Top 6 bài soạn "Đi san mặt đất" (Ngữ văn 10 - SGK Chân trời sáng tạo) xuất sắc nhất

Câu 1

Trình bày nội dung chính của văn bản Đi san mặt đất.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ văn bản.

- Rút ra nội dung chủ đạo của tác phẩm.

Lời giải chi tiết:

Nội dung chủ yếu của văn bản Đi san mặt đất là một câu chuyện thần thoại bằng thơ của người Lô Lô, thể hiện sự sáng tạo vĩ đại của con người trong việc cải biến thiên nhiên và khát vọng chinh phục thế giới xung quanh của tổ tiên.

Câu 2

Vì sao trong văn bản, người Lô Lô phải “đi san bầu trời”, “đi san mặt đất”? Ai là người thực hiện công việc đó?

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ bài thơ.

- Chú ý vào phần giải thích của người Lô Lô về lý do “đi san mặt trời” và “đi san mặt đất” cùng những ai thực hiện công việc này.

Lời giải chi tiết:

- Người Lô Lô phải “đi san mặt trời” và “đi san mặt đất” vì:

+) “Bầu trời còn chưa phẳng”.

+) “Mặt đất còn gồ ghề”.

- Công việc này do những nhân vật đặc biệt thực hiện: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, trời.

Câu 3

Theo bạn, tác phẩm Đi san mặt đất (trích từ Mẹ trời, Mẹ đất) giúp bạn hiểu gì về quá trình hình thành thế giới trong suy nghĩ của người Lô Lô cổ đại?

Phương pháp giải:

Đọc kỹ văn bản.

Lời giải chi tiết:

     Tác phẩm Đi san mặt đất (trích từ Mẹ trời, Mẹ đất) giúp bạn hiểu rằng, trong nhận thức của người Lô Lô xưa, quá trình tạo dựng thế giới là một hành trình kéo dài, bắt đầu từ khi con người và mặt đất sống hòa hợp, ăn uống chung. Con người phải từng bước, từng bước xây dựng, tạo dựng mặt đất từ những yếu tố tự nhiên ban đầu, huy động mọi lực lượng, bao gồm cả con người và các sinh vật khác...

Câu 1 trang 19 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Trả lời:

Nội dung chính của văn bản Đi san mặt đất là một truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, nói về công lao vĩ đại của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng mãnh liệt chinh phục thế giới tự nhiên của tổ tiên.

Câu 2 trang 19 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Trả lời:

- Người Lô Lô phải “đi san mặt trời” và “đi san mặt đất” vì:

+) “Bầu trời chưa được phẳng.”

+) “Mặt đất vẫn còn gồ ghề, nhấp nhô.”

- Công việc này được thực hiện bởi những nhân vật đặc biệt: “con trâu sừng cong”, “con trâu sừng dài”, con người, cóc, ếch, và trời.

Câu 3 trang 19 SGK Ngữ văn 10 Tập 1

Trả lời:

- Em nhận thấy, tác phẩm Đi san mặt đất (trích từ Mẹ trời, Mẹ đất) thuộc thể loại truyện thần thoại, giải thích sự hình thành vũ trụ và các hiện tượng thiên nhiên.

- Em có thể khẳng định điều này dựa vào những yếu tố sau:

+) Không gian trong tác phẩm là không gian huyền thoại, không xác định rõ ràng.

+) Thời gian được miêu tả là rất xa xưa, không có mốc thời gian cụ thể “ngày xưa, từ rất lâu.”

+) Cốt truyện xoay quanh việc giải thích lý do vì sao bầu trời và mặt đất lại có hình dáng như hiện nay.

+) Các nhân vật trong câu chuyện không phải là những vị thần vĩ đại như trong các thần thoại khác, mà là những con vật có thật nhưng được nhân hóa và sở hữu khả năng kỳ diệu.

- Trâu cày bừa, san bằng mọi mặt đất.

- Cóc, ếch kêu gọi trời xin mưa để hoàn thành công việc.

Trích từ truyện thơ thần thoại "Mẹ trời, mẹ đất" của dân tộc Lô Lô

* Sau khi đọc

Nội dung chính: 

Văn bản kể lại hành trình san phẳng đất đai của con người, nhằm xây dựng một thế giới mới. Mọi ngóc ngách của Trái Đất dưới bàn tay con người dần trở nên bằng phẳng, phục vụ cho việc sinh sống và phát triển.

Trả lời câu hỏi

Câu 1 trang 19 Ngữ văn 10 Tập 1: Nêu nội dung bao quát của văn bản “Đi san mặt đất”.

Trả lời:

- Văn bản mô tả quá trình khai hoang đất đai của con người từ thuở ban đầu, khi chưa có những công cụ hiện đại.

- Văn bản tôn vinh công lao to lớn của con người trong việc chinh phục thiên nhiên và thể hiện khát vọng mãnh liệt của họ.

- Nó cũng ca ngợi sức mạnh vô biên của con người trước thiên nhiên hùng vĩ.

Câu 2 trang 19 Ngữ văn 10 Tập 1: Trong văn bản, người Lô Lô giải thích vì sao phải đi san bầu trời, đi san mặt đất? Công việc ấy do ai đảm nhiệm?

Trả lời:

- Người Lô Lô giải thích rằng phải san phẳng bầu trời và mặt đất vì chúng chưa bằng phẳng, gây khó khăn cho sự sống và đi lại.

- Người Lô Lô mong muốn mở rộng không gian sống, vì thế họ san đất để mở rộng phạm vi sinh sống và chinh phục thêm những vùng đất mới.

- Đây là một công việc tập thể, cần sự đóng góp của tất cả các loài: “San đất là việc chung”.

Câu 3 trang 19 Ngữ văn 10 Tập 1: Theo bạn, Đi san mặt đất (trích Mẹ Trời, Mẹ Đất) giúp bạn hiểu gì về quá trình tạo lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa?

Trả lời:

- “Đi san mặt đất” là một câu chuyện thần thoại của dân tộc Lô Lô, phản ánh sự kiên cường và khát vọng chinh phục thiên nhiên của con người xưa.

Dấu hiệu nhận diện thể loại thần thoại:

- Phong cách kể chuyện thần thoại:

“Ngày xưa, từ rất xưa…
Người già không nhớ nổi
Mấy năm mấy nghìn đời
Ngày xưa từ rất xưa…
Người trẻ không biết tới
Mấy nghìn, mấy vạn năm”

- Yếu tố kỳ ảo về động vật:

Người tìm hang Chuột Chũi
Gọi hắn, hắn rung râu:
“- Suốt ngày trong lòng đất
Tôi có thấy trời đâu!”
Người lại tìm Cóc, Ếch
Đứa tặc lưỡi ngồi nhìn
Đứa thì kêu ộp oạp :
“- Chân tay tôi đều ngắn
San mặt đất sao nên?
Để chúng tôi gọi lên
Xin trời đổ nước xuống!”

Soạn bài Đi san mặt đất

Trước khi đọc

- Văn bản “Đi san mặt đất” trích Mẹ Trời, Mẹ Đất (Truyện của người Lô Lô)

- Nội dung: Văn bản ca ngợi công lao của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng vượt qua thử thách của thiên nhiên.

- Nghệ thuật: Thể thơ năm chữ, ngôn ngữ giản dị và dễ hiểu, hình ảnh sống động và gần gũi với cuộc sống con người.

Đọc văn bản

Câu 1. Nêu nội dung bao quát của văn bản Đi san mặt đất.

Nội dung bao quát của văn bản: Kể lại hành trình của loài người trong việc san phẳng mặt đất để tạo ra một không gian sinh sống mới.

Câu 2. Trong văn bản, người Lô Lô giải thích vì sao phải “đi san mặt trời”, “đi san mặt đất”? Công việc ấy do ai đảm nhiệm?

- Nguyên nhân: Bầu trời chưa phẳng, mặt đất còn nhấp nhô gây khó khăn cho cuộc sống.

- Công việc này là của tất cả mọi người. Họ phải tìm kiếm trâu, đẽo ách và dùng các công cụ khác để san đất. Mặc dù họ đã tìm kiếm sự trợ giúp từ động vật, nhưng cuối cùng con người phải tự làm việc này.

Câu 3. Văn bản Đi san mặt đất (trích Mẹ Trời, Mẹ Đất) giúp bạn hiểu gì về quá trình tạo lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa?

Quá trình tạo lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa được hiểu là một công việc đơn giản nhưng đầy sức mạnh, khi con người và các loài động vật có khả năng phi thường cùng nhau chinh phục thiên nhiên.

I. Tác giả văn bản Đi san mặt đất

- Tác giả dân gian.

- Theo Nông Quốc Chấn chủ biên, Tràng Thị Giàng, Lê Trung Vũ sưu tầm, dịch. In trong “Hợp tuyển thơ văn Việt Nam”.

II. Tìm hiểu tác phẩm Đi san mặt đất

1. Thể loại, xuất xứ: Truyện thơ. Truyện của người Lô Lô, trích “Mẹ Trời, Mẹ Đất”.
2. Tóm tắt:

Truyện thơ lý giải mặt đất và bầu trời thủa ban sơ và cách con người khai phá mặt đất và bầu trời. Từ đó ca ngợi vai trò của mỗi người trong công cuộc khai phá bầu trời và mặt đất.

3. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp biểu cảm

4. Bố cục:

- Phần 1 (Từ đầu … cùng đi): Hoàn cảnh sống của con người

- Phần 2 ( tiếp theo … hết): Cách con người khái phá bầu trời và mặt đất.

5. Giá trị nội dung:

- Lý giải cách con người sinh sống thủa ban sơ

- Ca ngợi ý nghĩa vai trò của con người đối với thiên nhiên

6. Giá trị nghệ thuật:

- Ngôn ngữ giản dị, gần gũi

- Phương thức biểu đạt thú vị, cuốn hút.

III. Tìm hiểu chi tiết tác phẩm Đi san mặt đất

• Hoàn cảnh sống của con người

- Con người sống phụ thuộc vào thiên nhiên

+ Ăn chung, ở chung giữa thiên nhiên

+ Trồng bắp trên núi cao

+ Uống nước nơi mỏm đá

=> Cuộc sống con người có nhiều khó khăn, thử thách khi con người phải phụ thuộc vào thiên nhiên để có cái ăn, cái mặc.

=> Lý giải cuộc sống của con người của ban sơ và thể hiện khát vọng muốn vượt lên thiên nhiên để có cuộc sống tốt đẹp hơn.

• Cách con người khái phá mặt đất.

- Con người khai phá mặt đất

+ Kiếm con trâu để bắt cày bừa, san đất

+ Đào hang để tìm những tài nguyên dưới lòng đất

+ San mặt đất cho cóc, ếch ngoi lên

- Con người đoàn kết chinh phục thiên nhiên

=> Ca ngợi ý nghĩa vai trò của con người đối với thiên nhiên. Con người đã cố gắng làm chủ thiên thiên và muôn loài, giúp cho cuộc sống của chính mình trở nên dễ dàng, thuận lợi hơn.

=> Ngôn ngữ giản dị, gần gũi với đời sống nhân dân.

* Đọc văn bản:

*Sau khi đọc:

Nội dung chính:

Đi san mặt đất là truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, cho thấy công lao to lớn của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của người xưa.

Trả lời câu hỏi:

Câu 1 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Đi san mặt đất là truyện thần thoại bằng thơ của dân tộc Lô Lô, nói về công lao to lớn của con người trong việc cải tạo thiên nhiên và khát vọng chinh phục thiên nhiên của người xưa.

Câu 2 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

- Nguyên nhân: “Bầu trời nhìn chưa phẳng/Mặt đất còn nhấp nhô.”

- Công việc “san bầu trời, san mặt đất” ấy do con người làm.

+ Họ kiếm dụng cụ và động vật hỗ trợ việc san trời, san đất: con trâu sừng cong, chọn con trâu sừng dài, đẽo cái ách, đục lỗ ách để luồn dây, lấy chão dẻo làm dây cày và thừng dài làm dây bừa để trâu cày bừa san đất, tìm hang chuột chũi; tìm cóc, ếch để giúp san mặt đất nhưng chẳng có giống nào đi.

=>Vì vậy cuối cùng con người phải tự làm lấy: “Giống nào cũng không đi/Người gọi nhau làm lấy”.

Câu 3 (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1 – Chân trời sáng tạo):

Quá trình tạo lập thế giới trong nhận thức của người Lô Lô xưa còn đơn giản, công cụ còn thô sơ, dựa vào các loài vật có khả năng phi thường.