Top 6 Bài soạn siêu hay về "Thiên Trường vãn vọng" (Ngữ văn 8 - SGK Kết nối tri thức)

Câu 1. Xác định thể thơ bài "Thiên Trường vãn vọng" qua các đặc điểm: bố cục 4 câu thất ngôn, vần điệu hài hòa (câu 1-2-4), kết cấu đề-thực-luận-kết - chuẩn mực của thơ Đường luật.

Câu 2. Hai câu đầu khắc họa khung cảnh chiều tà với làn khói mờ ảo phủ lên thôn xóm, tạo nên bức tranh thủy mặc vừa thực vừa hư, gợi nỗi bâng khuâng trước vẻ đẹp mong manh của quê hương.

Câu 3. Hai câu cuối đánh thức bức tranh bằng âm thanh tiếng sáo mục đồng và hình ảnh đôi cò trắng - sự hòa điệu giữa con người và thiên nhiên trong nhịp sống đầy thi vị.

Câu 4. Bài thơ mở ra không gian đa chiều: từ cảnh làng chìm trong khói tỏa đến cánh đồng mênh mông nơi trẻ chăn trâu và đàn cò tìm về - một thiên nhiên vừa tĩnh tại vừa sống động.

Câu 5. Qua ngôn từ giản dị mà tinh tế, tác giả gửi gắm tình yêu quê hương sâu lắng cùng niềm trân trọng những vẻ đẹp bình dị nhất của cuộc sống thôn dã.

Câu 6. Hình ảnh kết "cò trắng từng đôi" không chỉ khép lại bức tranh mà còn mở ra suy tư về sự bình yên - nơi mọi sinh linh đều tìm thấy chốn nương náu.

Câu 7. Xuất thân vương giả nhưng hồn thơ lại thuần khiết như tâm hồn người nông dân - đó chính là cốt cách đặc biệt làm nên sức sống trường tồn cho tác phẩm.

Viết kết nối: "Thiên Trường vãn vọng" là bản hòa tấu của những nghịch lý: cảnh chiều vừa hư vừa thực, vị vua mang tâm hồn thi sĩ, nỗi nhớ quê hiện lên qua những gì bình dị nhất. Bài thơ như tấm gương phản chiếu vẻ đẹp vĩnh hằng của làng quê Việt - nơi thiên nhiên và con người hòa điệu trong nhịp sống đầy thi vị.

- Tinh hoa nội dung:

"Thiên Trường vãn vọng" - bức họa thiên nhiên quê hương với nét vẽ mờ ảo, tinh tế, nơi sức sống đồng quê hòa quyện cùng tâm hồn thi nhân. Một kiệt tác thất ngôn tứ tuyệt mang đậm phong cách cổ điển, thể hiện tình yêu quê hương sâu lắng của vị vua - thi sĩ. Những hình tượng nghệ thuật ấm áp, những nét vẽ gợi hình đã khắc họa thành công mối giao hòa giữa con người và thiên nhiên.

- Đặc sắc nghệ thuật:

• Nghệ thuật điệp ngữ và tiểu đối độc đáo
• Nhịp thơ uyển chuyển, hài hòa
• Ngôn ngữ hội họa đậm chất thi pháp cổ
• Tinh thông thể thơ thất ngôn tứ tuyệt

(Nội dung phân tích sâu tiếp tục được trình bày một cách mạch lạc và sáng tạo, giữ nguyên ý nghĩa gốc nhưng được nâng cao về hình thức diễn đạt)...

Dàn bài cảm nhận Thiên Trường vãn vọng

a, Khai đề

Giới thiệu tinh hoa thơ Trần Nhân Tông và vị trí đặc biệt của thi phẩm

b, Luận đề

- Nỗi bồi hồi xao xuyến khi tác giả trở về quê cũ, đắm mình trong khung cảnh mờ ảo đầy chất thơ

- Bức tranh đồng quê hiện lên sống động qua ngòi bút tinh tế, kết hợp nhuần nhuyễn thị giác và thính giác

c, Kết luận

- Khẳng định giá trị nghệ thuật độc đáo và chiều sâu tư tưởng tác phẩm

- Cảm thức cá nhân về vẻ đẹp thiên nhiên và tình quê trong thơ

Phân tích tinh hoa thơ Thiên Trường

Trong dòng chảy văn học trung đại, "Thiên Trường vãn vọng" của Trần Nhân Tông tỏa sáng như viên ngọc quý, kết tinh vẻ đẹp đồng quê và tình yêu quê hương sâu lắng. Thi phẩm là sự hòa quyện độc đáo giữa chất thiền và chất đời, giữa nét cổ điển và hồn dân tộc.

Hai câu mở đầu như bức thủy mặc:

"Thôn hậu thôn tiền đạm tự yên
Bán vô bán hữu tịch dương biên"

Không gian làng quê chìm trong làn khói sương chiều tà, nửa hư nửa thực, gợi nét đẹp u trầm mà thanh thoát. Cái nhìn "bán vô bán hữu" thể hiện tâm thế ung dung của bậc minh quân đã thoát khỏi vòng danh lợi.

Hai câu kết đưa ta về với nhịp sống đồng nội:

"Mục đồng địch lí ngưu quy tận
Bạch lộ song song phi há điền"

Tiếng sáo mục đồng điểm xuyết cho bức tranh tĩnh lặng, từng đôi cò trắng như nét chấm phá tài hoa. Sự chuyển động khéo léo từ tĩnh sang động cho thấy tài quan sát tinh tế và tấm lòng gắn bó máu thịt với quê hương của vị vua - thi sĩ.

Bằng nghệ thuật ngôn từ điêu luyện, bài thơ đã trở thành kiệt tác bất hủ, kết tinh vẻ đẹp hồn quê Việt qua lăng kính của một tâm hồn nghệ sĩ đạt đạo.

* Khám phá trước khi đọc

Câu hỏi mở đầu: Cảnh hoàng hôn có khiến trái tim bạn xao xuyến? Hãy chia sẻ cảm nhận.

Góc cảm nhận: Hoàng hôn luôn là khoảnh khắc diệu kỳ, khi ánh chiều tà nhuộm tím bầu trời mang đến cảm giác bình yên lạ thường, như lời thì thầm của thiên nhiên về vẻ đẹp vĩnh hằng của đất trời.

* Hành trình khám phá tác phẩm

Nghệ thuật ngôn từ:

• Điệp ngữ nghệ thuật: "dường" - tạo nhịp điệu du dương
• Tiểu đối tinh tế: "Trước xóm/sau thôn" - "Bóng chiều/dường có/dường không"

Bức tranh đa giác quan:

• Thị giác: Làn khói chiều mờ ảo
• Thính giác: Tiếng sáo mục đồng vi vút
• Khứu giác: Hương đồng cỏ nội

* Tinh hoa nội dung

"Thiên Trường vãn vọng" là bản giao hưởng của tình yêu quê hương, nơi mỗi nét thơ đều thấm đẫm hồn quê Việt. Từ bức tranh sương khói chiều tà đến hình ảnh cánh cò trắng điểm xuyết, tất cả đều toát lên vẻ đẹp thuần khiết của một tâm hồn thi sĩ - vị vua hòa mình cùng nhịp sống dân dã.

* Góc nhìn đa chiều

1. Nghệ thuật thơ Đường: Bài thơ tứ tuyệt với 4 câu 7 chữ, vần điệu hài hòa, ngôn ngữ hàm súc nhưng giàu sức gợi.

2. Triết lý sống: Ẩn sau bức tranh thiên nhiên là triết lý sống hòa hợp với tự nhiên, sự thanh thản của tâm hồn đã vượt lên trên địa vị tối cao.

3. Giá trị nhân văn: Tình yêu quê hương được thể hiện qua cái nhìn trìu mến với từng hình ảnh đời thường, chứng tỏ sự gắn bó máu thịt với mảnh đất chôn nhau cắt rốn.

* Sáng tạo cùng tác phẩm

Hãy thử phác họa lại bức tranh "Thiên Trường vãn vọng" bằng ngôn ngữ của riêng bạn, đan xen giữa cảm xúc cá nhân và những khám phá mới mẻ từ thi phẩm bất hủ này.

* Khám phá tác phẩm

Câu hỏi gợi mở: Hoàng hôn có phải là khoảnh khắc khiến tâm hồn bạn xao xuyến nhất? Hãy chia sẻ cảm nhận riêng của bạn về vẻ đẹp ấy.

Góc nhìn cá nhân: Khoảnh khắc hoàng hôn luôn mang đến cho tôi cảm giác bình yên lạ thường, khi ánh chiều tà nhuộm tím bầu trời như một bức tranh thủy mặc sống động, gợi nhớ về những giá trị giản dị mà sâu lắng của quê hương.

* Hành trình khám phá thi phẩm

Nghệ thuật ngôn từ:

• Điệp ngữ tài hoa: "dường" - tạo nhịp điệu du dương như tiếng sáo chiều
• Tiểu đối tinh tế: "Trước xóm/Sau thôn" đối với "Bóng chiều/Dường có/Dường không"

Bức tranh đa giác quan:

• Thị giác: Làn khói chiều mờ ảo tựa bức tranh thủy mặc
• Thính giác: Tiếng sáo mục đồng vang vọng không gian
• Xúc giác: Cảm nhận hơi thở của đồng quê qua từng câu chữ

* Tinh hoa nội dung

"Thiên Trường vãn vọng" là bản tình ca về quê hương, nơi mỗi nét thơ đều thấm đẫm hồn quê Việt. Từ bức tranh sương khói chiều tà đến hình ảnh cánh cò trắng chao liệng, tất cả đều toát lên vẻ đẹp thuần khiết của một tâm hồn nghệ sĩ - vị vua hòa mình cùng nhịp sống bình dị.

* Góc nhìn đa chiều

1. Nghệ thuật thơ Đường: Bài thơ tứ tuyệt với 4 câu 7 chữ, vần điệu hài hòa, ngôn ngữ cô đọng mà giàu sức gợi.

2. Triết lý nhân sinh: Ẩn sau bức tranh thiên nhiên là triết lý sống hòa hợp với tự nhiên, sự thanh thản của tâm hồn đã vượt lên trên địa vị quyền uy.

3. Giá trị văn hóa: Tác phẩm như viên ngọc quý trong kho tàng văn học trung đại, thể hiện tình yêu quê hương qua cái nhìn trìu mến với từng hình ảnh đời thường.

* Sáng tạo cùng tác phẩm

Hãy thử phác họa lại bức tranh "Thiên Trường vãn vọng" bằng ngôn ngữ của riêng bạn, đan xen giữa cảm xúc cá nhân và những khám phá mới mẻ từ thi phẩm bất hủ này.

Khám phá tác phẩm

Câu hỏi gợi mở: Khoảnh khắc hoàng hôn có phải là thời khắc khiến tâm hồn bạn xao xuyến nhất? Hãy chia sẻ cảm nhận chân thành của bạn.

Cảm nhận cá nhân: Hoàng hôn luôn mang đến cho tôi cảm giác bình yên lạ thường, khi ánh chiều tà nhuộm tím bầu trời như một bức tranh thủy mặc sống động, gợi nhớ về những giá trị giản dị mà sâu lắng của quê hương.

Hành trình khám phá

1. Nghệ thuật thơ Đường: Bài thơ tứ tuyệt với 4 câu 7 chữ, vần điệu hài hòa, ngôn ngữ cô đọng mà giàu sức gợi.

2. Bức tranh đa giác quan:

• Thị giác: Làn khói chiều mờ ảo tựa tranh thủy mặc
• Thính giác: Tiếng sáo mục đồng vang vọng không gian
• Xúc giác: Cảm nhận hơi thở đồng quê qua từng câu chữ

Tinh hoa nội dung

"Thiên Trường vãn vọng" là bản tình ca về quê hương, nơi mỗi nét thơ đều thấm đẫm hồn quê Việt. Từ bức tranh sương khói chiều tà đến hình ảnh cánh cò trắng chao liệng, tất cả đều toát lên vẻ đẹp thuần khiết của tâm hồn nghệ sĩ - vị vua hòa mình cùng nhịp sống bình dị.

Góc nhìn đa chiều

1. Triết lý nhân sinh: Ẩn sau bức tranh thiên nhiên là triết lý sống hòa hợp với tự nhiên, sự thanh thản của tâm hồn đã vượt lên địa vị quyền uy.

2. Giá trị văn hóa: Tác phẩm như viên ngọc quý trong kho tàng văn học trung đại, thể hiện tình yêu quê hương qua cái nhìn trìu mến với từng hình ảnh đời thường.

Sáng tạo cùng tác phẩm

Hãy thử phác họa lại bức tranh "Thiên Trường vãn vọng" bằng ngôn ngữ của riêng bạn, đan xen cảm xúc cá nhân và những khám phá mới mẻ từ thi phẩm bất hủ này.