giữa con người với thiên nhiên.

Với lối hành văn giàu cảm xúc, lập luận đanh thép và chứng cứ thuyết phục, bức thư vạch rõ sự đối lập giữa hai lối sống. Người da đỏ xem đất đai, muông thú, cây cối như ruột thịt, là một phần của máu thịt, linh hồn tổ tiên. “Mỗi tấc đất là thiêng liêng”, từ chiếc lá, hạt sương đến tiếng thì thầm của dòng suối đều ẩn chứa ký ức truyền đời.

Trái ngược, người da trắng nhìn thiên nhiên qua lăng kính thực dụng. Họ đối xử với đất trời như món hàng để mặc cả, sẵn sàng hủy hoại môi trường vì những mục tiêu ích kỷ. Ở nơi họ sống, không còn tiếng chim, gió hay hơi thở của sự sống, mà chỉ còn sự ngột ngạt của phố thị và lòng tham vô độ.

Xi-át-tơn không phủ nhận nhu cầu trao đổi, nhưng ông đưa ra điều kiện: nếu mảnh đất được bán, thì người da trắng phải thay đổi cách nghĩ. Phải dạy con cháu biết trân trọng nơi chôn rau cắt rốn của người da đỏ, phải thấu hiểu rằng dòng nước không chỉ là nước, mà là linh hồn tổ tiên. Phải giữ gìn không khí trong lành – nơi chứa hơi thở đầu tiên và cuối cùng của biết bao thế hệ. Phải xem muông thú như anh em, không được tàn sát bừa bãi. Chỉ khi làm được điều đó, người da trắng mới xứng đáng đặt chân lên mảnh đất này.

Với ngôn ngữ giản dị nhưng đầy hình tượng, Xi-át-tơn đã khắc sâu một quan niệm sống mang tính triết lý: con người không thể tồn tại tách rời thiên nhiên. Đó không chỉ là lời đáp từ một dân tộc bị xâm lấn, mà là một hồi chuông cảnh tỉnh nhân loại hôm nay và mai sau.

* Chuẩn bị bước vào văn bản

Câu hỏi (trang 58 SGK Ngữ văn 8, Tập 1): Theo em, tại sao thiên nhiên lại được ví như người mẹ của muôn loài?

Trả lời:

Thiên nhiên được ví như người mẹ hiền của muôn loài vì đã âm thầm nuôi dưỡng, bao bọc và che chở cho tất cả sự sống trên Trái Đất trong suốt hàng triệu năm qua.

* Cảm nhận cùng văn bản

• Suy luận: Hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn gợi lên điều gì?

- Những hình ảnh ấy gợi cảm giác gắn kết thiêng liêng giữa con người và đất đai như máu thịt, như tình thân ruột thịt khó tách rời.

• Suy luận: Việc lặp lại giả định “Nếu… bán cho Ngài mảnh đất này” mang ý nghĩa gì?

- Câu văn lặp lại này nhằm nhấn mạnh sự linh thiêng của mảnh đất, thể hiện mong muốn sâu sắc của người da đỏ: nếu ai đó sở hữu nó, xin hãy tôn trọng và gìn giữ như chính linh hồn của họ.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung trọng tâm: Bức thư của thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn gửi Tổng thống Mỹ Phreng-klin đã đặt ra một vấn đề lớn có ý nghĩa toàn cầu: Con người cần sống hài hòa với thiên nhiên, trân trọng và bảo vệ môi trường sống như chính mạng sống của mình.

Câu 1 (trang 61 SGK Ngữ văn 8, Tập 1): Hệ thống luận điểm, lí lẽ và dẫn chứng của văn bản là gì?

Trả lời:

- Luận điểm 1: Thiên nhiên là ký ức thiêng liêng của người da đỏ

• Mỗi vật thể là một phần của gia đình: đất là mẹ, cây cỏ là anh em.
• Nước là máu tổ tiên, âm thanh thiên nhiên là tiếng vọng của cha ông.

- Luận điểm 2: Những nỗi lo nếu giao đất cho người da trắng

• Họ sẽ khai thác lòng đất vô tội vạ.
• Lòng tham sẽ hủy hoại thiên nhiên.
• Họ thờ ơ với không khí – sự sống chung của vạn vật.

- Luận điểm 3: Kiến nghị tha thiết của người da đỏ

• Hãy biết kính trọng đất đai, thiên nhiên như tổ tiên mình.
• Phải dạy con cháu coi đất là mẹ, giữ gìn và bảo vệ đất như một phần của chính mình.

Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 8, Tập 1): Văn bản hướng đến luận đề nào? Dẫn chứng?

Trả lời:

- Luận đề chính: Mối quan hệ hài hòa giữa con người và thiên nhiên.

- Các luận điểm đã làm rõ luận đề thông qua những cảm nhận sâu sắc, dẫn chứng sinh động về tình yêu đất đai, sự lo lắng cho môi trường sống, và lời khẩn cầu đầy nhân văn gửi đến thế hệ tương lai.

Câu 3: Phân tích mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.

Trả lời:

- Luận đề là vấn đề trung tâm được đặt ra để thảo luận.

- Luận điểm cụ thể hóa luận đề thành các khía cạnh riêng biệt.

- Lí lẽ và dẫn chứng là cơ sở để chứng minh, làm sáng tỏ cho các luận điểm.

Câu 4: Xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến chủ quan trong đoạn trích.

Trả lời:

- Câu thể hiện bằng chứng khách quan: “Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần, chết mòn…”

- Câu thể hiện ý kiến chủ quan: “Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác.”

Câu 5: Hiểu như thế nào về câu nói “Đất là Mẹ…”? Dẫn chứng?

Trả lời:

- Câu nói “Đất là Mẹ…” hàm ý rằng: đất không chỉ là nơi chúng ta sinh sống mà còn là cội nguồn, là chốn thiêng liêng cần được trân trọng.

- Ví dụ thực tế:

• Đất là nơi xây dựng mái ấm gia đình.
• Nhờ đất mà con người có thể trồng trọt, tạo ra lương thực nuôi sống bản thân.
• Nếu đất bị xói mòn, nhiễm độc, thiên tai sẽ ập đến đe dọa cuộc sống con người.

Câu 6: Đoạn văn nào để lại ấn tượng mạnh nhất? Vì sao?

Trả lời:

- Đoạn: “Không khí quả là quý giá với người da đỏ… hương hoa đồng cỏ.”

→ Đoạn văn lay động tâm hồn bởi lối diễn đạt đầy cảm xúc, cho thấy sự gắn bó giữa thiên nhiên và con người như một mối liên kết thiêng liêng không thể tách rời.

Câu 7: Theo em, con người cần cư xử ra sao với thiên nhiên? Trình bày trong đoạn văn khoảng 150 chữ.

Trả lời:

Thiên nhiên là người bạn đồng hành thân thiết và vĩ đại nhất của con người. Mỗi dòng sông, mỗi khu rừng, từng cơn gió và ánh mặt trời đều góp phần nuôi dưỡng sự sống. Chính vì thế, việc bảo vệ môi trường, giữ gìn sự sống cho muôn loài không chỉ là trách nhiệm mà còn là bổn phận thiêng liêng. Chúng ta cần hành động thiết thực như trồng cây, tiết kiệm tài nguyên, không xả rác bừa bãi và tích cực tuyên truyền để mọi người cùng có ý thức gìn giữ thiên nhiên. Mỗi cá nhân hãy sống chan hòa, tôn trọng tự nhiên như tôn trọng chính bản thân mình, bởi một hành tinh xanh sạch là điều kiện tiên quyết để thế hệ tương lai được sống khỏe mạnh, hạnh phúc và bền vững.

Chuẩn bị đọc

(trang 58, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Theo em, vì sao thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài?

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về thiên nhiên và cuộc sống.

Lời giải chi tiết:

Thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài vì tất cả sinh vật, kể cả con người và động thực vật, đều được nuôi dưỡng, bảo bọc trong vòng tay bao la của thiên nhiên – nơi sinh ra và nuôi lớn mọi sinh vật trên trái đất.

Trải nghiệm cùng văn bản 1

Câu 1 (trang 59, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này gợi ý nghĩa gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng đọc hiểu.

Lời giải chi tiết:

Các hình ảnh so sánh, liên tưởng được sử dụng nhằm nhấn mạnh mối liên kết khăng khít giữa con người và thiên nhiên, như một gia đình gắn bó, thân thương và không thể tách rời.

Trải nghiệm cùng văn bản 2

Câu 2 (trang 60, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Ý nghĩa việc lặp lại giả định “Nếu… bán cho Ngài mảnh đất này” là gì?

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng đọc hiểu.

Lời giải chi tiết:

Việc lặp lại giả định này nhấn mạnh khát vọng và sự tha thiết của nhân vật về việc bảo vệ mảnh đất thiêng liêng, mong muốn người mua hiểu và trân trọng giá trị thiêng liêng ấy.

Suy ngẫm và phản hồi 1

Câu 1 (trang 61, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng của văn bản.

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng đọc hiểu sâu sắc.

Lời giải chi tiết:

Luận điểm 1: Ký ức thiêng liêng của người da đỏ đối với mảnh đất.

• Mảnh đất là người mẹ thiêng liêng.
• Bông hoa là chị em thân thiết.
• Dòng nước là dòng máu của tổ tiên.
• Tiếng thì thầm của dòng nước là tiếng nói của cha ông.

Luận điểm 2: Sự khác biệt trong cách nhìn nhận đất đai của người da đỏ và người da trắng.

• Người da trắng xem đất là kẻ thù cần chinh phục.
• Họ đối xử đất như hàng hóa, không quan tâm đến môi trường.
• Người da đỏ coi đất là mẹ, biết trân trọng từng hơi thở thiên nhiên.

Luận điểm 3: Kiến nghị bảo vệ đất đai và thiên nhiên.

• Người da trắng cần đối xử với muông thú như anh em.
• Dạy thế hệ sau trân trọng đất đai.

Suy ngẫm và phản hồi 2

Câu 2 (trang 61, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Văn bản chủ yếu hướng đến luận đề nào? Lí giải dựa trên hệ thống luận điểm.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức về luận đề trong văn nghị luận.

Lời giải chi tiết:

Văn bản tập trung vào luận đề: Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên. Qua bức thư trả lời Tổng thống Mỹ, thủ lĩnh người da đỏ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sống hòa hợp, bảo vệ thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình.

Suy ngẫm và phản hồi 3

Câu 3 (trang 61, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Phân tích mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng phân tích sâu sắc.

Lời giải chi tiết:

Luận đề là vấn đề trung tâm, được làm sáng tỏ qua các luận điểm – là những quan điểm cụ thể của tác giả. Các lí lẽ và bằng chứng bổ trợ tạo nên sự mạch lạc, logic và sức thuyết phục cho văn bản.

Suy ngẫm và phản hồi 4

Câu 4 (trang 61, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và ý kiến chủ quan của người viết:

“Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi không hiểu tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống.”

Phương pháp giải:

Phân biệt bằng chứng khách quan và nhận định chủ quan.

Lời giải chi tiết:

Câu thể hiện bằng chứng khách quan: “Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua.”

Câu thể hiện ý kiến, đánh giá chủ quan: “Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác.”

Suy ngẫm và phản hồi 5

Câu 5 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Em hiểu thế nào về ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất”? Tìm ví dụ chứng minh.

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng phân tích và liên hệ thực tiễn.

Lời giải chi tiết:

Ý kiến này nhấn mạnh đất là nguồn sống bao la, cung cấp nơi trú ngụ và sinh trưởng cho muôn loài. Mất đất đồng nghĩa với mất đi sự sống và nguồn tài nguyên quý giá. Ví dụ thực tế: nếu đất bị hủy hoại sẽ dẫn đến lũ lụt, sa mạc hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống con người và thiên nhiên.

Suy ngẫm và phản hồi 6

Câu 6 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Đoạn văn nào trong bức thư để lại ấn tượng mạnh nhất? Chia sẻ ấn tượng.

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng cảm nhận và trình bày ý kiến cá nhân.

Lời giải chi tiết:

Đoạn văn ấn tượng nhất: “Đối với đồng bào tôi, mỗi tấc đất là thiêng liêng, mỗi lá thông óng ánh, mỗi bờ cát, mỗi hạt sương long lanh trong rừng rậm đều chứa đựng ký ức và sự sống.” Đoạn văn gợi lên sự thiêng liêng và tình yêu sâu sắc của người da đỏ đối với thiên nhiên, khiến người đọc cảm nhận được mối liên hệ bền chặt giữa con người và đất mẹ.

Suy ngẫm và phản hồi 7

Câu 7 (trang 62, SGK Ngữ văn 8, tập 1)

Con người cần ứng xử thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống của muôn loài? Viết đoạn văn khoảng 150 chữ.

Phương pháp giải:

Vận dụng kỹ năng lập luận và tạo lập văn bản.

Lời giải chi tiết:

Thiên nhiên là người bạn đồng hành quý giá của con người, cung cấp nguồn sống thiết yếu cho mọi sinh vật. Vì vậy, mỗi chúng ta cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, hạn chế sử dụng túi nilon, phân loại rác thải và trồng nhiều cây xanh để duy trì không khí trong lành. Cùng với đó, cần ngăn chặn việc săn bắt, khai thác trái phép động vật quý hiếm và xử lý nghiêm các hành vi phá hoại môi trường. Bảo vệ thiên nhiên chính là bảo vệ cuộc sống của chính chúng ta và các thế hệ mai sau.

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 58 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, vì sao thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài?

Trả lời:

Thiên nhiên được ví như bà mẹ của muôn loài bởi tất cả sinh vật, kể cả con người, đều được nuôi dưỡng và che chở bởi nguồn sống dồi dào từ thiên nhiên.

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Suy luận: Ý nghĩa của các hình ảnh so sánh, liên tưởng trong đoạn văn này là gì?
2. Suy luận: Việc lặp lại giả định “Nếu… bán cho Ngài mảnh đất này” mang ý nghĩa gì?

– Việc lặp lại giả định đó thể hiện tình cảm sâu sắc, lòng trân quý và sự gắn bó bền chặt của Xi-át-tơn với vùng đất và thiên nhiên nơi ông sinh sống.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính:

Trong bức thư, thủ lĩnh da đỏ Xi-át-tơn gửi gắm đến Tổng thống Mỹ một thông điệp ý nghĩa rộng lớn, nhấn mạnh con người cần sống hòa hợp với thiên nhiên, bảo vệ môi trường như bảo vệ chính mạng sống mình.

Câu 1 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Xác định hệ thống luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong văn bản.

Trả lời:

Luận điểm – Lí lẽ, bằng chứng:

Những ký ức thiêng liêng của người da đỏ:

+ Mảnh đất là mẹ, bông hoa là chị em thân thiết.

+ Dòng nước là dòng máu tổ tiên.

+ Tiếng thì thầm của dòng nước là lời nhắn nhủ của cha ông.

Lo âu về sự tàn phá của người da trắng:

+ Họ sẽ khai thác mọi thứ trong lòng đất.

+ Lòng tham sẽ làm tổn hại đất đai.

+ Họ thờ ơ với bầu không khí mình đang hít thở.

Kiến nghị bảo vệ môi trường, đất đai:

+ Cần trân trọng đất đai.

+ Hãy dạy cho con cháu rằng đất là mẹ.

Câu 2 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Văn bản tập trung luận đề nào? Hãy giải thích dựa trên hệ thống luận điểm, lí lẽ, bằng chứng.

Trả lời:

Văn bản tập trung vào luận đề: Mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên.

Bằng các luận điểm và lí lẽ thể hiện sự gắn bó, tình yêu và trách nhiệm bảo vệ đất đai, môi trường của người da đỏ đối lập với cách khai thác và thờ ơ của người da trắng.

Câu 3 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Phân tích mối liên hệ giữa luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng.

Trả lời:

Các luận điểm cùng hệ thống lí lẽ, bằng chứng xây dựng nền tảng vững chắc cho luận đề về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, tạo nên sức thuyết phục sâu sắc và logic chặt chẽ cho văn bản.

Câu 4 (trang 61 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Xác định câu văn thể hiện bằng chứng khách quan và đánh giá chủ quan của người viết trong đoạn trích sau:

"Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác. Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần, chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua. Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu nổi tại sao một con ngựa sắt nhà khói lại quan trọng hơn nhiều con trâu rừng mà chúng tôi chỉ giết để duy trì cuộc sống. Con người là gì, nếu cuộc sống thiếu những con thú?"

Trả lời:

Câu văn thể hiện bằng chứng khách quan: "Tôi đã chứng kiến cả ngàn con trâu rừng bị chết dần, chết mòn trên những cánh đồng trơ trọi vì bị người da trắng bắn mỗi khi có đoàn tàu chạy qua."
Ý kiến, đánh giá chủ quan: "Tôi là kẻ hoang dã, tôi không hiểu bất cứ một cách sống nào khác."

Câu 5 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Em hiểu ý kiến: “Đất là Mẹ. Điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra đối với những đứa con của Đất” như thế nào? Lấy ví dụ thực tế minh họa.

Trả lời:

Ý kiến này nhấn mạnh đất như người mẹ nuôi dưỡng, che chở con người và muôn loài, thúc giục con người có trách nhiệm bảo vệ đất đai. Ví dụ thực tế: Việc trồng, chăm sóc cây cối, bón phân đúng cách làm tăng độ phì nhiêu của đất, trong khi khai thác bừa bãi làm đất bị thoái hóa, suy kiệt.

Câu 6 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Đoạn văn trong bức thư để lại ấn tượng nào sâu sắc nhất?

Trả lời:

Đoạn văn nhấn mạnh sự gắn bó thiêng liêng giữa người với đất, thể hiện qua lời nhắn: "Ngài phải dạy con cháu… tức là làm cho chính mình."

Câu 7 (trang 62 SGK Ngữ văn 8 Tập 1): Theo em, con người cần ứng xử thế nào với tài nguyên thiên nhiên và sự sống muôn loài? Viết đoạn văn khoảng 150 chữ.

Trả lời tham khảo:

Thiên nhiên là người bạn thân thiết, vẻ đẹp lộng lẫy của tạo hóa. Vì vậy, con người cần hành xử văn minh, bảo vệ tài nguyên và sự sống muôn loài bằng việc trồng cây xanh, sử dụng năng lượng sạch như điện mặt trời, gió; tái chế, tiết kiệm tài nguyên; đồng thời tuyên truyền nâng cao ý thức bảo vệ môi trường trong cộng đồng.