Top 6 Bài soạn "Thực hành đọc: Tính cách của cây trang 96" (Ngữ văn 10 - SGK Kết nối tri thức) xuất sắc nhất

Bài tập 2. Đọc lại văn bản "Tính cách của cây" trong SGK Ngữ văn 10, tập hai (tr.96 –98) và trả lời các câu hỏi:

1. Tóm tắt những thông tin chính được trình bày trong văn bản và chỉ ra trình tự sắp xếp các thông tin đó.
2. Vì sao tác giả cho rằng cây có tính cách? Tính cách của cây được biểu hiện như thế nào?
3. Tác giả quan sát và phân tích tính cách của cây từ điểm nhìn nào? Việc sử dụng điểm nhìn đó có tác dụng gì?
4. Yếu tố miêu tả có vai trò gì trong văn bản này?
5. Thông điệp tác giả muốn truyền tải trong văn bản này là gì?
6. Các thông tin, dữ liệu tác giả trình bày trong văn bản được lấy từ đâu? Thông tin đó có đáng tin cậy không? Vì sao bạn đánh giá như vậy?
7. Văn bản gợi cho bạn suy nghĩ gì về cách ứng xử cần có của con người với cây cối?
8. Theo bạn, cây cối có cảm xúc, suy nghĩ hay không? Nó có thể cảm nhận nỗi đau hay không?

Bài giải:

1. Các thông tin chính trong văn bản được trình bày theo trình tự từ khái quát đến cụ thể:

- Tính cách của cây thể hiện qua hành vi thích ứng với môi trường sống.

- Tính cách của cây còn thể hiện qua những hành động thay đổi, như rụng lá khi mùa thu đến.

- Cây biểu lộ tính cách qua sự thay đổi trong điều kiện thiếu ánh sáng.

2. Ba cây sồi sinh trưởng trong môi trường giống nhau, nhưng chúng lại có những hành vi rất khác biệt, điều này chứng tỏ rằng cây cũng có tính cách. Tính cách bẩm sinh đã quyết định những phản ứng khác nhau của cây trước các yếu tố bên ngoài.

Tính cách của cây thể hiện qua hành động như rụng lá. Cây bên phải thích ứng nhanh, trong khi hai cây còn lại lại chậm hơn. Sự khác biệt này phản ánh tính cách khác nhau của chúng. Cây bên phải có tính quyết đoán hơn, trong khi hai cây kia thì bảo thủ, giữ lại lá lâu hơn.

Tính cách còn được thể hiện khi cây đối mặt với nguy hiểm, ví dụ như thiếu ánh sáng hay bị tấn công bởi nấm. Một số cây sẽ dũng cảm hi sinh phần cành của mình để sống, trong khi một số cây lại không chấp nhận rụng cành và cuối cùng trở nên yếu ớt.

3. Tác giả quan sát và phân tích tính cách của cây từ quan điểm bên trong cây. Điểm nhìn này giúp người đọc thấy được những suy nghĩ, cảm xúc của cây trước tác động từ môi trường.

4. Yếu tố miêu tả trong văn bản giúp người đọc hình dung rõ nét về hành động và sự sống động của cây. Những từ ngữ như “hoàn toàn xanh mướt”, “dáng uy nghi” giúp làm nổi bật vẻ đẹp của cây, cho thấy sự sống động của thiên nhiên.

5. Tác giả muốn nhấn mạnh rằng cây không phải là những vật vô tri, mà là những sinh vật có cảm xúc và suy nghĩ, do đó cần được tôn trọng và ứng xử như một phần của hệ sinh thái sống.

6. Các thông tin trong văn bản được lấy từ quan sát và trải nghiệm thực tế của tác giả, điều này được minh chứng qua việc tác giả theo dõi cây qua nhiều mùa, trong các điều kiện khác nhau.

7. Cây cối có thể cảm nhận và phản ứng với các yếu tố bên ngoài như ánh sáng, nước, và thậm chí cả sự đau đớn. Cần có sự tôn trọng, lắng nghe và hiểu biết để cây có thể phát triển tốt nhất.

Văn bản gợi mở suy nghĩ về cách mà chúng ta cần đối xử với cây cối, giống như những sinh vật sống có cảm xúc và suy nghĩ. Việc tôn trọng sự sống sẽ mang lại lợi ích cho cả con người và thiên nhiên.

8. Các thí nghiệm khoa học đã chứng minh rằng cây cối có khả năng tri giác và phản ứng với môi trường. Những thí nghiệm này mở ra một hướng mới trong việc hiểu về cây cối và mối quan hệ giữa chúng và con người.

- Đây vẫn là một lĩnh vực khoa học đang được nghiên cứu, và người đọc có thể tự do đưa ra những quan điểm riêng về vấn đề này.

A. Nội dung chính Tính cách của cây

Văn bản miêu tả những đặc điểm riêng biệt của ba cây sồi, dù chúng đều sinh trưởng trong môi trường giống nhau, nhưng qua bài viết, tác giả chứng minh rằng mỗi cây lại có tính cách riêng, thể hiện qua những hành động và phản ứng khác nhau đối với môi trường xung quanh.

B. Bố cục Tính cách của cây

Văn bản được chia thành 2 phần:

- Đoạn 1: Giới thiệu về ba cây sồi từ đầu đến "hành vi khác nhau".

- Đoạn 2: Phân tích sự khác biệt trong tính cách của các cây sồi.

C. Tóm tắt tác phẩm Tính cách của cây

Văn bản mô tả những đặc điểm của cây sồi khi mùa thu đến, qua sự quan sát và miêu tả ba cây sồi, tác giả nhân hóa chúng như những con người, với những hành vi đặc biệt trong quá trình chuyển mùa.

D. Tác giả, tác phẩm Tính cách của cây

I. Tác phẩm văn bản Tính cách của cây

1. Thể loại: Truyện ngắn
2. Xuất xứ và hoàn cảnh sáng tác: Đoạn trích “Tính cách của cây” là phần từ cuốn Đời sống bí ẩn của cây.
3. Tóm tắt văn bản Tính cách của cây

Với văn bản này, tác giả muốn khắc họa sự tương đồng giữa con người và cây cối, nhấn mạnh rằng cây cối cũng có những đặc điểm riêng biệt, tính cách riêng và có thể cảm nhận được như con người.

4. Giá trị nội dung văn bản Tính cách của cây

- Văn bản cung cấp những thông tin về cây sồi vào mùa thu, trong quá trình chuyển lá.

- Khẳng định cây cối có tính cách, có phản ứng và hành động riêng biệt giống như con người.

5. Giá trị nghệ thuật văn bản Tính cách của cây

- Sử dụng nghệ thuật miêu tả cảnh sắc sinh động và kết hợp với những yếu tố nhân hóa tinh tế.

Câu 1

Xác định thông tin chính của văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và rút ra những thông tin quan trọng nhất về cây sồi trong mùa thu.

Lời giải chi tiết:

Văn bản cung cấp thông tin về cây sồi khi chuyển mùa, quá trình lá cây chuyển màu và rụng, và hành động mọc lại cành mới.

Câu 2

Tìm hiểu điểm nhìn của tác giả khi quan sát và phân tích tính cách của cây.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản, chú ý đến các chi tiết trong miêu tả và quan sát.

Lời giải chi tiết:

Tác giả quan sát cây với góc nhìn nhân hóa, như quan sát con người. Tác giả chủ yếu quan sát cây vào mùa thu, trong khi cây thay đổi màu sắc và rụng lá.

Câu 3

Đánh giá ý nghĩa của yếu tố miêu tả trong văn bản.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và đánh giá sự ảnh hưởng của yếu tố miêu tả đến nội dung văn bản.

Lời giải chi tiết:

Yếu tố miêu tả giúp người đọc hình dung được sự thay đổi của cây qua từng giai đoạn, từ màu sắc đến hình dáng, tạo nên một bức tranh sống động và đầy cảm xúc về thiên nhiên.

Câu 4

Rút ra được thông điệp của văn bản và bài học ứng xử đối với cây cối.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản và tìm ra thông điệp tác giả muốn gửi gắm.

Lời giải chi tiết:

Thông điệp của văn bản là nhấn mạnh rằng cây cối cũng có cuộc sống riêng, và nếu con người chú ý, sẽ nhận ra được rất nhiều điều kỳ diệu từ thiên nhiên. Chúng ta cần ứng xử với cây cối một cách tôn trọng và hiểu biết.

Nội dung chính bài Tính cách của cây - Ngữ văn lớp 10 Kết nối tri thức

Văn bản mô tả sự khác biệt rõ rệt của ba cây sồi, dù chúng cùng sinh trưởng trong một môi trường giống nhau. Tuy nhiên, qua bài viết, tác giả đã chứng minh mỗi loài cây đều có những đặc điểm và hành vi riêng biệt, thể hiện rõ tính cách của từng cây.

Bố cục Tính cách của cây

Văn bản chia thành 2 phần chính:

- Đoạn 1: Giới thiệu chung về ba cây sồi, từ đầu cho đến "hành vi khác nhau".

- Đoạn 2: Phân tích sự khác biệt trong tính cách của các cây sồi.

Tóm tắt Tính cách của cây

Văn bản đưa ra thông tin chi tiết về sự thay đổi của cây trong mùa thu, qua quá trình miêu tả ba cây sồi và cách tác giả nhân hóa chúng, biến những cây này thành những sinh vật có tính cách khác biệt, giống như con người.

Tác giả - tác phẩm: Tính cách của cây

I. Tác giả văn bản Tính cách của cây

- Pê – tơ Vô -lơ -lê -ben, sinh năm 1964 tại Đức, là chuyên gia về sinh thái, tích cực tham gia vào việc phục hồi và bảo vệ các khu rừng cổ xưa.

- Ông là tác giả của các cuốn sách nổi tiếng như: Đời sống bí ẩn của cây (2015), Đời sống nội tâm của loài vật (2016), Trí tuệ bí ẩn của tự nhiên (2017), Bạn có nghe tiếng cây trò chuyện (2019).

II. Tìm hiểu tác phẩm Tính cách của cây

1. Thể loại: Văn bản khoa học
2. Xuất xứ: Đoạn trích “Tính cách của cây” được in trong cuốn sách Đời sống bí ẩn của cây.
3. Phương thức biểu đạt: Tự sự kết hợp với miêu tả
4. Tóm tắt: Văn bản miêu tả đặc điểm của ba cây sồi khi vào mùa thu, qua đó khẳng định rằng cây cũng có tính cách và hành vi riêng biệt, giống như con người.

5. Bố cục:

Văn bản chia thành hai phần chính:

- Đoạn 1: Từ đầu đến “hành vi khác nhau”: Giới thiệu ba cây sồi.

- Đoạn 2: Còn lại: Phân tích sự khác biệt trong tính cách của cây.

6. Giá trị nội dung:

- Văn bản cung cấp những thông tin về cây sồi trong mùa thu, miêu tả quá trình thay đổi của chúng khi lá chuyển màu, cành gãy để mọc lên cây mới.

- Khẳng định rằng cây cối có tính cách riêng biệt, giống như con người.

7. Giá trị nghệ thuật:

- Văn bản sử dụng nghệ thuật miêu tả sinh động, với các chi tiết nhỏ được mô tả một cách tinh tế.

* Những điều cần lưu ý khi đọc văn bản:

• Xác định thông tin chính của văn bản: Văn bản đề cập đến sự thay đổi và tính cách của cây trong mùa thu.

• Tìm hiểu điểm nhìn của tác giả khi quan sát và phân tích tính cách của cây: Tác giả quan sát cây như những con người, chủ yếu trong mùa thu, trong khi cây thay đổi màu sắc lá.

• Đánh giá ý nghĩa của yếu tố miêu tả: Miêu tả trong văn bản giúp người đọc hình dung cụ thể về cây sồi, từ màu sắc đến hình dạng, tạo nên một bức tranh sống động về thiên nhiên.

• Rút ra thông điệp: Cây cối cũng có tính cách riêng, giống như con người. Tác giả muốn người đọc nhận thức được sự quan trọng của việc bảo vệ và yêu quý thiên nhiên.

* Nội dung chính: Tính cách của cây

Cây cối cũng giống như con người, mỗi cây có tính cách và sức hút riêng biệt. Qua bài viết này, tác giả muốn giúp người đọc có một cái nhìn khác về cây, từ đó biết trân trọng và bảo vệ thiên nhiên hơn.

* Một số điều cần lưu ý khi đọc văn bản:

Xác định thông tin chính của văn bản:

- Thông tin chính: Văn bản đề cập đến tính cách của cây, như một phần của thế giới tự nhiên.

Tìm hiểu điểm nhìn của tác giả khi quan sát và phân tích tính cách của cây:

- Điểm nhìn: Người kể chuyện ở ngôi thứ ba. Tác giả linh hoạt thay đổi góc nhìn, từ ngoài vào trong, từ thời gian đến không gian, để phân tích những đặc điểm, hành động của cây qua nhiều khía cạnh khác nhau.

Đánh giá ý nghĩa của yếu tố miêu tả:

- Yếu tố miêu tả giúp tạo nên sự sinh động cho đối tượng cây cối.

- Miêu tả làm cho câu chuyện thêm phần hấp dẫn và thú vị.

- Cùng với các yếu tố biểu cảm, tự sự, miêu tả làm nổi bật giá trị của tác phẩm văn học này.

Rút ra thông điệp và bài học:

- Thông điệp: Giống như con người, cây cối cũng có những đặc tính riêng biệt. Tác giả muốn gửi gắm một thông điệp về việc trân trọng và bảo vệ thiên nhiên qua việc hiểu rõ hơn về cây.

* Nội dung chính: 

Văn bản "Tính cách của cây" mô tả ba cây sồi, mặc dù chúng cùng sống trong một môi trường, nhưng mỗi cây lại có một quá trình sinh trưởng khác nhau. Điều này chứng minh rằng, giống như con người, mỗi cây có một bản sắc riêng biệt, dù điều kiện sống là giống nhau.

* Một số điều cần lưu ý khi đọc văn bản: 

• Xác định thông tin chính của văn bản.

Văn bản nói về ba cây sồi, được trồng cạnh nhau trong cùng một môi trường, nhưng quá trình sinh trưởng lại khác biệt, và sự khác biệt này bắt nguồn từ tính cách riêng biệt của mỗi cây. Mỗi cây sống một cuộc đời riêng dù cùng một hoàn cảnh.

• Tìm hiểu điểm nhìn của tác giả khi quan sát và phân tích tính cách của cây:

- Tác giả nhìn nhận cây cối từ góc độ của một nhà nghiên cứu, quan sát tỉ mỉ và không bỏ sót chi tiết nào trong quá trình phát triển của chúng.

• Đánh giá ý nghĩa của yếu tố miêu tả:

- Miêu tả giúp người đọc hình dung rõ ràng sự khác biệt trong quá trình sinh trưởng của ba cây sồi, từ đó nhận ra tính cách đặc trưng của mỗi cây.

• Rút ra thông điệp và bài học:

Cây cối có cuộc sống và sự phát triển riêng biệt. Con người cần học cách quan sát và thấu hiểu, từ đó thấy được sự kỳ diệu của thiên nhiên và biết trân trọng cây cối.

Câu 1: Xác định thông tin chính của văn bản.

Văn bản miêu tả ba cây sồi sinh trưởng cạnh nhau, dù điều kiện sống là giống nhau nhưng tính cách và hành vi của chúng lại hoàn toàn khác biệt.

Câu 2: Tìm hiểu điểm nhìn của tác giả khi quan sát và phân tích tính cách của cây.

- Mô tả quá trình sinh trưởng của cây sồi trong các mùa: vào mùa đông, chúng trụi lá, vào mùa hè, chúng mang một vẻ ngoài xanh tươi. Nhưng mùa thu lại là lúc cây sồi bộc lộ tính cách của mình qua sự thay đổi màu sắc lá: cây bên phải sẵn sàng thay đổi, trong khi cây ở giữa và bên trái vẫn giữ màu xanh mướt.

- Tác giả sử dụng các chi tiết để nhấn mạnh sự khác biệt trong hành vi của từng cây, tạo nên hình ảnh sinh động và phản ánh rõ tính cách của mỗi cây.

Câu 3: Đánh giá ý nghĩa của yếu tố miêu tả trong văn bản.

Miêu tả không chỉ đơn giản là vẽ ra hình ảnh của ba cây sồi mà còn giúp người đọc cảm nhận được sự khác biệt trong quá trình phát triển của chúng. Mỗi cây như thể hiện một tính cách riêng biệt, khiến cho quá trình chuyển mùa trở nên sống động và hấp dẫn.

Câu 4: Rút ra thông điệp và bài học ứng xử đối với cây cối.

- Thông điệp: Cây cối không chỉ là thực vật, mà chúng cũng có cuộc sống, những đặc điểm và tính cách riêng biệt. Chúng xứng đáng được con người yêu thương và bảo vệ.

- Bài học: Cần chăm sóc cây cối như những người bạn, tích cực trồng cây và bảo vệ môi trường sống của chúng. Đồng thời, ngừng các hành vi phá hoại cây cối như bẻ cành, ngắt lá, hay chặt cây vô tội vạ.

* Tác giả Pê-tơ Vô-lơ-lê-ben: Một nhà sinh thái học người Đức, sinh năm 1964, ông đã có nhiều đóng góp trong việc nghiên cứu và bảo vệ môi trường, đồng thời là tác giả của những cuốn sách nổi tiếng như: Đời sống bí ẩn của cây (2015), Đời sống nội tâm của loài vật (2016), và nhiều tác phẩm khác.